'rein 't ;else 'Old School Tie' is niet zomaar een gewone das... DE ZELFKRITIEK VAN MEVROUW GANDHI 25 NOVEMBER 1972 Supersnelle treinen op middellange afstanden; comfort betrouw- baarheid en efficiency moeilijkheid daarbij is dat op het huidige spoorwegnet niet harder kan worden gereden dan tweehon derd kilometer per uur: Er zullen dus nieuwe banen moeten worden gelegd. In zes Westeuropese landen bestaan daarvoor plannen. Een daarvan is Amsterdam via Brussel. Parijs en de nog aan te leggen spoortunnel onder het Kanaal te verbinden met Londen. Een tweede verbinding waar de Ne derlandse reizigers zich met een vaart van 250 kilometer over kun nen laten vervoeren is Amster dam/Den Haag Utrecht Arn hem Düsseldorf Keulen Frankfurt. Tot 1985 liggen er voor 2700 kilome ter supersnelle lijnen in de Europe se ijskast. Daarna moeten er nog eens 2300 bijkomen. Enige zekerheid dat het allemaal werkelijkheid wordt, is er niet. De projecten moe ten nog vrijwel allemaal eerst door de desbetreffende regeringen wor den goedgekeurd Dat het kan, is in Japan bewezen. In 1964, het jaar van de Olympi sche Spelen, begon op de lijn To kio-Osaka een trein te rijden met een snelheid van 210 kilometer. De reistijd over deze afstand van ruim vijfhonderd kilometer werd terugge bracht van zeseneenhalf uur tot drie uur en tien minuten. Het had een stortvloed van reizigers tot gevolg. Dagelijks worden er ver over de tweehonderdduizend ver voerd. Het aandeel van het vlieg verkeer liep terug van 22 procent naar zes. Het succes is zo groot dat de Ja panse spoorwegmaatschappijen in snel tempo bezig zijn 4500 kilometer nieuwe banen aan te leggen. Op iets langere termijn (tot 1985) ko men er nog eens vierduizend bij. Op het zelfde thema borduren de Britse Spoorwegen met de Advanced Passenger Train, in de wandeling APT genoemd. In Derby worden er proeven mee genomen, waaruit is gebleken dat deze treinen makkelijk 250 kilometer zullen gaan halen. Een probleem is nog het comfort. De trein gaat in de bochten door de grote snelheid te veel overhellen. Technische deskundigen verwachten dat dit probleem binnenkort opge lost zal worden. Frankrijk is iets verder met zijn Turbotrein. Niet alleen gaat deze sneller (300), maar hij zal ook eer der in de dienstregeling opgenomen kunnen worden. Futuristischer zijn de proeven met helemaal nieuwe systemen, waarbij nog grotere snelheden mogelijk worden. Daarmee worden ondermeer in Duitsland, Frankrijk, Engeland en de Verenigde Staten proeven ge nomen. Frankrijk is zonder meer het verst. In 1974 al zal tussen de nieuwe stad Cergy-Pontoise en Parijs (een afstand van 23 kilometer) een luchtkussen-trein rijden. Deze trein zou een snelheid van meer dan driehonderd kilometer per uur moe ten halen. Op een dertien kilometer lange lijn in Engeland worden met een soort gelijke trein proeven genomen. In de Verenigde Staten ontwikkelt de industrie met steun van de regering luchtkussentreinen die een snelheid van 480 kilometer per uur bereiken. Van meer recente datum zijn de plannen treinen op een magnetisch kussen te laten lopen. Duitsland lijkt daarbij een onaantastbare voorsprong te hebben genomen. Merkwaardig is dat daar twee indu strieën (Krauss-Maffei en Mes- serschmidt-Bolkow-Blohm) onaf hankelijk van elkaar en beide met steun van de regering proeven ne men. Het plan van de Westduitse rege ring omvat een 820 kilometer lange spoorlijn die in de vorm van de let ter c door het land loopt. Van Hamburg via het Ruhrgebied naar München. Op deze lijn zullen niet alleen pas sagiers, maar ook auto's en vracht wagens vervoerd moeten worden. Per dag zouden dat er respectieve lijk 57.000, 42.000 en 34.000 moeten zijn. De Duitse regering wil met dit op merkelijke plan de verkeersopstop pingen op de autobanen een halt toeroepen. De reistijd tussen Ham- buig en München zou twee uur zijn. Een ondernemer kan dan al leen al uit economische overwegin gen zijn vrachtauto maar beter op de trein zetten. Bij al deze fraaie toekomstperspec tieven voor de trein bestaat één groot gevaar. Uit bovenstaande op somming is gebleken dat er in di verse landen verschillend wordt ge dacht over de trein van de toe komst. De kans bestaat dat op een zeker moment een land met zijn eigen supersnelle trein gaat rijden, terwijl het buurland een ander systeem heeft. Op Europees niveau zal over niet al te lange tijd gepraat moeten worden. Anders zit het er dik in dat Westeuropa, zoals is gebeurd met de kleurentelevisie, te maken krijgt met verschillende niet op el kaar aan te passen systemen. «Xfie Old School Tie is zomaar een ge- de oude school". Het symbool, een middel tot op te