De kerken van Nederland
in 1972
Kerkdiensten Leiden en omgeving
Zondag
Nieuwjaar
..,A-gatha
■jjmjiiüjiiuj.'u
ZATERDAG 30 DECEMBER
Wanneer Je vroeger, zeg maar
vóór de laatste wereldoorlog, aan 't
eind van een jaar een overzicht
moest geven van hetgeen er in ker
kelijk Nederland was gebeurd, was
dit een tamelijk eenvoudige zaak. Je
plaatste de kerken, te beginnen met
de grootste onder elkaar en kon dan
gaan vertellen wat voor bijzonders er
in elk van die had plaats gevonden.
Die kerken stonden eigenlijk los van
elkaar in de Nederlandse samenle
ving. Ieder was een eigen afdeling,
ongeveer zoals dat bij Albert Heijn
geregeld is met de levensmiddelen.
Nu is dat niet meer zo in het be
drijf dat wij kerken noemen, dat ieder
precies zijn eigen plaats of plaatsje
heeft. Wat loopt er tegenwoordig zo
al niet door elkaar. Je kunt weinig
kerkelijke zaken noemen, prijzens
waardige, afkeurenswaardige, waar
mee ze niet allemaal te maken
hebben. Alle kerken zijn in beweging
en scheidslijnen die vroeger tussen
de kerken doorliepen, gaan er nu
dwars door heen. En nu spreken we
nog niet eens van allerlei bewegin
gen en activiteiten. Deze reoruteren
hun mensen uit allerlei verschillen
de kerken, hoe meer hoe liever. Hun
acties zijn, zo vinden ze zelf, boven-
kerkelijk. Die kerken in ons land
zijn elkaar steeds meer gaan beïn
vloeden, zodat Je ze niet meer hele
maal uit elkaar kunt hallen en aan
het ednd van een Jaar kunt gaan
zeggen wat er in eik van die voor bij
zonders is gebeurd. Ze hebben alle
maal nog wel een eigen karakter,
maar de tuintjes van de verschillen
de kerken beginnen aardig op'elkaar
te lijken, zowel wat betreft de bloe
men die er bloeien als ook het on
kruid dat er groeit.
Je kunt in ons land de kerken ook
niet meer bezien alleen in ons land.
De R.K. Kerk heeft natuurlijk al
tijd een wereldomvattende binding
gehad, wat vroeger door de andere
kerken met een zekere achterdocht
werd gadegeslagen, die "transman-
tanen". Maar nu is het zo, dat bij
na alle kerken in ons land op de een
of andere manier een internationa
le binding hebben. Zij die lid zijn
van de Wereldraad van Kerken vin
den hier him internationaal centrum.
Maar ook verschillende kerken die
van deze Wereldraad om principiële
of andere redenen afkerig zijn, ken
nen toch zo iets als een wereldver-
band. We denken bijv. aan de Ge-
ref. Oeoumenische Synode of de ICCC
de Internationale Raad van Chr.
Kerken. En zo heeft 1972 bij meni
ge kerk laten zien, dat die interna
tionale binding van invloed is op het
eigen kerkelijke leven. Deze kan met
instemming worden begroet, maar
men kan er zich ook tegen afzetten
binnen de kerken. Toen de Wereld
raad van Kerken de beslissing nam
bevrijdingsbewegingen te steunen,
zij het dan onder uitdrukkelijk voor
behoud dat die hulp niet mocht wor
den gebruikt voor aankoop van wape
nen, brak er tweedracht uit in me
nige kerk in ons land, wat tot in de
synodes merkbaar was. En toen het
Centrale Comité van de Wereldraad
besloot zijn gelden die in Zuidelijk
Afrika waren belegd, terug te ne
men, kon Je niet alleen op de finan
ciële pagina's van onze dagbladen
daarover reacties vinden, maar even
eens in de kerkelijke bladen. .Toch
blijkt het, dat in het afgelopen Jaar
"Betaald Antwoord", de inzameling
voor het anti-racisme fonds van de
Wereldraad van Kerken, meer is
aangeslagen dan men had verwacht.
De actie van "Kom over de Brug"
ligt ons nog vers in het geheugen,
ook al een teken dat er iets inter
nationaals in de kerken van ons land
aan het groeien is en dat, niettegen
staande het feit dat bepaalde ker
ken of delen daarvan (in de herv.
kerk bijv. de Geref. Bond) zich er
fel tegen hebben gekeerd om de een
of andere reden.
Nu is er natuurlijk wel enig verschil
wat betreft het internationale cen
trum dat de R.K. Kerk in Rome
heeft en de kerken die bij de We
reldraad van Kerken zijn aangeslo
ten, in Genève hebben. Dit verschil
springt nog des te meer in het oog
wanneer we ons te binnen brengen
dat in Genève tenslotte alles op vrij
willige basis geschiedt. Er is geen
aangesloten kerk die tot iets ge
dwongen kan worden en in zoverre
hebben zij schoon gelijk die zeggen
dat de Wereldraad nooit meer kan en
zal zijn dan losse kerken naast el
kaar. Toch blijkt in de praktijk dat
ze niet als los zand aan elkaar han
gen en dat er meer binding is dan
menigeen vermoedt. De moeilijkste
elementen in de Wereldraad zijn wel
de Oosters Orthodoxe kerken. Met
hun anders gerichte theologie, litur
gie en eredienst, met hun vaak
moeilijke bestaan als kleine minder
heid of hun moeten leven in commu
nistisch geregeerde landen, zijn ze
een heel eigensoortig element in de
Wereldraad. En toch zouden ze die
verbinding voor geen geld meer wil
len missen, ook al bezorgt deze hen
nog al eens moeilijkheden. Door de
Wereldraad zijn ze uit een isolement
gehaald. Toen het Centrale Comité
deze zomer in Utrecht vergaderde,
kon men dat bij verschillende gele
genheden bemerken.
