WAVO MAAKT TENSLOTTE GEBAAR NA AR OOSTBLOK SPAANSE VICE-PRESIDENT CARRERO BLANCO AGEERT TEGEN LIBERALEN Saigon hoopt nog maar Britse metaal vakbond wil tot het aller uiterste Heath uitproberen a in vogelvlucht AÜiüjr in vogelvlucht PALESTIJNEN: KOMPLOT TEGEN HOESSEIN WAS VEELOMVAT TEND Aanslag Bretonse Bevrijdingsfront Iers „ja tegen staats- geloof BUITENLAND MADRID (UPI) De Spaan se vice-president Luis Carrero Blanco heeft duidelijk gemaakt dat hij zich zal verzetten tegen alle pogingen tot liberalisering van het bewind in Spanje. Car rero Blanco is door Franco aangewezen als premier ad in terim voor de periode tussen Franco's dood of aftreden en de kroning van Prins Juan Carlos tot koning van Spanje. In een rede tijdens een kabi netsberaad, waarvan de volle dige tekst vrijdag door de Spaanse kranten werd afge drukt, beschreef de vice-presi dent de liberale Westerse demo cratieën als een systeem dat de weg bereidt voor een commu nistische machtsovername. „Liberalisme en communisme hebben we in 1939 overwonnen (de burgeroorlog) en nu dreigt opnieuw het gevaar dat zij hun schaduw over Spanje werpen, waarover niet weinigen van ons bezorgd zijn". De 69-jarige Carrero Blanco noemde communisme en vrij metselarij de „grootste vijan den van Spanje". Tevens waar schuwde hij de Spaanse rooms- katholieke kerk, waarin de laatste tijd liberale tendenzen boven komen, dat zy niet moet vergeten dat God zelf de over winning heeft geschonken aan de nationalisten van Franco in de bloedige burgeroorlog, die aan bijna een miljoen Span jaarden het leven heeft gekost. Carresro Blanco, die een lof rede uitsprak op Franco ter gelegenheid van de 80ste ver jaardag van het staatshoofd eerder deze week, zei dat men sen die „geen liefde en respect voor Franco voelen" niet ver dienen Spanjaard genoemd „God kende heel goed de op rechtheid van Franco's bedoe lingen bij het beginnen van een oorlog terwille van ons geloof en de onafhankelijkheid van Spanje. De admiraal vroeg de kerk de herinnering aan de „gemeenschappelijke kruistocht" tegen het communisme levend te houden. ichtl (Door onze correspondent) rsw USSEL De ministers van Buitenlandse Zaken van de 15 NAVO-landen hebben in het >mmuniqué van hun tweedaagse beraadslagingen in de Belgische hoofdstad hun eisen erwachtingen tegenover een Europese veiligheids conferentie en verkennende besprekingen troepenvermindering in Centraal-E uropa aanmerkelijk minder stringent geformuleerd roorheen. rbij heeft de duidelijke bedoe- ulsa uorop gestaan om het Oostblok bij voorbaat af te schrikken, n zulke kennelijke tekenen zijn wel de veiligheidsconferentie rum i onderhandelingen over troe- ndering in 1973 zullen begin- torei akeli voorbereidende besprekingen in °°j iki hebben doen blijken dat de ions n en laun partners inderdaad derhandelen bereid zijn. De •ministers achten nu blijkbaar v.00!d rijp om af te zien van hun in op der Jaren opgebouwde tac- steeds nieuwe dammen op- tegen het verlangen van de ok-landen om met zo'n veilig- iek|esprek de Europese situatie in Oordeel te consolideren, slotcommuniqué weerspiegelt schjlreven naar wat minister van :ntt ilandse Zaken drs. W. K. N. v ilzer noemde „een minder prTJ- nde formulering". Waar in pa- 'e if 2 nog staat dat „de ministers der belang hechten aan vrijere seling van mensen, ideeën en ondl natie", wordt in paragraaf 7, f 31 op aandringen van de Fran- lt|rer1 en Scandinaviërs", gesproken K „nauwere, opener en vrijere W8 kingen tussen alle Europese „het stimuleren van een stroom van informaties en rkoi Kolb stu: stond reeds bij het begin van o JAVO-ministerraad vast