schroeven, snobisme en van en iets waar men, c *len ook, indruk mee 1 pen wil maken of al- tichzelf En dan zijn clubdassen, de regi- herinner ingsdassen *nen ter herinnering de goede oude tijd pleegt te noemen, „toen alles beter was". Er zijn ook dassen die men draagt als men een bepaald beroep uitoe fent, een zwakke alhoewel onmis kenbare hang naar de uniform, let terlijk en figuurlijk. Al die dassen blijft men maken en kopen in weerwil van de huidige hippiemode, de clochardachtige manier om zich uit te dossen en de algemene afta keling van iets dat men decorum kon noemen maar dat toch nooit zal verdwijnen. De meest .gezag hebbende" Old School Tie is die van de kostbare privé-sohool Eton. Daarna komt die van Harrow en als derde de das van de voornaam ste garderegimenten. De directeur van de vermaarde fir ma T. M. Lewin and Sons Ltd. van Picoadilly, die al sinds 1898 alle mogelijke dassen maakt, zegt dat als iemand een Eton- of een garde- regimentdas koopt men niet kan nagaan of die klant er „recht op heeft". Sommige scholen en regimenten la ten de firma weten wie de .old boys" zijn, daar maakt men lijsten van op, maar men kan niemand een das weigeren waarbij nog komt dat men op een das geen copyricht kan nemen, zoals op een naam of een familiewapen. Maar toch is The Old Sohool Tie met zijn tijd meegegaan en nu iets breder geworden, niet zó breed na tuurlijk als de bloemerige dassen die men thans draagt nadat deze mode al kort na de oorlog in Ame rika was gelanceerd en na een paar Jaar weer verdween, maar toch zo dat zij niet meer „ouderwets" zijn; dat betekent tegenwoordig een paar Jaar oud. Het verbond van Britse dassenfabri- kanten meldt dat er in de afgelo pen twee Jaar 50 percent meer das sen zijn verkocht en dat vermoede lijk vooral de verkoop tegen kerst mis van dit Jaar zeer gunstig gaat worden. Het aantal club-, school- regimentsdassen enzovoorts dat wordt gemaakt, is en blijft enorm. De statisticus van de bond van das- senfabrikanten meldt, dat er 8.000 ontwerpen bestaan voor schooidas sen, 2.000 van dassen met het em bleem van een stad, 2300 van sche pen van de Britse marine van vroe ger en thans, 2500 van dassen van onderdelen van de Britse lucht macht en een schier eindeloos aan tal van allerlei soort „herinnerings dassen", zoals die van vliegers dit In een of andere land aan de Perzi- che golf waren gestationeerd, var ambassadepersoneel dat in Moskoi heeft gewerkt en van die lieden die hebben deelgenomen aan de 35- mijls wandelafstand om de stad Cambridge heen. Voor degenen die „nergens toe be horen" heeft de vermaarde zaak van Harrods in Knightbrige ook een ontstellende keus van alle mogelijke ontwerpen die men kan adopteren". 3aar kan letterlijk van alles op staan. De bedoeling is klaarblijke- ijk dat de drager dan iets „is" en lat hij om die das heen een repu- atie kan opbouwen, waar hij zich van kan optrekken. het winnen van de auto en het vliegtuig in het sen de Europese steden. Deze zo op het eerste ge- )ute uitspraak komt van de OESO, de organisatie nische samenwerking en ontwikkeling. het op het eerste gezicht lijkt, is het niet. De niet ten onrechte vanuit dat de komende opstoppingen op de wèg en de drukte in de lucht toenemen en daarmee ook de reistijd. Gandhi: jeugdig en radicaal image. Twee op de vijf Indiërs leven, aldus mededelingen van de regering, in afschuwelijke armoede. Het aantal mensen onder de weistandsgrens ongeveer 270 miljoen is even groot als twintig jaar geleden. Dit soort statistische gegevens plegen door de oppositie in een land naar voren te worden gebracht, maar hier is het juist de regering die tot publikatie is overgegaan. Zij behoren bij de de zelfkritiek, die een deel uitmaakt van het beleid van de regering van mevrouw Indira Gandhi. Onder armen worden mensen ver staan die maandelijks per hoofd minder kunnen besteden dan 37 ro- pijen (ongeveer 14,80). Voor een ministerie van planeconomie, dat al twintig jaar met het armoedepro bleem worstelt, is deze erkenning verbazend openhartig. De minister zei verder, dat als men alleen vertrouwt op de groei van de economie zonder direct de vraag stukken van werkloosheid en inko mensverdeling aan te pakken, het wel dertig tot vijftig jaar kan du ren eer de armere lagen van de be- iolking het minimum gebruiksni- veau hebben bereikt. Het zou moge lijk noch gewenst zijn een dergelijk lange periode ook maar in overwe ging te nemen. Dat India er niet in geslaagd is het aantal zeer arme mensen in te per ken betekent echter niet, dat er niets gedaan is. India heeft een in drukwekkende industrie op poten gezet. Het maakt thans zijn eigen