Bij Rome daarentegen blijkt de
middeleeuwse structuur van de ab
solute monarchie in de persoon van
de paus zich te handhaven en dit on
danks het tweede Vaticaans concilie.
De kerkprovincie die Nederland heet
is er dit Jaar op verschillende wij
zen mee in aanraking gekomen voor
al echter in de figuur van de nieuwe
bisschop van Roermond. In het be
gin van dit Jaar kwam er een rap
port uit van Amerikaanse kerkju
risten die zich hadden bezig gehou
den met de vraag op welke wijze 'n
bisschop het best zou kunnen worden
gekozen. Zij verklaarden zich voor
inspraak van alle instanties van heel
het diocees. Er moest een "profiel
van een bisschop" worden gemaakt.
Dat hebben ze nu precies getracht
te doen in Roermond, maar in Rome
werd anders beslist en zo heeft ons
land gedurende dit hele jaar geze
ten met deze kerkelijke kwestie en
ze zijn er nog bij lange na niet uit..
Iedereen gevoelt dat ook de andere
bisdommen er nauw bij betrokken
zijn. Groepen staan tegenover elkaar
en demonstraties van de ene groep
worden doorkruist door die van de an
dere groep. In dit bisdom Roermond
vinden we in het klein wat zich in
feite in heel ons land en zeker ook
in een deel van Europa afspeelt, 't
Gaat om de aloude vraag of de bis
schoppen in eigen diocees, niet los
van Rome, een eigen weg kunnen
gaan, of dat zij zetbazen moeten zijn
van het Vaticaan. Welke is de posi
tie van een bisschop? Om nog even
op het plan van de Amerikaanse
kerkjuristen terug te komen: het
semi-officiële dagblad van het Vati
caan, de Osservatore Romano, ver
klaarde van dit plan dat, als het
doorging, de R.K. Kerk in Amerika
binnen 20 Jaar kapot zou zijn.
Roermond laat ons zien welke de
lijn is waarnaar men in Rome han
delt, maar eveneens zien we in dit
bisdom tot welke tegenstellingen dit
leidt in de tegenwoordige tijd.
Behalve de kerken die een interna
tionale binding hebben in Rome of
Genève, zijn er in ons land ook nog
kerken die beide even grondig ver
afschuwen. We behoeven ze niet bij
name te noemen. Maar, wat zien
we? Toch ergens is er ook in deze
kerken gezocht naar een breder con
tact. Niet altijd is dat van deze ker
ken in hun synodes uitgegaan maar
soms van groepen gemeenteleden.
Men kan wel stellen: in het isole
ment ligt onze kracht, maar het is
voor iedereen moeilijk helemaal in
een isolement te moeten leven en
dat geldt ook voor een kerk. Men
heeft elkaar gezocht in de I.C.C.C.,
in de Evangelische Omroep, in de
Gereformeerde Gezindte enz. Maar
Juist dan komt er een grote moei
lijkheid, omdat men niet weet wel
ke kerk of welke groep men voor
honderd procent vertrouwen kan.
Dat men huiverig staat tegenover de
hervormde kerk, ds te begrijpen.
Een deel van deze kerk zou men
wél willen. Maar dit jaar bleek bij
meerdere gevallen dat men even
huiverig stond tegenover de Geref.
Kerken. Als geheel is het een groep
van kerken die heel hard waarschuwt
tegen de Wereldraad van Kerken,
maar onderling vertoont men ook
niet de rechte samenhang. Alleen
met negatieve beoordelingen brengt
men geen ware eenheid tot stand.
De Vrijgemaakte Geref. Kerken
hebben zich nauwer willen verbinden
met de Chr. Geref. Kerk, maar uit
eindelijk is het niet doorgegaan.
Waarom niet? We vermoeden dat
de christelijk gereformeerden die on
derling in hun gemeenten nog al wat
verschillen vertonen, bang zijn ge
weest voor de rechtlijnigheid van de
vrijgemaakten. Hun synode van Hat-
tem heeft wel heel lang geduurd,
maar wanneer we vragen wat er uit
gekomen is, dan is het voor de bui
tenstaander niet veel geweest* De
keuze voor het isolement stond op
de voorgrond en zo had men over
wegende bezwaren tegen de nieuwe
psalmberijming, terwijl er o.i. te
gen de oude berijming nog heel wat
meer bezwaren zijn in te brengen.
Stel Je nu voor die chr. geref. ge
meenten (niet alle) waar ze van
harte de nieuwe berijming zingen.
