Schaakmeester Thomas
91 jaar oud overleden
EXPOSITIE OP SCHIPHOL
OVERPIONIERVLUCHTEN
ONGEKENDE SPANNING IN
EREKLASSE-COMPETITIE
TIL
LEN
Kom er ACHT-er
mm
m *-
mm mm
Kruiswoordraadsel
I ,AG 21 OKTOBER 1972
1-jarige leeftijd overleed de Engelse schaakmeester Sir
(A. Thomas. Hij werd in 1881 in Turkije geboren, maar
f sinds 1919 in Londen. Van 1920 tot 1923 was hij Engels
ston-meester. Ook als tennisspeler was hij geen onbeken-
Wimbledon haalde hij eens de kwartfinale.
arlljks evenement te Has-
ft hij tot zijn dood finan-
•rsteund. Na 1960 zag men
regelmatig als toeschouwer
trnooizaal.
iomas' grootste succes was
1934/35, waarin hij na de
e ronde met een vol punt
en Flohr (en ook vóór Ca-
en Botwinnik die hij beide
de ranglijst aanvoerde,
eschiedde in de laatste ron-
jemand verwacht had. Tho.
een remise nodig om
UK>i te winnen. Het laatste
ras tegen zijn landgenoot
die ergens onderaan ben-
iereen verwachtte een snelle
maar het liep anders. Hij
waardoor Euwe en Flohr
j gelijk eindigden.
om as speelde een gedegen
partij en was ook in ons
onbekende. Ik citeer de
:commissaris van het "Tijd-
den Nederlandschen
ad", de onvergetelijke L. G
januari 1933: "Een lange,
toch slanke landedelman,
en, sigaretten savourerend
voortdurend aandachtig bij
Op meesterlijke wijze ver-
Lajos Steiner (Hastings
BISHOP), wiens speltype
ilük wel met het zijne over-
Een van de mannen, op wie
jkspelend Engeland trots
>n die er nimmer tegen op-
te doen, al is een Sultan
in de toekomst een Alexan-
de baas".
lakspelende baronet was in
1933 reeds 52 jaar oud, volgens des
kundigen een leeftijd waarmee men
niet meer de top kan bereiken. Het
jaar daarop presteerde hij het toch
maar om met Euwe en Flohr twee
kandidaten voor de wereldtitel!
de gedeelde, eerste prijs te Hastings
te veroveren!
SICILIAANS
1. e2-e4 c7-c5 2. Pgl-f3 Pb8-c6 3. d2-
d4 c5xd4 4. Pf3xd4 Dd8-c7.
Na 1933 is er In de Siciliaan heel
wat veranderd! Toch wordt Dc7 ook
heden nog wel eens gespeeld. Het
is stellig leerzaam deze opening te
vergelijken met die uit de match
Spassk i - Ftsch er
5. Pbl-c3 e7-e6 6. Lfl-e2 a7-a6 7. Lcl-
e3 Pg8-f6 8. 0-0 b7-b5 9. Pd4xc6 d7xc6.
Steiner
f g h
I
I
I
te' J
1 I
1
i 1
i
SS
1
gp p
35
t
5
a
3 4
1
Een merkwaardig besluit. Met de LIAAN. 1. e4 c5 2. Pf3 Pc6 3. <14 cd4:
tekstzet geeft zwart in feite zijn 4. Pd4: g6 5. Pc3 Lg7 6. Le3 Pf6 7.
grootste troef uit handen: de open Lc4 Da5 8. 0-0 0-0
c-lün! Het beste. Niet goed is 8Db4?
10. f2-f4! 9. Lb3 Pe4: 10. Pe4: Pd4: 11. Lf7:t
Een zeer interessant pionoffer. De Kf7: 12. Pg5t Kg8 13. c3 Db2: 14.
bedoeling is om positievoordeel te be- Ld4: en wint.
halen. Sir Thomas was. zoals gezegd, 9. Pd4-b3 Da5-e7.
een uitgesproken positiespeler. Wij Minder sterk is 9Dd8 10. Le2
vonden in zijn partijen dan ook geen d6 11. f4 en er is onstaan de hoofd-
"bliksem-Inslagen" en "offerandes".variant van het Siciliaan: Draken -
10b5-b4 11. Pc3-a4 Pf6xe4 12. variant.