dat zij, en het voorbereidende stadium t 10 de diverge onderhandelings- tafS; n, nauwelijks nieuws zou kun- rengen. Niemand kijkt ervan op Zeetje NAVO wederom de noodzaak beklemtoond van het handha- ler onderlinge samenhang, so it en de defensieve sterkte, de wens om ruimere fondsen den voor modernisering en ver- ng van de militaire uitrusting, formulering van de voorwaar- jaarop de NAVO bereid is met ot stand komen van een veilig- ^conferentie in te stemmen, be- nu de uitkomst van het voor wend overleg dat 'daarover in de hoofdstad aan de gang is: er overeenstemming worden be- an«i reikt over „regelingen en richtlijnen, die noodzakelijk zijn om een derge lijke confertenie in staat te stellen tot constructieve en wel-omschreven resultaten te geraken". De NAVO-ministers wijzen daarby het vaststellen van kunstmatige tijds limieten af, een tactiek waarmee de Oostblok-landen hebben geprobeerd de procedure te versnellen. Harde lijn Ook de directe binding tussen de Veiligheidsconferentie en de ge sprekken over troepenvermindering is afgezwakt. Nederland heeft zich in de NAVO- ministerraad opnieuw doen kennen als een voorstander van de harde lijn, die zegt dat zonder resultaat op het gebied van de strydkrachtenre- ductie een Veiligheidsconferentie niet mag plaatsvinden, omdat grotere vei ligheid alleen denkbaar is als er te vens een vermindering van de mili taire confrontatie plaatsvindt. Deze positie krijgt een toenemend karakter van isolement - algemeen heeft de overtuiging veld gewonnen dat een mislukking van het scheppen van nieuwe verhoudingen in Europa zo'n grote politieke schuld meebrengt, dat eigenlijk geen land zich meer kan veroorloven die te dragen. De Fransen doen aan de MBFR- besprekingen niet mee (zy zien niets in troepenvermindering)doch de 14 andere ministers hebben nu gezegd te hopen dat de eigenlijke besprekin gen in de herst van '73 kunnen aan vangen. (Men spreekt in de wandel gangen over oktober)Zij legden vast dat daaruit wel blijkt, dat de Veilig heidsconferentie en de MBFR-onder- handelingen zo ongeveer in dezelfde periode plaatsvinden. Dat handhaaft weliswaar het paralelisme enigszins als eis van vorige ministerraden, maar nu zegt het communiqué uit drukkelijk dat er geen formele en specifieke bindingen tussen Veilig heidsconferentie en MBFR worden gelegd, doch dat de resultaten el kaar wederzijds gunstig kunnen be ïnvloeden. De besprekingen kunnen niet worden losgemaakt van de alge- mene aard van de bestaande relaties tussen de betrokken landen. Flanken eventuele troepenvermindering in Cent-raal-Europa gadeslaan (geba seerd op de vrees dat vermindering van de militaire confrontatie kan leiden tot grotere druk op de flan ken), zeggen de ministers dat de veiligheid van de alliantie ondeelbaar is en dat troepenvermindering in Centraal-Europa de veiligheid in an dere gebieden niet mag aantasten. Ook: de NAVO zal zijn militaire capaciteit slechts verminderen in het kader van. wederzijdse maatregelen die naar omvang en tijdstip in even wicht zijn gebracht. En de Amerika, nen hebben bij monde van hun mi nister Rogers met de grootste na druk opnieuw doen weten dat zij hun Europees troepenbestand slechts zullen verminderen als daar acties „van de andere kant" tegenover staan. Maar ook alleen dan, wan neer de geallieerden een dergelijke houding blijven aannemen. Met an dere woordenwanneer Europese landen eenzijdig hun defensie-in spanning gaan verminderen, kan dat tot Amerikaanse reacties leiden. Uitbouw Andere punten uit het communi qué: tevredenheid over de ontwikke ling van de betrekkingen tussen de beide Duitslanden, ongerustheid