IK HEB ER GEEN
SEX BIJGEHAALD
OM MEER ZIELTJES
TE WINNEN
Klok in voor Baba Sy
zwaarste tegenstander
Het geval-Sluizer hopelijk aanleiding voor brede discussie
)Vi
wst,
Boeiende gevechten in Suikertoernooi
Koerstips
ZATERDAG 23 PECEMB]
ADVERTENTIE
George Sluizers Jao i
niet alleen om zijn filmische kwa
liteit in het nieuws gekomen. Af
gelopen week protesteerden een
aantal Nederlandse cineasten tegen
de houding van de verhuurkanto
ren. Hun verwijt gold de inzet in
de bioscoop van Sluizers film in een
periode die direct voorafgaat aan
de komst van de kerstfilms.
Op deze manier zo redeneerden
zij kreeg deze Nederlandse speel
film van meer dan middelmatige
kwaliteit geen enkele kans om aan
te slaan.
Afgelopen zondag haakte Sluizer
daar voor de televisie op in met de
verklaring dat van de zijde van de
distributieorganisaties niet of
welijks moeite is gedaan om de
film naar het grote publiek te
brengen. In tegendeel Jao en het
mes werd bijna geheel genegeerd.
Daarmee legde Sluizer de vinger
op een zere plek waarover in deze
kolommen al eens eerder is gedis
cussieerd: aan welke beperkingen
de produktiemaatschappijen
distributeurs zouden moeten wor
den gelegd. Nu is de situatie zo dat
films van uitzonderlijke kwalitei
ten voor het publiek ontoegankelijk
gemaakt kunnen worden. Dat kan
door vernietiging van kopieën,
maar ook door het niet in roulatie
brengen of voortijdig uit de roula-
Daarachter zitten
vooral commerciële niet estheti
sche motieven van deze uitsluitend
op geldelijk gewin uit zijnde orga
nisaties.
Een vergelijkbare situatie zou
kunnen ontstaan wanneer musea-
directies de vertoning of vernieti
ging van beeldende kunst afhanke
lijk zouden stellen van de willekeu
rige belangstelling van de zijde
van het publiek.
Het valt te hopen dat het geval
Sluizer nog wat meer stof zou kun
nen doen opwaaien, zodat de basis
wordt gelegd voor een wat brede
re discussie over deze zaak.
HEIN ELBRINK
George Sluizer over zijn Joao en het mes
In de stroom van Nederlandse speelfilms die de ze maand de bioscopen aandoet dreef eventjes
als een exotische bloem van vreemde bodem „Joao en het mes" mee: een film die niet alleen
geheel in Brazilië is opgenomen, maar waarin bovendien slechts Braziliaanse acteurs optreden,
Portugees wordt gesproken en nog geen meter tje of shot herinnert aan de Nederlandse af
komst van de maker: George Sluizer, de dolende avonturier onder het vaderlandse cineasten
keurkorps.
Documentaires brachten de
lige regie-assistent van Marcel Car-
né, Mike Todd en Bert Haanstra al
op maandenlange expedities naar
afgelegen streken in Siberië, Afrika,'
Groenland en A2ië. Voor Joao. zijn
algemeen bewonderd speelfilmde
buut zwierf Sluizer met zijn vrouw
en een kleine ploeg van dertien as
sistenten drie maanden door onher
bergzame binnenlanden van Brazilië
en over de Amazone.
Door
Ary Jassies
Sluizers bescheidenheid en afkeer
van commerciële acrobatiek zijn
spreekwoordelijk: een tengere, zacht
sprekende man die terug uit het
oerwoud maar moeilijk loskomt over
de wonderlijke en unieke wijze
waarop zijn speelfilm tot stand
kwam.
Problemen
We vragen hem naar de transport
en communicatieproblemen. „Een
groot probleem" zegt de film-noma
de. „behalve in de grote steden heb
Je nergens elektrische stroom. We
moesten generatoren en honderden
meters kabel meeslepen. Het trans-
prot was zo slecht dat het bijna
ondoenlijk was. Auto's die we huur
den zakten na een paar honderd
kilometer rijden gewoon in elkaar.
Dat wist je van tevoren.
Als Je 500 km over die bijna onbe
gaanbare wegen reed dan wist Je
dat van Je vier auto's er twee niet
zouden aankomen. En dat gebeurde
dan ook: meestal vielen de wielen
er zomaar af. Een heel probleem
dus. Om van de ene naar de andere
locatie te komen was Je soms wel
eens acht dagen onderweg".