Le3-b6 Dc7-d7 13. Le2-f3! 10. Lc4-e2 d7-d6 1L f2-f 4
(Zie diagram) Zwart heeft nu de volgende sya-
Een sterke zet. Na 13Ddl: 14. temen:
Tadl: f5 volgt 15. Le4: fe4: 16. Tfel il Td8 om d6-d5 door te zetten.
en wit wint de pion terug, met goede na5 om met a4 te ageren.
winstkansen. iL U om met Lb7 op e4 te
13Pe4-d2 14. Tfl-f2 Pd2xf3t drukken.
15. Ddlxf3 Lf8-e7 16. Tal-dl Dd7-b7 yy kan geschieden:
17. Tf2-d2 0-0 18. Kgl-hl a6-a5. uTd8 12. Lf3 e5!? 13. fe«: PeJ:
Zwart heeft niet veel. 14. Pbö!? De7 15. La7: Pf3:t 16. Df3:
19. b2-b3 h7-h6 20. Df3-e4 Db7-o6 Lg4 17. Dg3 en nu is 17Dd7! het
21. h2-h3 Da6-b5 22. Td2-d3 Ta8-b8 beste. De witte stukken staan m_l.
23. Lb6-c7 Tb8-b7 24. Lc7-d6 Tf8-e8 niet gunstig opgesteld.
25. De4-e5! na5 12. a4 Pb4 13. Tf2!? (door
Hetzelfde beeld: wit verbetert ge- enige theoretici aangegeven) Le6 14.
leidelijk zijn stelling, terwijl de zwax- pd4! Lc4 15 .Lf3! Tfd8 16. Td2 Dc8 17
te stukken geen goede velden kunnen Pdtó Pd7 met moeilijk spel. Dit geldt
vinden. Sir Thomas heeft de stelling voor beide partijen!
na de 10e zet dus uitstekend ge- nb6 (gezond, volgens theore-
taxeerd! ticus Rolf Schwarz) 12. Lf3 (ook sterk
25Le7-f6 26. Deö-c5 g7-g6 27. schijnt 12. g4 te zijn) Lb7 13. Dd2
Dc5-e3 Lf6-g7 28. Pa4-c5 Tb7-a7 29. Tac8 en de party kan alle kanten uit.
Ld6-e5! De Slcilaanse-verdediging is een
Met de dreiging Lg7Pe6t en der moeilijkste openingen in de reeks
03,7enz- van opanings-systemen. Het kent vele
29f7-f6 30. Pc5-e4! Ta7-f7 31. varianten, vertakkingen en sub-va-
Pe4-d6 Db5-a6 32. Pd6xe8 f6xe5 33. rianten. Dat het nog niet is uigedok-
Pe8xg7 eöxf4 34. Td3-d8t Kg8-h7 35. terd, bewees de match Spasski-
De3-e5 en zwart gaf het op. Een zeer Fischer! Opvallend is dat de klas-
goede prestatie van Sir Thomas! sieke speelwijze aö en bö,
THEORIE DER OPENINGEN waarmee zwart een gezande
de damevleugel inzet, tegenwoordig
Een tiental jaren geleden gaf ik in weinig wordt gebezigd,
deze rubriek steeds de nieuwste va- Hoofdzaak is de witte aanval op
rianten uit de opening. Ook ditmaal, de koningsvleugel (f4 gevolgd door
met de as. bondscompetltie voor de g4) te ontzenuwen. Hierover later
deur, wil ik deze traditie voortzetten, meer.
Vandaag een variant van de SICI- BISHOP
verwacht vandaag en
duizenden bezoekers in
ionsgebouw, om de ten-
ver pinoniervluchten
tan te bekijken. De-
litie wordt ingericht door
irlandse Vereniging van
latelisten „De Vliegende
foto's, brieven, postze-
ieke documenten, herc^en-
üingenboeken en curiosa,
an KLM-recordvluch-
de moderne ruimtevaart en
ansichtkaarten uit de begintijd van
de luchtballonnen en zeppelins.