nog steeds over de situatie in de Middel landse Zee, de uitbouw van de Rus sische vloot en de Oostblok-stryd- krachten. Een eensgezinde en vastbesloten alliantie dus die in Brussel heeft ver gaderd? Men kan het nauwelijks zeggen, want daarvoor lopen de standpunten van de VS en Frank rijk te vei* uiteen, met de andere lan den daar ergens tussenin. Daarvoor zyn er ook te veel VS-misnoegens over de duidelijke druk van sommige Europese partners om minder geld aan defensie te besteden en te groot Europees wantrouwen tegenover de Amerikaanse bedoelingen. Het is dan ook niet voor niets dat in een volgende vergadering een port tersprake zal komen over de on derlinge betrekkingen tussen NAVO-landen. Het wordt op verzoek van deze vergadering opgesteld. Ech ter, om naar buiten toe de indruk van solidariteit niet te breken, is een paragraaf daarover uit het defini tieve slotcommuniqué verdwenen. ATHENE Twee van de passagiers van het Ethiopische lijrwliegtuig dat gisteren zonder succes gekaapt werd hebben gisteravond in Athene verslag gedaan van hun bevindingen. In het mid den de Nederlandse Elly Boon. Links de andere passagier de Amerikaan Walter Hellman. leut £- 11 en 12 Januari a.s. zal presi- Pompidou van Frankrijk een ficieel" bezoek brengen aan de itrussische partijleider Brezj- een bezoek waartoe midden no- er in beginsel werd besloten. Dew en Pompidou zullen elkaar oeten in een villa in Wit-Rus- halverwege Moskou en de Pool- meiifrens, waarbij opgemerkt moet o 29 en, dat voor het eerst alléén de ante jleider als gesprekspartner van a Westelijk staatshoofd is ge- d. Mannen als Kosigin en Pod- zullen dus niet van de partij hebben de Fransman Rus elkaar al eens eerder ont- in oktober 1970 in Moskou en nilaar later in Parijs, waarbij over- brëpromen werd nauwe contacten jrijke vraagstukken te zul- Imderhouden. Van beide kanten een Jonge traditie op dui- iriciAe wijze voortgezet. Over de on- 611)611 van gesprek bij de komen. moeting lopen de opvattingen r uiteen. Een sprekend feit is ik, dat een kleine maand ge in Moskou nota's van de Wes- e staten werden overhandigd, iet' 1,1 bet Kremlin werd uitgeno- tot een conferentie op 31 janu- Defst Genève inzake de MBFR, de mPl (zjjdse evenwichtige verminde- rich van strijdkrachten. Alleen 23 l krijk liet verstek gaan en het is eid® waarschijnlijk, dat juist dit punt is de ontmoeting van Pompidou c kezjnew ter sprake zal komen. Sowjetrussische partijleider zal niet nalaten Frankrijk alsnog jte halen aan deze besprekingen te nemen. Toen Brezjnew on- in de Hongaarse hoofdstad Boedapest vertoefde, sprak hij in een rede de bereidheid van zijn land uit zich met dit onderwerp bezig te hou den. Het Kremlin ziet Frankrijk daarbij als een deelgenoot van pro minent belang en de Franse afwij zing zit het Kremlin nogal hoog. Maar Parijs is wat achterdochtig sinds het topgesprek van president Nixon met Brezjnew en de krachtiger dialoog, die daarna tussen de beide supermachten op gang is gekomen. De Fransen maken zich namelijk be zorgd over deze verbetering der be trekkingen op het allerhoogste inter nationale niveau. Hoe gemakkelijk kunnen de twee zéér groten, over de hoofden van de overige Europese kopstukken heen, tot afspraken ko men, die nadelig voor de positie van Europa kunnen zijn. In dat opzicht is Parijs niet gerust. Men denke in dit verband aan de afspraak van september J.l. tussen Brezjnew en president Nixons adviseur Kissinger inzake onderhandelingen over bewa peningsbeperking ongeacht de resul taten van de Europese conferentie over dit onderwerp. Kennelijk wil len de Fransen precies