^geïllustreerd^
Uit
het
oude
Leven
gegre
pen
PAGINA 16
EXTRA
ZATERDAG 25 NOVEMBEJ
GEREDIGEERD0 DOOR° FRANS VAN c E RLEV0ROT
REDACTIE-BUREAUX 21 flMRTPPfT«uI AD«INt5TRATI£-ADVFRTLHTIEN
KEIZERSGRACHT 265*91 KEIZERSGRACHT 268.15
^ehra* Dinsdags te Aecs^rdaat. Abcc-.emsnfcipr^i per jsar B.—frsnce hclj bcrr^oir-id. '.oswt a-axass«i» 10 rei
A^tetknber. 30 ctnu per regel iVoscfciad on.s»g f 1.—I. Tjirirt vpcr gsrsgc:de p«r.»a»g op aanvrage v-rltxn|:Swir
'TKRC. ÏELÉFOOXKÜÜOf£R3JÏEDJlCTIE loSoT AD>II\IS7,KATÏE
tfttJs verxckeriitgr voor f 5U0Q en2500 bij de Mij, „The Greshana*' voor oore
Zie vwsr»a*i<<)r<i vi» J*,. géjc arV«i>.
De Oostenrijksche troonopvolger le Serajéwo vermoord.
'kêtn Zïe3ij. l-g«nk«t v«7, wi«rcp w *ta hasr middiighoof te keesikl, Weft m lio-t BailiitiW S»rT.kt*r& Sm
tf- ~-:crc. plaats gevM-dsaj op -f^n Ottlenri jkaeken troenopvolgcr Aitr1*e.«;1ng Firan» j'jnfól.r-mr.a en diara£W&fci daft*. 4
5 bf-i^hanfde wereld met sfirijini vervult. Wij geve?* Itier w» der ^(«{jTwüiclie sqsq5«ïï3öfc **"5 1
slachtoffers, hi; i>et itfttjon.eeaaf* uren >*e-:r hun dood gentenen.
De documentaire in boekvorm
hoeft voorlopig nog niet te vrezen
uit de onderwerpen te raken. Het is
vooral de periode van rond de eeuw
wisseling tot aan de tweede wereld
oorlog die steeds opnieuw stof geeft
tot verrassende uitgaven. Misschien
moet men de zaak omdraaien: de
tijd, die we enerzijds als we niet
al te Jong zijn bijna met de zin
tuigen kunnen aanraken, is toch ook
weer eindeloos ver weg. Voorgoed.
Het laatste op dit gebied is een
bloemlezing uit ..Hst Leven", het
roemruchte weekblad in de gele kaft,
dat altijd weer de bijl of de hamer
kon afdrukken, waarmee het slacht
offer van de gruwelijke moord van
het leven werd beroofd en had het
altijd iets pikantere foto's van bad-
nymfen op Scheveningen dan de
concurrentie. Trouwens „Het Leven"
schreef in 1924 al schoonheidswed -
strijden uit en „mejuffrouw Mia
Reijnders" de winnares mocht
er best zijn.
Leonard de Vries, ongeveer bloem
lezer van professie, maakte de se
lectie voor deze facsimilé-uitgave. Hij
deed dat met hele bladzijden en dat
betekent dat veel verhalen niet com
pleet zijn of ergens halverwege be
ginnen. Dat is niet zo'n ramp, omdat
de foto's en wat alinea'tjes al vol
doende toegang geven tot de sfeer
en de kleur dier dagen. Wat veel
gauwer de ban dreigt te breken, is
het keurige eigentijdse papier, waar
op het materiaal wordt afgedrukt.
Het mist de roestige putjes, de ezels
oren en de geur van oud papier. De
„Hindenburg" brandt nu anders voor
onze ogen dan destijds in mei 1937.
Foto's zagen er toendertijd anders
uit. Wie een oude jaargang van een
blad als „Het Leven" in 1972 door
bladert, realiseert zich terdege dat
alle mensen die zich ooit zo druk
maakten, nu eens en voor altijd dood
zijn. Hun gezichten komen bijna als
gebalsemd uit het gelend papier. Die
sensatie is er niet met de bloem
lezing van De Vries, maar dat is de
tailkritiek.
