Arts te snel met geneesmiddelen
ij psychische
moeilijkheden'
)phouden met uitleven van frustraties op lang haar
ipotheker AZ:
Brevet van onvermogen
Bc iSpoteekr
"EIGEN HUIS"
WEL BOUWEN
VP-KAMERLID VAN ELSEN, TERUG OP OUDE HONKEN:
BER
P
iENSDAG 8 DECEMBER 1972
In het Academisch Ziekenhuis in Leiden werkt sinds
bijna twee jaar een commissie voro klinische pharma-
cotherapie. Een groep deskundigen die erop toeziet
dat het geneesmiddelenpakket in het ziekenhuis opti
maal is. Dat betekent, met goede kwaliteit op de eer
ste plaats, dat de prijzen van de verschillende merken
in het oog worden gehouden en dat het aantal merken
in het geneesmiddelenpakket drastisch worden vermin
derd.
Met één van de leden van de commissie, de zieken
huisapotheker M. H. J. van Gerven hadden wjj een
gesprek over de houding van de artsenbezoekers (voor
lichters farmaceutische industrie), over het abnor
maal grote verbruik van psychopharmaca (geneesmid
delen die invloed hebben op de geest) en over de voor
delen van centrale voorzieningen (bijvoorbeeld een
centrale apotheek) voor de ziekenhuizen in de Leidse
regio.
i chr.IDEN Enkele weken geleden stuurde de bond van Kritische Artsen een protest-
bhct cf aan het Hoofdbestuur van de Koninklijke Nederlandse Maatschappij tot Bevorde-
ovig der Geneeskunst. Ze tekenden in de brief protest aan tegen de grote stroom recla
medrukwerk voor prychopharmaca. Ze schreven: „Temidden van het vele gekleurde
ikwerk dat de artsen dagelijks onder ogen krijgen, neemt de reklame voor psychophar-
ca (geneesmiddelen die invloed hebben op de geest) een opvallende plaats in, zowel
antitatief als door de stuitend-optimistisc he inhoud van de boodschappen. De farma-
itische industrie is van plan de artsen nog beter terzijde te gaan staan bij het kiezen
i het aangewezen produkt, namelijk door middel van computerformulieren. Als deze
wjt" opgaat, zal de arts binnenkort niet anders meer hoeven doen dan iedere „zeuren-
patiënt een computerformulier toe te schuiven. De patiënt zelf en de door de
naceutische industrie beheerde computer, zorgen voor de rest. Tenzij de patiënt
igert natuurlijk".
kritische artsen maakten in
brief vooral bezwaar tegen het
>enb! riizen van psychopharmaca als
bf sesmiddel" in plaats van
middel in uiterste nood.
>e erg is het met het gebruik
estrajde psychopharmaca en hoe is de
ling van de industrie tegenover
rtsen?
H. J. van Gerven, apotheker in
tcademischziekanhuis in Lei-
„In dit ziekenhuis worden vrij-
Taèeen psychopharmaca gebruikt
kt de Jelgersmakliniek (psychia-
ïe universiteitskliniek) niet on-
toonpeze apotheek valt. Maar ik ben
overtuigd dat het gebruik van
ïopharmaca door huisartsen
at te hoog is. Er Is enige tijd gele
een enquete gehouden onder
irtsen in het rayon Arnhem en
onda ijfcrs die daaruit kwamen wa-
werkelijk onrustbarend. 29 pro-
even nodig zijn. Als het toch nodig
is dient de patiënt ook te worden
voorgelicht over de werking van de
medicijnen die hij moet gebruiken.
Hij moet weten dat deze mediciInen
dezelfde uitwerking op zijn reactie
vermogen kunnen hebben als alco-
werken en de commissie voelt dat
als een ondermijning van het werk
dat ze tracht te doen.
