Europa zal meer voor
efensie moeten betalen"
Ineke durfde niet eens naar het toilet
Valer ga le-proces in
Washington begonnen
Nieuwe Sowjet-
grondwet binnen
drie jaar
mg materiaal
Russisch
maanschot
Bizar gevangenisavontuur op Grieks eilandje
gpAG 9 JANUARI 1973
EK
lister Laird in afscheidstoespraak
WASHINGTON (U-PI, Reuter) De Amerikaanse minister van
Defensie Meivin Laird heeft gisteren gezegd dat het vrijwel on
mogelijk is de Amerikaanse troepen in Europa op de huidige
sterkte te handhaven als sommige NAVO-landen zelf hun ge
vechtscapaciteit gaan verminderen, hetzij door besnoeiing op
militaire uitgaven, troepenverminderfing of kortere diensttijd.
Laird zei dat in een afscheidstoespraak tot de commissie voor de
strijdkrachten van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden.
Hij vreesde dat de hoop op spoe
dige ontspanning tussen oost en west
zal leiden tot voortijdüige verslapping
van de defensie-inspanning, terwijl
de Sowjet-Unie zowel de conventio
nele als de nucleaire strijdmacht
blijft uitbreiden. Ontspanning zon
der een passende defensie is zelfbe
drog, aldus LaArd, die deze maand
wordt opgevolgd' door de vroegere
minister van Onderwijs, Richardson
ister van Defensie Meivin Laird.
Ondoelmatig
De Amerikaanse minister zei dat
de Europese defensie-inspanning over
het geheel genomen ondoelmatig en
diuibbel op is als gevolg van nationale
pogingen een groot aantal soortge
lijke defensie-industrieën te handha
ven. Het resultaat is niet alleen eco
nomische verspilling, maar ook mili
tair onwenselijk omdat het standaar
disatie en onderlinge verwisselbaar
heid tegengaat. Zeker de landen van
het Atlantische bondgenootschap zul
len een beetje moeten toegeven in het
algemeen belang als ze willen komen
tot de aanzienlijke besparingen die
voortvloeien uit werkelijke samen
werking, aldus Laird.
De Amerikaanse minister liet blij
ken dat hij de handel als een van
de belangrijkste instrumenten van
het buitenlands beleid beschouwt
Eisen
"Zij die economisch profijt willen
trekken van handel met het Ameri
kaanse volk moeten inzien dat onze
handelspolitiek de dwingende eisen
van onze eigen nationale veiligheid
en internationale stabiliteit en orde
niet kan negeren. Onze bondgenoten,
in het bijzonder zU die dankzij een
gemakkelijke toegang tot de Ameri
kaanse markten een sterke en wel
varende economie hebben ontwikkeld
terwijl ze tevens profiteren van de
luxe van een nucleair schild dat al
leen wordt betaald door de Ameri
kaanse belastingbetaler, moeten tot
het inzicht, worden gebracht dat ook
zij verantwoordelijkheid en lasten
moeten dragen voor de veiligheid en
voorspoed van henzelf en van de
vrije wereld" aldus Laird, die meende
dat handel en veiligheid onscheid
baar z\jn.
Over Indochina zei minister Laird
dat de Amerikaanse troepen uit In
dochina teruggetrokken kunnen wor
den zelfs als de vredesbesprekingen
in Parijs mislukken. Die terugtrek
king was alleen afhankelijk van de
vrijlating van de Amerikaanse krijgs
gevangenen. Dankzij het succes van
de militaire aspecten van de Vietna-
misering kan het Zuidvietnamese
zhci nu zelf verdedigen tegen Noord-
Vietnam, aldus Laird.
Initiatief van
Vietnam-
tribunaal
LONDEN (Reuter) De „inter,
nationale rechtbank voor oor
logsmisdaden", die is opgericht
door wijlen de Britse wijsgeer
Bertrand Russell, heeft een be
roep gedaan op een aantal voor
aanstaande figuren in de wereld,
zich naar Vietnam te begeven
en in Hanoi te blijven als er
nieuwe bombardementen van de
Amerikaanse luchtmacht op
Noord-Vietnam boven de twin
tigste breedtegraad dreigen.
Er zijn brieven gezonden aan
paus Paulus, president Allende
van Chili, de Amerikaanse sena
tor Mansfield, de Zweedse pre
mier Palmen, de Australische
premier Whitlam en de Deense
premier Jörgensen. Aan ieder
van hen is verzocht, zich bereid
te verklaren voor een reis naar
Hanoi, mocht de kans
op nieuwe bombardementen.