„Het Leven" mocht dan taboe zijn
in de leesportefeuille van katholieke
hotelhouders, het was toch een on
versaagde wegbereider van vrouwen
emancipatie, technologie, sociale
rechtvaardigheid. Dat allemaal dan
wel op een primitieve, gesuikerde of
gezoüten wijze en met altijd het com
merciële vol in het vizier. Dat com
merciële werd sterker naarmate de
concurrentie van andere massa
consumptiebronnen groter werd, de
film, radio, de krant. Maar zo popu
lair was „Het Leven" toch ook weer
niet, of het wijdde vele woorden aan
de dood van Louis Couperus en telde
het Herman Robbers, A. M. de Jong
en Is. Querido onder zijn medewer
kers. Maar naarmate de badnummers
van „Het Leven" dikker en gewaag
der werden, verdwenen de literatoren
steeds meer uit de kolommen. Het
einde kwam met reportages over de
Nederlandse knapen in een SS-kamp,
vlijtig „Mein Kampf" lezend. Dat was
oktober 1940 en niet lang daarna gaf
„Het Leven" de geest. Het enige on
versneden familieblad voor aan de
hulstafel onder de lamp was ter ziele.
Tien jaar later begon de televisie in
Nederland en de huiskamer werd
woonkuil en kreeg een L-vorm.
HAN MULDER
„Het Leven",, een fascinerende se
lectie uit de jaargangen 19061940,
samenstelling Leonard de Vries, ultg.
Skarabee, f. 19,90.
In en om de
manege
„In en om de manege" door
Wouter Slob, verschenen bij L.
I. Veen m Wageningcn.
Het ls niet de eerste keer, dat
wij hier constateren, dat het
oaardrijden ln het algemeen
zich mag verheugen in een
snel groeiende belangstelling
Dat uit zich niet alleen in een
oitbreidend aantal maneges,
maar ook ln bet aantal boeken,
dat aan paarden wordt gewijd
Aan de toch al stevige lijst
van Hoekjes over dit onder
werp ls er door de „paarden-
schrllver" Wouter Slob nu weer
één toegevoegd. Heel toepasse
lijk heeft hij het werkje „In
en om de manege' genoemd.
Het is niet meer dan een nut
tige handleiding voor hen, die
zich de eerste beginselen van
de paardensport proberen eigen
te maken Maar ook niet min
der, want op zeer bevattelijke
wijze behandelt hij een groot
aantal onderwerpen die deze
„beginnelingen" van veel nut
zullen kunnen zijn bij het ver
der komen op het toch wel
moeilijke ruiterpad De foto
grafie ls niet overweldigend
maar veel wordt goedgemaakt
door de talrijke nuttige teke
ningen naast de soepel ge
schreven handleiding van
Wouter Slob. Waaraan moet
een manege voldoen? Wat en
wie behoren er te zijn? Wie
sunnen en mogen er paardrij
den? Wat zijn de eerste begin
selen van .et paardrllden? En
wat moe* men toch wel ten
minste weter van het paard
Slobs ooekje geeft er duidelijk
antwoord Dp en kan als zoda
nig als eer praktische vraag
baak dienen.
KOOS POST
Groepssex
Hans BaaiJ is onlangs vertrok
ken als voorlichtingsman bij de
NVSH. Voor zijn verscheiden
liet de Stichting Uitgeverij
NVSH/Swan en Partners in
Den Haag nog een boekje van
zijn hand verschijnen. Het
draagt de wat misleidende titel
„Groepssex, waar hebben wij
het over?"
Daarom misleidend omdat de
titel zou kunnen suggereren
dat Baaijs boek een Inleiding
ls voor wat we onder Groeps
sex zouden moeten verstaan.
Uit deze uitgave waarin een
aantal gesprekkken met bedre-
venen ln deze vorm van sex
kan met de beste wil slechts
hier en daar een fundamenteel
probleem worden opgediept
Een allesomvattend beeld
wordt niet gegeven.
Daarom lijkt het dat BaaiJ het
zich een beetje al te gemakke
lijk heeft gemaakt door ge
woon weer te geven wat hij uit
een serie mensen binnen een
geperkt maatschappelijk milieu
heeft weten los te wurmen.
