Texoro shirts
onden etaleert een kunstmode
^Mater
te doen is
f;: \s~v\aagse
agenda
EUW VAN HET NEO-CLASSICISME
Scheepsberichten
[3RDAG 14 OKTOBER 1972
nJjNDEN Kunst is zelden om
zitten en ook toegepaste
als een stoel a la mode of
een rustbed werken meestal
Dee. Dat geldt in het bij-
|er voor de voortbrengselen
het zogenaamde Neo-Classi-
de kunstmode die nog tot
Ue dagen onder de naam
istf pire" tot 's mensen ongerief
ie in Londen de kans grijpt 'tot
Kjvember) om in het Victoria
Albertmuseum en in de Royal
jemy de grootste ooit gehouden
instelling over „De eeuw van
fjeo-Classicisme" te gaan bekij-
Icomt er wel achter wat deze
zijn bewonderaars inhield,
catalogus, die zo'n 20 gulden
zes centimeter dik
jjft minitueus alle 1869 uitge-
le museumstukken. De tentoon-
ing kwam tot stand onder
van de Raad van Europa
fis de veertiende in een serie,
rtoe Jaren geleden in Amsterdam
grote tentoonstelling
lerisme behoorde.
st de Empiremeubelen betreft:
het verhaal van de Franse hoge
ienaar die na een lange reis
Napoleons rijk bij keizerin Jo-
Ine op een ontvangst werd ge-
De man was zo moe dat hij
op een empire-stoel in een die-
sap viel. Maar toen hij door la-
gewekt wilde opstaan, bleken
tflijke witte zwanen die de arm-
ingen ondersteunden zich diep
dijen van de ambtenaar te
i gebeten. En zo stond de stak-
laar hulpeloos onder het aan-
ide gegiechel van het gezel
met de fauteuil tegen zijn
ite geklemd,
beweging van het Neo-Classi-
begint rond het midden van
ie eeuw. Ze is enerzijds een
op de Rococo, anderzijds
de belangstelling voor het oude
„ifcenland en Rome natuurlijk
Hl getaand en er kwam bij dat
nancieel bij huizenbouw en de-
VI k be rokkenen het nuttig von-
eens een nieuwe mode te
werden daarbij geholpen door
nthousiasme dat de geschriften
de Duitser Winckelmann teweeg
en gebracht. Hij wordt wel de
het Neo-Classicisme ge
ld, De nu wel lichtelijk hys-
ich klinkende beschrijvingen
le klassieke beelden die Winkel-
in Rome zag, sloegen echter
dagen enorm aan. Bovendien
e nieuwe rage voedsel door de
ekking van Herculanum. dat
onder het puin vandaan geko-
als een Phoenix uit de as
euw was ook de eeuw van de
de „verlichting" waarin
zich heerser waande over
hem heen, waarin natuur
ede in het middelpunt stonden,
de Grieken waren de zuivere
uitbeelders van de „natuur" geweest
en daar verstond men tijdens het
Neo-Classicisme onder „de perma
nente principes van zichtbare voor
werpen, die niet door factoren
buitenaf worden aangetast en even
min beinvloed worden door modes
of lokale gewoontes".
Meesters van het Neo-Classicisme
zijn de Franse schilders David en
Ingres en beeldhouwers als bijvoor
beeld de Italiaan Canova en de Deen
Thorvaldson.
Het schilderij „De antiekkamer
uit het slot Charlottenburg" van de
overigens niet al te belangrijke
schilder Hans Martens (1795-1864)
werd eens door Thorvaldson aange
kocht. De afgietsels van beroemde v
Griekse beeldhouwwerken stonden h'"V
hier in Charlottenburg tentoonge
steld om de Jonge kunstenaars tot
voorbeeld te dienen.
Toch was het niet de bedoeling dat
de Neo-Classicisten slaafse kopieen
van de „klassieken" maakten. „Imi
tatie, niet kopie" was de leus. En
het woord imitatie had in dit ver
band kennelijk geen slechte klank.
Een voorbeeld van zo'n vrije imita
tie is de „Angelique" van Ingres
(1780-1867), zoals die onder de an-
dere bijna 1000 schilderijen in de m
Royal Academy te zien is (meubi-
lair en toonkamers vindt men in het
Victoria and Albertmuseum).
