jVederlandse waarschuwing egen gevaar van illusies DE BLOEMEN VAN TACHAI STAAN IN BLOEI fwijzng Brezjnew-doctrine in Helsinki Op de Philippijnen strijden rebellen met Chinese wapens >ERDAG 0 NOVEMBER 1972 stuc. vnp 017lj tu *,22 i d van de mest besproken fe- ?nen van de Chinese samen- Is wel de \otimune. Mls- bestaan hier ook wel de misverstand» over. De i^iune beslaat ongeeer het ge- dat vroeger een mrktgemeen- vormde, een gbied waar- t de boeren hiu produkten eenzelfde mark: brachten, meerdere dorpen ormen sa- li een commune en ma de com- kor 5 die wij in Nederlani kennen en vorm van samenle\ng heb- ze alleen de naam geiden. De van de communes 'arieert 20.000 tot 50.000 inwoivrs. De Lui nune is onderverdeeld n bri- RiJ« s en de brigades weer itteams. nw «siseenheid is eigenaar \n de Oi7ifuktiemiddelen, dat wil >ggen de grond en het gereedshap. is het team de basiseeiieid, met_ de brigade. De meeste->ro- jidin1611 men tegenkomt >ro- men binnen de commun op Ook hier geldt weeihet tingTcipe van de „self-reliance",iet b st onbegrensde vertrouwen in a kunnen. 017 erklaas iii jdens ons verblijf bezoeken fe ,al een commune, dat il en worden we tweemaal ojj- van een commune, en twi- bezoeken wij een brigade. »e ode^a-vietnam-vriendschapscorr ie Peking beslaat een oppr- te van 98 km2. Er wonen 40)0 I sen (8.500 families) in 36 d- De commune is onderverddd brigades en in 95 werkteais. c roorzitter van het revolutionre vr» ité geeft ons tijdens de ino- alpl allerlei cijfers die een ri ns, i moeten geven van het el- ad o rtsniveau. Ieder huis ft ft •priciteit, de fietsdichtheid 1 op 2 families; er is 1 Elio* families en 1 naaimachinop amilies. Er zijn 20 TV-toesÜen te commune, die in de vergil- be te dorpen in het gemeensclps- staan opgesteld. De comune ook 7 zenders en iedeihuis een luidspreker. De zfders den gebruikt, zo werdt oriver- om de mensen bekend 1 nia- met de gedachten van V>rzit- Mao; voor de introducerg van landbouwmethode! om dbouwberichten door tefeven; om operamuziek te .unnen den. Wannee we - in andere jade een dag helpennet het "ulo sten van theebladeren,taan er de berghellingen ook jlen met 8& lsprekers waardoor opamuzief? ikt. Overigens belet d' de Chi- di e meisjes niet zelf d hardop voo: zingen en ons te vra/n Neder- 1 dse volksliedjes te agen. We men zo gauw niets>eters be- nslc iken dan het „Zie gi's komt de i omboot" en zo is open gegeven - i nblik de vreemde ^lenzang te ISti| horen van een Nederlands Sinter klaaslied en een Chinese opera aria. De luidsprekers worden overi gens ook gebruikt om het einde van de werktijd aan te geven. Belasting Het inkomen van cïe boeren is in grote lijnen afhankelijk van het werk dat ze doen en de opbrengst van de oogst. Van de produktie- opbrengst van een brigade wordt 20% door de staat opgekocht, tegen een prijs die onder de marktprijs ligt, dit is de belasting die men betaalt. 30% wordt gebruikt voor nieuwe investeringen en 50% is voor eigen gebruik. Deze regels kennen soms kleine variaties. Teams en brigades moeten vaak ook 'n bepaald percentage van hun inkomen afstaan aan de commune, die dit geld gebruikt voor algemene voorzieningen; ook bestaan er so ciale fondsen waaruit behoeftige le den kunnen worden gesteund. Dit is wat anders dan het „zieken fonds" of het schoolgeld. Dat moe ten de families zelf betalen. Men betaalt f 7,50 per Jaar schoolgeld en f 1,50 per Jaar voor vrije medische verzorging. In de communes zijn meerdere hospitaaltjes