Leiden voor Vietnam: de zaken
zoals ze horen
Brees traat-ui ts tel uit
angst voor winkeliers
Impressie van
een demonstratie
Grote opkomst bij demonstratie
Telegram
Leidse Schaakkring
stelde hevig teleur
BESPREKING
ADVIESRAAD
LEZERS SCHRIJVEN
Zelfs het
spandoek
liet los
MAANDAG 30 OKTOBER 1972
(Door één onzer verslaggevers)
LEIDEN „Leiden voor Vietnam" prijkte ruim veertien dagen lang op spandoeken
en affiches bedoeld om de bevolking te bewegen in het totaal van een landelijke manifes
tatie die opnieuw de aandacht moest vragen voor de schrijnende oorlog in Vietnam en
de rest van Indo-China.
Een oorlog die vier jaar nadat Richard Nixon voor zijn ver
kiezing tot president van de machtigste natie ter wereld had
beloofd er een eind aan te maken, nog steeds voortduurde. Een
paar cijfers die de trieste balans van het vredesstreven van
Nixon illustreren: in de afgelopen vier jaar werden meer bom
men op Indo-China gegooid dan in de hele Tweede Wereldoor
log en de Koreaanse oorlog samen.
Voor Nlxon aan het bewind
kwam telde men in het gebied 3
ttniljoen bomkraters. De bommen
van de huidige Amerikaanse presi
dent voegden daar 24 miljoen aan
toe. Tweehonderd reusachtige B-52's
de helft van de Amerikaanse stra
tegische reserve, 1300 straalbom-
menwerpers en andere toestellen,
(eenderde van die reserve) de
grootste concentratie van vliegdek
schepen uit de geschiedenis, 140 oor
logsschepen van allerlei soort en
200.000 man, die deze geweldige
oorlogsmaohine moeten bedienen la
ten zien dat Nixon es. de oorlog in
Vietnam niet heeft beperkt maar
veeleer gebrach/t binnen de werke
lijke proporties van de Amerikaan
se technische suprematie.
Toen vorige week de definitieve
versie van een voorlopige Ameri
kaans - Noordvietnamese overeen
komst voor een beginregeling in
Vietnam werd bekendgemaakt leek
de actie tot steun aan het Vietna
mese volk in Leiden een vroegtij
dige dood te zullen sterven: immers
vrede was in zicht en wie zou nog
moeite doen. De pessimisten heb
ben zich vergist: juist het politieke
deel van de steun actie: een één-urige
demonstratie met daarna een bijeen
komst in de Stadsgehoorzaal had
den een grote opkomst.
Het eendrachtige optreden en het
overweldigende applaus voor twee
vertegenwoordigers van de Voorlo
pige Revolutionaire Regering van
Zuid-Vietnam (Vietcong) was niet
alleen een uiting van waardering,
voor moed en strijdlust van het Viet
namese volk maar gold ook onder
streping van de eigen vastberaden
heid in de toekomst bij de opbouw
van het verwoeste land de helpen
de hand te bieden, zo vertelden de
organisatoren.
Zaterdag was die toekomst net als
de afgelopen dertig jaar ondanks
alle hoopvolle tekens nog in neve
len gehuld.
Mevrouw Minh (voormalig hoogle
raar Vietnamese talen, moeder van
vier kinderen, Jongste 15 Jaar oud
ste 22 Jaar en vechtend in het le
ger van de Vietcong, afkomstig uit
het bevrijde gebied bij Da Nang),
en meneer Diep (32, leraar buiten
landse talen, afkomstig uit de om
geving van Saigon, vader van een
zoon van 2) gaven op een geïmpro
viseerd persconferentie vlak voor
hun optreden in de Stadsgehoorzaal
aan die twijfel lucht: "We hebben
soepelheid en goed vertrouwen ge
toond om vrede te bereiken. Maar
zijn niet bereid om in fundamente
le zaken ooncessies te doen. Die
fundamentele zaken betreffen de
vrijheid en het recht van zelfbeschik
king van het Vietnamese volk. De
Amerikanen hebben beloofd op 31
oktober het bereikte akkoord te zul
len ondertekenen. Het gemarchan
deer met Ngoejen Van-thioe, die
nooit anders dan een politieke zet
baas van de Verenigde Staten in
Saigon is geweest wijst er op, dat
de Verenigde Staten van kwade wil
le zijn. Om de manipulaties van
Nixon en Kissinger aan het lioht te
brengen hebben onze Noordvietna
mese vrienden de negen punten
van de bij de geheime onderhande
lingen in Parijs bereikte overeen
komst in de openbaarheid gebracht.
