fProf. Polak, enig lid van
%le "contra-club van Rome'
Streit om de spelling zal
straks opniew ontbranden
op,
LEZERS SCHRIJVEN
Over Cruijff'9 bh 's
en de verkiezingen
Man met
stalen
zennwen
PONDERDAG 30 NOVEMBER 1972
Ruim een Jaar geleden veroor
zaakte het „rapport voor de Club
van Rome" (De grenzen van de
groei) veel deining door zijn sombe
re voorspellingen over de toekomst
van onze aarde. Dat rapport, af
komstig prof. Meadows c.s. van
het Massachusetts Institute of
Technology (MIT) vestigde de
volle aandacht op de gevaren van
bevolkingsexplosie, uitputting van
natuurlijke hulpbronnen en vervui
ling van bodem, water en lucht.
Sindsdien is er nogal eens kritiek
op deze onheilspellende voorstelling
van zaken vernomen en werden
gunstiger factoren naar voren ge
schoven, die niet onvermeld mogen
blijven. Er bestaat zelfs een „Con
tra-club van Rome", die echter maar
één lid telt: de bekende futuroloog
prof. dr. F. L. Polak, die zijn be
zwaren neerlegde in een boekje, dat
de naam van de „club" draagt (El
sevier, Amsterdam, prijs f 7.90).
Dat het MIT-rapport zoveel
belangstelling heeft getrokken en
in feite nog niet aan actualiteit
heeft ingeboet, ligt voor de hand.
„De stank- en uitlaatgassen, die
onze ogen, neus en keel prikkelen,
het lawaai dat onze oren en gehoor
zenuwen belaagt, de bovendrijven
de dode vissen, het ondrinkbare wa
ter, de verkeerschaos en conges
tie, de criminele en andere ver
schrikkingen van de verstedelij
king en de onbereikbare, sterven
de binnensteden zij spreken alle
onmiddellijk tot de verbeelding,
roepen op tot handelen en verzet,
doorbreken sneller dan anders gees
telijke onbeweeglijkheid. En zelfs
dan nog blijft een onvermoeibare
strijd te voeren tegen menselijke
verdeeldheid en verwarrende af
wentelingsprocessen", aldus prof.
Polak.
Maar wanneer men gaat voorspel
len prof. Polak wijdt als inlei
ding enige tientallen bladzijden aan
de pogingen van de mens de toe
komst te voorzien en zijn lot te
beheersen moet men wel de Juis
te cijfers op tafel leggeif „Wij mo
gen van de computer geen heilige
koe maken". Waarschuwingen
(over hoe het niet zou moeten
gaan) kunnen zeker waardevol zijn.
Maar „wij mogen nog onvermin
derd verwachten, dat de mens in
de eerstvolgende tientallen jaren, in
de toekomende eeuw of eeuwen zo
vele verdere en wederom versnelde
vorderingen zal weten te maken als
nodig zijn, niet slechts tot behoud
van het bestaan, maar ook tot kwa
litatieve vooruitgang".
Prof. Polak ontkent niet, dat de
pessimisten thans beschikken over
onaantastbaar feitenmateriaal op
bepaalde gebieden, zoals de moge
lijkheden van nucleaire, biologische
en elektronische oorlogvoering, de
toenemende milieuverontreiniging
die bij voortzetting de leefbaarheid
der menselijke samenleving finaal
zou kunnen vergiftigen, de onduld
bare twee-deling van de wereld in
steeds rijkere en steeds armere lan
den, en tenslotte de ontoelaatbare
roofbouw op het beperkte vermogen
en areaal van onze planeet.
Zelfs ben ik het, aldus prof. Po
lak, voor een deel wel eens met dit
rapport, dat nadrukkelijk waar
schuwt tegen de "technologische
optimisten" voor zover deze van
mening zouden zijn dat de techniek
een panacee (wondermiddel) in
houdt ter oplossing van a 1 1 e toe
komstige problemen. Zeker zal, en
deze factor wordt in dit rapport te
veel weggedrukt, techniek daarbij
van grote, ja bepaald onmisbare
dienst kunnen zijn, maar alleenza
ligmakend is deze zeker ook weer
niet. Het menselijk beleid is door
slaggevend.