en klinieken. Bij ernstige gevallen wanneer de patiënt naar een ziekenhuis in de stad moet, valt deze vrije medische verzorging weg. De commune neemt alle kosten voor haar rekening als er sprake is van een ongeval in produktietijd. In andere gevallen neemt ze 70% voor haar rekening.. De patiënt moet dan de rest beta len naar draagkracht. Deze draag kracht is er meestal niet en dan schiet het ziekenhuis de kostn voor. Dat krijgt voor dat doel Jaarlijks een subsidie van de Staat (in een ziekenhuis in Peking was dat f750.000,-). Kan men het op de lange duur nog niet betalen dan wordt de schuld kwijt gescholden. Werkpunten Het totale inkomen per gezin per Jaar varieert van commune tot commune en van brigade tot bri gade maar ook van gezin tot ge zin. Het is niet alleen afhankelijk van de produktie-opbrengst, dus van klimatologische en geografische omstandigheden, maar ook van de eigen inzet. Het werk van ieder wordt gewaardeerd naar inzet en prestatie en daar worden in onder ling overleg punten voor gegeven. Hoeveel geld een punt waard is wordt bepaald door de produktie- opbrengst (na aftrek van belasting, investering, enz.) te delen door het totaal aantal toegekende werkpun ten. De inkomsten die wij hoorden varieërden van f 1000,- per Jaar per gezin in een arme brigade tot f 1700,- in een rijke (het jaarinko men van een arbeidersgezin is ge middeld ongeveer f 2000,- tot f 2500,-). Een deel van het inkomen wordt vaak in natura uitbetaald. Een gezin dat we spraken kreeg slechts 1/3 van de f 1350,- Jaarin komsten in geld uitbetaald. Het ge zinsinkomen wordt aangevuld met de opbrengsten van een klein stuk je grond en van de varkens en kip pen die men thuis mag fokken. Men kan hierdoor zijn inkomen met 10—20% verhogen. De stukjes grond die aan de gezinnen gegeven worden zijn vaak kleine stukjes die niet in het grote produktieproces kunnen worden opgénomen: voor tuintjes, hoekjes, bermen e.d. Ieder heeft recht op zo'n stukje. Het in Het China van nu, een impressie van drs. Fr. van der Meer Drs. Fr. van der Meer uit Hazerswoude bracht de afgelo-pen zomer van 28 juni tot 29 juli een bezoek aan de Volksrepubliek China. Hij vroeg daarvoor een visum aan omdat hij op doorreis naar het Internationale Psychologie Congres in Tokio kennis wilde ne men van de ontwikkeling en toepassing van de sociale wetenschap pen in China, en daarnaast geïnteresseerd was in het sociale en culturele leven in China in het algemeen. Hij bezocht China in groepsverband tezamen met 7 andere Nederlanders. Drs. Fr. van der Meer legde in 1967 zijn doctoraal examen in de psychologie af en is sindsdien als medewerker verbonden aan de Rijksuniversiteit van Leiden, vakgroep sociale psychologie. komen wordt er door verhoogd en de grond wordt op deze manier op timaal benut. Vanuit Kanton brengen we een be zoek aan de Lo Tung brigade, een deel van de Tang commune, diep in de bergen, ongeveer 120 km. ten noorden van Kanton. De weg voert over weliswaar verharde, maar stoffige wegen. De laatste 11 km. is de weg niet breder dan 2 meter. Dan komen we aan het eind van een dal en daar staat de voorzitter van het revolutionair comité, teza men met 2 meisjes op ons te wach ten. Eerst krijgen we gelegenheid ons op te frissen. Voor ieder van ons staat een wasbak met water, zeep en een handdoek gereed. Be halve thee krijgen we bij de ont vangst ook schotels vol met pinda's aangeboden. De twee meisjes zijn hier in 1968 gekomen, nadat ze de