Hoe de Verenigde Staten proberen
de publieke opinie in de wereld te
misleiden blijkt wel uit de aankon-
LEIDEN Het slenterend win
kelpubliek draaide een paar mi
nuten de rug naar de etalages en
mikte enige ernstige blikken op
de voorbijtrekkende stoet. „Kom.
mensen, loop eens eventjes mee",
moedigde een demonstrant aan.
„Kom, één half uurtje per jaar
tegen de oorlog in Vietnam, dat
kan er toch ivel af?"
Maar het kon er niet af; men
bleef liever op de stoep staan, al
of niet bepakt en bezakt met de
zaterdaginkopen. Een man met
marktplantje op de arm verwijt-
te de tweehonderd "Nixon, moordt
gij nog?"-zangers: „Jullie zijn
vergeten wat de Amerikanen in de
tweede wereldóórlog voor ons ge
daan hebben. Dat weten jullie
niet hè?" Hij zette zijn woorden
kracht bij door met het nieuw
aangekochte plantje door de
lucht te zwaaien. En zijn echtge
note valt de man met het inmid
dels roodaangelopen hoofd bij.
Een discussie demonstrant versus
de "Verenigde Staten-trouwgeble-
vene" haalt niets uit. De woor
denwisseling verdiept slechts de
woeste blos van de man aan de
kant.
Er was zoals gewoonlijk weer
veel volk van het 'jong langharig3
soort op de been om- zaterdag te
gen de Vietnamese oorlog te de
monstreren. Maar ouderen waren
er toch ook bij. Twee dames uit de
laatste categorie' "Wij strijden
tegen de oorlog in het algemeen"
En wat de vrede betreft, die nu
in Vietnam op til zou zijn? „Ach
ik vertrouw die hele Nixon voor
geen cent", zegt de vrouw, die ge
armd naast de eerste loopt. ..Wat
Nixon aan ellende in de wereld
heeft gemaakt, dat is nog erger
dan wat Hitler in de tweede we
reldoorlog heeft gedaan". De eer
ste vrouw meent'. „Ja. en het is
allemaal tegen de arbeiders. Die
oorlog in Vietnam is toch ook
weer teaen links".
Het "Viva Vietcong" zioett aan
en weerklinkt teaen de winkelrui
ten van de Haarlemmerstraat
Met hanepoten staat er op een
voortgedragen bordje: „Vietnam
vrij!" Het jongetje wat eraan
vastzit is een nog prille "grote
school"-ganger. Zijn moeder zegt
hem voor„Je wilt niet, dat al die
kindertjes van jouw leeftijd in
Vietnam gedood ivorden. hè
Peet?" Peet beaamt dit en ..Nixon
kan voor mijn part in de gracht
lopen", gromt hij inmidiïwat
minder timide. Een luid "Nixon
moordenaar!" schreeuwt Peet, als
deze kreet om hem heen geroepen
wordt.
Herman Amptmeijer, PSP-raads
lid, liep ook mee: „Juist nu is het
zo belangrijk dat er gedemon
streerd wordt om een vrede tot
stand te brengen", zegt hij. ,floe-
wel: als de presidentsverkiezin
gen weer voorbij zijn, gaat Ame
rika natuurlijk weer door met zijn
oorlogvoering." En dan is de stoet
in de buurt van de Stadsgehoor
zaal, die heteindpunt vormt. De
laatste stickers met het Nixon/
Hitier portret worden op de daar
voor geschikte plaatsen geplakt.