Als Je al die mooie folders en
drukwerken niet kritisch zou lezen
denk je, dat je er alles mee kunt
genezen. Je ontkomt nietaan de ge-
hol, dat hli ook niet in een auto kan dacht dat de artsen daarvoor te vaak
wijken. Het is niet alleen, dat al
die middelen geld kosten, ze zijn ook
rijden als hij de medicijnen op heeft.
Industrie
De artsen laten zich ook sterk be
ïnvloeden door de artsenbezoekers.
De industrie heeft veel gedaan voor
de medische wetenschap. Er zijn
uitvindingen gedaan, die wij in
een ziekenhuis nooit zouden kun
nen bekostigen. Maar ik vind, dat
de industrie zich niet altijd voldoen
de ethisch opstelt.
De commissie voor klinische
pharmacotherapie moet er op toe
zien dat er in het Leidse AZ op ver-
medisch niet steeds verantwoord.
Doorn in oog
Die artsenbezoekers zijn ons een
grote zorg. Het zijn geen medische
deskundigen, hun uiteraard sub
jectieve voorlichting komt onvermij
delijk sterk commercieel aan.
De enige manier waarop wij h^t
in de hand kunnen houden isr als al
die monsteraanvragen via de comimis-
gebeuren. Heelkunde heeft de
gemaakt van de verschillende mid
delen. Met op de eerste plaats de
kwaliteit zoekt de commissie uit
welke geneesmiddelen het goed
koopste zijn. Het aantal merken zal
de gebruikte geneesmidde- 1 drastisch worden verminderd en als
paren psychopharmaca. Dat I een arts een ander merk wil gebrui-
le middelen die de arts gebruiktken (omdat de patiënt er bijvoor-
voo e patiënt psychische problemen beeld sneller door geneest) zal hij
Ik denk dat die cijfers in het dat bij de commissie moeten bear-
Leiden niet veel anders lig- I gumenteren. We zullen niet weige-
Voor mij is het gebruik van ren, we willen alleen even weten
ïopharmaca een brevet van on- waarom.
ogen. Ik vind het zelfs medisch Hiertegenover staat de vaak; ln-
rantwoord. Ik kan me niet voor- dringende industriële propaganda. In
antwoorde schaal gebruikt wocrdt bezoeken van de industrievertegen-
t n dat die medicijnen allemaalgroten getale komt men de medici be- ingrepen plaats.
woordigers gelukkig afgeschaft, maar
op de andere afdelingen gebeurt het
nog wel.
De commissie moet erop letten, dat
niet één groep geneesmiddelen plot
seling een onverklaarbare, hoge stij
ging neemt.
De grootste post op het geneesmid
delenbudget in dit ziekenhuis wordt
ingenomen door anti-biotica. Je moet
gaan afwegen; duurt de genezing bij
het goedkopere middel langer dan bij
het duurdere middel. Dit is geen
doorsnee-ziekenhuis, er hebben grote
ADVERTENTIE
x»ooooooooooeeoc
GOUDEN VREDES-MEDAILLON
Deze prachtige Kerel-
*B. 400
*C. 200 ex. 12.5 gr. O 28 mm 189.-
*0. 50 ex. 25 gr. 0 38 mm a 389.-
3fE. 25 ex. 50 gr. 0 38 mm 689.-
Zilver 30 gr. 0 38 mm 79.-
ifVoorzlen van een origineel olijfhouten
Levering voor Kerstmie. Prijzen Incl. b.t.w.
Te bestellen bij banken, juweliers en recht-
ORANJE MUNT DEN HAAG
Lange Poten 5A Tel. 070-64.6!
i verkoop van
LEIDEN Op initiatief van en
kele Leidse gemeente-ambtenaren is
opgericht de stichting „Eigen Huis"
ter stimulering van het eigen wo-
ningbezit en om alle activiteiten te
ondernemen, die kunnen leiden tot
verbetering van de volkshuisvesting
in Leiden. In het bestuur hebben
naast gemeente- en rijksambtenaren
zitting vertegenwoordigers van het
bedrijfsleven, de middenstand, het
vakbondswezen en de Federatie
van woningbouwverenigingen.