Massaal proces
in Ankara
ANKARA (RTR) In een kazer
ne in Ankara begint morgen het
massale proces tegen 267 vermeende
leden van een illegale linkse partij,
de Turkse revolutionaire partij van
arbeiders en boeren, aldus is in An
kara bekendgemaakt.
De partij is door de Turkse over
heid gebrandmerkt als een pro-com
munistische ondergrondse beweging.
De beschuldigingen tegen de be
klaagden, onder wie zich 38 vrouwen
bevinden, variëren van pogingen tot
omverwerping van de bestaande de
mocratische orde en vestiging van
een gelijkschakelende dictatuur, tot
belediging van het gezag en overtre
ding van de vuurwapen wet.
„De Sowjet-Unie zal worden voor
zien van een „Brezjnjewiaanse"
grondwet. In een recente grote toe
spraak kondigde Brezjnjew aan dat
binnen de komende drie jaar het
Russische volk zal worden opgeroe
pen zich uit te spreken over een
nieuwe grondwet voor het land.
De eerste keer dat dit gebeurde
was in 1936 toen de Stalinistisch
genoemde grondwet werd aangeno
men die nog steeds van kracht is.
Tot dan toe kende het land een con
stitutie van 1924.
De Brezjnjewiaanse grondwet zal
dus de derde zijn die het levenslicht
aanschouwt sinds de vorming van de
Sow jet-Unie. De Stalinistische con
stitutie van 1936 werd destijds ge
kwalificeerd als „de meest democra
tische grondwet ter wereld".
Ze kondigde met name af dat alle
macht bij de arbeiders berust en
waarborgde de vrijheid van geweten,
van organisatie en van de „drie wer
kelijke rechten van de mens" (recht
op werk. op vrije tijd en op onder
wijs). de uitvaardiging van deze
grondwet viel echter samen met de
ontketening door Stalin van de ver
schrikkelijkste zuiveringen uit de ge
schiedenis.
Het besluit om het land een nieu
we grondwet te geven die meer in
overeenstemming is met de huidige
Russische samenleving werd op ini
tiatief van Chroesjetsjov genomen
door het 22ste partijcongres in okto
ber 1961. Dat congres nam ook het
Ja|pIGTON (RTR) In Wash-
is gisteren het proces be-
>n tegen zeven mannen die
kken zijn geweest bij de con-
uu tiële "Watergate-affaire",
•ooo espioneren en afluisteren van
N® loofdkwartier van de Demo-
Vhe partij in Washington.
hen zijn door de politie
)t toen ze op 17 Juni, in alle
te, met handschoenen aan en
in het bezit van apparatuur om
fotocopieën te maken, werden aan
getroffen in het Watergate gebouw.
Twee anderen, voormalige mede
werkers van het Witte Huis, zijn
later ook in staat van beschuldi
ging gesteld in verband met deze
kwestie.
Eén van de verdachten zou zeggen
schap hebben gehad over een
bankrekening van 114.000 dollar
in Miami, waarvan een aanzien-
franje maanstoj is
s j STON (AP) De oranje stof die op de maan werd ont-
'n loor de drie astronauten van de Apollo-17 is waarschijnlijk
am ngste materiaal dat ooit op de maan is gevonden.
Harrison Schmitt, die samen met astronaut Eugene
;en n het materiaal verzamelde zei dat het waarschijnlijk ge-
af" 1 is door vulkanische activiteit slechts ongeveer 10 mü-
ïar geleden en dat het wel eens de belangrijkste ontdek-
ern ran de laatste maanreis zou kunnen zijn.
verdere studie aanwijzingen
kanen geven
lijk deel zou bestaan uit anonieme
bijdragen aan de campagne voor
Nixons herverkiezing tot presi
dent. Onder de zeven verdachten
zijn behalve voormalige medewer
kers van het Witte Huis ook vroe
gere medewerkers van de CIA en
de FBI. Ze worden beschuldigd van
samenzwering tot het plaatsen van
afluister-apparatuur in het hoofd
kwartier van de Democraten.
De Democratische partij meent dat
er verband bestaat tussen deze in
braak en het comité dat de fondsen
Nixon beheerde. De woordvoerder
van het Witte Huis, Ziegler, stelde
de kwestie voor als een derde
rangs inbraak en president Nixon
noemde de beschuldigingen „bi-
Wat de mannen precies uitrichtten in
het partijkantoor en voor wie ze
werkten is nog niet opgehelderd.