De allerlaatste van de jongen die
onderweg zoveel plaktegaat op
de ruit van een frites-zaak. Het
was zijn tweehonderdste sticker.
VERA GAIKHORST
Zaterdagavond is namens de
Brede Vietnam beweging Leiden
en het voltallige in de Stadsge
hoorzaal aanwezige publiek het
volgende telegram verzonden
aan de minister-president:
„De Brede Vietnam Beweging
Leiden dringt er bij de Neder
landse regering op aan dat zij
tegenover de Amerikaanse rege
ring stappen onderneemt ten
gunste van de ondertekening
van het negen punten tellende
akkoord in Parijs aanstaande
dinsdag".
diging van rpinister van Defensie
Laird, afgelopen vrijdag, dat de
bombardementen boven de twintig
ste breedtegraad waren gestaakt.
In de eerste plaats begint Noord-
Vietnam bij de 17de breedtegraad,
maar wanneer Nlxon c.s. hun goe
de wil hadden willen tonen waarom
hebben ze de bombardementen in
heel Vietnam dan niet gestopt",
aldus mevrouw Minh samen met
Diep sinds Vijf maanden als ver
tegenwoordiger van respectievelijk,
de Vrouwen- en Jeugdbeweging bij
het vredesoverleg in Parijs betro-
ken.
De twijfel over de toekomst van
Vietnam die op de persconferentie
nog centraal stond, kon later tij
dens de bijeenkomst in de grote zaal
van de Stadsgehoorzaal nauwelijks
aan bod komen. De volle zaal pas
binnen van de demonstratie scan
deerde anti-Amerikaanse leuzen en
verkeerde in een overwinningsroes,
want mevrouw Minh riep hen toe:
"We beschouwen onze overwinning
als een van alle volken van de we
reld en de zaak van rechtvaardig
heid".
Scheurtjes
Hartroerend waren de taferelen
bij het vertrek van de twee afge
vaardigden van de Vietcong. Onder
kussen beladen en uitgeleid met 'n
ovationeel applaus vertrokken me
vrouw Minh en Diep naar een
nieuwe halte op hun Nederlandse
toernee.
De zaal werd alleen gelaten met
een forum van prominente verte
genwoordigers der Nederlandse
"linkse" partijen en de Leldse
hoogleraar theologie prof. Berkhof.
Een forum dat onder alle goede
wensen voor de toekomst van het
Vietnamese volk nauwelijks de ideo
logische scheurtjes kon verbergen.
Was het applaus voor mevrouw
Minh en de heer Diep totaal ge
weest, de diverse forum-sprekers,
moesten de oogst uit verschillende
hoeken binn enhalen, waarbij boege
roep nauwelijks kon worden verhuld.
Met de verkiezingen in het zicht,
ihielden de mieesten hun activis
tisch gehoor de kwestie Vietnam als
een lokkende worst voor.
Wat die worst van Van der
.Hek (PvdA), De Leeuw (CPN) en
Riethof (PSP) uiteindelijk lek
ker moest maken was een vage
drievoudige oproep tot eenheid waar
boven de Leidse "Barth" Berkhof
tenslotte de parapluie van het ko
ninkrijk Gods plantte.
Berkhof: „Ik werd van de week
ADVERTENTIE
beeld van de demonstratie. Onder mevr. Minh
Belgisch jeugdtoernooi
MENEN (BELGIË) Het derde
mtersteden Jeugdschaaktoernooi van
de stad Menen is voor de drie teams
van de Leidse Schaakkring een te
leurstellend succes geworden. Zowel
het eerste als het tweede viertal lie
ten het volledig afweten. Alleen het
derde kwartet wist in de A-reeks een
finaleplaats te behalen door alle
partijen te winnen. De finale werd
een Nederlands onderonsje, want de
Limburgse Schaakkring won ook al
le partijen. Helaas werd de finale
door Leiden verloren, zodat de tro
fee van de stad Menen, die door de
Leldenaartjes verdedigd moest wor
den, dit maal naar Limburg ging.