Ver van de behaaglijke Nederlandse
studio's dreef de Sluizer-equipe op
zijn primitieve buitenposten van de
ene tegenslag naar de andere. Slui
zers mooiste verhaal over de Joao-
ontberingen handelt over een lange
tocht op een oude radar-boot over
een van de eenzaamste gedeelten
van de Amazone. Een watervliegtuig
dat de ploeg terug naar de bescha
ving zou vliegen kwam niet opda
gen zodat 23 mannen en vrouwen
en een hert de terugtocht moesten
aanvaarden op een motorvletje.
„Vier dagen en nachten zonder
slaap, zonder sanitair en zonder
voedsel", zegt Sluizer, „Je zat boven
op elkaar, het was bloedheet en Je
kon vanwege al die takken en
struiken nooit eens naar de kant."
Passie
Zo voer een Nederlandse camara-
ploeg op een vlot door de rimboe,
voortgedreven door de passie van
Sluizer tot wiens eigenschappen ook
deze behoort: een dwingende be
hoefte om zo eerlijk, gedegen en se
rieus te werk te gaan als maar mo
gelijk is. Vandaar ook dat hij zich
met het maken van vier Braziliaan
se documentaires op het grote werk
van Joao voorbereidde.
„Ik wilde weten hoe moeilijk het is
om van het ene dorp naar het vol
gende, 50 km verder, te komen",
zegt hij, „ik wilde weten waar wel
of geen licht was, waar de autori
teiten me konden helpen en waar
ik aan vee en figuranten kon kom
men."
Dat laatste vormde de zoveelste
zorgenbron: de produktieleider ga
loppeerde op zijn paard hele dagen
over rimboe-paden op zoek naar
t-
G*^Sr
itt
iSSen»af
zalne\a9S*^a,
•jSSg*
°^,dó39s n.
y
1
0«V«aW O flvOi
a'"c"ie da
33 mi-'
icht
oerwoud gaat in Januari i
zelf rouleren en start zo go
ker ook in de Vereni
ten. Zijn vriendelijke twe unei
drijfje zijn vrouw assjj
bij het grote publiek nog a
filmer poogt tevens in dog
tal Europese landen belai o
op te wekken voor Joao.
een film", zegt Sluizer, n
moet hebben va
roulatie in een aantal landen
maar wat minder in Nederl i
Het is geen sex-film, het is
Misschien blijft George i
altijd de meest eerlijke en
(met Haanstra), i
bekende speelfilmregisseur
derland. Voor hem liever
van het oerwoud dan de
van Nederland aan de Ie 1(j ei
het wel weer niet onopgem Q»' h
dat t
len
met
ven.
die voor de Ne
derlandse camera wilden optreden;
een gezelschap inheemsen dat
slechts voor één scene moest optre
den was vervolgens niet zelden lan
ger dan een gestrekte dagmars on
derweg naar Sluizers kampement.
Het is duidelijk dat George Sluizer
het geduld van een heilige bezit.
Hij erkent dat: „Zonder dat geduld
had ik het niet gered. Veel collega's
zouden gestruikeld zijn. We hebben
daar zoveel van meegemaakt. Er
was bijvoorbeeld een vrij belangrij
ke opname van een processie. Daar
voor had ik kruizen en veel andere
kerkelijke attributen nodig uit een
dorp dat op 240 kilometer afstand
lag.
's Morgens om negen uur zou een
Braziliaanse assistent het brengen.
Alles stond aangetreden. We hebben
langer dan zes uur gewacht; wat
dat niet aan produktie kost. Einde
lijk kwam die man. Zijn kleinzoon
was een beetje ziek geworden. Ik
zei: maar beste man, begrijp Je dan
niet dat dit ons tienduizend gulden
heeft gekost. Hij begon te glimla
chen. Mijn kleinzoon is erg aardig,
zei hij. Veel moeilijkheden had je
met dat soort dingen."
Kan niet
We vragen Sluizer waarom hij ter
vermijding van de duizend tegensla
gen aan de Amazone zijn verhaal
over een oude man en een beeld
schoon meisje niet in het Deeler-
woud of aan de Afsluitdijk heeft
laten spelen. „Ik ontken dat dat ge
kund zou hebben", antwoordt de
40-jarige, al eens met de Staatsprijs
onderscheiden cineast, „de hoofdge
voelens zijn weliswaar universeel.
Maar in deze film ontwikkelt het
verhaal zich dankzij het feit dat
het land zo enorm groot is. De af
standen hebben gevolg op het ge
drag van de hoofdfiguren. De eeu
wenoude armoe van Brazilië speelt
ook mee in het gedrag van de men
sen; het hele cultuurpatroon is be
palend".