weten waar zij aan toe zijn en wensen zij de ga rantie, dat zij niet voor onwelkome verrassingen zullen worden geplaatst President Pompidou's politiek is erop gericht door persoonlijke contacten zoals met premier Heath in Chequers en premier Andriotti in Lacca de onderlinge verstandhou ding te verbeteren. Hetzelfde geldt voor de komende ontmoeting met Brezjnew, waarbij in dit geval het hierboven genoemde punt een extra- accent aan het gesprek verleent. Dat het onderhoud tussen Pom pidou en Brezjnew mede gezien moet worden in het licht van de totale positie van de Sowjet-Unie en dus ook tegenover China, ligt voor de hand. Vandaar de ingenomenheid van het Kremlin met het akkoord tussen dé beide Duitslanden en van daar ook zijn streven naar succes op de Europese veiligheidsconferentie om de bestaande verhoudingen in Europa te handhaven. Dat is althans de indruk, die het poogt te wekken, een indruk, die pas als werkelijk heid aanvaard kan worden indien de Sowjet-Unie bij de thans lopen de en binnenkort beginnende bespre kingen bereid blijkt tot een stand punt, dat in overeenstemming is met de gewekte suggesties. Daden zullen de woorden moeten dekken en het behoort mede tot president Pompi dou's taak zich daarvan te vergewis sen. Een moeilijk punt is daarby, dat de Fransen vasthouden aan het be grip vaderland. Zy zien niets in in ternationale verbanden. Bij een aan val is de burger bereid zijn vaderland te verdedigen, zo verklaarde de Franse minister van Defensie Debré dezer dagen, en de uitdrukking „Europese verdediging" is een mys tiek woord, waaraan alle werkelijk heid ontbreekt. Verdediging is pas geloofwaardig, zo voegde hij hieraan toe, wanneer zij nationaal is, dat wil zeggen: gebaseerd op de wil van een volk om zich tegen een aanvaller te verzetten. Intussen hebben de Ame rikanen kennelij'- onder de in druk van de Franse bezorgdheid inzake speciale afspraken tussen Washington en Moskou nog eens onderstreept, dat zij „voortdurend betrokken willen blijven bij Europese zaken". Dit verklaarde de Ameri kaanse delegatieleider Val Peterson op de Europese veiligheidsconferen tie in de Finse hoofdstad Helsinki. „De VS zijn de mening toegedaan", aldus Peterson, „dat een vreedzaam Europa de centrale factor is voor de wereldvrede. Het is de les, die wij allen uit twee wereldoorlogen hebben geleerd. En de Amerikanen hebben uit die ervaring nog een andere les getrokken: dat de Europese veilig heid een ondeelbaar facet vormt van onze eigen veiligheid". Dit lijkt een belangrijke verklaring, die evenwel het wantrouwen van sommige waar nemers maar moeilijk zal kunnen wegnemen. Zeker, Amerika heeft tot tweemaal toe militair in Europa in gegrepen om de eenzijdige overheer sing door één vastelandsmogendheid te verhinderen. En het is waarschijn lijk, dat het zo nodig ook voor de derde maal in een vergelijkbare situatie in het krijt zal treden. Maar daarvoor is nodig, dat Washington niet bij voorbaat in een zodanig ver zwakte positie geraakt, dat het nau welijks in staat is ergens stand te houden, noch aan de Oder-Neisse, noch aan de Rijn, noch zelfs aan het Kanaal. Ook indien men een derge lijke visie te pessimistisch acht, geldt toch ook voor de Amerikanen evenals voor de Sowjet-Unie dat hun daden dienen te kloppen met hun woorden. Val Petersons woor den, hierboven aangehaald, klonken geruststellend. In de komende tijd zal blijken of zijn onderhandelings positie in Helsinki met die woorden in overeenstemming is. Rl. (Door onse correspondent) LONDEN De Britse metaalbe- werkersbond speelt hoog spel met het staatsgezag. Uit de strijd dreigt zich een