Aanvankelijk paste het Neo-Classi
cisme prachtig in de toen nog „rei
ne" eerste Jaren van de Franse re
volutie, die door de „rede" en het
schema werden beheerst. Maar toen
de zaak uit de hand begon te lo
pen, gaven en klanken van de harts
tochtelijke Marseillaise de toestand
beter weer: de hartstocht had de
rede overvleugeld. Symmetrie, naar
binnen gekeerdheid, logische lijnen
hadden plaatsgemaakt voor de chaos,
ook in de geesten. De romantiek be
reikte een hoogtepunt.
EMPIRE
Toch maakte Napoleon Bonaparte
het Neo-Classicisme nog tot officiële
staatskunst. Het heette voortaan
„Empire". Als gestandaardiseerde
kunst werd ze verplicht voorgeschre
ven in het gehele Napoleontische
rijk, dus ook in ons land. In Lon
den ziet men nu Davids „Eed in de
kaatsbaan" en de essentiële „Eed
van de Horatil": van Ingres met
bijna afstotende keizerportret van
Napoleon.
David maakte als officieel propa
gandist ook zijn vergissingen. De
ideale vorm van de stijl was het
menselijk naakt. Maar toen David
de keizer zonder kleren had afge
beeld, ontstond er toch een scène
en het doek verdween naar de duis
terste kelders.
Staatskunst is gedoemd tot ridicu-
liteit te vervallen. De voorbeelden
vindt men in het communistische
Rusland en eens in het fascistische
Duitsland en Italië. Het opzienba
rende aan het „Empire" echter was,
dat er een handjevol waarlijk grote
kunstenaars overbleef, die de gedic
teerde kunst in leven wisten te hou
den.
Een van de grootste levende ex
ports op het gebied van het Neo-
Classicisme is de Italiaan Mario
Zaterdag
"Hitler Han ces" 8.15
Micro Theater (Vest est raat 40) Im
perium met "Pitten" 8.30 uur nam.
Stadsgehoorzaal Residentie-orkest.
kers maandag tot vrij 18.16—19
zat en zon 14.30—15.30 uur (zaa
alle bezoekere maandag tot vrll
—19 uur zat en zon 14.30—1640
(zaa) 61 babyzaal) alleen voor ouders
dag vanaf 10A0 uur Klnderzaa)
neus- en oorheelkunde dag behalve
dinsdag 18.16—19.00 uur dinsdag 13-14
uur sat. en son tevens 14.30—15 30
uur Gynnacologle en vooqr zwangeren
dagelijks van 10.0011.30 uur en van
15 0030.00 uur behalve op dinsdag
Op die dag ls er geen bezoek behal
ve voor patiënten die op woensdag ge
opereerd worden. Voor deze patiënten
Is er een extra bezoekuur van 19.00
20 00 uur
De bezoektijden voor. de afdeling
ïrloskunde (kraamvrouwen) zijn
_ede In verband met de voedingstij
den als volgt vastgesteld: dagelijks
15.3017.00 uur en van 18.30—20 00 u
Kinderen tot 12 Jaar kunnen wegens
mogelijk tnfectlegeva&r helaas niet op
bezoek komen
Het avondbezoek ls uitsluitend be
stemd voor de echtgenoten Alleen-
Baron G. Gérard: Amor kust Psyché (1798),
Praz, die zijn huis in Rome als een
„Empire"-museum heeft ingericht.
Praz komt er rond voor uit dat de
stijl van zijn keus op het ogenblik wel
de stijl van de parvenu's of de „nou-
veaux riches" wordt genoemd. En
hij beklaagt zich er over dat het
„Empire" in onse tijd gedegene
reerd is „onder de handen van ont
werpers van eetzalen in luxe-mail
boten, van de huizen van filmster
ren en gepensioneerde zwaargewicht
boksers, en van de werkkamers van
de presidenten van Zuidamerlkaan-
se bananenrepublieken".
Toch laten de experts de tijd van
het ware Neo-Classicisme al in 1844
eindigen, met de dood van de Deen
Thorvaldson. De stijl van het „meer
dan menselijke" liet echter voor al
tijd
onuitwisbare indruk achter.