Dat zijn niet veel bijzonderhe
den over de werkelijkheden
van groepssex meer een aantal
anekdotes over kleine pro
bleempjes zoals die al beginnen
ln elk overspelige verhouding
en die uiteindelijk ln een „ma
nage A trois of meer" defini
tievere vorm krijgen.
Niettemin moet Baaijs boekje
met gesprekken met Lydla.
Guus, Monique etc. in ieder
geval een eerste bijdrage ge
noemd worden tot een wat uit
gebreidere openbare discussie.
Groepssex waar hebben wij het
over" is dan ook niet veel
maar ook niet weinig waard.
HEIN ELBRINK
Vissen met de
Vliegenhengel
Nederland bezit weinig rivier
tjes en beekjes. Dat is de re
den waarom het vissen met de
vliegenhengel slechts op zeer
Kleine schaal beoefend kon
worden. In tegenstelling tot
bijvoorbeeld Groot Brittannië
waar de vlieghengelsport een
grote populariteit bezit. Dat re
sulteerde in de uitgave van
vele honderden boeken over
deze wijze van vissen.
Handleidingen voor het vissen
op forel en zalm in snel stro
mende watertjes. De boeken
die de laatste jaren over de
vlieghengelsport in Nederland
zijn verschenen zijn op de vin
gers van één hand te tellen.
Daartoe behoort onder meer het
boek Vissen, vliegen, vangen
van het hengelduo Pee-
ters/Ketting H. G. J., Bouquet
schreef het boek „Met de droge
vlieg en nimf en in de serie
„Vang" verscheen een Instruc
tief boekje over de vliegenhen
gel.
Aan dat drietal is dezer dagen
een nieuw boek toegevoegd. Bij
de uitgeverij Elsevier verscheen
„Vissen met de vliegenhengel",
een vertaling van de Instructies
van de Zwitserse sportvisser
Jules Ridlisbacher. Jan Veen-
huysen, oud-redacteur van de
Nederlandse hengelsport heeft
voor de vertaling gezorgd.
Maar hij heeft meer gedaan.
De tekst is aangepast aan de
Nederlandse omstandigheden
en daardoor ls het een veel
waardevoller hengelsportboek
geworden. Immers, het is goed
te weten hoe Je in stromend
water de vlieg op het water
moet plaatsen, maar veel inte
ressanter ls te weten hoe de
vliegenhengel ook ln het stil
staande Nederlandse polderwa
ter voor successen kan zorgen.
Daarin is Jan Veenhuysen, die
zelf al meer dan tien Jaar de
vlieghengelsport met veel en
thousiasme beoefent, volledig
geslaagd. Hij instrueert de le
zer over de moelijkheden om
aan de kunstvlieg bijvoorbeeld
een pracht van 'n ruisvoorn te
vangen.
Het probleem van een boek
over vliegvissen is dat de tech
niek al gauw verzand in aller
lei technische uitdrukkingen
die de beginner al gauw boven
de pet gaan. De schrijver van
dit boek heeft tenminste ge
probeerd deze „vaktaal" zo veel
mogelijk te vermijden, al is hij
daar toch niet helemaal in ge
slaagd.
Ondanks die schoonheisfoutjes
kunnen we het boek beslist
aanbevelen aan die sportvis
sers, die in de komende maan
den eens iets meer willen lezen
over een nog weinig beoefende
tak van de vissport, die als
we de doorgewinterde vliegen-
hengelaars mogen geloven
de sportiefste en elegantste ma
nier van vissen ls. De prijs van
het boek dat geïllustreerd is
met een aantal foto's en teke
ningen, is f 22,50.
BRAM VAN LEEUWEN
Koning
Hollewijn
Er was eens een koning die
Hollewijn heette. Toen hij pas
koning was, had hij het idee
dat hij erop uit moest gaan
Dm goede daden te doen. maar
dat werd al snel een stokje
/oor gestoken. „Dat gaat vol
strekt niet sire!" sprak zijn
eerste minister drs Dreutel.
„Daden doen is voor een koning
sterk af te raden". En hij leer
de koning Hollewijn met tact
in geduld om niets te doen.