Hier ligt een van de voor
naamste bezwaren van prof. Po
lak tegen de Club van Rome. Hij
acht het in hoge mate paradoxaal
dat het rapport van die club met
zijn dreigende beklemming één
factor buiten beschouwing laat. de
allerbelangrijkste nog wel, name
lijk de mens. Want ook de mense
lijke scheppingsdrift en vinding
rijkheid, zijn vermogen om op de
ontwikkeling vooruit te lopen en
zijn doelgericht zoeken naar de toe
komst, zijn besluitvaardigheid en
vernieuwingsdrang, zij alle stijgen
evenzeer volgens een groeicurve.
Men mag er, gezien deze onweer
staanbare groeicurve. op vertrou
wen, dat in komende tijden - wan
neer en zodra dat vereist is - door
de mensen zal worden uitgevonden
en toegepast wat nodig is voor
nieuwe grondstoffen, energie en
voedsel, met gelijktijdig nieuwe
middelen en technieken tot hand
having, ja zelfs verbetering van
van het natuurlijke milieu.
Prof. Polak is dus vol vertrou
wen in de mogelijkheden van de
menselijke creativiteit. Maar 14)
gelooft niet in het optreden van
een geheel nieuw menstype. Som
migen zijn de overtuiging toege
daan, dat een waarachtige oplos
sing van de huidige moeilijkheden
alleen bereikbaar zou zijn dank zij
het bij toverslag ontstaan en op
treden van een nieuwe mens, voor
de daarbij behorende nationalise
ring enz. van banken, basis-indus.
trieën, grond en havens net ao vol
ledig in het duister als de grond
rechten van haar welgezinde bur
gers.
Middel en doel worden verward
meent prof. Polak. Het middel,
de schier onbegrensde bevoegdhe
den tot overheidsingrijpen in het
economisch produktie-systeem, be
staat reeds volledig, namelijk in 't
Sowjetrussische collectivistische
model van plan-economie. En
heeft dat middel daar, in de Sow-
jet-Unie geholpen? Neen, want de
milieuverontreiniging in de Sow-
jet-Unie is bepaald niet minder
ernstig dan in de "kapitalistische"
Door C. J. Rotteveel
zien van een volslagen ten goede
gewijzigde, zichzelf opofferende of
verloochenende gezindheid. Derge
lijke verwachtingen liggen ook uit
drukkelijk ten grondslag aan het
rapport van de commissie-Mans-
holt, die een politieke en ideologi
sche vertaling heeft proberen te
geven van het rapport voor de
Club van Rome.
Criticus Polak constateert een
volstrekt onverklaarbare innerlijke
tegenstrijdigheid. Want. zegt hij,
de commissie-Mansholt laat. we
gens een enorm overtrokken cen
tralistische bureaucratie, nauwe
lijks enige ruimte over voor de
scheppende ontplooiing van de zo
juist op een hoger plan gezette
mens. Geen democratische in
spraak is gewaarborgd, ofschoon
deze eminente mens natuurlijk
een veel sterkere deelneming zal
begeren in het streven naar een
beter beheerste toekomst. Nu zijn
we gedwongen te geloven in de
kromme redenering, dat de nieuwe
mens plotseling zo goed en wijs ge
worden is, dat hij zich uiteindelijk
met vrijwel niets van enig belang
meer mag en kan bemoeien. In het
rapport-Mansholt blijven dus de
voorgestelde mammoet-overheid en
landen. Sommige Westerse landen
hebben zelfs meer bereikt dan de
landen achter het IJzeren Gordijn.
Het milieu kan en moet wor
den beheerst los van het produk-
tiesysteem en maatschappij pa
troon.
Wat is de rol hierin van de tech
niek? Nadat we zolang de zege
ningen en wonderen der techniek
hebben toegejuicht of met open
mond hebben aangegaapt, is het
ontwakend bewustzijn over de
keerzijde van de medaille alleen
maar nuttig, mits we niet verval
len in het andere uiterste van on
genuanceerde afkeer en verzet.
Een louter antitechnische houding
biedt weinig uitkomst voor onze
hedendaagse en toekomstige pro
blematiek. We zullen weliswaar in
verschillende opzichten een ande
re techniek behoeven, maar aan de
andere kant voor de oplossing van
bepaalde problemen (milieu,
grondstoffen, energie, afval, ont
wikkelingslanden, wereldvrede)
meer en verbeterde techniek.