De rechter voor wie de zaak dient,
heeft laten weten dat hij advoca
ten zal toestaan de motieven achter
de schermen bloot te leggen. Maar
de openbare aanklagers hebben al
aangekondigd dat ze zich niet in de
achtergronden willen verdiepen en
de zaak als een alledaagse in
braak willen behandelen.
Dokter Thomas Gardner onderzoekt Elizabeth Boer, een van de vrijdag in het Amerikaanse
stadje Evanston Illinoisgéboren vijfling. De vijf baby's maken het nog steeds goed. Vader Ja
mes Baer zei op een persconferentie: „Als we het over zouden doen, zouwen we alles herhalen wat
we hébben gedaan. Mijn vrouw en ik wilden voor alles een gezin en God weet, dat we daar ten
slotte in zijn geslaagd
nieuwe partijprogram aan, gewijd
aan ,het einde van de dictatuur van
het proletariaat" en „de totstandko
ming van de complete volksstaat"
wat overigens tot felle kritiek van
Peking leidde. Het was dus normaal
dat die definitie gesanctioneerd zou
worden in een nieuwe grondwet
Commissie
In juni 1962 stelde de Opperste
Sowjet een constitutionele commis
sie in waarvan het voorzitterschap
werd toevertrouwd aan Chroesjtsjow.
Brezjnjew werd voorzitter van een
subcommissie.
Op 11 december 1964, na de val
van Chroesltsjow in oktober, werd
Brezjnjew de nieuwe voorzitter van
de constitutionele commissie Tn e°n
verkiezingstoespraak kondigde de
nieuwe partilleider aan dat de vie
ring van de 50ste verjaardag van de
oktoberrevolutie (in november 1967)
zou worden bekroond met de inwer
kingtreding van de nieuwe grond
wet.
Sindsdien hebben de Russische lei
ders zich in stilzwijgen gehuld over
de grondwet&hervorming Volgens
waarnemers is dit stilzwiiren een
verklaring voor de moeilijkheden
waarop de hervormers zijn gestoten
in hun pogingen een benaalde over
eenstemming aan te brengen tus
sen de onvermiideliik geachte vers-s
peling van het raderwerk van het
regime en de noodzaak tot continuï
teit en stabiliteit Ook de vraag of
„de leidende rol van de partii" al dan
niet moet worden eenreoiserd 1n
tekst van de nieuwe grondwet ls
onderwerp van discussie geweest tus
sen de juristen en de ideologen van
de partij.
Of deze problemen nu zijn opgelost
is niet bekend. Duidelijk is we' dat
de Russische leiders een uitstër van
drie jaar hebben afgekondigd om de
hindernissen te nemen die sinds 1961
de uitwerking van een nieuwe grond
wet voor het land hebben tegenge
houden.
MOSKOU (DPA) De Sowjet-
Unie heeft gisteren het automatische
onbemande ruimtestation Loena-21
gelanceerd. De instrumentencapsule
zal volgens Tass de maan en de om
geving daarvan gaan onderzoeken.
De Loena-20 was vorig jaar naar
de maan gezonden en had bij terug
keer naar de aarde gesteente mee
terug gebracht dat vermoedelijk drie
miljard jaar oud is.
Het Loena-programma was op 2
januari 1959 begonnen met de eerste
capsule, die op ongeveer 6.000 km af
stand de maan passeerde. De Loena-9
maakte begin februari 1966 de eerste
zachte landing op de maan, de Loe-
na-16 verzamelde vier en een half
jaar later als eerste automatische
sonde maanmateriaal en keerde daar
mee naar de aarde terug.
De Loena-17 had in november 1970
het maanwagentje Loenochod-I op
de maan gezet.
van het binnenste
eoloog zed dat de stof op de
akte van de maan terecht zou
zijE gekomen als gevolg va.n
Teltproces in het binnenste van
a. Dit zou betekenen dat het
n die zich bevinden
UB in de maan.
Hjkt in het geheel niet op de
stoffen dlie wij hebben gezien",
mitt. De ontdekking van de
materie betekent volgens
"dat de maan nog steeds ak-
>eg is om vulkanisch gesteen
te brengen".
de Aipollo-17 vlucht namen
ueifcerden aan dat de maan onge-
ati( te miljard jaar geleden geolo-
ot rust is gekomen en sinds-
jeinlg meer veranderd is.
mededelingen werden gedaan
eerste persconferentie die de
uten gaven sinds him terug-
aarde op 19 dec.