Volstrekt niets. De vorst zat nu
/oortaan de hele dag rustig op
zijn troon, met de tekenen van
zijn waardigheid in de handen,
een mooi symbool voor de na-
Dat nietsdoen kan Hollewijn
ïchter niet volhouden. In het
tweede deel van deze door
Maarten Toonder vervaardigde
strips wordt eerst beschreven
hoe hij in allerlei toestanden
terecht komt als een tweetal
probeert zijn kroon te bemach
tigen. Natuurlijk spelen ook
iViebel Wip, paleisbediende
Plichtdrager en detective Euvel
ien grote rol in dit verhaal.
En dat kan niet anders of het
loopt goed af. Hollewijn is
vooral sterk in wijsgerige uit
spraken. Zoals moge blijken uit
het volgende citaat: „Koning
Hollewijn sliep nog. Het was
vroeg in de ochtend en boven
dien was het de vorige avond
erg laat geworden. En daar één
van zijn stelregels was. dat een
denkend mens meer slaap be
hoeft dan een ander hield hij
vast aan 'n achturige nacht
rust. „De ouderdom moet dro
men dromen, de Jeugd moet
visioenen zien" placht hij te
zeggen. „En het is nu eenmaal
zo gesteld, dat de slaap het
meest geëigende gebied voor de
droom is".
tn het tweede deel van het
stripboek wordt de spannende
tocht van Wiebel Wip en Hol
lewijn in de Hofauto (met
detective Euvel er achter op de
scooter) beschreven om de
steen der wijzen te vinden. Een
steen die tenslotte al in het
bezit van de koning blijkt te
zijn. Voor de Toonder-liefheb
bers in het bijzonder en de
strip-liefhebbers ln het alge
meen een erg fijn boek.
Marten Toonder, Koning Hol
lewijn, deel II uitgeverij Ska
rabee, f 7.90
PIETER TAFFIJN
4
detectives
Weer heeft de uitgeverij Het
Spectrum in Utrecht enkele
nummers toegevoegd aan de
reeds indrukwekkend lange lijst
van uitgegeven detectives. Vier
Prisma-detectives zijn versche
nen, verkrijgbaar voor f 2.95
per stuk.
„Als de dood" werd geschreven
door Elizabeth Ferrars. Het is
een nogal ingewikkeld ver
haaltje, waarin flink wordt ge-
naspeld met verdachte per
soonlijkheden. Niet altijd even
helder, ook niet altijd even lo
gisch, maar wel gezellig en
spannend.
„Dodelijke schijn" Is door Ruth
Rendell heel wat rechtlijniger
geschreven. Hoewel het gegeven
niet zo bijster alledaags is. Een
jong gescheiden vrouwtje vindt
haar buurvrouw dood in bed.
En dan begint alles, wat ge
woon lijkt ineens heel vreemd
te schijnen. Dat Ruth Rendell
desondanks goed volgbaar ver
telt is een verdienste op zich
zelf.
„Kat in het nauw" kon ons
wat minder bekoren. Ursula
Curtis zet in een z.g. psycholo
gische thriller een meisje voor
het voetlicht, dat langs de
maatschappelijke ladder om
hoog klimt, nadat zij op de al
lerlaatste sport ls begonnen
Scrupules kent ze daarbij niet.
En dan komt boontje natuur
lijk om zijn loontje.
„Onder éér hoedje" laat Patri
cia Moyes weer afspelen in een
mondain ski-oord. Kennelijk
heeft de sfeer daar een bijzon
der aantrekkingskracht op de
meer boeken daar gesitueerd
schrijfster, want zij heeft al
Een omgeving met veel vrien
delijke en charmante mensen
Zo op het oog. Maar onder die
dekmantel gaat vee) schuil, dat
het daglicht maar beter niet
tan zien. Het ontbreekt niet
aan actie in Patricia Moyes'
Doekjes. Ook niet in deze.
KOOS POST
Literaire kroniek
door
Clara Eggink
Willem Frederik Hermans.1
King Kong. De Bezige i
Amsterdam.
Dit toneelstuk van Her
zal wel weer enige strovui
aan het flakkeren bre
Want ten eerste behandel
stuk een historisch procl
voortgevloeid is uit het
en ten tweede heeft de j
aan deze uitgave een c
pondentie toegevoegd ov<
kwestie opdrachten aan si
vers en de daarmee verba
honoraria.
