SCHOUTENS NIEUWE LEVEN
Unieke
kerst-
trans-
plant
talie
in
Leids
A.Z.
luilnier" uit Amerika bracht
)or patient een zonnig 1972
k geniet elke minuut
ÏRDAG 30 DECEMBER 1972
EXTRA
AAAAtllen weinig mensen zijn die met zo'n tevreden blik
en terugkijken op het afgelopen jaar als Jan Schou-
lLON it Dordrecht Eind 1971, nadat hij in het Leids Aca-
oon 1!
sch Ziekenhuis, een uit de Verenigde Staten over-
)gen ,?uilnier" had ffekregen, begon voor hem een
o leven. De periode voor die transplantatie ken-
te zich door een langzaam verslechterende gezond-
een bijzonder groot gewichtsverlies, een zeer streng
en twee keer per week een gang naar het nier-dia-
entrum om zijn bloed te laten zuiveren van allerlei
ie stoffen.
De laatste dagen van 1971 brachten voor hem nieuwe
hoop. Na een luchtreis van ruim tienduizend kilometer
arriveerde in het Leidse AZ een nier van 'n Amerikaanse
donor. De transplantatie verliep vlot en zo kon Jan
Schouten begin 1972 weer naar zijn huis in Dordrecht.
Hoe het Jan Schouten dit jaar verging kunt u lezen in
het onderstaand verhaal, dat door verslaggever Jan
Prins werd opgetekend uit de mond van de man die door
de artsen al ten dode was opgeschreven maar voor wie
in 1972 een nieuw leven begon.
In
meun romen «*rm<r-u
|>EN/DORDRECHT Jan Schouten maakt er iets
tinders van.
hij kan weer lachen.
hard. En erg lang en uitbundig. Tijdens de eerste jaar-
JON Hing in zijn tweede leven wil hij proberen niet meer te-
denken aan de kwellende jaren die hij achter de rug
want kort nadat een gelukkige Jan
Schouten naar huis was terugge
keerd werd er een vloeistof ontdekt
die gekoelde nieren gedurende 72
uur in uitstekende conditie kan
houden. Deze methode wordt nu al
gemeen toegepast. Waarbij overi
gens binnen Europa transporten
over lange afstand zeer schaars
zijn, gezien het geringe aanbod van
nieren. De transplantatieteams lo
pen vaak vele dagen werkeloos
rond.
,,Ik geniet"
Jan Schouten: „Ik leef na al die
ellende en narigheid ontzaglijk
fijn, geniet van iedere minuut. In
oktober ben ik met de nierstichting
vier dagen naar Oostenrijk geweest.
Als Je dan al die mensen ziet die
nog op een nier wachten, dan besef
Je wel weer wat een geluksvogel ie
bent."
En over de dag waarop hem werd
meegedeeld dat hij weer alles
mocht eten: „Ik zie me nog in die
winkel staan. Mijn vrouw is die
eerste keer van tafel gelopen. Ze
kon het niet meer aan zien. ik heb
die eerste keer anderhalve kilo
aardappelen gegeten, 3 karbonaden,
een liter karnemelk en een bord
vla. En na twee uur zei ik: ik zou
nog best ergens trek in hebben..."
Zijn nieuwe nier leidde er uiteinde
lijk toe dat hij in zes maanden 25
kilo zwaarder werd. Wat hem veel
plezier doet. Vandaar ook dat ge
luksvogel Schouten schaterend aan
kondigt dat hij het zich tijdens de
komende jaarwisseling weer goed zal
laten smaken.
ll dat uiterst moeilijk gaan. Want de week tussen kerst en
J~ heeft voor hem een bredere betekenis gekregen.
jaar begon op eerste kerstdag zijn nieuwe leven. Dat was
van de operatiezalen van het Academische Ziekenhuis in
waar bekwame geneesheren een nieuwe nier in zijn
im plantten.