En verder? Wat hebben bisschoppen
synodes, pastorale verbanden, clas
sical vergaderingen vergaderd. Ter
wijl er in Noord-Ierland een gods
dienstoorlog aan de gang is, terwijl
in Egypte koptische christenen in
het nauw worden gedreven, terwijl
in Mozambique protestantse kerke
lijke leiders in de gevangenis omko
men, zonder dat wij op de hoogte
zijn van de juiste oorzaak, terwijl in
Oeganda een overheersing dreigt
van de Islam met alle gevolgen van
dien, kabbelde in ons land het ker
kelijk leven voort in de vergaderin
gen. Vinnige debatten en moeizame
overeenkomsten met onderling ge
harrewar. Wat komt er uit? Zo
vraagt de buitenwacht en ook de
binnenwacht begint zich dat af te
vragen. Kerkgebouwen worden af
gebroken ondanks protesten. En nog
nooit is er in de wereld zoveel uit
gegeven aan bewapening. Steeds
zwaarder begint de afstand te druk
ken tussen hoogontwikkelde en on
derontwikkelde landen. Zullen de sy
nodes zich niet de waarschuwing ter
harte moeten nemen die dit jaar na
Unctad III is geuit: "Indien wij nu,
als rijke landen niet over de brug
komen, zullen we straks, als de ar
me landen maatregelen nemen, niet
door het oog van de naald kunnen".
Dat de kerken zich dit mogen aan
trekken.
door ds. S. M. J. Hulsbergen.
Oudejaareherdenklng Pastoor
RK Kerk Maria
;endlenst. 7.00 uur ds E. M. Pannekoek.
Marekerk 10.30 uur ds. H. J. Achter
berg. 5 uur ds A. J. de Jong (HA).
r ds G. C. Post.
Bevrijdingskerk 10.30
ds. J. Bovenberg.
Vredeskerk 10.00 i
oek. 7.00 uur dsw
Vrijz. Hervormden (aula Asserstr)
Oecumenische Werkplaats (Rapenburg
beer A. Lagerwerff.
Jeugdkapel „De Goede Herder" 10.3
Oude Vestkerk (Oude Vest 133) 10 u
ds. Hortenslus. 7 uur: Ds. Oegema.
Gezinsdiensten „Jeugdhaven": 10
„De Mirt" de heer De Jong 10
Geref. Kerk (vrijgem.) 10
ds. J. v. d. Haar.
Chr. Geref. Kerk 10 en 5 uui
Leger des Hells 10 u helliglngsdienst
'ngssamenkomst.
6.30 uur ds A. Borman te Alphen aan
den Rijn, Chr. Geref. Kerk 9.30 uur
Dienst des Woords, 7 uur ds P. Sneep
te Alphen aan den Rijn, RK Kerk (zat.
7 uur) 7.30 uur en 10.30 uur. Ter Aar
Dorpshuls Aardam 9 en 12 uur.
Alphen aan den Rijn Herv. Gem.
Adventskerk Jullanastraat 10 uur ds.
M. Hanemaaijer, 6.30 u. ds. P. A. Le-
feber, Kruiskerk Gouwsluis 6.30 u ds.
M. Fokkema, Opstandingskerk Pr. Ma-
rijkestraat 10 uur ds P? A. Lefeber
6.30 uur ds M. Hanemaaijer, Gebouw
Nabij Van Lennepstraat 6.30 uur
ds. J. H. Bogers. Zaal Opstandingskerk
Prinses Marijkestraat 10 uur Jeugd
kapel de heer Kruithof Martha-Stlch-
tlng 11 uur ds I. J. Walpot, Oudshoorn
Herv. Kerk Oudshoornseweg 7 uur ds.
R. Oort, Herv. Slonskerk Hooftstraat
9.30 uur ds G. C. Kunz te Polsbroek,
6.30 uur ds S. W. Verploeg, Goede Her
derkerk Ten Harmsenstraat 10.30 uur
ds. N. J. M. Hoogendijk, 7.30 uur ds.
G. de Ruiter gezamenlijke dienst met
de gereformeerden, Ridderveld de Bron
Troubadourweg Benedenkerk 9.30 uur
ds. R. Oort 7.30 uur ds N. N. M. Hoo
gendijk, gez. dienst met de Gereform.
Geref. Kerk Maranathakerk Raadhuis
straat 10 uur ds Fr. de Jong 6.30 uur
ds. M. van Harmeien, Salvatorikerk W.
de Zwijgerlaan 10 uur ds SJ. Tlemers-
ma te Zwammerdam, 6.30 uur ds Fr.
de Jong Alphen aan den Rijn - Noord
De Goede Herderkerk 9 uur ds J. Pijl
man te Katwijk aan Zee, 7.30 uur
ds. G. de Ruiter gez. dienst met de
Herv. De Bron Ridderveld Troubadour-
weg 10.30 uur ds G. de Ruiter 7.30 u
ds. N. J. M. Hoogendijk Gez. dienst met
de Herv. Geref. Kerk (vr" g »-»-««--
ds. H. Feenstra Kantine
plaats 3.30 uur ds K. Deaaens, unr.
Geref. Kerk Jeruzalemk. Grljpenstein-
straat 9.30 uur ds P. Sneep 4.30 uur
Oudejaarsdienst Oud Geref. Gemeente
Kerkgebouw Hooftstraat 240 9.30 uur
en 4 uur leesdiensten, Van Manders-
loostraat 7 uur ds F
Triomfatorkapel Mole
ev. Bonhof 6.30 u. ds. Koekkoek Leger
des Hells Gebouw Corn, de Vlamlngstr.