nieuw nationaal conflict tussen ae vakbondswereld en het hof voor de industriële betrekkingen te ontwikke len. Gisteren werd de vakbond ver oordeeld tot betaling van 50.000 pond boste. De leiding van de vakbond heeft laten weten dat deze boete niet betaald zal worden, omdat ze het hof niet erkent. Dit lichaam wordt door de regering-Heath in het leven ge roepen als onderdeel van een omstre den wetgeving, die het doel heeft de relaties tussen de vakbonden en werk gevers te normaliseren. Door Rudolph Bakker Enige weken geleden werd dezelfde vakbond in hetzelfde geschil veroor deeld tot 5.000 pond boete. Ook dit bedrag had de vakbond geweigerd te betalen. Het geld werd toen met ge rechtelijke hand van de bankrekening van de vakbond afgehaald. De vak bond zegde daarop zyn relatie met de bank op. De banken zyn echter wet telijk verplicht aan dergelijke gerech telijke executies mee te werken. Het geschil gaat om de metaalar beider James Goad. Hy werkt in een fabriek in Suffolk, waar auto-onder delen worden vervaardigd. Goad wordt al jaren door de plaatselijke vakbondsautoriteiten de toegang tot de vergaderingen van de bond ont zegd, hoewel Goad lid is van deze vakbond. Deze kwestie speelt al ge ruime tyd. Goad is namelijk in een proces gewikkeld om zijn gelijk te krijgen, wat betekent dat hij weer tot de vergaderdingen zou moeten worden toegelaten. Waarom de vak bonden Goad niet willen, is niet ge heel duidelijk. Wel weigerde Goad eens aan een staking mee te doen, die door de vakbond was uitgeschreven. zijn vrije uren evangelisatiewerk doet. Nadat enige weken geleden de vak bond van het Hof voor de Industriële Relaties opdracht had ontvangen Goad weer tot de vakbondsvergade ringen toe te laten, weigerden de plaatselijke leiders dit bevel op te vol gen. Daarop legde het hof een boete van 5.000 pond op. Ook daarna gingen de vakbondsmannen door Goad de toegang te ontzeggen. Nu bedraagt de boete dan 50.000 pond. Goad blijft onder deze strubbe lingen volmaakt rustig. Hy heeft ver klaard zich te willen laten ontslaan als hy een „gouden handdruk" van 30.000 pond krijgt. De fabrieksleiding denkt hierover ernstig na. De zaak-Goad heeft echter zowel voor de werkgevers als nog meer voor de vakbonden al lang een veel ver dergaand belang gekregen, dat vèr boven 't hoofd van evangelist Goad uitgaat. De links getinte leider van de metaalbewerkersbond Hugh Sca- lon, is één van de ferventste vecht jassen in de Britse vakbondswereld. Hy wil het graag op een confrontatie met de staat laten aankomen, die volgens hem geen recht heeft zich te mengen in de vakbondszaken middels rechterlijke bevelen. Hy zal niet rus ten voor hij zijn doel heeft bereikt de afschaffing van premier Heaths wet op de industriële relaties en het daarby behorende hof. Scalon speelt daarby het hoge spel dat binnenkort zijn hele vakbondskas wel eens door het hof zou kunnen worden leegge haald. BEIROET (AP) Een Palestijns© guerrilla-oiganisatie heeft bekendge maakt dat achter de poging van ver leden maand de regering van Ko ning Hoessein van Jordanië omver te werpen een zeer omvangrijk kom- plot had gezeten waarbij tientallen Jordaanse officieren van leger, lucht macht en de paleiswacht betrokken waren geweest. Ilal Aniam zei namens het Pales tijnse Volksfront dat er sinds 5 no vember, toen het komplot werd ont dekt en opgerold, 48 officieren waren gearresteerd. Tot hen behoorden lui tenant-kolonel Salim Salem el Ids, de commandant van het pantser- korps van de koninklijke garde, ma joor Awad Gareisja, commandant van het eerste koninklijke gepant serde regiment en de aide de camp van de