Het bestuur acht het mogelijk om
bij een eigen inbreng van 5 a 10 pet.
van de stichtingskosten goede en
aantrekkelijke woningen in enkele
types te bouwen, waarvan de maan
delijkse lasten een bedrag van f 300
niet te boven gaan.
Met overheidsorganen en krediet-
verlenende instanties worden be
sprekingen gevoerd en de plannen
worden nader uitgewerkt. Het eerste
project zal worden gebouwd in de
Merenwljk en zal 250 300 eenge
zinswoningen omvatten.
Samenwerking kenhuizeiL Den Haag dat al
Voor mij is de enige manier om lang gerealiseerd, evenals in Haar-
tot een werkelijke bezuiniging op dit lem, Delft, Deventer, Eindhoven,
gebied te komen de schaalvergro- Heègelo. In Leiden zijn we nog niet
ting. Samenwerking tussen de zie- zo ver.
Er zijn hier drie ziekenhuizen en
daarbij zit één kolos, dat zijn wij.
In de ogen van de andere zieken
huizen worden we al gauw gezien
als een overheerser. Die angst zit
Voor
GOUDEN
Kwalitei ts - Sieraden
en de voordeligste prijzen.
Blijft Uw adres Juwelier
v. d. Water
er nu eenmaal in. Ze zijn bang, dat
ze straks naar onze pijpen zullen
moeten gaan dansen, maar wij wil
len als gelijke partners rondom de
tafel gaan zitten.
Er zijn zoveel dingen die samen
kunnen worden aangepakt: apotheek
en sterilisatie, met name huisves
ting, aanschaf, inrichting, inkoop en
personeel.
Maar misschien moeten we eerst ze
in de nieuwe behuizing zitten, dan
kunnen de andere partners eens ko
men kijken hoe het hier toegaat".
Vrij
GSTGEEST KVP-er Van El-
terug op zijn oude honken,
in Oegstgeeot voor de zo-
e maal sinds 1928. toen hij voor
eerst in deze gemeente kwam
en terug in de tweede
rfracties van de KVP.
ben min of meer toevallig weer
stgeest terecht gekcimen", zegt
11 Dat geldt evengoed voor zijn
keer in de Kamer. Bijna was hij
toffer geworder van de aard ver-
vingen die de afgelopen verkie-
di n met naime in de KVP hebben
vo 'richt. De generaal b.d. werd
erde)bte toch op zijn stoel terug-
tr ot.
KI
van Dommelen
korJan Holvast
geb
vreugde van velen in de partij,
'gjfet leae ogen zagen dat de de-
K1 sprcialtet die de KVP nu een
Liki kabinetsperiode had bezeten.
•wg6 r zou moeten verdwijnen,
[aai binnen de KVP grote be-
lott( 6 aan een defensie-specialist be
blijkt alleen al uit het feit, dat
)egere voorzitter van de partij,
elzer, Van Eisen indertijd per-
jk heeft gevraagd om zijn ken-
in en ervaring met militaire
in dienst vaar de politiek te
i. „Want ik was als officier al
met vernieuwingen in het
'ezen" aldus Van Eisen,
[de KVP niet de partij die er
meest revolutionaire ideeën over
er met de defensie moet ge
ren op nahoudt,
i Eisen is de eerste om dat toe
Ven. „De opvattingen van de
1 parijen dat er veel minder
jvoor Defensie moet worden uit-
n, en dat er achter het in de
1 blijven een vraagteken moet
n geplaatst, delen wü bepaald
Het fors opvoeren van de bedra-
fvoor defensie zoals de rechtse
i met name de WD dat
willen, zien we echter ook niet zitten.