10 en 7.30 uur RK St. Bonlfacluskerk
(zat. 7 uur) 10 uur met Ned. Koorzang
11.30 uur Pred. F. Wüst 7 uur Gebeds
dienst pred. J. Velthuysen, RK Plus X
kefk (zat. 7 uur) 9. 10.30 u. met Ned.
koorzang 11.45 en 5.30 uur Ridderveld
De Bron H. Geestkerk (zat. 6.30 uur) 9
uur 11 uur met koorzang pred. J. SeiJ-
i Den Dik
ken, Geref. Gem." 9.30 uur leesdlenst,
r ds. Honkoop, Moerkapelle.
drs G.
Martlnuskerk (zat. 7) 8.30 10
12.45 uur, 5.30 uur 7
Eucharistievieringen
11.30 en 5 en 7 uur. I
7 u) 8.00 10.00 uur.
Ho
P. Schoonenboom, RK Kerk (zat. 7 u)
9 en 11 uur.
Katwijk aan den Rijn Herv. Kerk
Dorpskerk 10 uur de Weleerwaarde heer
J F. G. Slerat, van Lelden 6 uur
ds A. Makkenze Ontmoetlngskerk 10 u
ds A. Makkenze 6.30 uur ds M. Hey-
mans, Geref. Kerk 10 uur ds R. de
Vries 5 uur ds G. van Halsema, RK
Kerk Kerkstraat 72, zat. 6 uur Mgr.
Bekkersschool zondag 9.30 en 11.15 uur.
Katwijk aan Zee Herv. Kerk Nwe
Kerk 10 uur ds J. Vroegindewey, op
pasdienst 6 uur ds A. Vink, Oude Kerk
10 uur ds D. W. Koelman, oppasdienst
6 uur ds C. van den Bergh. Ichthus-
kerk 10 uur ds J. P. van Roon Zeist.
5 uur ds J. Catsburg. Pniëlkerk 9.30
uur ds. C. van den Bergh, oppas
dienst, 6 uur ds D. W. de Vos WHkge-
bouw „De Hoeksteen Koelman, Groen
van Prinstererschool 10 uur Doven-
dienst, (ouderling van dienst N.
der Plas, wljkgemeente Nf
Zeehospitium 8.45 u. Gerefo
Ziekenhuis „Overduin" 2 uur ds J. u.
van Ieperen. Geref. Kerk Vredeskerk 10
uur ds D. H. Elderman 5 uur ds G.
van Halsema Trlumfatorkerk 10 uur
ds G. van Halsema 5 uur ds R. de Vries,
Chr. Geref. Kerk 10
Zee 8.00 uur
H. Mis 9.30 HM, 11.00 HM. 7.00 HM
Noordwijkerhout Herv. Gem. zon-
_ag 10.00 uur ds J. Streefl&nd. RK St.
Jozef zaterdag 7 uur zondag 8. 10 en
19.00 uur, RK St. Viktor zaterdag 10
9.30, 11.00 en 18.00 uur RK
H. Hart van Jezus in De Zllk zater
dag 19.00 u., zondag 8.30, 10.00, 11.30
-1 19.30 u.
Oegstgeest Herv. Gem. Groene-
kerk 10.30 uur ds W. E. Verdonk. Pau-
luskerk 10 uur prof. dr. G. J. Hoen-
derdaal. Gemeentecentrum 10.30 uur ds
M. J. Wagenvoorde, 5 uur ds. J. Th.
Heemskerk Geref Kerk 10 uur ds Veg-
ter, Geref. Kerk vrijgem. 8.30 en 3 uur
r Bonaventurakapel i
Oudewetering Herv. Gem. 9.30
L. Buitenhuis OudeJa:
dienst, Rem. Geref. Gem. 7 i
Noord-West)
Rijnsatenvoude Herv. Gem. 9.30
ds W. Heymans te Boskoop 7 uur ds.
T H. Oostenbrug Oudejaarsavonddnst.
Chr. Geref Kerk 9.30 J~~
Rijnsburg Herv. Gem. Grote kerk
i.30 ds. M. N. W. Smit Den Haag.
.30 uur ds Van Niel, Bethelkerk 9.30
kerk 9.30 i
7 uur ds. Bos te Houten Gez.
Herv. Kerk Geref, Kerk 9.30
Zoeterwoude Herv Gem 10
hoef/,
Evangellegemeente Katwijk" zaal ln
de openbare school Voorstraat 100 9.45
uur, Soefi-beweglng Universel (kerk
voor allen), Sportlaan Katwijk 8 uur
belangstellenden
7.30,
L. S.
uur Universele eredlei
Koudekerk aan den Rijn
Kerk 10 uur ds J. Smit Hllvers
uur nm Ds. A. G. v. d. Linden, Geref.
Kerk 10 uur vm en 7 uur nm ds Swierts
Leimuiden Herv. Gem. 9f30 uur
ds. T. H. Oostenbrug te Rljnsaterwou-
de. 7.30 uur ds Jos. G. Los Gem. Oude-
Jaarsavonddienst in Oosterkerk, Geref.
Kerk 9.30 uur ds J. Czirla te Oude
wetering 7.30 uur ds Jos G. Los RK
Kerk (zat. 7 uur) 7.30 9.30 uur en 11.15
Llsse Herv. Gem. Grote Kerk 10
ds. J. v. d. Velden, 7 uur idem Pau-
lusk. 10 ds. Oostlnga Geref. Kerk 10
dr. de Vries, schevenlngen 6 uur ds
G Maneschijn, Amstelveen, Chr. Ge- v
reform. Kerk 10 uur en 4.30 uur ds te l
D H. Blesma, Geref. Gem. 10 en 4 uur
leesdiensten, Geref. Kerk vrijgem. Sal-
vatori 9.30 en 5 uur ds J. J. Ver
leur. Oud Geref. Gem. 9.30 en 3 Lees
diensten do 7.30 leesdlenst Aktle Kruis-
rtten Ned.: Maandagav. 8 uur ds. J.
kerk 9.30 uur Ds. v. d. Linde 6
Baayen, Geref. Kerk vrijgem 10 en
5.15 uur ds K. Deddens, Evang. Chr.