middelbare school hadden vol tooid. Ze kwamen naar het platte land, gedachtig de woorden van voorzitter Mao, maar oook omdat er op andere scholen voor hen geen plaats was. Ze hebben het er naar hun zin en zijn hier gebleven, ze helpen de mensen bij de bestu dering van de werken van Mao Tse-toeng en doen ander vormings werk en administratief werk. Een van hen zingt voor ons met wellui dende stem het lied "de rode bloe men van Tachai staan in dit dorp in volle bloei". Tachai is een bri gade in Noord-China dat ten voor beeld wordt gesteld aan alle com munes in China, vanwege datge ne wat ze daar met eigen kracht, vindingrijkheid en doorzettings vermogen hebben gepresteerd. Nieuwe weg De Lo Tung brigade ademt iets van de sfeer van Tachai. De briga de telt 4 dorpen. Er wonen 1690 mensen, 325 families. Het grootste probleem voor hen was de com municatie met de buitenwereld. 6 winters en lentes hebben zij ge werkt aan een weg vanuit het dal 180.000 werkdagen, opgebracht door de brigade. Met eigen kracht heb ben ze rotsen weggekapt en brug gen gebouwd. Nu ligt er de 11 km. lange weg, waarlangs wij de bri gade bereikten. Men heeft ook de waterregulering ter hand genomen, men heeft vijvers aangelegd in de bergen en 150 irrigatiekanalen, ge maakt. Het land is nu niet afhan kelijk meer van de elementen. Men heeft de levensomstandighe den verbeterd door het opwekken en distribueren van elektriciteit. Het eerste krachtstation dat men ont wierp leverde 12 k watt op, bij een waterstroom van 0,07 m3 per se conde. Ze ontwierpen een apart draaiwiel om het optimale rende Het dorsveld van de Lo Tung-brigade, 120 km ten noorden van Kanton. Tot 1960 moest men voedseleenheden aan de overheid vragen. Nu produceert men zelf voldoende en heeft men alle schuld afbetaald. ment uit het geringe water te ha len. Nu hebben ze 7 krachtstations en verkopen ze ieder jaar 80% van het geproduceerde vermogen aan de staat. Ieder huis heeft elektrici teit en men gebruikt het vermogen bovendien bij de irrigatie en bij de machines. "Het arme berggebied is nieuw socialistisch berggebied geworden", vertelt men ons vol trots. Het Jaarinkomen per gezin is gestegen van 630,- in 1960 tot 900,- nu. Tentoonstelling Tijdens de rondgang door de bri gade bezoeken we de tentoonstel lingshal. Deze hebben we ook el ders gezien, maar nergens maakt het zo'n indruk als hier. We begrij pen dat de mensen iedere keer wanneer ze gekonfronteerd wor den met hun prestaties, daaraan een stimulans ontlenen om door te gaan. De grootste en mooiste pro dukten van hun land staan er ten toongesteld, gereedschap van vroeger en nu, foto's van oude si tuaties en van de huidige, veel fo to's ook terwijl men aan het werk is. Het zijn de foto's die wij ken nen; waar de boeren als mieren met z'n allen tegelijk aan een pro- jekt bezig zijn. Wij begrijpen die foto's nu. Er zijn grafieken, van produktie en van inkomen; er is zelfs een vijfjarenplan opgenomen, waarbij men door het aan- en uit schakelen van lampjes kan zien wat men allemaal nog van plan is: het aanleggen van nieuwe rijstvel den, van nog eens 14 waterreser voirs in de bergen en van nog eens 3 krachtstations. In een, ander ge bouwtje van het dorp staat een le vensgrote beeldengroep, uitbeel dend hoe voor 1949 de mensen van het dorp werden uitgebuit, verne derd en mishandeld. Ook dit soort beeldengroepen kwamen we op meerdere plaatsen tegen. De ver halen die ze uitbeelden betreffen steeds mensen uit het dorp