Geen techniek zonder meer om
zichzelfs wil, maar techniek ten
dienste der mensheid, wat verstrek
kende gevolgen zal hebben, zowel
voor wetenschapsbeleid en onder
zoek als voor de investering per
onderneming voor bepaalde nieu
we produkten.
Prof. Polak wijst er in dit ver
band op, dat verscheidene deskun
digen nu reeds lijsten van honder
den toekomstige uitvindingen heb
ben opgesteld. Men denke aan de
kringloopfabricage (recycling). De
omzetting van schadelijke afval in
vruchtbare compost vormt daarvan
een succesrijk voorbeeld.
Verder is er het streven naar om
zetting van giftige afbraakproduk-
ten in opnieuw bruikbare grond
stoffen, resp- energie. In het alge
meen betekent dit de overgang
van een willekeurige technologie
naar een sociaal bewuste technolo
gie zonder milieubezwaren.
Tot zover enkele grepen uit het
boekje van prof. Polak, dat voor
al bedoeld is om door zijn kriti
sche opmerkingen de discussie op
gang te brengen en daarmede een
bijdrage te leveren tot een snel
le aanpassing van de maatschap
pij aan de eisen van deze tild.
Prof. Polak is niet de enige die
kritiek op het MIT-rapport voor
de Club van Rome heeft laten ho
ren. Op 29 Juni werd te dezer
plaatse aandacht besteed aan de
bezwaren van de Fransman Ray
mond Barre. En ook in Zwitser
land (St. Gallen) zijn bedenkingen
gehoord, zoals de "Frankfurter
Allgemeine Zeitung" dezer dagen
onder de aandacht bracht.
Overigens zijn de critici het over
één ding eens: een ecologische
(milieu-) ramp is niet te voorko
men al samen met de armen over
elkaar blijft zitten. De wetenschap
zal zich tot het uiterste moeten in
spannen om de gevaren te keren,
die door het rapport voor de Club
vanRome zijn gesignaleerd. Dat er
niet alleen iets maar zelfs veel te
bereiken is, en zelfs op korte ter
mijn, blijkt o.m. uit het Britse of
fensief tegen de vervuiling van de
Theems, waar de forel is terug
gekeerd. En niet alleen de forel:
tenminste 56 verschillende vissoor-
opnieuw in dit wa
Prof. dJr. F. L. Polak
ter, waarin in de loop van enige
tientallen jaren alleen de paling
nog in leven was gebleven.
Uit Amerika kwam onlangs het
bericht dat twee onderzoekers een
methode hebben ontwikkeld om
rioolwater weer drinkbaar te ma
ken door het gebruik van algen.
In het plaatsje Tiburon aan de baai
van San Francisco zou met groot
succes en tegen geringe kosten met
deze nieuwe vinding zijn geëxperi
menteerd. De algen voeden zich met
het rioolafval en produceren grote
hoeveelheden zuurstof. Het aan
vragen van veertig octrooien heeft
tot nu toe verdere publikaties over
dit systeem verhinderd. Wel Ls be
kend geworden, dat voor een plaats
als Tiburon (10.000 inwoners) een
installatie van duizend vierkante
meter voldoende is. dat is minder
dan de meeste thans gebruikte in
stallaties. Per dag kan een hoeveel
heid van ruim 3% miljoen liter
rioolwater verwerkt worden, bij
zware regenval zelfs 10 miljoen liter.
Deze en dergelijke voorbeelden
wijzen in de richting van „ontdek
king van de toekomst".
De sluimertoestant waarin de met een aantal in het boekje ver- een minderwaardigheits gevoel een A.BN,, omdat zei nie
Lksi aroeD Soellinevereenvoudi- meldde stuDiditeiten. aangekweekt en een aversi tegen informeerd zein. Een
De sluimertoestant waarin
Aksi groep Spellingvereenvoudi
ging 1972 (overkoepelende organi-
sati van vier onderweisinstanties
Ver. voor Wetenschappeleke Spel
ling, de Algemene Nederlandse
Onderwijzers Federatie, de Ver.