(Van een medewerker)
ATHENE „Help, ze verkrachten me". Dit waren de eerste
Griekse woorden diie Ineke van Eek uit het dorpje Lexmond bij
Vianen uit haar hoofd leerde toen ze de sombere gevangenis
van het Griekse, onder de Turkse kust gelegen, eiland Kos werd
binnengebracht. Zij is gisteravond op het vliegveld Orly bij Pa
rijs van haar Griekse avontuur teruggekeerd. Haar ouders uit
Lexmond waren er om haar af te halen.
n
R:
ensielast
2" a Israël
ln
IZALEM (AFP) Iedere Is-
heeft in 1971 gemiddeld 470
betaald voor de verdediging
land. Dat is elf maal zoveel
Arabieren in Egypte, Syrië,
Hë en Libanon hebben betaald,
18 *n de financiële commissie van
*ëlische parlement meegedeeld
k directeur-generaal van de
Israël.
eli 671 ging 23 procent van het
(Bi nationaal produkt van Israël
6 defensie, tegen 16 procent in
- bische buurlanden.
Haar voorzorgsmaatregel was
niet overdreven. De uit louter man
nen bestaande bevolking van deze
gevangenis, waarvan de meesten al
jarenlang geen vrouw meer had
den gezien, raakten in vervoering
toen zij de aantrekkelijke 20-Jarige
Nederlandse uit het voor hun exo
tische hoge noorden ontwaarden.
Ineke voelde zich zo onveilig dat
ze de eerste dagen zelfs niet naar
de wc durfde te gaan uit angst op
het niet-afsluitbare toilet ten prooi
te vallen aan de lusten van haar
medegevangenen. Het werd zelfs zo
erg dat Ineke om extra bewaking
moest vragen.
Dit alles kreeg Ineke van Eek te
doorstaan nadat ze nauwelijks van
de shock van haar arrestatie en
veroordeling was bekomen. MeJ. Van
Eek was naar het eiland Rhodos
gekomen om te genieten van de
Griekse levensblijheid, zon en gast
vrijheid. Van dit laatste heeft ze
tien dagen langer genoten dan ze
gepland had. Een dag voor de te
rugreis naar Nederland werd zij het
slachtoffer van een van de vele zui
verende wetten die de huidige At-
heense machthebbers hebben uitge
broed.
Het betreft de spasimo platoon. Dat
is een Grieks gebruik, dat wil dat
men in cabarets, restaurants en
dergelijke, als de feeststemming ten
top is gestegen, serviesgoed, fles
sen en glazen stuksmijt. Het is een
stukje Grieks folklore waar niemand
ooit aanstoot aan heeft genomen.
Derdehands
Voor de militaire staatsgreep van
1967 werd in allerlei Griekse hore
cabedrijven druk met serviesgoed
gesmeten. Dit werd geanimeerd door
de cabaret- en restauranthouders die
zich dik voor de scherven lieten be
talen. Hele voorraden derdehands
porselein werden door de kaste
leins achter de hand gehouden om
hun cliëntele tegemoet te komen bij
hun smijtwoede.
Om de een of andere reden is het
in het hoofd van de militaire heren
te Athene opgekomen om een einde
te maken aan dit luidruchtige, mis
schien kinderlijke, maar verder on
schuldige tijdverdrijf. De spasimo is
tot een misdrijf verklaard waarop ge
vangenisstraf staat. Maar ondanks
deze scherpe sanctie geeft men zich
in Griekenland nog steeds op vele
plaatsen over aan het stuksmij ten
van serviesgoed in openbare gelegen
heden en geen haan die er maar
kraait.
Zo verschijnen er regelmatig foto's
in de krant van de heer Onassis
en andere geldadel, terwijl ze niet al
leen glazen en borden maar zelfs
hele ameublementen in gruizels
slaan. Enkele maanden geleden nog
heeft een Atheense advocaat een
aanklacht ingediend tegen de
scheepsmagnaat, maar geen officier
van Justitie in Griekenland die het
in zijn hoofd zou halen om deze
steunpilaar van het regime te vervol
gen. Maar Ineke van Eek uit het
dorpje Lexmond bij Vianen is Onas
sis niet.