zelf. Zo wordt verleden levend gehouden en werkt men aan de toekomst. Men vertelt dat lezen en schrijven nu ook voor de meisjes zijn wegge legd; dat er geen verschil meer is tussen Jongens en meisjes wat dit betreft. In 1949 waren er 30 kinde ren die de lagere school bezochten, nu 300. Tot 1960 moest men voed selhulp vragen aan de overheid en kreeg men per jaar 80.000 kg. aan graan en rijst. Vorig Jaar in 1971, werd het laatste deel aan de Staat terugbetaald. Men heeft nu een op brengst van 653 kg. per moe, ter wijl het van overheidswege gestel de streefcijfer 500 kg is. Men draagt ons twee gedichten voor die de boeren zelf hebben gemaakt een over het verleden en een over het heden, en waarin ze iets van hun gevoelens hebben proberen te vertolken. "De 9 bochten rivier is erg langr het volk van Lo Tung leeft in een nog diepere afgrond van ellende; ze zijn voor hun levensonder houd afhankelijk van de schouder- stok en de twee manden; we ploeteren een Jaar lang erg hard, maar voeden ons nog slechts met het kaf; wanneer we het snoeimes neer leggen, hebben we niets voor het eten; velen moeten him zonen en doch ters verkopen". En het gedicht over het heden luidt: "De oogst per moe is hoger dan 500 kg.; nieuwe bossen komen overal op de heuvels; een weg voert naar het dorp; elektrisch licht is er in leder huishouden; landbouwmachines helpen ons, boeren; landbouw, bosbouw, veeteelt en allerlei andere zaken". Het is, kort samengevat, de situ atie op het Chinese platteland. De eerste artikelen in deze serie van zes verschenen in onze bladen va* 14, 15, 23 en 24 november. EN HAA( (ANP) Nederland Ui ft op de jeenkomsten ter voor- me Iding va een conferentie over 9tl|t>pese v'i&hetö en samenwer- bu l, die voêe week woensdag in de hoo£tad Helsinki zijn be- 'e™ nen, in-iiet mis te verstane ter- dé lezjnew-dootrine (over de •rkte aevereiniteit der commu- ischeAnden) afgewezen en sterk iJiadrv gelegd op de noodzaak dat m olkeen van Oost en West elkaar kuilen ontmoeten. jederlandse ambassadeur, mr. /alck Lucassen, verklaarde op iet ijeenkomst der ambassadeurs ije 32 Europese landen die be- jlliag hebben voor een veilig- tafconerentie, de Verenigde Sta- en Canada, dat Nederland het in" essntleel belang acht dat op een ïrntie de beginselen worden 5®>teld voor de betrekking tus- .■aten. beginselen omvatten de soe- Je gelijkheid van staten en de bereChtiging van alle volkeren, e. iet zijn toevlucht nemen tot ge- of het bedreigen van de territo- onschendbaarheid of de politie- van andere sta- aiet-inmenging in binnenlandse ig felegenheden van andere staten. TROEVAJJE Edelsmidsjop .Winkelcentrum Leidaenhage i TELEFOON 01761-5653 „Naar het oordeel van Nederland zijn deze beginselen van toepassing I op alle staten, ongeacht hun politieke 1 of sociale systeem, of het bondge- j nootschap waarvan zij deel uit maken. Ook de beginselen van zelf-1 beschikking en het recht der volke- j ren van alle staten om, zonder bui tenlandse inmenging, zelf hun poli- I tieke en sociale stelsel te kiezen, houden nauw verband met de veilig heid." De Nederlandse ambassadeur waar schuwde nadrukkelijk tegen het ont staan van kunstmatig gevoel van welbevinden. Hoewel gesprekken als thans in Helsinki enige jaren gele den ondenkbaar zouden zijn geweest en de Oost-West-betrekkingen als gevolg van diverse verdragen duide lijk zijn verbeterd, „moeten wij ons geen illusies maken: er bestaan nog zeer duidelijke, soms fundamentele meningsverschillen. Deze