Onderwijs in het Nederlands en de
seksi Nederlants van de Ver. Le
vende Talen) zig momenteel be
vindt, begint zig reets te wreken.
Door velen wort veronderstelt dat
de tegenstanders onder leiding van
Dr. Lode Craeybeckx (Burgemees
ter van Antwerpen) een grote
overwinning hebben behaalt. Er
wort zelfs beweert dat de spelling-
streit nu tot het verleden behoort
en de stukken in de departemen
tale argiven zein verdwenen. Inge-
weiden weten egter dat het wagten
is op de samenstelling van een
niwe regering en dat daarna de
streit opnieuw zal ontbranden en
met inzet van alle kragten zal
worden gevoert.
De ziensweize van Rudi Kous
broek in de NRC (febr. J.l.) dat
vroeg of laat de spellingvereen
voudiging door zal gaan, ondanks
de vele protesten, zal spoedig wer-
kelukheit worden. De vraag is nog,
hoe drasties zullen de spellingver
eenvoudigingen worden zullen wel
het dan maar zonder de Vlamin
gen doen? In 1864 en in 1947 heb
ben zei ons ook in de steek gela
ten!
De tegenstanders juigen te
vroeg, maar de tweifelaars die
een spellingvereenvoudiging wel
nuttig vinden, maar van de noot-
zaak nog niet zein overtuigt, or-
ganizeren geen diskussi avonden
e.d. meer en dat is Jammer.
De grote aanvoerder van de te
genstanders Dr. Lode Craeybeckx
die met gelden uit de Antwerpse
gemeentekas geen finansiële zor
gen heeft in zein streit voor de
huidige, onnodig lastige, inkonse-
kwentle, geit- en teitversplllende
spelling van het Nederlants, sgreef
een dom boekje "Sluipmoord op
de Spelling". Een groot aantal,
reets tientallen malen ontzenuwde
argumenten, staan in het boekje
als glat nieuw opgesomt en na
tuurlijk heeft het weer een gul
onthaal gekregen bei veel publi-
teltsmedia die hun eigen voorde
len in een vereenvoudigde spelling
niet direkt zien zitten. Het alge
meen belang is voor hen in deze
niet doorslaggevent. Voor de niet
geheel ter zake kundigen zal
hier nogmaals worden afgerekent
met een aantal in het boekjf
meldde stupiditeiten.
Het is dus een leugen en valse
voorligting als een redaksi ver
meldt (C .J. Rotteveel in dit blad)
dat Nederland het aan een Vla
ming te danken heeft dat de streit
voor een vereenvoudigde SDelling
nu weer tot het verleden hoort.
Godfried Bomans was aanvan-
keluk een groot tegenstander van
spellingvereenvoudiging, maar tei-
dens een diskussi op de Haarlem
se sprekershoek heeft hei vanaf
een zeepkist gezegt dat hei zein
mening door gesprekken met
vrienden uit de onderweiswerelt
hat geweizigt en gaarne akkoort
zou gaan met elke nodige vereen
voudiging. Nogtans wart onze
meest populerre sgreiver door te
genstanders gebruikt in hun ho
peloze streit.
Het is niet alleen Nederland
waar een spellingstreit woet, óók
in het buitenlant wort streit ge-
voert door alle mogeluke organi
saties. maar net zo min als zei
daar iets over onze streit (de bui-
tenlantse pers wil geen slapende
hontjes wakker maken), vernemen
wei hier niets over hun streit. De
spellingregels van veel talen zein
vereenvoudigt. Onlangs nog het
Indonesies. In Australië wort het
Engels step by step vereenvou
digt: "The clear short vowel -
sound as in bet is written e"
examples: any is eny, friend is
frend, again is agen, deaf is def,
ate is et, etc.