„Ook uit dat antwoord blijkt Slui
zers voorliefde voor het dramatise
ren van „pure" menselijke relaties
in een primitieve omgeving: apdere
Nederlandse filmers betreden daar
toe op dit ogenblik liever een slaap
kamer. „Zeer onderlinge contact in
een geïsoleerde gemeenschap spreekt
mij erg aan",' zegt hij, „In Neder
land is het culturele patroon te
complex en te ingewikkeld. De oor
spronkelijkheid van mensen en hun
situaties zie Je veel beter in een au
thentiek, vrij primair leven. Boven
dien is het een spiegel van onze ei
gen cultuur."
Sluizers epos uit het Braziliaanse
jaar
i01,b
wedsl
Hij zegt: ,,Ik heb me strak
basis-verhaal gehouden. B
geen sex bijgehaald
tjes te winnen. Dat gebeul'
woordig veel in Nederla3S 1
hutspot van sex, humor
een verhaaltje eromheen
heb je een film. Het is allec11^^
bouwd op commercialiteit,
dat niet. Ik heb niet
knoeien".
ie sts
Maar. zo informeren we bipn.
scheid, heeft hij in de onzi v
ken waarin filmmateriaal s IJden
auto's het begaven, kiel
ziek werden en het eten it
nimmer de gedachte voeli
men: waar ben ik eigenlijk p
gonnen?
„Ik wel", zegt zijn echtgenot t
.Ik niet", zegt George Sla rd
ik iets in mijn kop heb en
doordouwer. Ik
voeipn".
door de
moejkaai
heen te komen. Dat geeft
grote bevrediging."
ee
da'
AMSTERDAM De vijfde ronde van het internationale Sui
kertoernooi heeft een aantal boeiende gevechten opgeleverd.
Drie van de zes partijen waren voor de stand aan de kop van
de ranglijst van het grootste belang, maar juist in deze ontmoe
tingen werd hard geknokt. Oud-wereldkampioen Andreiko
kwam alleen aan de leiding door een overwinning op Baba Sy.
De Senegalees is werkelijk geen schim meer van het geniale
talent dat een tiental jaren geleden overal in Europa (en ook
in de Sow jet-Unie) triomfen vierde.
Een scherp speler van de openingen
is hij nooit geweest, maar ondanks
zijn wat vlakke spelbehandeling ver
kreeg hy nooit onmiddellijk nadeel.
Ook tegen Andreiko liet hij zich in
een moderne variant, die Baba Sy
vermoedlijk niet kende, een minder
goede randschijf bezorgen. Dit kleine
theoretische nadeeltje wist hy echter
in het middenspel uitstekend op te
vangen, en het zag er toen allesbe-
door Ton Sijbrands
halve naar uit dat hij de party zou
verliezen. Dat was voornamelijk te
wijten aan het grootste euvel, waar
Baba Sy de laatste Jaren mee te
kampen heeft: zijn slechte tijdinde-
ling. Reeds omstreeks de 30ste zet
HILVERSUM, 24 DECEMBER - 1.30
Severusprys: Kind Buitenzorg, Ka-
tanja, Kaly H, Kora Roodnoot
Titusprys, 1ste afd.: Jethro J, Juau
Carlos, Iror Buitenzorg, Joseva Car
bonari - Tiberiusphijs: Impala Gre-
gor Karei Duke, Javillo Du Bols,
KingJv's Speed - Titusprijs 2de afd..
Jantine D, Klingsor G, Julia B, Iris
Zorgenest - Valensprys: Hazleton B.
Helios CH Grenadier, French Mac -
Traianusprijs; Jungfrau W, Hollo Z
Goalgetter Ineke R - Ciloprijs: Jako
S, Impala lei Sprookjeshof, Golden
Wish - Eratoprys; Jacco Buitenzorg.
Intrest Scott P. Hanover Cavaljos
Horse L - Euterpeprijs: Hannibai
Giovanni, Hurry Up, Interest -
TreianusprysImpish Hanover, Iris
Volo, Judy, Jerry
moest hij a-tempo spelen, en daar
profiteerde Andreiko knap van. De
Rus vlocht enige dreigingen in de
stelling, en via een fraai schijnoffer
dwong hy schijf winsten af. In het
afspel, dat zich razendsnel voor de
ogen der toeschouwers ontrolde,
kreeg Baba Sy nog wel enige com
pensatie, maar dat was niet vol
doende voor een puntendeling. Zon
der aan Andreiko's prestatie afbreuk
te willen doen. zou men kunnen stel-
KOERSEN IN
NOOTDORP
NOOTDORP
koersen, die giste
gehouden, luiden:
Noorbeekprijs.
len dat Baba Sy zichzelf verslagen
heeft door voor een echt niet al te
ingewikkeld spelgedeelte te veel tijd
te gebruiken. En dat geldt niet alleen
voor zijn party tegen Andreiko: eer
gisteren verloor hy tegen Drost op
de klok, en in de tweede ronde ver
speelde hy eveneens ten gevolge van
een razende tijdnood de winst tegen
Roozenburg.