Aangezien de gemidddelde
derlander dat weet 11
ervaring vindt dat
schrijver en de kunsten»
het algemeen te veel overt
steun ontvangen, lijkt hi
buitengewoon belangrijk d
ervaringen van Hermans
onder het oog van het pi
komen. Heel in het kort i
zaak als volgt. Hermans 1
van de gemeente Amste
opdracht om een toneelst
schrijven. Dat werd dit
Kong". Het oordeel vai
Jury was niet positief, mai
ontving f 5000. Daarna
dween gemeld stuk in een
op het gemeentehuis aanj
men van de stad AmsU
niet kan en mag verwacht
zorgen voor een opvoering
schrijft een schrijver niet
de archieven maar voor
resp. toehoorders en -kijker
Zowat een half Jaar later
vangt Hermans een verzoi
Nederlandse Televisie Stid
thans NOS genaamd, een
zoek om een TV-stuk. A
zien, „King Kong" nog
voor opvoering in aanrni
was gekomen, stuurt hj
stuk wederom in. Het
aanvaard, zal gespeeld w
en hij ontvangt f 2000.
CRM. Dat is dus bij
f7.000 voor iets waar een
tenminste een jaar aan
Hermans ls beroemd en
kend; toch heeft hij nog
boft. Helaas is het stuk
gespeeld om welke reden
ook en ondanks de entha
te aanvaarding, ligt er nu
een ex. in de lade van de
Ik acht dit een miserabel*
nier om een auteur mon
te maken. Maar geluklq
staat „De Bezige Bij" ook
Het toneelstuk of TV-stul
is samengesteld uit de ra
ten van de verhoren vai
Parlementaire Enquetecoi
sie in verband met de
King Kong. Deze King
zijn naam was Christiaau
demans, werkte oorspron
voor de illigaliteit voor di
gelsen. Doch eind 1943 boe
de Duitsers aan verraad t<
gen in ruil voor de vrij
van zijn broer en zijn gel
Dit zou een gewoon geval
ware het niet, dat er va
dens bestaan dat King
zijn berichten opsnapte i
hoofdkwartier van Prins
nard in België en er d»
zaak van zou zijn gewed
de Slag om Arnhem misl
met alle gevolgen van
Nog een historisch feit i
dat er rondom de dood vi
na de bevrijding gevang*
nomen King Kong vreemi
ruchten bestaan. In het
leest men de verhoren va
getuigen door deze em
commissie. Wat de gang
zaken betreft heeft Hei
zioh voor het grootste dee
houden aan de rapporten.
Voor wie het werk van
mans enigszins kent, moe
duidelijk zijn dat het er
auteur niet om te doen
historie nog eens te herka
Evenals in zijn roman
Donkere Kamer van Dam
is het niet zijn bedoeliï
een simpel Ja of nee te ki
Het gaat hem er om
waarheid ooit een achtd
bare zaak is. Waar is b
wat is controleerbaar in d
schiedenis waar zovelen n
zonder belangen er zich
ln gemengd hebben. Ik l
ook niet dat dit stuk m
zijn sarcasme bedoeld li
sen beschuldiging aan
wat ook. Het lijkt mij f
een hoon aan het adres va
poging iets onmogelijks te
len doen. Het geheel ls
blijft een schijnverhoor
ledereen, de commisse, di
tuigen, de commentatoren
Je de vader en zijn zoontje
toehoren, zo noemen kan)
demonstranten en zelf de
van de geschiedenis CUo,
voor zich niet anders kun
doen dan een portie van
geheel overzien. De dood 1
alles achterhaald.
King Kong lijkt mi]
boeiend stuk als het ooli
speeld zou worden. Wat
maar moeten hopen.
Aanbevolen
Hellebaarden. Citaten uit
werk van Willem W
Hermans, verzameld en 'n&
door Frans Anton la®
Bruna en Zoon. Utrecht.
Per beter begrip van Hert
werk kan ik deze citaten
aanbevelen. Maar de
moet wel bedenken dat
de context gelicht zijn tot
vermaak. I