Sommige tegenstanders menen
dat uit "eerbiet voor het verleden"
geen spellingvereenvoudigingen
mogen worden ingevoert, m.a.w. er
Ls geen pardon voor de Lagere
Sgool Jeugt. Zei zullen de onnodig
lastige en inkonsekwente spelling
tot in lengte van Jaren moeten
bleiven leren. Deze diktatuur van
een betrekkeluk kleine belangen
groep in de Nederlantse en Vlaam
se samenleving is onaanvaartbaar
Door het verouderen van een spel
ling zullen de boeken in die spel
ling ook verouderen, zo voorspelt
men en niet meer verkoopbaar
zein. Dat zal een sgadepost zein
voor uitgevers, drukkers err sgrei-
vers en daarom moet ons hele na-
geslagt die ongelukkige spelling
bleiven leren, waarin minder dan
de helft slaagt. Men vergeet dat
een vereenvoudigde spelling de
Jeugt meer kansen biet iets te be
reiken. Zeker 10% struikelt over de
spelling. Bei velen wordt hierdoor
minderwaardigheits gevoel
aangekweekt en een aversi tegen
studeren, Juist in de beginjaren
van de Lagere School. Dat kan
voorkomen worden!
De "eerbiet voor het verleden"
verraat ook nog zo iets als voor
ouderverering en daarom zou de
spellingvereenvoudiging niet mo
gen worden ingevoert.Laten
we hopen dat woorden noojt fossi-
len worden of voer voor hobbyis
ten die graag zien waar een woort
vandaan komt. De boeken in de
huidige spelling zullen, ook na een
spellingvereenvoudiging nog goet
leesbaa rzijn en om de grote kwa
liteit van veel Nederlantse sgrei-
vers nog graag worden gelezen
Ook het "Bibliotheekwezen" be
hoeft zig niet ongerust te maken,
dat plotseling alle boeken ver
oudert zullen zein, zoals veel te
genstanders durven te beweren.
De jeugt vraagt nog niet om een
vereenvoudigde spelling. De kinde
ren kennen de voordelen niet,
maar 't zal een kout kunstje zein
hen dat bei te brengen. Ons hele
nageslagt zal ons dankbaar zein
voor de invoering van een drasties
vereenvoudigde spellingmaar
wanneer heeft men zig in Neder
land druk gemaakt voor het nage
slagt? Neen, eerbiet voor het ver
leden houden, zoals het was
want daarmee is men geldeluk het
meest gebaat
Geen enkele spelling-aktivist in
Nederland heeft niet gedagt
aan de taalstreit van onze „Vlaam
se broeders." maar wat konden wei
eraan doen? Er is maar één oplos
sing: Vlaanderen kom bei Neder
land, maar dat wil men niet. Zeer
veel Vlamingen zein voor spelling
vereenvoudiging, óók omdat 't veel
lastiger Frans dan minder zal wor
den geleert. Vreemt dat Burge
meester Craeybeckx niet begreipt
dat hei als tegenstander juist de
Franstaligen in de kaart speelt!
De taalbeheersing begint dikwijls
met het gesgreven woort. dus met
de spelling. Als deze konsekwent en
niet onnodig lastig is. zal de spelling
sneller worden geleert en het kint
zal de mondelipge taalbeheersing
vroeger magtig zein.
Bei een fonologische spelling zal
men aan het woortbeelt ook beter
kunnen zien hoe de woorden moe
ten worden uitgesproken, wat het
A.B.N. weer zal bevorderen. Het is
niet waar, dat een fonologische
spelling betekent „sgreiven zoals je
spreekt". De betekenis is „sgreiven
zoals Je spreekt in het A.B.N". Ve
len twijfelen
A.B N., omdat zei niet beter ge-
informeerd zein. Een logopedist
heeft er dageluks mee te maken.
Het is beledigent hoe men zig te
gen de onderweizers keert en hen
verweit dat zei niet in staat zien
de kinderen de Nederlantse spelling
behoorluk bel te brengen. Het is
wel opvallent dat onderweizers van
vroeger, met tans volkomen ver
ouderde metoden, dit wel konden.