Het Leidse team moest genoegen ne
men met de trofee van de Burger
meester voor de eerste niet West-
vlaamse ploeg: een schoon tinnen
bord. Voorts werden er nog twee tro-
fees van de Menense Schaakkring
uitgereikt aan de Kon. Brugsche
(winnaar van de B-reeks). Met het
plaatsbewijs waren een groot aantal
verrassingsprijzen te bekomen. Het
Leidse team ging naar huis met: een
barometer, twee boeken, houtsnij
werk en als klap op de vuurpijl 4
pakken frituurvet.
De resultaten in België waren:
A-reeks: 1 Limburgse schaakkring
4; 2 Lelden III (met Artur Koet, Lex
de Roo, Joan Baart en Michiel van
der Berg) 4; 3 Brabant 3 en 50
krachtpunten; 4 Torrew. Roeselare
3 en 45; 5 S.K. Mariakerke 3 en 40.
De snelschaakfinale tussen Artur
Koet en W. Kortis werd 'n Limburg
se zege. Dit was voor de Leidenaars
een reden om de Limburgse Jeugd
voor een revanchematch uit te da
gen.
Leiden I: Jeugdkampioen Charles
Kuijpers (0), Leon Konings (0), Bert
Houweling (1) en Pim Braggaar
Leiden n: Ruud Dobbelaar
Hans Kemperman (1), Guus
van Dijk (0) en Kees de Korte (0).
Als extra reserve voor Leiden was
Folkert Geertsma aanwezig. Hij
speelde voor een Franse kadetten-
ploeg mee in de B-reeks en won op
zijn slofjes.
opgebeld door een boze meneer die
had begrepen dat ik hier vandaag
namens de Leidse kerken zou spre
ken. Ik heb hem gezegd dat dat
niet het geval is, dat ik hier ben
als vertegenwoordiger van niks. Wat
natuurlijk wel Jammer is voor de
Leidse kerken".
"Als Johnson en Nixon volgens
dezelfde wetten volgens welke de na
zi's in Neurenberg werden gehan
gen, zouden worden geoordeeld zou
den ze als oorlogsmisdadiger zijn
gebrandmerkt. Maar toch wordt pre
sident Nixon herkozen, waaruit blijkt
dat wat onze cultuur uiteindelijk
beweegt de angst voor de opmars
van de niet achtergebleven
maar achtergelaten gebieden is.
Vietnam is het examen, waarvoor
wij zijn gezakt. Na een overwinning
van de Vietnamese "spleetogen",
zullen wij ons werpen op de .nik
kers" in Afrika en mochten die
ook winnen, dan op de Zuidameri
kanen (wat voor scheldnaam daar
voor bestaat weet ik niet) totdat
wij tenslotte oog in oog zullen ko
men te staan met de fouten van
onze voorvaderen".
Met deze uitspraken kreeg hij wel
de meeste handen op elkaar maar
omdat hij "tenslotte ook nog domi
nee was" (Berkhof) bleek een ver-'
wijzing naar de verdiensten van het
geloof niet te vermijden, zodat ook
deze spreker aantoonde dat de kwes
tie-Vietnam er ook eentje van zuilen
is. Waarmee maar gezegd wil zijn
dat de zaken eindelijk zijn zoals het
hoort.
HEIN ELBRINK
Herengracht- (Zijlsingel)
LEIDEN Woensdagavond
half acht wordt in het stadhuis
openbare informatieve vergadering
gehouden van de commissie stadsont
wikkeling over het ontwerp-bestem-
mingsplan HerengrachtZijlsingel.
Hiervoor zijn uitgenodigd de voorzit
ters en rapporteurs van de Advies
raad voor de binnenstad, die over d
plan een advies heeft uitgebracht.
HORLOGES
De mooiste en de ruimste
keuze in de allerbeste merken.
SEIKO - ETERNA - CERTINA
CITIZEN - PRISMA - LASITA
JUNGHANS - EWE - ANC RE
Voor f39,50 heeft U bi) ons al
een echt Anker Uurwerk,
schokvrij, onbr. veer.