menings verschillen zijn van ideologische, po litieke en economische aard. Zij zijn van grote invloed op de menselijke samenleving en dus niet beperkt tot de betrekkingen tussen regeringen, Zij komen in het dagelijks leven van onze volkeren tot uiting. Men zou zich overgeven aan illusies door te geloven dat zij in de nabije toekomst zonder grote moeite zouden kunnen worden weggenomen of overwonnen. Wij kunnen ze ten hoogste geleidelijk verminderen", aldus mr. Valck Lu cassen, „laten wij niet proberen de moeilijkheden te kleineren en achter mooie woorden verbergen, maar een poging doen de diepere oorzaken op te lossen." "Staatseigendom" De Oegan- dese president Idi Amfci heeft giste ren bekendgemaakt da/t alle gebou wen die toebehoorden aan uitgewe zen Aziaten "tijdelijk tot staats eigendom zijn verklaard". Afri kaanse zakenlieden die deze gebou wen als bedrijfspand willen hebben zullen huur moeten betalen aan de staat. Er zijn regeringscommissies ingesteld om te beslissen wie in aanmerking komt voor het overne men van bedrijven van Aziaten. President Nixon heeft gisteren in Washington een gesprek gevoerd met Ngoejen Phoe-doec, speciale afgezant van de Zuidvietnamese president Thioe. Rechts op de voorgrond: Henry Kissin ger, adviseur van de Amerikaanse president. Vakbondsleider minister van Arbeid in VS MANILLA (Reuter, AFP) Phl- lippljnse opstandelingen, die hun wapens kennelijk uit het buiten land hebben gekregen, leveren op het ogenblik op de eilanden Basilan en Soeloe strijd met troepen van de regering, aldus president Marcos gisteren in een door de televisie uit gezonden toespraak tot plaatselijke bestuursambtenaren. De eilanden liggen ln de provin cie Mindanao, in het zuiden van de Philippijnen. Het gebied heeft een overwegend mohammedaanse be volking. De president zei dat de re bellen op Basilan een detachement regeringsmilitairen hebben uitge schakeld. Er wordt nog steeds ge vochten. Sedert president Marcos op 22 september de staat van beleg af kondigde ls er ln het zuiden her haaldelijk gevochten. Begin vorige week was er een opstand van vier honderd mannen ln de mohamme daanse stad Marawi. De regering sprak toen van een opstand van maoïsten. In de naburige provincie Cotabato leverden regeringstroepen enkele dagen later gevechten met ongeveer vijfhonderd mohamme daanse rebellen. President Marcos verklaarde in de woelige maanden voordat hij de staat van beleg afkondigde dat een niet met name genoemd land een communlstlsohe opstand op de Philippijnen steunt. Er zou toen een schip met wapens voor guerrillastrijders van het "Maoïsti sche volksleger" zijn aangehouden. CAMP DAVID (Reuter) Presi dent Nlxon heeft gisteren de vak bondsleider Peter Brennan benoemd tot minister van Arbeid. De 54- Ja rige Brennan is een Democraat, die de campagne tot herverkiezing van president Nixon heeft gesteund. Hij is voorzitter van de bond van bouw vakkers in de staat New York. Bren nan volgt James Hodgson op, die mogelijk een functie in het diplo matieke vak krijgt. De benoeming van Brennan moet nog door de Se naat worden goedgekeurd. Brennan staat bekend als een aanhanger van Nixons Vietnam- beleid. In 1970 organiseerde hij een demonstratie van 150.000 bouwvak kers en havenarbeiders in New York als steunbetuiging aan het Vietnam- beleld van de regering. NEDERLANDSCHE MIDDENSTANDSBANK Embatth MiQ/vuwJUiJmUove/o kerngaat

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1972 | | pagina 11