koning, kapitein Ali Sjitewi Azzwi. Dit laatste werd gemeld In het Beiroetse blad An Nahar en de me dedelingen zouden afkomstig zijn van een „ondergrondse beweging" in Jordanië. De samenzweerders, aldus Hal Am man, hadden Jordanië uit willen roepen tot een republiek die zich dan moest aansluiten bij de Egyp- tisch-Syrisch-Libische federatie, „als voorzorg tegen een eventuele Israëli sche interventie". Het komplot zou door een Jor daanse majoor, Moestafa Ali aan de koning zijn verraden. Hij had Hoes sein ook geholpen de schuldigen te doen grijpen, aldus Ammam. SAINT-BRIEÜC (AFP) Gister ochtend heeft zich een ontploffing voorgedaan in een belastingbureau te Saint Brieuc, die grote schade heeft veroorzaakt. De aanslag wordt toegeschreven aan het „Het front voor de bevrij ding van Bretagne". Dit is de vierde aanslag van deze aard, die de afgelopen maanden in Bretagne is gepleegd. T DUBLIN (AFP) Het Ierse volk heeft zich met 721.003 tegen 133.340 stemmen uitgesproken voor het schrappen van het artikel in de grondwet dat "een speciale positie" toekent aan de katholieke kerk in de republiek. Aan het referendum dat over deze kwestie werd gehouden, nam onge veer vijftig procent van de kiezers deel. Voorts is met een meerderheid van 593.322 stemmen de verlaging van de leeftijd van meerderjarigheid van 21 tot 18 Jaar goedgekeurd. Premier Jack Lynch zei gister avond dat de uitslag een stap was naar verzoening met de protestanten in Noord-Ierland. „Het fe een begin, alleen een begin, maar een belang rijk begin". De premier uitte echter zyn teleur stelling over het feit dat slechts vijf tig procent van de overwegend rooms-katholieke kiezers gehoor had gegeven aan zijn pleidooi voor een "massaal gebaar" van goede wil Jegens Noord-ïerfand. In Belfast zei de protestantse mili tante leider ds. Ian Paisley dat de uitslag niet de opvattingen van de meerderheid weerspiegelt. SAIGON Hoewel de propaganda hier wordt ogevoerd om het Zuid- vietnamese volk de indruk te geven hoe sterk president Thioe optreedt tegen de Amerikanen en al zijn eisen in Parijs ingewilligd moeten worden voordat hy tekent, wordt hier toch snel een akkoord verwacht. Presi dent Thioe werkt al aan een speech die hij dinsdag zal houden in de senaat. Daarin zal hij het Zuidviet- namese standpunt toelichten. Men houdt hier sterk rekening met het feit dat er voor dat tijdstip al over eenstemming is in Parijs. Als de ronde van besprekingen daar beëindigd is, zal generaal Naig. de assistent van Henry Kissinger, waar schijnlijk opnieuw naar Saigon komen om president Thioe in te lichten over het akkoord. Overigens wordt president Thioe dagelijks via de Amerikaanse ambassade op. de hoogte gehouden van de vorderingen in Parijs. Amerikaanse diplomaten hebben de Goad is een principieel man, die in Zuidvietnamese president er ook op Door Wi-Hebrord Nïeuwenhuijs gewezen dat een deel van zijn eisen wel kunnen worden ingewilligd in Parijs, maar dat hij toch akkoord zal moeten gaan met een verdrag dat hem niet bevredigt. De mogelijk heid wordt hier ook nog steeds niet uitgesloten dat president Thioe een apart verdrag met Hanoi wil slui ten en Amerika en Noord-Vietnam nu alleen paraferen. Dagelijks zendt radio-Saigon nog commentaren uit die de Amerikaanse spoed om tot een akkoord te gera ken afwijzen en waarin Hanoi als de meest onbetrouwbare gesprekspartner wordt afgeschilderd Over een ko mend bestand wordt al niet meer gesproken Wel wordt er ingehamerd dat een bestand onder deze condi ties vanaf het eerste uur gebroken zal worden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1972 | | pagina 11