Door eigen ateliers, de beste
vakservice. Uw horloger
v. d. Water
Haarlemmerstraat 181 - Leiden
LEIDEN Grote lege plekken in
de Stadsgehoorzaal leken zaterdag de
amusementsavond tot een armzalige
vertoning te maken. Hield de Leide-
er niet van om zich te amu-
i voor Vietnam? Of was de afge
lopen politieke middag zo slopend
geweest, dat men zich nog slechts
uitgezakt bij de tv kan vleien? Het
a us aan het begin van de avond
klonk in ieder geval akelig hol. De
kreet „bossen en bergen ontwaakt"
uit het strijdlied, dat met overgave
door Marcel Bloemendal gezongen
werd, leek heel toepasselijk op het
afwezige publiek. Maar tegen nege
nen begonnen er toch wat meer men
sen binnen te druppelen.
Daar kwam bovendien bij, dat de
geluidsinstallaties telkens weer bij
zonder wispelturige apparaten bleken
te zijn. Het hele gebeuren dat een
solidariteit met het Vietnamese volk
moest uitstralen, kreeg daardoor een
enigszins chaotisch karakter. Bij het
optreden van het Leidse duo Na tas Ja
en Emile brak een snaar van de gi
taar. Toen dit leed was hersteld en
de twee aan him laatste liedje bezig
waren, ging plotseling een snerpend
geluld vooraf aan het uitvallen van
hun geluidsinstallatie. Emile stelde
aan het publiek voor zichzelf even te
amuseren. Dit ontlokte een ,,Zo, nou
moeten we even gezellig praten Jon
gens" van iemand in de zaal.
Maar dichter Jan Buzeman stond
meteen paraat om een tekst over de
verdrukkingen in Vietnam te lezen.
Meerdere keren zag men hem achter
het gordijn vandaan kamen. En dan
moest men zich weer even ellendig
voelen. Zijn voorlezingen vereisten
enige gespletenheid en zelfbeheersing
van het publiek. Na- of uitlachen
over een bijzonder sterk staaltje
mime-spel van Rob van Reyn was er
bijvoorbeeld niet bij. Onmiddellijk
stond Jan Buzeman al weer op het
podium. Voor sommigen bleek dit te
veel gevraagd. Zo steeg van elders in
de zaal plotseling gelach op, terwijl
Buzeman juist over de akelige ge
volgen van de dijkenbombardemen-
ten in Vietnam sprak. Op een gege
ven moment weigerde de lijm van
een spandoek nog verder te functio
neren. Het. aan het bewind in
Saigon" begon langzaam om te krul
len. En dat gebeurde dan net op een
moment, dat een ludieke veiling
meester enigszins in paniek enkele
kunstwerken weer naar achteren
stuurde.
De beurzen gingen niet erg open
om de Vietnamese dijken te dichten.
Men leek veeleer op koopjes uit te
zijn. Toch bestond de avond ook uit
zogenaamd „cultureel verantwoord"
amusement. Vietnamese gedichten
die Elsje de Wyn voorlas waren bij
zonder goed. Liedjes gezongen door
Jaap van der Merwe wekten bij het
publiek de revolutionaire gevoelens
op. Jaap's felrood overhemd stimu
leerde dit proces misschien nog. Het
poppenkastspel van Lucas Goud
zwaard en Leonore de Jong had wel
niet zoveel met Vietnam te maken,
maar was door zijn Fabeltjeskrant
achtig karakter wel erg fijn om naar
te kijken. En dan was er nog de
nieuwste balletproduktie van Mar
jolein Briër "Brown Baby'), die zeker
even genoemd mag worden.
VERA GAIKHORST
Het gemeentebestuur van Lelden
staat op het punt een historische
blunder te begaan. B. en W. stellen
voor het raadsbesluit van vorig Jaar
september, dat afsluiting van de
Breestraat per 25 nov. as. inhoudt,,
in te trekke*. Wat dat voor gevaar
lijke gevolgen kan hebben willen wij
trachten te verduidelijken.