Dat deze opvatting egter geheel
onjuist is beweist wel het feit dat
een groot aantal volwassenen geen
briven durft te sgreiven uit angst
voor spelfouten. Op sgoolouder-
avonden is wel gebleken dat de ken
nis inzake de sgreifweize van de
taal uiterst miniem is. Het grote
aantal fouten dat gemaakt wordt
in een eenvoudig diktee. grenst aan
het ongeloofluke
De bewering dat een vereenvou
diging van de spelling alleen nade
len heeft, wordt gestaaft met slegts
twee niet steekhoudende argumen
ten: 1 Het zou de taal afsluiten
van het verleden 2 Het zou de
taal afsluiten van het buitenlant
Een uiterst klein groepje Nederlants
sprekenden ziet iets van het verle
den in een uiterst klein aantal
woorden. Wat een slegt argument,
het is belaggeluk! Verder behoeft
het vernederlantsen van de bas-
taartwoorden (waarop punt 2
doelt) niet ingreipent te zein. La
ten wei alleen die bastaartwoorden
vernederlantsen die in de volks-
mont algemeen gebruikt worden en
ook die woorden, waarvoor geen
goet Nederlants woort bestaat. De
andere bastaartwoorden moeten to
taal worden afgesgaft, dan zullen
de Nederlanders en Vlamingen el
kaar onderling beter gaan ver
staan.
Het vereenvoudigen van de spel
ling heeft niets te maken met het
zoeken naar een werelt van de
minste weerstant. Onnodige moej-
lukheden leren is precies zo afsto-
tent en geestdodent als onnodige
werkzaamheden verrigten. Het gra
ven en digtgojen van kuilen kan
dan wel de spierkragten vergroten,
maar hiervoor zein tog wel andere
oefeningen die aangenamer zein.
Imant die spellingvereenvoudigng
een vernilingsmanie noemt en
meent dat de spelling onverander
baar is. kan zein beweringen niet
met goede argumenten ondersteu
nen ze kunnen alle ontzenuwt
worden. Deze beweringen zein dan
ook onjuist.
Jan de Hartog noemt de vereen
voudigde spelling een „monster van
logika" Inderdaad een „sgeinbaar"
monster voor veel sgreivers* maar
een welkome fee voor allen die
moejte hebben met de spelling van
Jong tot out en dat zein er vele
miljoenen!
Dat vroegere spellingvereenvou
digingen het leven van het sgool-
kint veel aangenamer hebben ge
maakt, zal idereen toegeven die
tans boven de 50 jaar is en het
sgoolleven van toen en nu goet met
elkaar kan vergeleiken.
Dr. C. Kruyskamp, redakteur
van de grote Van Dale beweert dat
dit aantoonbaar onjuist is. Een be
wering die in zein kraam goe-t van
pas komt. maar in streit is met de
werkelukheit. De vereenvoudigin
gen van 1934 en 1947 hebben een
enorme teitwinst opgelevert, waar
door aan andere vakken (handen-
arbeit e.d.) meer aandagt kon wor
den besteet. Dat deze vereenvoudi
gingen niet tot betere resultaten
hebben geleit, staat helemaal niet
vast, maar de reden is, dat de ver
eenvoudigingen lang niet ver ge
noeg zein gegaan. De „tragedi der
werkwoortsvormen" en de „plage-
reien inzake de ei/ij en ou/au spel
ling" bestaan nog steets. Ze zein
naar de toekomst versgovenin
1973 ls die toekomst aangebroken!
Zein eventuele slegtere resultaten
niet te weiten aan heel andere
faktoren, buiten het onderweis ge
legen? Helaas kunnen velen niet
verder denken, dan hun eerbiet-
waardige neus lang is!
Wat tegenstanders dan de .spel
ling miserre" noemen zou een ver-
sgeinsel zein van een ordeloze we
relt, van het al maar door verder
afglelden naar de volslagen anar-
gie..Dat dit nonsens is bewiest
wel het feit dat in 1804, toen de
Nederlantse spelling wert vastge-
legt door Matthijs Siegenbeek, ge-
U el dig de spellingstreit is begon
nen.
Slegts één keer is Dr. Lode
Craeybeckx bei een spellingsdiskus-
si in Nederland (te Eindhoven) ge
zien. Hei heeft toen egter geen
woort durven zeggen. Zein streit-
lust vermindert naar mate hei zig
eenzamer voelt. Ook briven van te
genstanders worden door hem ont
vangen, maar niet beantwoort. De
streit van deze 75-Jarige is begrei-
peluk. Hei vegt voor het verleden.
laten jongeren voor de toekomst
vegten!
W. L. K. VAN OOSTEN
Sgoollogopedist
Marconistraat 3
Badhoevedorp
ADVERTENTIE
Naar aanleiding van de citaten,
onder meer over Johan Cruijff
<C. J Rotteveel op Meningen-pa-
Veel mensen schijnen zich onge
rust te maken over geruchten als
zouden de Russen plannen hebben
om het Westen te bezetten. Dit ou
der andere naar aanleiding van uit
latingen van de WD-senator mr.