Gem. 10 en 7 uur ds. A. H. Agcereek.
"'.ijpweterlng RK Kerk (zat. 7 u)
J, 9 en 10.30 uur.
Sassenheim Herv. Gem. 10.30 u
(in geref. kerk) ds. A. Westra, 6.30 u
(in Ontmoeting) ds. A. Westra (Oude-
Jaarsavonddienst) Geref. Kerk 9 uur
ds H. v. d. Berg 7.30 u ds J. te Win
kel Chr. Geref. Kerk
Boer, Ned. Prot. Bond lO.ou ,n,n- - --•
M. Nleuv^huys.n- den SfalwUk.
RK Christus dienaarkerk (zat 7 u)
830 1 0 1130 en 6 uur RK Kerk
8.30 10. 11.30 en 6 uur. RK Kerk
Meerburg (zat. 7 uur) 8.45 10.30, 12
en 6 uur
ds Leiden Herv. Gemeente: Konings-
Post; Bethlehemkerk:
Poldervaart, 6.30 uur ds G. Zon
neveld., Geref. Kerk 9.30 uur ds H.
senhelm, 7.00 uur ds J. W. de Jong i
Zoetermeer, RK Kerk (zat. 7 uur) 9.uu
10.30 11.45 en 5.30 uur.
Voorschoten Ned. Herv. Gemeen
te Dorpskerk 10 uur ds Meijering 7 u
ds. v. d. Schoot, Rijndijk 10 uur ds v.
d. Schoot. Hulp en Heil
d. Geest. 7 uur ds v
Kronemeljer;
Petrakerk,
Maranathakerk, 10.30 u. ds. Boven-
berfg, dienst met hervormde gemeente.
ds. Hortensius;
Haagse Schouw. 9.30, 11
Hartebrug, 9, 10.45, 12 u.
Graved
8.30 10.30
Welk
i 6.30 i
i Verheule, Gereform.
ïur 10.30 uur en 5 uur ds G.
de Zeeuw Aula Noord-Hofland Herv.-
dlenst, Geref. Kerk (vrijgem.) 8.30 uur
5.00 leesdlenst RK
ds. H. Post 1
Oegstgeest: Chr. Geref.
L Buitenhuis, Nieuwerbrug 10.0
ders 7.30, 9.30 11 en 5.
Poelpoldèr 9, 11.30
Evang. Chr. Gemeenschap (Mlddel-
Btegracht) 10 uur dhr. Dlkkes 6 uur
Zendingswerk Mlddernachtsgroep.
Pinkstergemeente (Oude Rijn 3) 3 u
iienst.
Evangellecentrum (Zijlsingel 2) 10 u
>vang. J. Zijlstra 7 uur Oudejaars-
Antonlus 9.30, 11 en 7 i
i H. J. J. Feenstra, Ge
reform. Gemeente 10.00 t
j Katwijk Zee, 6.30 i
Leeuw, Geref. Krk
Nieuwkoop Herv. Gem. 10
''an Ieperen te Katwijk aan Zee, 6130
ïur ds G. van Doorn, Geref. Kerk 10
B. Pool, Bast, Chr. Geref. Kerk 9.30
Dienst des Woords 2.15
van der Ent te Katwijk aan
Kerk (zat. 7 uur) 7.30 9 10.45
Nieuwveen Herv. Gem. 9.30 uur de
teer J. Goedhart te Nieuwkoop 6.30 u
ds. Bljleveld^te^ Rijnsburg Gez. dienst
Waddinxveen Herv. Gem. Brug-
:erk 9.30 uur ds T. van 't Veld 6.30
ïur ds D. van Vliet, De Hoeksteen
2, 9.30 u. ds. D. van Vliet,
T. v. d. Heuvel. Bethelkerk
J. v. d. Heuvel 5.00 uur
T. van 't Veld, Immanuelkerk 10.
Zee, RK UUr ds J. Fennekes, 1
Dienst des Woords; R.K.
Kerk, 7.30 u. en 10.30 u.
Alphen aan den Rijn Gouwsluis
10.30 u., ds. M. Hanemaaijer, begroe
tingssamenkomst; Gebouw Nabij, van
Lennepstraat, 10.30 u. ds. J. H. Bogers,
Fokkema Nieuwjaars-begroe
Het kalenderblaadje
Gedurende het jaar verrichten
wij handelingen waar men ei
genlijk niet bij stilstaat, maar
die op een laatste dag van het
jaar toch wel met enige plech
tigheid gedaan worden. Soms
lijkt zo'n handeling ook door
het jaar wel eens meer aan
dacht te krijgen, vooral als het
met meer nadruk gedaan
wordt. Wie een scheurkalender
van elke dag heeft zal 's mor
gens tof 's avonds bij het naar
bed gaan) als een soort rit
misch gebaar een blaadje er af
scheuren, het in elkaar from
melen en het in de prullenmand
gooien. Daar hoeft men niet bij
na .te denken. Men doet het
gewoon. Als er echter een nach
telijk kamerdebat is, dan gaat
zo'n blaadje afscheuren toch
wel meer aanspreken. De ca
mera laat de klok in de kamer
zien: één minuut voor twaalf.