INSPIRATIE
De tentoonstelling over deze bij
uitstek internationale beweging
wordt niet zonder reden in de Britse
hoofdstad gehouden. Het land staat
op de drempel van zijn toetreding
tot de Europese Economische Ge
meenschap. En dat kan niet beter
dan met een uiting van internatio
nalisme worden gevoerd. Daarbij zul
len de Britten zeker ondervinden
dat er naar hun maatstaven de ko
mende Jaren „meer dan menselijke"
eisen aan hen worden gesteld. Een
blik in de wereld van het „Empire"
kan wellicht een bron van inspira
tie zijn.
Y,eer'Wsoepel. dus altijd korrekt
BRAMMETJE FOK
- Bram. tikt de nog steeds op de grond liggende hoofdman
led Ie schouders. "Opstaan, landrot", grapt hij. De krijger is zo
01 1 als een wezel, hoewel Bram toch vriendelijk probeert te
De man krabbelt overeind en Bram leidt hem naar de stoel
fin Marino heeft gezeten. Die heeft al door wat er moet ge-
ia. Hij opent zijn koffertje weer en begint de hoofdman te
schminken met de mooiste kleurtjes die hij bij zich heeft.
De krijg er hoofdman ondergaat het alsof hij zojuist de hon
derdduizend heeft gewonnen. Andere krijgers staan op en lang
zaam maar zeïcer gaat er een steeds luider instemmend ge
mompel door de rijen. Dan barst er opnieuw een rondedans
los. Rond de feestelijk geverfde hoofdman. Een rondedans, die
nu duidelijk heel wat vriendelijker aandoet dan Bram
vrienden kort daarvoor hebben meegemaakt.
Smit (t/m 31 oktober)
Bezoekuren Ziekenhuizen
Dlaconessenhuls: le klasse dagelijks
,r 13.15—14.00 uur
18.4519.30 uur 2e -en 3e klasse, da
gelijks 13.15—14.00 uur en 18.45—19.30
uur Kinderafdeling dagelijks 14.45—
15.30 uur maandag- woensdag- en
vrijdagavond 18.3019.00 uur
Ellsabethziekenhuls 3e klasse, dage
lljks van 14.00—15.00 en van 18.45-r-
2e klasse, dagelijks van 11A0
18.45—19.30
—12.00
15—1
11 AO Kraamafdellni
—16 en van 18.45—19.:
11.30—12.00 (alleen vaders) 15.00—16
14.00—15.00
klasse dagelijks 1
3e klasse 1
11—12 en 14—16 uui
lerste klassede gehele dag
Annakllnlek: dag 13.30—14.30 en iï
-19 uur
Academisch Ziekenhuis. Klasse 1 en
dag 10.30—11.30. 14.30—16.00 en
9.20 uur: klasse 3 dag behalve dlns-
ag van 19—19.46 din v 13—14 t
i bezoek behal-
toeft kunnen
ontvangen
ftTÏ."Ui bi-
vallen zijn Voor hen ls er een avond
bezoekuur voor de echtgenoot van
19.00—20.00 uur
Voor de Praematurenafdeilng gelden
de volgende bezoekuren (alleen voor
rs): maandag, woensdag. vrlj-
18.30—18.45 zaterdag en zondag:
dag 18.30-
15AO—15.4
2e klasse 10.3011.00
18.00—19.00 uur 3e klas
14.0015,00 en 18.00—19.00 uur Kraam
afdeling 16.001700
echtgenoten ,nnn
llng 15.00
.00—18.30
Waterzooi
Voor deze Vlaamse kippesoep
neemt u geen vette soepkip,
maar een kleine poelarde of
een braadkip. Snij de kip in
stukken en wrijf deze in met
zout en versgemalen witte pe
per. Beboter de bodem van een
stevige pan en spreid hier op
een laagje van plakken prei,
wortel en bleekselderij en en
kele takjes peterselie. Leg de
stukken kip er bij, zet de pan
op een laag vuur en laat
groente en kip zachtjes even in
de boter bakken. Ze mogen
vooral niet bruin bakken, dus
houd het vuur laag. Giet er
na een kwartier een liter mage
re kalfsbouillon bi] die u b.v.
van een stukje kalfsschenkel
of een kalfknietje kunt trek
ken. Leg een deksel op de pan
en laat alles een uurtje zacht
jes koken. Klop 2 eidooiers
(niet uit de koelkast) los in een
warme soepterrien en giet de
hete soep, steeds roerend, er bij.