Voor verzamelaars is een bezoek
aan deze tentoonstelling niet alleen
aan te raden om hetgeen er is te
zien. maar ook omdat er speciale
enveloppen verkrijbaar zullen zijn
over de beroemde oceaanvlucht van
Lindbergh, 45 jaar geleden gemaakt
De PTT zal alle post, die vandaag
en morgen in de tentoonstellings
zaal in de bus wordt gedaan, voor
zien van een bijzonder „Linbergh-
stempel".
Vandaag kan men nog tot vijf uur
terecht, morgen van elf tot vijf.
Verzamelaars die niet in de gele
genheid zijn deze elfde dag van de
aerophilatelie te bezoeken, kunnen
de bijzondere enveloppen met spe
ciale afstempeling toch krijgen.
Twee verschillende enveloppen, com
pleet met zegels en stempels worden
na ontvangst van twee gulden op
postgiro 402628 t.n.v. „Stichting
Tentoonstelling Vliegende Hollan
der" in Rotterdam toegezonden.
De Belgische posterijen zullen
zonder toeslag wijden aan de
maandag een zegel van 4,a franc
zonder toeslag wijden aan de
Vlaamse kunstenaar Frans Mase-
reel, die leefde van 1889 tot 1972.
De op 3 Januari van dit Jaar in
Avignon overleden Masereel heeft
Internationale bekendheid gekregen
als schilder, tekenaar, houtsnijder,
graficus, illustrator, beeldhouwer en
ontwerper van toneeldecors. De ze-
De kinderpostzegels van
de Nederlandse Antillen wor
den op 14 november uitgege
ven. Er zijn drie door N.
Matthew ontworpen zegels:
15 plus 5 cent, het kind in
zijn spel met de aarde; 20
plus 10, het kind in zijn spel
met het water en 30 plus 15
het kind in zijn spel met de
lucht.
se-competitie van de Ko-
Nederlandse Dambond
ongekend spannend ver-
Ie eerste ronde Twente's
d misstap te begaan door
MJingen niet verder te ko-
gelijkspel, na drie
lammen zjn de meningen
omgeslagen. Met de komst
'eelvoudige Zwitserse kam-
ireas Kuyken en .de recen-
overwinning op de naaste
Leeuwarden, bij wie overi-
rm Wiersma zijn tweede
deze competitie kreeg
is deze club plotseling
gekomen als de grootste
W het Residentie Damge-
De RDG'ers blijven het
k goed doen door op over-
wijze de lastige uitwed-
?en VAD te winnen. Een
ote partij uit deze ontmoe-
le aan het eerste bord.
Bastiaannet-ZwartE.
1. 32-28, 19-23, 2. 28x19.
37-32. 10-14, 4. 41-37, 14-19.
HO. 6. 35-30. een strijdlus-
fcetting die steeds
int.
10-25. 7. 33-:
•35, 3-9. 9. 45-40, 23-28. 10.
tó8. De strijd is volledig
ontbrand. Als wit nu op een licht
voordeeltje uit is kan hij vervolgen
met 30-24, 14-20; 31-27! 10-14; 37-
31! Waarna zwart niet mag vervol
gen met 25-30, 34x25 18-22, 27x18,
12x45 vanwege 24-19 13x24, 44-40,
45x34, 39x10 met winst voor wit.
Deze variant vooraf laten gaan
door 28-33, 39x28 helpt niet daar
zwart dan na 24-19 de meerslag
14x32 moet nemen. Ook varianten
als 28-32. 24-19 (Of 27-22) 13x33,
39x37, en 28-33, 39x28, 14-19, 43-39!
19x30, 35x24, 17-22, 28x17, 12x43,
49x38 geven wit voordeel. Het beste
voor zwart is daarom 18-23, 29x18,
13x22. 27x18, 12x23, 24-19. en naar
gelang de strijdlustigheid nu 28-33,
38x18. 14x12 of 4-10. 11. 39-33, 28x39.