.^^ihouten had een barre lijdens
chter de rug was door de
eigenlijk al ten dode opge-
pn. Hij zegt nu, dat hij meer
■■(an hij ooit heeft gedaan. En
jet óók, trouwens,
thans 25 kilo zwaarder dan
ij een op streng dieet gestel-
igkwijnende nierpatiënt was
:ondere manier waarop hij de
doormaakt, werd dan
(roor een belangrijk deel
door het tot zich nemen
lerlijke hoeveelheden voedsel
nee zijn gedrag nauw aansloot
van anderen.
awja :n tachtigste
ansplanteren
Pf>i len langzamerhand
le. Schouten mQC
017 entachtigste.
EL aft-as hij een buitengewoon ge-
jn nieuwe nier maakte name-
e krst een luchtreis van tiendui-
eei :ilometer. De donor
vjai
routi-
sinds 1966,
"l Prins
Bo i Holvast
Alle gegevens over de weefselstruc
turen van nierpatiënten in Neder
land, Duitsland, België, Oostenrijk
ec Zwitserland zijn er in een com
puter opgeslagen, waardoor zeer
snel bekend is voor wie een bepaal
de vrijkomende nier geschikt is.
De computergegevens wezen Schou
ten als gelukkige man aan.
Lot uit loterij
„Een lot uit de loterij", zegt hij nu
oprecht. Hij had de hoop opgegeven
dat er voor hem nog op tijd een
nier beschikbaar zou zijn. Hij had
er namelijk een nodig van een
zeldzame weefsel groep en bovendien
is het aantal mensen dat er in toe
stemt na hun dood een nier af te
staan zeer beperkt: jaarlijks komen
er in Nederland 45 nieren beschik
baar, terwijl er 300 k 600 nodig
zijn. Wat wil zeggen dat velen
vroegtijdig sterven als er geen nier
vrij is en ook het tweewekelijkse
„doorspoelen" aan een kunstnier
niet meer helpt.
De heer Schouten: De Nederlanders
moeten zich meer bewust worden
dat ze in geval van overlijden ie
mand anders met hun nier gelukkig
kunnen maken, dat ze dan een
man. vrouw of kind de kans geven
opnieuw te leven."
Waarna hij af en toe duidelijk
aangedaan verhaalt van de grau
we tijd voor zijn wedergeboorte.
Hij is lange tijd kerngezond ge
weest. Werkte keihard. Te hard?
Zag tot het mis ging meer dan een
miljoen kilometer onder zijn vracht
auto doorgaan. Tijdens een sner
pend koude overnachting in die
auto begon zijn lijdensweg. Hij liep
een dubbele nierontsteking op, die
niet meer wilde herstellen.
ns Gobuis
ui
an gelijke leeftijd, die zeve-
voordat Schoutens le-
&rd gered verongelukte in Ca-
Idende nier kon de luchtreis
ienduizend kilometer maken
een uitvinding van de uit
afkomstig Amerikaanse
dr. Belzer. Hij had een
at ontwikkeld dat nieren 72
goede conditie kan worden
len. Een belangrijke verbete-
opzichte van de gebruike-
onderkoelingsmethode die
inging binnen acht uur ver-
inment
ilzer wilde met de interconti-
transplantatie aantonen dat
enkele nier meer verloren
t te gaan als er in de directe
ing geen ontvanger is.
aeest exclusieve transport to
chiedenis van de geneeskunde
van dr. Belzer naar Neder-
eiden door zijn goede relaties
iet transplantatieteam In Lei-
naar ook omdat daar het ze-
ntrum zit van Eurotransplant.
Engstig ziek
Anderhalf Jaar geleden, nadat hij
zes weken zeer ernstig ziek was, be
sloten de artsen zijn aangetaste
nieren te verwijderen. Ze waren
doodziek, wogen twee kilo per stuk,
terwijl het normale gewicht enkele
onsjes bedraagt.