Het duel tussen de Friezen Drost
en Wiersma was niet alleen maar
een regionale prestigeslag. Drost im-
immers leidde zo goed, dat hy na
vier ronden samen met Andreiko en
ondergetekende aan de leiding ging,
en met een remise tegen Wiersma
zou hy zich (voorlopig althans) in
de kopgroep handhaven. U raadt het
al: het is Drost niet gelukt. In de
opening stuurde hij aan op klassiek
spel. maar toen Wiersma daar na
enig laveren inderdaad op inging,
dreigde de linkervleugel van de Jong
ste Fries enigszins in ontwikkeling
achter te blijven. Angst bleek toen
een slechte raadgever, want in plaats
van klassiek verder te spelen (wat
waarschijnlijk het beste was) besloot
Drost het gesloten speltype te ver
breken. Dat kwam hem op ernstig
terreinnadeel te staan, en na de
tijdnoodfase bleek dit van beslissende
betekenis. Tenslotte won Wiersma in
het eindspel van beiden drie schijven,
omdat zijn schijven veel eerder tot
dams zouden promoveren.
Spannende was ook de partij tus
sen Roozenburg en mijzelf. Na een
ongebruikelijke opening ontstond een
langzaam maar zeker wat beter
kwam te staan. Toen Roozenburg
rond de 30ste zet een dubieuze om
singelingsactie inzette, dreigde zijn
stelling omver gelopen te worden. Ik
bevond me toen echter in ernstige
tijdnood en had niet de gelegenheid
de consequenties van de verschil
lende mogelijkheden geheel en al te
berekenen. Mijn keuze viel ep een
ingewikkelde variant, die bijzonder
kansrijk bleek, maar nog net een ver
dediging voor mijn tegenstander liet.
Na de tijdnoodfase mondde deze va
riant uit in een kleurrijk eindspel,
maar de oud-wereldkampioen vond
steeds de beste zet en wikkelde fei-
loos af naar een puntendeling.
Uitslagen
Grootmeestergroep
Roozenburg (Ned)Sijbrands (Ned)
Studio Sport
veel bekekeiE
volking kijkt geregeld naai FTE
ste, voor het overgrote It-iA
voetbal gewijde eerste
van "Studio Sport" op zond
De tweede aflevering wordt
door 30 procent bekeken. 1
uit een door Intomart in
van de afdeling kijk- e
zoek van de NOS ingesteld
zoek. Ondanks het feit, dal
ge kijkdichtheid van Studio
een gevolg is van het aai
voetbalreportages, vindt 46
van de bevolking toch,
meer aandacht aan auderi
moet worden besteed,
bleek het daar overigens i
eens. Het meest wordt op
gekeken naar voetbal
de lijn", blijkt het meest
radiosportprogramma te zijn
BABA SY
1—1; Faal (Gambia) Hermelink
(Ned, o—2; Drost (Ned) Wiersma
(Ned) 0—2; Andreiko (SU) Baba
Sy (Senegal) 2—0; Jansen (Ned)
Van der Sluis (Ned) 1—1; Mostovoy
(Fr) Smith (VS) 1—1.
Stand:
1. Andreiko 9 punten, 2. Sijbrands
en Wiersma 8, 4. Drost 7, 5. Smith
en Roozenburg 5, 7. Baba Sy 4. 8.
Faal, v. d. Sluis, Hermelink, Jansen
3, 12. Mostovoy 2.
Meestergroep
Goudt (Ned) Gregoire (Bel) 2—0:
Benjamens (Ned> Maquet (Fra>
11, Goeree (Ned) Kemp (Sur)
11; Badiali (Ita> Scholten (Ned)
2—0; De Ruiter (Ned) Jubal (Fra)
2—0.
De stand na drie ronden is: 1.
Benjamens, De Ruiter, Goudt en Ba
diali 4 pnt.. 5. Maquet, Kemp en Goe
ree 3 pnt.', 8, Gregoire en Jubal 2
pnt., 10. Scholten 1 pnt.
Geen algehe
afkeuring
DEN HAAG In V(
het feit dat er voor zaterd
dag slechts een inhaalprogtf
heeft de KNVB besloten niefs el]
gehele afkeuring over te
keuring van de velden wordt
laten aan de consuls en de F
rechters. Dit geldt zowel voor n JV
taalde voetbal als
teurvoetbal.
4.20. koppel 4.60.
Totallsator omzet f 122.832.00.
tale
Hf"
ida:
ab
otil
01
j°
or