12. 44x33 een voorzetting van SiJ-
brands die natuurlijk veel navolging
ondervind 12..16-21, Na 14-20, 43-
39, 18-23, 29x18, 12x23 komt wit
door 30-24 in het voordeel 13. 31-26
21-27, 14. 43-39, 14-20, 15. 50-45, 17-
22, 16. 48-43, 10-14, 17. 37-31, 18-23!
18. 29x18, 12x23. 19. 30-24, 20x29, 20.
33x24, 14-20, 21. 41-37, 20x29, 22.
38-32. 27x38, 23. 42x24. 23-28!! zeer
sterk gespeeld. Deze schijf staat stra
tegische zeer sterk en afruilen ervan
geeft wit groot terrein verlies. De
wltspeler besluit daarom tot een
omsingeling die toch wel kansrijk
Is. 24. 43-38. 11-17 25. 38-33 7-12,
26. 49-43. 17-21, 27. 26x17, 12x21. 28.
34-30, 25x34. 29. 40x29, 6-11. 30. 43-
39 zie diagram.
m
m ïm wt
W.
p
ji II P
p
Si
J lil w
1 ip pp ip
ff
'S
'ii?
e
m
In de diagramstand had zwart zijn
reeds voordelige positie kunnen ver
sterken door te vervolgen met 21-
27! om na 38-32, 27x38, 33x42, 11-
17! 31-27., 22x 31, 36x27, met 13-18,
het dodelijke 42-38, te verhinderen
wegens 28-33, 39x28. 17-22, 28x17.
18-23. 29x18, 8-12. 17x8. 2x33! Toen
zwart (deze variant overziende) 21-
27 dacht voor te bereiden met
30..11-17. volgde sterk 31. 35-30!
om de voorgenomen zwarte voort-
gel toont een zelfportret van de
kunstenaar, de oplaag zal 10.5 mil
joen exemplaren bedragen. De voor
verkoop is vandaag in verschillende
Belgische plaatsen begonnen.
De Bulgaarse PTT heeft een serie
van zes zegels gewijd aan de bad
plaatsen langs de Zwarte Zee: 1.
Stotinki-Zlatni Piasatzl, 2 st-Drajha,
3 st-Slanchev Briag. 13 st - Pri-
morSko, 28 st - Rusalka en 40 st-Al-
bena. De Jaarlijkse weldadigheidsze
gels van de Westduitse posterijen
staan dit Jaar in het teken van het
schaken. Op de vier dor Heinz En-
hella Schillinger ontworpen zegels
zijn als schaakstukken afgebeeld: 25
en 10 pf-loper, 30 en 15-toren, 40
en 20-dame en 70 en 35 - koning.
Ook In West-Berlijn is deze serie
verschenen.
Oude globes en hemelbollen zijn af
gebeeld op een serie van zes zegels,
die deze week in de DDR werden
uitgegeven. Dietrich Dorfstecher
ontwierp de zegels met de volgende
afbeelden: 5 pf-Arabische hemelbol
(1279), 10 pf-globe van Johannes
Praetorius (1568), 15 pf-globe met
vuurwerk, kompas en vier zonne-
klokken van George Roll en Johan
nes Reinhold uit Augsburg (1568),
20 pf-globe met uurwerk van Jost
Buergi (1590), 25 pf-een ln 1687
door Johann Möller (Gotha ge
bouwde zonnewijzer en 30 pf-he
melbol met heraldieke voorstellingen
van Erhard Weiger (1690).
PIETER TAFFIJN
Men kan met behulp van alle cijfers
1 tot en met 9 (dus niet de 0) elk
éénmaal en met gebruikmaking van
de rekenkundige tekens x en
ook elk éénmaal een heleboel ver
schillende getallen maken. Een voor
beeld: 183 X6 4:2 975 2071.
Wat is nu het grootste gehele getal,
dat met behulp van deze tekens en
deze negen cijfers gemaakt kan wor
den? Dus alleen deze tekens, en niet
b.v. haakjes, deelstrepen, machtsver-
heffen etc.