Vanaf dat moment was Schouten,
zoals 1700 anderen in Nederland,
aangewezen op een kunstnier. Dat
wil zeggen: twee keer per week een
nacht in het ziekenhuis om het
bloed langs het dialyse-apparaat te
laten leiden, zodat het van giftige
stoffen kan worden gereinigd. Een
systeem, dat alleen in combinatie
met een streng dieet kan voldoen.
Schouten: „Ik was mager als een
lat. Geen vlees, geen ei, geen fruit.
Honderdvijftig gram aardappelen.
Weet Je dat m'n grootste plezier
was aan dat apparaat te liggen?
Want dan mocht Je een bordje zoute
soep hebben!"
Het ontberen van gif reinigende nie
ren bezorgde hem regelmatig een
ondragelijke jeuk; wat bij veel
nierpatiënten voorkomt. Schouten:
bet is nauwelijks te beschrijven hoe
zielig je Je dan voelt. Ik liep vaak
's nachts over straat om zo moe te
worden dat ik misschien als een
blok zou slapen, niet meer gek zou
worden van die jeuk. Ik heb bij et-
Dieptepunt
Toen vorig Jaar kerstmis naderde
bereikte zijn moedeloosheid een
dieptepunt: „Ik kreeg een kerstpak
ket. Allemaal etenswaren. Niets
mocht ik er van hebben. Ik heb er
tien minuten wezenloos naar zitten
staren." Op kerstavond moet hij Ij
lings naar een Dordts ziekenhuis
omdat een van de voor de door
spoeling in zijn lichaam aange
brachte slangetjes verstopt was ge
raakt.
Zijn droefenis over het vooruitzicht
de kerst ln een ziekenhuisbed te
moeten doorbrengen werd daar snel
aanzienlijk beperkt door de mede
deling van één van de artsen: „Er
is een kansje dat er een nier voor
Je komt. Maar maak Je niet blij.
Hij moet van heel ver komen."
Donderdagsnachts om twaalf uur
werden de nieren weggenomen bij
de verongelukte Amerikaan. Er was
m de directe omgeving van Los An
gelos maar één ontvanger, waardoor
dr. Belzer rap opdraafde met zijn
bij toeval tot standgekomen uitvin
ding om de nier naar Nederland te
brengen.
Met de KLM
Dr. Belzer vergezelde de nier eerst
to. een Amerikaans vliegtuig naar
Kennedy Airport in New York,
waar een KLM-vliegtuig speciaal
voor de nier was vastgehouden.
Patiënt Schouten was inmiddels
overgebracht naar Leiden. Tot za
terdagsmiddags twaalf uur verkeer
de hij in angstige onzekerheid: „Ik
lag maar te wachten, in een heel
klein kamertje.
Ik vroeg op een gegeven moment
aan de dokter of ik een sigaretje
mocht roken. Dat was goed. Toen
hij de deur uitliep zei hij zoge
naamd onverschillig: „O Ja, voor ik
het vergeet. Die nier past uitste
kend".
Een uur later was de operatie to
volle gang. Drie urn- lang werkten
de doktoren Hans Dleke, Johan
Terpstra, Maurits Kalff en Leo v.
d Putte aan de bekroning van een
uniek staaltje van internationale
medische samenwerking.
Schouten: „Pas toen ik was bijge
komen en met zo'n bestelwagentje
naar de verpleegzaal werd gebracht
hoorde ik van de chauffeur mijn
r'er helemaal uit Californlë was ge
komen." „De volgende dag, tweede
kerstdag, kwam dokter Belzer bij
me op bezoek. Ik heb hem heel
hartelijk bedankt."
Plasmavloeistof
Dokter Belzer vertelde hem ook iets
over het apparaat dat het langduri
ge niertransport had mogelijk ge
maakt en waarin de nier voortdu
rend wordt overgoten met plasma
vloeistof. waardoor de natuurlijke
omstandigheden zoveel mogelijk
worden nagebootst.
Na de operatie ontstand er interna
tionaal grote belangstelling voor de
vinding van dr. Belzer. Toch be
staat er nog steeds maar één van,