Ongeveer tien Jaar geleden ls be
sloten ter wille van een goede af
wikkeling van het verkeer een om
leidingsroute vla Hooigracht, Lange
gracht en Lammermarkt tot stand
te brengen. Hiervoor zijn de afgelo
pen Jaren een zeer aanzienlijk aan
tal miljoenen verslindende werken
verricht: demping Lange gracht en
Oost dwars gracht; doorbraken ln
St. Jorissteeg, Watersteeg, Oranje-
boomstraat, Pelikaanstraat; aanleg
van de nieuwe Pauwbrug en de dam
in de Korte Mare.
In de loop van die zelfde tien Jaar
is ook duidelijk geworden dat onze
binnenstad niet berekend ls op de
enorme druk van het autoverkeer en
dat tal van functies (mm de woon
functie) van die city worden ver
stoord en dreigen verloren te gaan.
Om aan het toenemend aantal ver
keersopstoppingen het hoofd te bie
den zijn achtereenvolgens vele maat
regelen genomen:
instelling van eenrichtingsverkeer
allereerst op Breestraat en mark-
tenroute, daarna in steeds meer
straten;
het aanbrengen van verkeersllch-
teninstallaties op vrijwel alle be
langrijke kruispunten;
het creëren van het begin van
een voetgangersgebied.
Al deze maatregelen hadden tot
doel het autoverkeer enerzijds te re
guleren en anderzijds te weren van
plaatsen waar het niet thuishoort.
Naar onze mening is het een zaak
van leven of dood voor de stad dat
deze lijn in versterkte mate wordt
voortgezet. Wat gaat er gebeuren als
half december de oostelijke citytan
gent voor het verkeer wordt open
gesteld en de Breestraat en de mark-
tenroute behouden hun huidige
functie? Er wordt dan een extra op
namecapaciteit geschapen die een
sterk verkeersaantrekkende werking
zal hebben, met als gevolg een nieu
we druk op de wegen ln de gehele
binnenstad, ook naast de hoofdrou- j
tes (Pieterskerkwijk, Hooglandse
kerkwijk, Maredorp Oost). Het zou
betekenen dat er geen omleidings- 1
route tot stand is gekomen, maar
een extra route.
Nu zullen er door de gemeente on
getwijfeld richting aanwijzende bor- l
den geplaatst worden, maar dat is
een druppel op de gloeiende plaat om
dat de meeste mensen het straten
plan van Lelden wel kennen en op
eigen houtje him sluipweg zoeken.
Het meest schandlge argument dat
zowel door wethouder Kret als door i
WD-er Wlebenga wordt gehanteerd
(in de openbare vergadering van de
commissie stadsontwikkeling) ls het
gevaar dat de Pieterskerkwijk loopt
bij afsluiting van de Breestraat. In
derdaad de smalle straten ln dit
monumentaalste deel van de stad
kunnen het te verwachten „sluipver-
keer" in het geheel niet verwerken.
Bovendien is het hoogsi ongewenst
dat er veel verkeer komt ln verband
met het uit elkaar trillen van de
oude hulzen daar. Het was echter
wethouder Kret die vorig Jaar voor
stelde het Breestraatverkeer over de
Lange Brug te lelden. Een voorstel
van het PAK om de Pieterskerk
wijk voor alle doorgaand verkeer af
te sluiten zou toen nader bekeken
worden. Bij dit voorstel van nu
wordt daarover niets meer vernomen.
Een Jaar verprutst, wethouder Kret.
Het is een trieste zaak dat bij de
toenemende verkeersproblemen op
deze manier gesold wordt met onze
kwetsbare binnenstad. Wi) kunnen
ons niet aan de Indruk onttrekken
dat het huidige voorstel voorkomt
uit de angst van de winkeliers en de
angst van de wethouder voor de win
keliers.
RIA BOKHORST,
GERT v. d. ZWAN,
v. d. Werfstraat 49,
Leiden.