Wanneer u dat uitgevist hebt, hebben
we een andere opgave voor u. Wat is
de grootste waarde (let wel op de
formulering) die u bereiken kunt
wanneer u ook het cijfer 0 moet ge
bruiken en weer al die vier tekens
elk éénmaal?
Tenslotte vragen wij u. omdat u nu
toch met dit soort problemen bezig
bent, wat het grootste hele getal is
de cijfers 1 tot en met 9 elk
eenmaal moeten worden gebruikt
(weer met diezelfde tekens), waarbij
de cijfers in de natuurlijke volgorde
staan, dus 12345678 9. Ze moe
ten in die volgorde blijven staan en
alleen tussen de cijfers moeten ergens
de vier tekens worden geplaatst.
In geen van de opgaven mag een
teken voor het eerste cijfer worden
geplaatst dus niet met een -f of
beginnen.
Geen oplossingen inzenden, want
voor deze drievoudige puzzel kennen
wy geen prijzen toe.
In de figuur van vorige week moes
ten de volgende woorden worden in
gevuld: Horizontaal 1. ellende; 6.
arm; 7. te; 9. St; 10. relatie; 11. ar;
12. mr; 13. mep; 15 toename. Verti
caal 1. extract; 2. la; 3. ervaren; 4.
nm; 5. enterde; 8. eer; 9. sim; 13. me;
14. pa.
zetting alle kracht te ontnemen
door 39-34, 28x39 en 34x43. Als volgt
ging het daarna: 31..1-7, 32. 31-26
31-27? Deze voortzetting wordt
zwart fataal. Overigens is zijn voor
deel door de zwakke dertigste zet
behoorlijk geslonken. 33 39-341!
23x39, 34. 34x43, 8-12. Het positio
neel sterke 22-28 ls zeer listig ver
hinderd. Wegens 29-23, 28x19, 36-31
27x36, 47-41, 36x47, 30-25! 47x20 en
25x1 met winst voor wit 35. 29-23!
Wit neemt het initiatief over en-
heeft zelfs uitstekende winstkansen.
35..9-14, 36. 30-25, 7-11, Zwart
heeft niet veel anders. Op 4-9 volgt
36-31. 47-41 23-19, 19x10. 25x3! met
dam 37. 23-18 wit laat zich verlei
den door de schijfwinst doch had
hier gemakkelijk kunnen winnen
door de opbouw 43-39 37-31 waarna
4-10 verhinderd blijft door de dam-
zet 23-19, 38-32, 47-42. En daar ook
13-18 nog steeds niet mogelijk is
door 24-19 enz. is het weldra verlo
ren voor zwart. 37..12x23, 38. 37-32.
15-20, 39. 32x12, 20x29. 40. 12-7, 29-
34, 41. 7x16, 2-7. Als compensatie
voor de schijfverlies heeft zwart nu
een geweldige centrumstand waar
door het na een erg langdurig eind
spel toch nog remise werd.
C. VARKEVISSER
Horizontaal
1. feniclsche afgod, 6. haast nooit, 9.
Latijns voorzetsel, 10. feestelijk ge
denken, 12. Javaans wachthuisje, 15.
verdriet, IJl. elektronenbuis, 19. ver
pakkingsmiddel, 20. open draagvat,
21. halfgod, 25. Latijns voorzetsel.
28. leidsel, 29. bijwoord, SO. familie
lid, 31. kwaal, 32. foedraal, 34. be
deesd. 35. broeikas, 37. toets, 40. za
niken. 43. zangstuk, 46. verdieping,
47. behaarde dierenhuid, 49. zoog
dier, 50. vrouwelijk dier, 51. keur,
52. schimpen, 55. splnstok
Vertikaal
2. smeermiddel. 3. landstreek. 4.
vrouwelijk dier, 5. opstijgende
Wanneer u de bridgemeesters in
hun vakjargon bezig hoort zult u
wellicht ook het begrip „tillen" te
gen komen. Daarmee bedoelen ze
dan dat men de tegenstanders nog
één bod hoger opdrijft, in de hoop
dat zij dat nét niet meer kunnen
maken. Vooral in paren-wedstrijd-
bridge, is dat een subtiele kunst: zó
subtiel, dat er ook nogal eens fou
ten bij gemaakt worden door een
onjuiste beoordeling der situatie.