En het volgende beeld is de ka
lender in de kamer. Een mijn
heer in een deftig zwart pak
loopt naar de kalender en klok
slag twaalf uur middernacht
scheurt hij met een gebaar alsof
hij, ik weet niet wat voor een
plechtigheid moet verrichten,
dat blaadje er af. Heel Neder
land weet nu overduidelijk dat
er weer een nieuwe dag begon
nen as. We zullen niet altijd zeg
den dat kamerdebatten lang du
ren, maar op zulk een moment
kan iemand plotseling hardop
denken: nou, die maken ook
een tijd of: we gaan naar bed,
Jan of: die kletsen nog wel een
poosje door, maar ik zet er een
punt achter. Zo'n simpel af
scheuren van een blaadje kan
ineens iemand iets ontlokken of
tot een bepaalde handeling
brengen. q
Het laatste blaadje van de
scheurkalender is eenzelfde pa
piertje als het vijf en dertigste
en het zeven en tachtigste vel
letje en toch kan het heel wat
verschillende gevoelens bij
mensen oproepen, in elk geval
wordt het met een andere inten
tie deze keer er af gescheurd
als de anderen. En waar denkt
men dan allemaal aan? De een
is blij dat het Jaar om is want
in het komende Jaar staat er
iets belangrijks voor de deur,
de ander daarintegen zal met
een zekere huiver het nieuwe
Jaar tegemoet zien. Wat zal het
nu weer worden. Voor de een
betekent het nieuwe jaar: ein
delijk verlost van de schoolban
ken, voor de ander: dit jaar
word ik aan de kant gezet,
.want ik word gepensioneerd.
Twee Jonge mensen weten dat
ze het nieuwe Jaar zullen kun
nen gaan trouwen omdat him
huis dan klaar zal zijn, twee
oude mensen weten dat dit Jaar
hun oude vertrouwde huisje
door hen verlaten zal moeten
wordt wegens de aanleg van
een nieuwe weg. De d okter
heeft gezegd dat die mens nog
maar een paar maanden te le
ven heeft en de familie ziet met
angst en beven die tijd naar
zich toekomen. Een Jonge
vrouw heeft te horen gekregen
dat ze over een paar maanden
een baby ter wereld zal bren
gen. Iedereen is blij met haar.
Dat laatste blaadje papier: het
kan ontzettend veel betekenen.
Een gewoon stukje papier, het
verdwijnt in de prullemand,
maar hoewel van weinig waar
de, betekent het voor de een
misschien verdriet en angst,
voor de ander hoop en ver
wachting.
Doe wel en zie niet om, zegt
een oud Nederlands gezegde.
Toch kan het wel eens goed
doen om te zien naar alles wat
er gepasseerd is in de voorbije
tijd. Televisie, radio en krant
H. Cirkel; Sal-
J. van Embden,
Bethlehemkerk. 9.30 u. ds. W. Balke;
vatorkerk, 10 u. ds. G. J.
Haagse Schouw 11.30 en 6.30 x
Hartebrug 8, 9, 10.45, 12 en
Herensingel 9.30, 11 en 6 uur.
Zee, Chr. Geref. Kerk 9.30 u. leesdlenst
Laarse, Pinkstergemeente 9.30 u ln
Concordia samenkomst, Vergadering v.
gelovigen 9.30 en 5.00 uur samenkomst
ln lokaal Nleuwstraat 27, Bethel 9 *•-
oude Herv. Gem. 9.30 uur
ds. L. Boer 6.30 uur ds L. Boer Oude-
laarsavonddlenst Ger. Kerk 10 uur ds.
Swierts, 7 uur ds Brink. RK Kerk St.
Bernardus Rijndijk (zat. 7 uur) 9.30
Geref. Kerk 9.30
IJleveld te Ri.
nelljk in herv.
J. Modderaar, 5.00 i
- ds B. Koekk<
r) 9. 10.45 en 5 i
Kerk (zat m Ned., Zuidkade
Sole Mio dr.
Vinken! aankerk
dienst)
Noordwijk Herv. Kerk 10.30 uur
Vlnkenlaankerk dr J. G. B. Jansen
10.00 uur Oude Kerk (Hoofdstraat) ds
D. Keuning 9.30 i Ag* mmm'md
G. B. Jansen 5.00
Ds. R. S. Elgersma
7.30 uur Oude Kerk Hoofdstraat
D Keuning, Herv. Ger. Evangelisatie 10
uur schoolstraat ds Van Estrik Dord
recht 7.00 uur Schoolstraat ds Treure
Katwijk. Geref. Kerk 9.00 uur Vinken-
ds R. S. Elgersma, 5.00
uur astichtl
S. Elgersma 10.00 uur
loop, C
158,
dB. G. A. Hooykaas, RK Ontmoetlngs
kerk zat. av. 7 uur zondag 8.30 uur
11.45 uur en 6.30 uur St. Vlctorkerk,
zat. av. 7.00 uur zondag 10.00 uur.