Onze gedachte is, dat er een goed
defensie-apparaat moet zijn, maar
dat dat niet moet betekenen dat er
meer geld voor wordt uitgegeven.
Overigens is de VVD in de verkie
zingstijd "afgedaald" tot het KVP-
standpunt, niet in haar kretologie,
maar wel in de praktijk".
Harmonisch
"Niet meer geld, maar wel een goed
apparaat". Een KVP-standpunt dat
op handhaving van de status quo
lijkt. Waarom doet de KVP op dit
terrein geen duidelijker, meer prin
cipiële uitspraak?
Van Eisen: „Wü willen wel ontwa
pening, maar dan niet een eenzijdig
neerleggen van de wapens. Daar ge
loven wij niet in. Onze volgorde is:
onderhandelen, dan ontspanning, zo
dat er grotere veiligheid onstaat, en
pas dan minder geld voor defensie
uittrekken. Ontwapening moet van
twee kanten komen, en moet harmo
nisch verlopen. Dat wil zeggen dat
de verhoudingen niet scheef komen
te liggen. Rusland zal bij ontwape
ning een even groot percentage van
zijn krijgsmacht moeten opgeven als
wij, en omgekeerd. Zo kun je geleide
lijk de waanzin van defensie zoals wij
die nu hebben uit de wereld helpen.
Onder "verhoudingsgewijs ontwape
nen" moet je ook verstaan, dat Rus
land niet alleen aan het westelijke
front zijn strijdmacht vermindert.
Dat is ongeloofwaardig. In tijden van
oorlog kunnen de Russen dan binnen
een maand weer met een overmacht
aan het westfront staan.
Daar ligt dan meteen een van de
grootste problemen bij onze onder
handelingen met Rusland: wij heb
ben behalve de verdediging van
West-Europa geen andere militaire
belangen. Rusland heeft het met
China en India en in de toekomst
met Japan veel moeilijker".
Volwassen worden
Behalve deze "echte" defeusieproble
men is het ook in ons eigen landje
al geruime tijd fors aan het rom
melen. De vakbond voor dienst
plichtige^ de VVDM heeft in het
betrekkelijk rustige, gladde uiter
lijk van ons leger de nodige rim
pels aangebracht. De WDM is
daardoor by veel mensen die een
grote vinger in de militaire pap
hebben niet de meest populaire
club mensen. Ex-minister De Kos
ter bijvoorbeeld heeft heel wat met
de vakbond te stellen gehad.
Van Eisen: ,Jk vind het volkomen
normaal dat de dienstplichtige mi
litairen een eigen vakbond hebben
Maar over het optreden van de
WDM ben ik ernstig teleurgesteld
De WDM moet nu eindelijk maar
eens volwassen worden. De publika-
ties van de WDM, de artikelen en
vooral tekeningen die zij de wereld
in sturen, laten zien dat men op een
eenzijdige belichtingstoer is.
Er moet niet alsmaar gescholden
wordenDe WDM Is op deze ma
nier overigens wel een onmogelijke
instelling natuurlijk. Ieder jaar heb
je andere leden, ieder jaar een ander
hoofdbestuur met een voorzitter, die
in "zijn" periode een glanspuntje
wil halen. Er zou een soort vijfjaren
plan moeten komen.
Mede-kamerlid Wieldraaier en ik
hebben er niet voor niets op aan
gedrongen dat er weer een georga
niseerd overleg met de WDM komt.
In zo'n overleg moeten problemen
worden opgelost, moet worden vast
gesteld hoe ver wè kunnen gaau.
Grote inspraak van de dienstplichti
gen is daarbij wel van belang. Het
gaat per slot van rekening om hen"
Lacher
U staat dus niet bijvoorbaat afwij
zend tegenover de WDM als een
groepering waarmee niet te praten
valt?
Van Eisen:' „Nee. Ik hoop alleen
dat men zich wat zakelijker gaat op
stellen".