U kunt het kippevlees ook eerst
van de botjes snijden, men eet
deze soep, met veel kip en
groente en weinig vocht,
meestal als hoofdgerecht.
WINA BORN.
Achilles 12 v Paramaribo nr Barbadc
Acnaca 13 te Rotterdam
Algol 13 te Santos
Algorab 12 v Santos nr Bahla
AmsteUftnd 12 v Hamburg nr Bre
Arlstoteles 14 te Paramaribo verw.
Atlantic Crown 13 te Le Havre
Batjan 13 200 5
Ceres 13 te Cristobal verw.
Chlron 13 te Matanzas verw.
Choluteca 13 130 nno Cria
Dordrecht 12 42 n Oran nr Chl
Eemland 13 te Santos
Ganymedes 13 te Buenaventura
Gooiland
sterdam
Grcrtedijk 12 16
Dakar
Lower Cal nr P
Gulf Hansa 12 75 no Eastlondoo
Monrovia
Gulf Italian 12 250
Philadelphia
Hercules 12 v Boca Chica nr Curacao
Hollandsburcht 12 450 nno St. Helena
Tilbury
5 Tokio nr Singapore
t Vera Cruz
ma nr Takoradl
Dubai nr Bandar Mahs-
Singapore nr Hongkong
Plymouth
Kreb8ia 12 w
Kreon 12 te Georgetown
Kylix 12 v Shellhaven
Ladon 12 378 zw Floi
Langkoeas 12
Tandjung Prlok
Lycaon 11 v Durban nr Djakarta
Maas Lloyd 13 te Panama verw
Machaon 12 te Amsterdam
Medon 13 v Curacao nr Aruba
Meerdrecht 12 260 n Flores nr Boston
Memnon 11 v Lagualra nr Guanta
Mercurlus 1 x v Paramaribo nr Pon-
ta del Gada
Metula pass 12 Eatlondon nr Men a a
Ah maal
Neder Rijn 13 te Rotterdam
Nedlloyd ^Katwijk 12 v Durben ni
Kaapstad m
fleer 13 155 w
Vlncente
Nieuw Amsterdam 12 v Fort de Fran
ce nr St. Thomas
Ondlna 12 500 z Ascenclon nr Mena
Poeldijk 13 te Hamburg
Putten 12 70
Kp Lazara
Delfzijl nr Mantulyoto
Rljnborg 12
Safeocean Adelaide 1*2 te kaapstad
Seine Lloyd 12 100 nw Kaapstad nr
Dubal
Seroo6kerk 12 450 zw Abidjan nr Kaap
stad
Servaaskerk 13 te Antwerpen
Socrates 12 te Philadelphia
Solon 12 te New York
Statendam 12 480 w Lissabon nr Lis
sabon
Straat Clarence 13 te Wellington
Straat Futami 13 te Kaapstad verw.
Straat Hobart 12 v Montevledo nr
Kaapstad nr Bue-
o Kp Catoche nr
Almlrante
TJiwangl lw te Keelung
Toloa 12 2620 no Nassau nr Crlstofc
Los Angeles
Tol tec 12 v Golf Ito
Trident Amsterdam 12
Haagse Comedie„Ter
David Storey.
Hot: 20A0 uur: Nieuwe Komedie:
„Hutspot"
Congre»
uur: Ton
de heren" - -
ine Schouwburg. Rijswijk:
Kindertheater Pssst „De zwarb-
tnaker".
Kasteel Duivenvoorde, Voorschoten:
20A0 uur: collage: zie 13 oktober.
Kleine Schouwburg, Rijswijk: 20.16
uur: Ramses Shaffy en Llselore Ger-
Love-rock musical „Halr".
Dillgentla: 20.15
hoop In Panama".
TTieater Pepijn:
Gaaikema m.m.v. H
Voorburg,
-- r»
„Neerland»
Paviljoentheater
20.15
Gitana
Congresgebouw (Pr. W. A. zaal)]
20.15 uur: Mik
Circustheater: 20.15 uur: Ster Allu-
rCFrank Kooman: 14.30 uur: „De pan
toffels van koning koukleum".
ZONDAG
Kon. Schouwburg: 14.00 uur: „Ter
ere van" van David Storey 20.15 uur:
Duo Abreu,
lur: Trio Lex
Theater Pepijn: 15.00
Phillpse
MAANDAG
Jeugd-
Zoltan Kocsl*.
plano.