Wassenaar Herv. Gem. Dorps
kerk 10 u. ds. Van Wijngen. Den Haag
7.30 u. ds. Frederlkse. Kievitkerk 7.30
u. ds. Wiersma, Messlaskerk 10 u. ds.
v. Zanten en ds. van Buuren. Dorps
centrum 9.30 u. ds. Stolk, Schevenlngen
Merenwljk 10
15
Herv. Gem. 10 u
ds. G. van Hoegee H. Avondmaal 7
uur ds G. van Hoegee, Geref. Kerk 10
uur ds G. Manenschljn te Amstelveen,
Vlnkenlaankerk ds C. Warner Gemeen
schap. dienst. 11.00 uur Stichtingskerk
Ds. R. S. Elgersma 10.00 uur Hoofd -
straatkerk ds C. Warner HA 5.00 uur
Hoofdstraatkerk H.A. Ds. R. S. El
gersma, RK Kerk St, Jeroen Zaterdag
16.00 u. Kapel Kerkhof 7.00 u. Avond
mis (met zang) zondag 8.00 uur H. Mis
R.K. Kerk Goede Herder 8 30, 10 11.30 bi
Geref. Kerk, 10.30 i
10.30
"Boskoop Herv. Kerk, 10 u. (Herv.
en Geref.) ds. W. L. Heljmans en ds. H.
Dijkstra; Geref. Kerk zie Herv. Kerk;
Chr. Geref. Kerk. 9.30 u. leesdlenst;
Geref. Gemeente, 9.30 u. ds. A. Bac;
Pinkstergemeente. 10 u. samenkomst
In Concordia; Bethel, 9.30 u. de heer
J. Modderkolk; R.K. Kerk, 10 u.
Hazerswoude Herv. Gem., Verenl-
glnsggebouw, 10 u. ds. L. Boer; Geref.
Kerk, 10 u. ds. Brink; R.K. St. Bernar-
duskerk. Rijndijk, 10.30 u.; R.K. St.
Michaelkerk, Rijndijk, 9 u.; R.K. Kerk,
der Engelbewaarders. Dorp, 10.30 u.
Hoogmade R.K. Kerk, 11 uur.
KatwUk aan den RUn Herv. Kerk.
Dorpsstraat, 10 u. Gemeenschappelijke
Herv.-Geref. dienst, ds. A. Makkenze
en ds. D. H. Elderman; Ontmoetlngs
kerk, 10 u., ds. M. Heymans.
Katwijk aan Zee Herv. Kerk.
Nieuwe Kerk, 10 u. ds. D. W. Koelman;
Geref. Kerk, Vredeskerk. 10 u.. ds. F.
Pijlman; Chr. Geref. Kerk. 10 u. ds. v.
d. Ent.
Koudekerk aan den R(jn 10 uur:
gezamenlijke dienst ln de gereformeer
de kerk, ds. A. G. van de Linden en ds.
Swierts.
Leimuiden Herv. Gem. 10 uur de
Goedhart te Nieuwkoop Gez.
n de Dorpskerk. Geref. kerk
10 uur ds. de heer J Goedhart Gez.
.K. kerk 9.30 uur en 11.15 uur.
:oop Herv. Gem. 10 uur ds.
van Doorn. Geref. Kerk 10.30 uur
Rinse J. A. Hanenburg. Chr. Geref.
k 9.30 uur È)lenst des Woords. R.K.
k 9, 19, 4.16 en 7 uur.
Nieuwveen Gez. dienst in Geref.
kerk Herv. Gem. 10 uur ds. Joh. Ste-
houwer te Alphen aan den Rijn. Geref.
Kerk 10 uur ós. Joh Stehouwer te
Alphen aan den Rijn. RJC kerk 9 uur
Noordwijk Gereformeerde kerk, 10
uur: Vlnkenl aan, dr. Jansen, gemeen
schappelijke dienst; Hoofdstr.kerk. 10
geven ons een verslag
afgelopen Jaar. Omdat; het allJ
maal zo interessant geweest IsüJ
Beslist niet altijd. Wat zij do
dat doet ook de mens. Er
er die op zo'n laatste dag v
het jaar het voorbije Jaar
revue laten passeren. Omdajj
het fijn is in het verleden
graven?
Natuurlijk kunnen er in het i
gelopen Jaar gebeurten:
plaats gevonden hebben -
over men blij kan zijn dat
ze heeft mogen meemaken. HeJ
kan een houvast bieden in
zelfde geest het leven verder!
voort te zetten, de zaken
verder te drijven. Het kan
voorkomen, dat men, teruggri
pend dn het direct achter
liggende verleden, tot de
clusie kan komen dat er nkj
zoveel van terechtgekomen
of dat dit of dat niet gelukt j
omdatOok dat kan op i
een laatste kalenderdag v
grote betekenis zijn omdat
voor het komende Jaar eei
gerwijzing kan zijn om h«
zulk een situatie zich
zou doen. Het ai* L
scheuren van het laatste blaad
je kan inhouden: al terugblik
kend de balans opmaken
het slagen en mislukken val™
succes en tekort.