Geruchten willen, dat de laatste pro
blemen met de WDM over het
lange haar zijn ontstaan, omdat
ex-minister De Kosten in het bui
tenland gepest zou zijn met het
„Dat is waar. De (socialistische)
Duitse regering heeft paal en perk
gesteld aan de haardracht van de
soldaten. Ik kan het niet bewijzen,
maar ik heb de indruk dat ook de
Fransen zich aan lang haar in het
.leger ergeren, terwijl ook België de
kwestie heeft besproken. In zo'n ge
val kun je twee dingen doen: zeggen
dat wij dan wel fout zullen zijn, ol
er trots op zijn dat dit soort dingen
bij ons kan. Ik zou overigens wel
graag zien cat de militairen zich zou
den matigen, maar dan uit zichzelf.
Overigens is het natuurlijk een vol
strekt onbelangrijk probleem. Dat wil
van onze verkiezingstoernee werdeD
teruggeroepen om ons over het lange
haar te beraden, dat zal de gesohie-
dens ingaan als een lacher. Allerlei
frustatraties die mensen binnen het
leger hebben, worden uitgeleefd op
het lange haar. Dat moet maar eenr
ophouden"
Dat is vrjj duidelijke taaL De KVP
heeft daarin tijdens de afgelopen
verkiezingstijd niet zo uitgeblonken,
als je tegenstanders en ook een
groot aantal voorstanders van de
partij moet geloven. De verliezen
die de party heeft geleden worden
daaraan geweten.
Van Eisen: „De KVP als brede
volkspartij waarin alle groepen verte
genwoordigd zijn slaat duidelijk niet
aan. Men wü polarisatie, de partij
verbinden met een bepaalde belan
gengroep. Dat ligt mij niet. We zullen
toch gezamenlijk tot een oplossing
voor de problemen moeten komen,
dat kan niet als je zaken maar vanuit
één gezichtshoek bekijkt. Je kunt er 1
niet onderuit dat je compromissen
moet sluiten. Zelfs al heb je een
absolute meerderheid in de Kamer,
dan nog kun Je je wensen niet in
een paar Jaar uitvoeren. Wij hebben
bewust niet gekozen voor polarisatie.
Bijdragen
De afdeling Limburg van de KVP
beeft inmiddels fel geprotesteerd
tegen de manier waarop fractielei
der Andriessen met de wensen en
uitspraken van de zaterdag gehou
den partijraad omspringt De par
tijraad wil niet meer met de VVD
in zee, Andriessen schynt zich daar
niet byzonder veel van aan te trek
ken.
„Ik vind het redelijk dat Andries
sen in deze tijd van onderhandelingen
waarin iedereen probeert te zorgen
dat er zoveel mogelijk van zijn pro
gramma verwezenlijkt kan worden,
zoekt naar iets dat langer dan een
paar maanden blijft. Hij moet ook
wel, omdat de progressieve drie,
PvdA, D '66 en PPR, de deur voor
onze neus hebben dichtgegooid. Bij
hen zouden we alleen als een soort
bijwagen kunnen gaan dienen: wel
I meestemmen maar niet meer eg exen.
Hoe staat u zelf tegenover de VVD?
Ik heb erg veel bezwaar tegen de
I liberalen, vooral door de manier
waarop Wiegel alles naar zich toe
gehaald heeft tijdens de verkiezings
strijd. Nee, als het met de progres
sieve drie zou hebben gekund, was
dat veel beter geweest.
Tot slot: wat is volgens u het gevolg
van de verkiezingen voor een toe
komstige éénwording van KVP,
I ARP en CHU? Ziet u daar nu nog
heil in?
I Van Eisen: „Zeker. Als we nog lan-
ger wachten met het vormen van één
I christelijke partij dan gaan de con
fessionele partijen daar kapot aan.
Dat is ook weer een gebrek aan dui
delijkheid. De kogel moet maar eens
I door de kerk".