Op de vooravond van haar thuis
reis naar Nederland vroeg ze in een
nachtclub op Rhodos naar een liedje
waarop ze zegt gek te zijn. Het draagt
de onheilspellende titel „Als de gevan-
geniaklokken beieren". Ineke raakte
in tranoe. Er ging een glas en daar
na een fles tegen de vloer. Binnen
een uur was ze ingerekend. Door een
halfdronken veldwachter werd ze
opgebracht. Op het bureau werd ze
behandeld of ze het hele Griekse
staatsbestel in elkaar wilde laten
storten. Vingerafdrukken, foto's met
een niummer op haar arm, scherpe
ondervraging, op een inquisitie-toon.
Als verdoofd
De volgende dag een bijna stand
rechtelijk proces. Als verdoofd door
de gebeurtenissen van de vorige dag
werd Ineke veroordeeld tot tien da
gen onvoorwaardelijke gevangenis
straf. Geen advocaat die eraan te pas
kwam. Ondervraging geschiedde via
een omweg van twee tolken: van
Grieks naar Engels en van Engels
naar Nederlands. Wat natuurlijk niet
de trouwe weergave van het gespro
kene bevordert. De mogelijkheid
van hoger beroep werd haar hele
maal uit uiteengezet. Voordat zij
het wist werd ze weggevoerd om de
zelfde dag verscheept te worden naar
het op drie uur varen gelegen eiland
Kos.
Toen ik afgelopen zaterdagmiddag
Ineke ln de gevangenis op Kos be
zocht. was ze nog steeds niet bijge
komen van de schrik. Lijkwit en
neerslachtig zat zij in een bezoek-
halletje wat Iets groter is dan het
toilet van een gemiddeld Nederlands
restaurant. Maar allengs kwam
haar gevoel voor humor weer terug
en kwamen de verhalen lo6.
Do gevangenis was nogal Internatio
naal georiënteerd. Enige Zweden we
gens de hier welig tierende nar-
coticasmokkel. een paar Duitsers, een
Filippino, een Libanees, door de
Griekse marine gesnapt bij het
smokkelen van wapens voor de El
Fatah-strilders. Verder een Jeugdige
Nederlander die zich tijde*- -Mn va
kantie op Rhodos onledig had gehou
den met het ledigen van offerblokken
in ettelijke kerken. Die landgenoot
kwam er later gezellig bij zitten. Hij
zei getroffen te zijn door de eerlijk
heid van de Grieken. In de Griekse
offerblokken zat uitsluitend geld en
soms ook gouden kruizen en ringen.
In Nederland waren dergelijke of
ferblokken meestal voor de helft ge
vuld met knopen en pepermuntjes,
vond hij.
Onder de Grieken was de meest
kleurrijke figuur een grijsaard van
79, veroordeeld tot acht Jaar wegens
verleiding van een minderjarig meis
je. Ook herinnerde ©en gevangenis
bewaker zich levendig een Nederlan
der die hier te gast was geweest we
gens naaktloperij op Rhodo6.
Het eten was volgens Ineke niet te
genieten. Maar door de bijna moe
derlijke zorgen van het reisbureau
Fit kreeg onze onfortuinlijke toe-
riste dagelijks speciale maaltijden
gebracht door een dame, die veel
vuldig kwam om kaarsjes aan te
steken in het gevangeniskapelletje.
Aanvankelijk was mej. van Eek zo
ondersteboven geweest, dat ze in
een soort angstpsychose was ge
raakt en het aangereikte eten niet
durfde te gebruiken. Dit was echter
spoedig voorbij en met behulp van
een door bemiddeling van de gevan
genisdirectie gehuurde vork (een
gulden voor 10 dagen) verorberde
ze de maaltijden.
Zich wassen had Ineke maar opge
geven, omdat ze gedurende een eer
ste poging daartoe onbeschaamd,
door het gevangenispersoneel door
een kijkgat van haar cel werd be
spied. Gillen en protesteren hielp
niet.
Gisteren is aan het avontuur van
Ineke een einde gekomen. Om acht
uur ging de gevangenispoort open
en werd ze op bijna hartelijke ma
nier door de gevangenis bewakers
uitgeleide gedaan. Toen ik mej. V.
Eek vroeg wat de plannen waren,
antwoordde ze bijna extatisch:
"Geld sparen en zo snel moe-'"k
naar Rhodos terug".
Even later maakte ze midden op
het dorpsplein van Kos, tegen de
schilderachtige achtergrond van een
Turkse moskee, enkele danspassen.
Daarbij zong ze met overgave de
melodie van het lied dat haar zo
noodlottig was geworden.