B 9 7 3
gv
O HB 653
*B94
V42 #A10
H 8 7 2 w o A B 5 4
092 W-U OV87
A862 +H1073
4 H865
10 9 6 3
O A 10 4
V5
Met zuid als gever en niemand
kwetsbaar begonnen zuid. west en
noord te passen ooet opende met
één harten, zuid paste, west ver
hoogde tot twee harten, noord en
oost pasten.
Tot zover was alles normaal en OW
zaten in een goed contract dat zij
vermoedelijk nèt kunnen maken. De
zuidspeler echter wenste zich niet
zomaar naar een slechte score te la
ten voeren. Uit het bieden waren
twee zaken duidelijk gebleken: ten
eerste dat noord ongetwijfeld enige
kracht moest hebben, ten tweede
dat noord vermoedelijk kort ln har
ten was. Deze wetenschap was voor
zuid voldoende om nu het bod
twee schoppen te wagen. Dat
was een doetreffend schot, want bij
de bestaande kaartverdeling wordt
dat contract vermoedelijk precies
gemaakt of gaat het ten hoogste
één down. West was met zulds actie
minder ingenomen en besloot toch
nog maar het bod van drie harten
te doen. Had hij dat overigens niet
gedaan, dan zou oost wellicht met
een voortzetting tot drie harten zijn
gekomen. Zuid was er dus ln ge
slaagd zijn tegenpartij ééntje hoger
te „tillen", tot een misschien on-
maakbaar contract.
Nu moet u eens opletten op de fout
die noord maakte: noord zei
over drie harten van west nog
drie schoppen en dat betekende dat
nu NZinplaats van OW down gin
gen. Noord verdedigde zich met de
mededeling: maar Je hebt toch twee
schoppen geboden?! Noord vergat
erbij te vertellen, dat de zuldseler
eerst twee malen had gepast, zodat
het twee-schoppenbod duidelijk ge
baseerd was op de spelkracht die.
afgeleid uit het biedverloop, de
noorspeler moest bezitten. Kortom,
noords Ju-acht" was al ln zulds bod
ingeteld en noord had moeten zwij
gen. Deze techniek is daarom zo
moeilijk, omdat vele spelers alléén
maar luisteren naar het laatste bod
van de partner en vergeten wat
er zich daarvóór heeft afgespeeld.
H. W. FILARSKI
Oplossing
vorige puzzel
vochtdelen, 6. boretelworm. 7. boom.
8. mythologische figuur, 10. plant.
11. hoornachtige huidverharding. 13.
ver onder de oppervlakte. 14. te
voeden persoon, 17. moskeehoofd, 18.
aanwijzend voornaamwoord, 23. che
mische verbinding. 23. vloeistof, 24.
rivier ln Zuid-Holland, 25. vla, 26.
slijtage, 27. adellijk persoon. 33. In
donesisch handweefwerk, 34. deel
van een schip, 35. schrede, 36. een
hoevig dier, 38. voorzetsel, 39. sta
dium, 40. een boot vastleggen, 41.
onzin, 42. remittent 44. omlijsting.
45 koraaleiland, 47. vis, 48. vreemde
munt.
De eerste pry* van f 10,— werd
toegekend aan de heer H. Th. Per-
qula, Haagweg 240 te Leiden, da
tweede prijs van f7,50 aan Nel Blom,
Oude Haven 3A te Sawenheim, Da
twee prijzen van f5,— gingen naar
mevrouw J. Caspers, Sonneveld 6 te
Noord wijk Binnen en naar J. J. Dek
ker. Utrechtse Veer 34 te Lelden. De
Prijzen worden de winnaars toege
zonden.
Kom er achter
ïwniudAoq g 'wofBj tn asem
l 'sxtrn afaonuetu 8oo 9 'OSVN
*1 VSVN 'S '■wp.nJBAWiiiru uaoipt
'laapBJ do q s mtpaj diqosuxoo
trom z 'Jdpao m(un aaaiofl 1