H. van Riel. Ik geloof dat de theo
rieën van mr. van Riel een zeer
reële basis hebben. Vóórdat Rus
land een conflict met China zou
riskeren moet het in de rug zijn
gedekt. Er zijn thans rond één mil
joen manschappen samengetrokken
aan de Russisch-Chinesche grens.
De NAVO zou op een of andere ma
nier een verdrag moeten sluiten of
samenwerken met het Warschau
pact- Een soort Finlandisering dus.
Thans leven wij nog in een soort
kapitalistische maatschappij, met
daarbij alle voor- en nadelen. De
USA is het grote voorbeeld. Er zijn
echter tekenen die er op wijzen dat
Amerika een minder gelukkige
weg heeft ingeslagen, ontaarde mo
raal in eigen land. straatterreur,
maffia en in het buitenland de mis
daden in Vietnam. Rusland is zeker
ook geen lieverdje, ik denk o.a. aan
bepaalde vervolgingen, maar thans
staat het moreel van de USSR be
slist sterker. Laat de Russen maar
komen.
Het is trouwens duidelijk dat wij
militair-strategisch tegen Rusland
vrijwel niets beginnen. Wie een blik
op de kaart werpt ziet West-Europa
als een klein stukje aanhangsel van
een uitgestrekt rijk dat Rusland
heet. En bondgenoot USA ligt aan
de overzijde van een oceaan. Het is
natuurlijk wel zaak ons zo duur
mogelijk te verkopen, inclusief alle
verworven vrijheden. In dat ver
band geloof ik dat over niet al te
lange tijd Willy Brandt wel eens
iets te soepel kan gaan optreden
Wie dan onderhandelaar wordt ls
voorlopig nog een open vraag: het
moet wel een man zijn met stalen
IR. LUUK AARTS
Postbus 456
Haarlem.
gina van 23/11) wil ik gaarne het
volgende onder de aandacht bren
gen.
Inderdaad is aan Cruijff en nog
vijftien andere contractspelers
f 60.000 beloofd als zij de finale
halen, maar dat moet gespreid
worden over drie Jaar met alle ri
sico's van gekwetste of gebroken
ledematen en de kans van beëin
diging van de carrière. Vergelijk
dat met 150 kamerleden met een
vast inkomen van f 60.000 per Jaar,
die allen in een dure auto rijden,
de meesten meer dan twee huizen
bezitten, één zelfs drie boerderijen
met grootgrondbezit en dan een
huis met annex slijterij gaat ko
pen en dat Juist deze persoon in
een verkiezingscampagne zegt dat
hij er eigenlijk f27.000 aan te
kort komt. Dan de ministers, al
len een auto van de staat, wegen
belasting ook van de staat. Inclu
sief particuliere chauffeur. Over
de bh's in Oosteuropese landen,
waar zo'n gebrek aan is: ook in
Amsterdam, Rotterdam, Brussel,
Parijs, Rome en andere steden
zijn arme wijken. Tienduizenden
Parijzen aars hebben nog nooit de
Champs Elysées gezien of durven
niet bij de Galeries Lafayet
te naar binnen. Men moet dus niet
steeds doelen op het armste van
het ene land en alleen het rijkste
van het andere.
Wat de verkiezingen betreft, over
al gaat het tussen twee kandida
ten, maar wij houden ons strikt
aan vrije-meningsuiting. Waarom
niet net als elders, met een keu
ze tussen bijv. Andriessen, Den
Uyl of Wiegel? Dit kunnen ook
drie anderen zijn. maar dan pas
wordt er scherp gesteld welke
richting de bevolking wiL
J. I. TIEROLF
Botermarkt 19a
Leiden.
ADVERTENTIE
'n Liefhebbende^
echtgenoot geeft z'n
vrouw strijk-vrij!
- Wkrio: -£(jé
kvrij. vtekvrij U a
•fclklced. 1
tis feestelijke I l|
viledanjfcjjp
Tafelkleed
I VU
\/^Da
Y k*Jtrsci