Kon. Schouwburg: 20.15 uur: Het
Internationaal folkloristisch dansthea-
Frank Kooman: 14A0 uur: „LotnpU
de lorrebeer".
DINSDAG
Kon. Schouwgurg: 20.15
- Ton<
„De babys'ltter"
Première:
mière. Het Rotterdams Toneel „Spook-
l René de Ob&ldla
Open
,The Marowitz Hamlet"
Circustheater: 20.15 uur: Qera.
De
s volks mm.
Kurhaus: 20.15 uur: Cantamus Alatl
Louis
Dillgentla "20.18 uur: „Neerland»
ïoop ln Panama".
Stadsdoelen, Delft: 20.15 uur: Hor
na n van Veen.
„Lomple
de lorrebeer".
„The Marowitz Hai
„Tosca" i
tamlet" space
Zaal),
'K
Circustheater: 20.00 uur: De Neder
landse Operastichting m.m.v. Het Ned.
en Operakoor o.l.v Cor
FedeltA Premiata" van
Kon. Schouwburg: 20.15 uur: Hoofd-
ad Operette „lm welssen Rxssl".
Dillgentla: 20.15 uur: „Neerland*
Kamerork
Olthuis
Haydn
stad Operette „lm
Dillgentla: 20.1"
hoop ln Panama'
Frank Kooman: 14.30 uur: „De mu
ziekmannetjes".
DONDERDAG
Hot: 20A0 uur: Open space theatre
„The Marowitz Hamlet".
Microtheater, Delft, 20.00 uur: De
Fjlt^c„Alles voor de tuin" van Edward
Dillgentla: 20AO uur: Tokyo Strljk-
0orzaal. Lelde
.Godspell".
Theater Pepijn: 20.30 uu
Gerrlt mm.v, Cecile Op
Wouter Stips en ensemble i
Schellenberg „Truus".
Bremen
Ulysses 13 te Nassau verw.
Vitrea 13 300 w Abidjan nr Bonny
Zaankerk 13 700
Port Elizabeth.
r Antwerpen
in verw.
._i Gdynia nr Oulu
Carebeka 1 11 vn Pasajes nr Rotter
dam
Carebeka n 11 te Wismar
Carebeka VI 11 vn Londenderry
Cornells Broere 11 vn Vlisslngen nr
Bllllngham
Dongeborg p 12 Brunsbuettel nr Delf-
Dutch Mate II vn Rotterdam nr Ant
werpen
Flducia-II 12 te Londen
Geeststroom 11 te Maassluis
Mare Altum 11 van Rotterdam naar
Stanlow
Mare Iratum 15 te Fawley verw.
Mare Sllentum 12 te Rotterdam
Mithras 11 vn Cadiz nr Rotterdam
vn Messina r
en 12 vn Kopei
Aarjius
Polaris 11 te Alblasserdam
zijn
FRED BASSET
HUUCr! UEE.QUJKJE!
UES*.
PANDA EN DE MEESTER-ERFGENAAM
•117. Nadat Joris de familiering van de heer Schraap
terig bekeken had, schudde hij het hoofd,
kftnitlef mijn nummertje A 87, maar ik ben bang, dat
mijne even niet bij me heb," sprak hij. Het is namelijk
mijn gewoonte om mijn kostbare kollektie bij me te
'wi. Hoe licht verliest men dergelijke kleinoden, nietwaar?
„Smoesjes!" riep de miljonair uit. ,Je babbelt er o
W Je bent helemaal geen Schraap. Je dacht dat je m'n
au kunnen erven door een paar praatjes te maken. Maar
ik laat me niet bedottenl"
Met die woorden sprong hij naar een bellekoord en gaf daar
een stevige ruk aan,
éijn lijfwacht, meteen daarop binnen stapte. ,Met forse hand!
Spaar ze niet! Het zijn oplichters!"
,Jtunnen we dit niet regelen?" stelde Joris wat ongerust
voor. „Bruut geiveld is storend voor de verfijnde gedachtengang
van notabelen die onderling even een erf-kwestie regelen.
Maar de krachtfiguur luisterde niet naar hem en kwam spier-
zwellend op hem af.