Vreemd is het echter dat ande
mensen in onze omgeving zlVat
weinig rekening houden
wat ik of de ander op zulk eei £R(
dag moet doormaken. Alsof J net
pmd
Woord van
Bezinning
maar nergens aan moet dei
'ken. "Prettige Jaarwisseling d
"gezellige avond". Het is helranj.
maal niet zeker dat voor ied<l0öri
deze avond of deze dag iets pre |eier
tigs zal zijn en het hoeft hel< citi
maal niet waar te zijn dat langi
met plezier deze avond zulk naai
doorbrengen omdat men ni ere<
weet wat "dat laatste blaad Ier
van de kalender" voor velen b lie
tekent. Nooit hoort men de g ver
dachte uitspreken: ik hoop d >ers
je een moment kunt vind* Iet
waarin Je eens even serie iet
met t verleden en de toekom P I'
kunt bezig zijn. Moet het per Pzet
feestelijk zijn op diie laatste mlee
nu ut? Moet de overgang "lc'e''
lig" gevierd worden, of zou hond
misschien ook wat serieus kuj;k5"
nenzijn? "f 1
De televisie gelast op de laats Jdel(
momenten van de dag een pa nde]
ze in en de radio maakt ge mzj(
geluid. Alleen het lamp >nW(
brandt er nog van. Zouden deians
mensen alleen maar voor zie! ;et
zelf wat vrije tijd willen hebbqerh
of zouden ze ons willen helpet
de laatste momenten in e ieed;
sfeer van bezinning te lat erge
doormaken? :lf j
Even alles om je heen stil m h:
ken, want het is toch wel eihaa
belangrijk' moment. Dat laatsin
blaadje móet er af, want hoeiel
jaar is voorbij. De tijd is meroe&
dogenloos en heeft geen tijd c 0"^(
lang bij iets stil te blij vei23
staan, maar wij mogen ons S
even de tijd gunnen om c |gar
laatste blaadje wat langzam ;am,
en bedachtzamer er af te scheDch
ren dan die andere blaadj^
van de kalender. acj
Ik wens u allen dat die laat* et
minuut voor u van veel inhoiarti
en betekenis moge zijn, dat an i
zou moge zijn, diat u het nien nes.
jaar 'kunt aanvaarden met zi
lief, maar ook met zijn leed.
Herv. Kerk," 10
uur ds. Lalleman Gez. dienst j
gereformeerden. Geref. Kerk
d«. Lalleman gez. dienst ln He
R.K. kerk 8.15. 9.45 en 11.30 1
Oegstgeest Gemeentel
uur ds. K. Vegfcer en d
genvoorde. R.K. kerk 9, 1
Bonaventurakapel 8, 10
Kilnsburg Herv. Bethelli
uur ds. Wisse. Geref Immanuell
uur ds. Bijleveld.
Rynsaterwoude I
uur ds. T. H. Oostenbrug NJ
dienst. Chr. Geref Kerk 9.30 v
des Woords. R.K. Kerk 9.30 1
11.15 uur.
iqRUPwetering RH. kerk 7.3(
Sassenheim Herv.
Valkenburg Geref. Kerk:!
Gemeenschappelijke dlenet, ds.
neveldi en ds. H. Roozc.
Wassenaar Herv. Gem. D<
10.30 uur ds. C. Treure. Katw
Zee; Dorpscentrum 11.30 Nieu
begroeting: Messlaskerk 10.30
jaarsbegroeting. RJC. kerk Goei
der 10, 11.30 uur; Willibrordus
Voorschoten Herv. Gem,
kerk, 11 uur: ds. Meijering.
meerde kerk: 10.30 uur: dB. P. I
Gereformeerde Kerk Vrljgemi
uur: dis. J. van de Haar. RK
Laurentius, 8.30, 10.30
der Gods, 8. 10 en 11
Immanua
Flink. Geref. Kerk. Ontm<
10.00 uur ds. D. J. Mode
Zevenhoven
ReUenga te Leiderdorp, Gez.
Willibrordus 9.30, 11,
ds Pouwels (HA). Chr. Geref. Kerk (zonder zang) In 't weekend preekt kap Zévent
10 uur ds D. H. Biesma van Llsse Warmerdam 7.00 uur H. Mis (met zang de heer
10Wuur1°ds(1 Den Tonkelaar 7
Den Tonkelaar:
Woubrugge
Ds. Moerman, Aalsmeer 6.30 Dominee
Geref. Kerk 9.30. Ds. Beze-
Ter Aar 6.30 Ds. Huizebosch.
Zévenhoven Herv. Gem. 9.30 uur
M. Hoogendijk en ds. J. Vos: Jeruza- uiu:
lemkerk, Griipensteinstraat. 10 u. ds. satie
neente p. Sneeu: R.K. St. Bonlfacluskerk. 10
ur ds: u. en 11.30 u.; R.K. St. Pius X kerk, 9
koorzang: R.K. H.
Herv. Gemeente: 9.3
1. ds. Den Dikken: Geref.
.1 u. ds. Honkoop. Moerkapelle.
Bodegraven Ned. Herv. Kerk,
ds. Lapré. Herv. Geref. Evangeli- dienst; R.K. Kerk. 9 i
satie: Schoolstraat. 10 uur: ds. vaai
Estrik. R.K. kerk: St. Jeroen 8, 9.30, 11
en 12 uur: mis. Maria ter Zee; 9.30 en
11 uuir.
Noordwykerhout Herv. gem. 10.30
uur: ds. J. Streefland. St. Jozefkerk.
10.00 en 11.30 uur. St. Viktor: 9.30 en
11.30 uur. H. Hart van Jezus ln De
Zllk, 10 en 11.30 uur.
Oude Wetering Herv. Gem. 9.30
Zwammerdam Hi
ds. A. de Leeuw te Boskoop.
met de Geref.: Geref. Kerk. 10
dienst in de Herv. Kerk; R.K. 1 on1