straalvliegtuigen, taniks, auto's, loko- motieven, fietsen, horloges, radio's en vrijwel alle andere zaken. Na eeuwen van hongersnood en tiental len Jaren van massale voedselim- porten heeft een „groene revolutie", gebaseerd op wetenschappelijke in zichten, het land in staat gesteld Door Walter Schwarz vrijwel geheel zijn eigen voedsel voorziening te verzorgen. De moeilijkheid is, dat de bevolking steeds in aantal toeneemt. Haast in elk Indiaas dorp is een aanplakbil jet opgehangen waarop een glimla chende pa en moe te zien zijn met twee gelukkige kinderen. Erbij staat: „Twee kinderen is genoeg" Maar de geboorteregeling moet nog haar invloed doen voelen op een bevolking van 560 miljoen, die elk Jaar met twaalf en half miljoen zielen groeit. Dankzij haar jeugdige en radicaal image kon mevrouw Gandhi drie jaar geleden een overwinning beha len op de reactionaire leideirs van haar eigen Congrespartij. Zij won met de leuze: „Garibi hatao" „maak een eind aan de armoede" Nu de oorlog met Pakistan tot het verleden behoort lijkt er op het eerste gezicht geen belemmering meer te liggen tussen deze belofte en de vervulling ervan. Maar de hindernissen zijn nog steeds formidabel. Ironisch genoeg ging het in de maanden na India's zege op Pakistan slechter in plaats van beter. De oorlog zelf, de stroom vluchtelingen uit Bangiadesj en een kwalijke moesson veroorzaakten dit jaar met elkaar een inflatiegolf als noodt tevoren. En die golf trof de armen meer dan wie ook. Mevrouw Gandhi is overgegaan tot een nieuwe vorm van ontwikkelings economie. Hierbij wordt minder de nadruk gelegd op de groei van het bruto nationaal produkt dan op de noodzaak tot het verlenen van di recte hulp waar die nodig is, onder de armen in de Stede en in de dor pen. Het produceren van meer voedsel en het scheppen van meer banen zijn thans de principes van het vijfde vijfjarenplan. Ondanks hevi ge kritiek wordt deze ontwikkelings strategie nader uitgewerkt. Doelstel lingen zijn: verdere landhervorming (om de kleine boeren behoorlijk Voedsel voor de hongerigen grote stukken land te geven), ratio nalisatie van de graandistributie (met het doel profiteurs en belem merende factoren zo veel mogelijk buiten te sluiten) en omschakeling van de industrie (om deze meer es sentiële goederen voor de massa te doen produceren en minder luxe goederen). Elk plan heeft zijn tegenstanders, of op zijn minst sceptici die in d geval zeggen, dat de uitgebreide bu reauoratie van India te zwaar en te corrupt is om grandioze hervormin gen veefl invloed te doen hebben. Als de koek zelf niet groter wordt kan een ander soort verdeling niet veel helpen. En steun aan de armen kan niet geschieden zonder geld en dit geld kan alleen door middel van economische groei gewonnen wor den. Reeds heeft een twee Jaar du rende stafnatie in de industriële groei de hele economie geschaad. Zo is men dus weer aangeland bij het vraagstuk van de groei en me vrouw Gandhi krijgt tegenstrijdige adviezen van de voorstanders van de vrije onderneming ter rechterzij de, van die van nationalisatie aan de linkerkant. Beiden zeggen, dat door middel van him systeem de fabrieken meer kunnen produceren. Moet mevrouw Gandhi de grote za kelijke ondernemingen onder de duim krijgen of ze daarentegen groter vrijheid toestaan? „Het doet er niet toe zolang zij zich maar aan een bepaalde route houdt", aldus een econoom, wanho pig geworden door al het getreuzel. Te oordelen naar het aantal be sprekingen over de conomlsche poli tiek. die mevrouw Gandhi houdt, ziet het er naar uit, dat zij op het punt staat een besluit te nemen. Als zij de armoede even krachtig te lijf gaat als d estijds Pakistan zal zij geschiedenis maken. Observer - Dienst. gaat dat niet op. In- verscheidene landen aan supersnelle trei- spreekt daarom in rschenien rapport de dat op de middel en (tussen de honderd kilometer) de elk opzicht gaat «jle auto en het vlieg- i i wat betreft reistijd, betreft comfort, be en efficiency. Alles :i|fn genoeg eens te kij- moment de „rail- toekomst zijn. In grote lijnen vallen die in twee delen uiteen: het sneller maken van het huidige systeem (wielen op rails) en het laten, rijden van de trein op een „kussen" (lucht of magnetisch). In ons land rijden de intercity-trei nen nu met een maximum snelheid van 120 kilometer per uur. De Ne derlandse Spoorwegen denken dat in d^,komende vijftien Jaar te kun nen opvoeren tot 160 kilometer, on dermeer op de Schiphollijn. Met nog grotere snelheden (250 ki lometer per uur) zullen na 1980 de treinen tussen de Europese hoofd steden heen en weer denderen. Een

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1972 | | pagina 17