Oranje nooit door
het
behang
"Jan was
nooit zo
agressief"
Lippizaners
400 jaar in
de Weense
rijschool
Koningshuis zit goed in Geleen
Najaar zorgt voor groot contrast
Symbool van vergane Donau-monarehie
PAGINA 4
VARIA
MAANDAG 9 OKTOBER 19)
Steekpartij in Alphen
ALPHEN AAN DEN PvIJN „Jan was nooit agressief. Hij
dronk niet, omdat hij tnaagpatiënt is. Hij zou zelfs een kip niet
de nek hebben kunnen omdraaien'.
Geëmotioneerd kwamen vanochtend
deze woorden uit de mond van de
vrouw van de man, die gisteren het
dodende mes hanteerde. „Het is voor
mij onbegrijpelijk", zegt ze. „De man
nen gingen altijd goed met elkaar
om en hadden nooit woorden. Vo
rige week zijn we nog een paar
dagen bij ze geweest. Ze hadden geen
geld en die vóór kinderen van hen
moesten tenslotte toch ook te eten
hebben? Rinus en Jan hebben toen
samen aan een auto liggen sleutelen
en nu gebeurt dit. het is verschrik
kelijk".
terug tot dat mijn man vrij is. Tol
die tijd blijf ik wel bij mijn schoon
ouders. In dat „lege" huis heb ii
niets te zoeken".
Zij zegt met overtuiging: „Wij heb
ben de moeilijkheden beslist niet ge-
zocht. De mannen hadden, voordal
Westerhof naar ons toe kwam, rus
tig in een cafeetje zitten praten.
ineens worden we een kwartier late
overvallen. Ik dacht dat hij gezellij
een kop koffie kwam diinken, maa
al snel bleek, dat dit niet het geva
was. Als Rinus een borrel had ge
dronken was hij bijzonder agressief
Geleen Voor de 69-Jarige Fran-
ciscus Thomas Micheil Haldermans-
uit het Limburgse Geleen is het
iedere dag Koninginnedag. Zijn klei
ne huisje in de Florisstraat is één
levend schilderij van het Huis van
Oranje. Van de binnenkant van de
voordeur tot de binnenkant van de
achterdeur van het bovenkamertje
tot de kelder. Alles in zijn huis is
volgeplakt met foto's, kaarten en
knipsels van het Oranjehuis. Frans
Haldermans, een invalide ex-schil
der, leeft voor die hobby.
In 1954 is hij van een trap ge
vallen. Sindsdien is hij ernstig in
valide. Na acht operaties werd het
hem duidelijk dat hij nooit meer
zou werken en een groot deel van
de dag in bed zou moeten blijven.
En zo kwam de dag dat het bloe-
metjesbehang plaats ging maken
voor afbeeldingen van het konink
lijk huis.
De eerste
„Het was om precies te zijn op 10
september 1965. Prinses Beatrix
bracht met Claus met wie ze toen
nog verloofd was. een bezoek aan
Maastricht. Er 'stond toen een foto
in de krant. Die heb ik uitgeknipt
en boven mijn bed gehangen".
Sinds die dag is Frans Haldermans
met zijn unieke verzameling begon
nen. „Ik moest van de dokter ook
wat oefeningen doen met mijn han
den en vingers. Toen ik dus foto's
en knipsels ging verzamelen dacht
ik meteen dat het een leuke oefe
ning was. Ja, zo is het eigenlijk ge
komen".
Toen prins Willem Alexander ge
doopt werd was Haldermans al een
flink stuk op weg niet zijn collectie.
Langzamerhand kreeg men in huize
„oranjebehang". Alle foto's worden
voordat ze op het behang een
plaatsje krijgen voorzien van keuri
ge randen van oranje crépe-papier.
„Nachten heb ik daar aan gewerkt.
Ik slaap soms slecht; dan sta ik
maar op en ga met mijn hobby aan
de gang".
Audiëntie
Het resultaat is één groot koningin-
nehuis. Lachende prinsjes, skiënde
prinsessen en zwaaiende koningin
nen, geven audiëntie bij Halder
mans aan de muur. Het is zijn gro
te wens om eens een van zijn dage
lijkse koninklijke gasten in levende
lijve te mogen ontmoeten. Als hij
de namen van al die prinsessen en
prinsen opnoemt vergeet hij nooit
er „Koninklijke Hoogheid" voor te
zeggen. Als zijn gasten zo oneerbie-
ding zijn dat wel te doen verbetert
hij ze meteen.
..Iedereen is mij even lief. Prins
Claus is zo'n vent (duim omhoog»
net als prins Berhard. Het klinkt
misschien overdreven maar als een
van hen iets naars overkomst heb ik
er gewoon verdriet om. Toen ik
hoorde dat prins Hugo uit Spanje
was gezet heb ik bijna drie dagen
niet gegeten".
Etalage
In validen ge ld
De koninklijke verzamelaar bekos
tigt alles van zijn invalidegeld. Hij
vindt het heel gewoon dat hij van
die nog geen vierhonderd gulden
per maand een groot deel afstond
het huwelijkscadeau voor prin-
Beatrix. Van datzelfde geld
spaart hij ieder jaar een bedrag
voor alle prinsjes een cadeautje te
kunnen kopen.
„Elke keer is het wat anders. Vorig
jaar waren het horloges, dit Jaar
ipeelgoedvliegtuig j es".
Er gaat ook geen verjaardag voorbij
of uit huize Haldermans wordt een
felicitatie gestuurd naar de jarige.
Altijd komt er een dankbetuiging
terug. Die natuurlijk meteen naar
het behang verhuist.
Mevrouw N. Francken die al ruim
25 Jaar Frans Haldermans werkt als
huishoudster, helpt hem bij zijn
hobby. „Ik zou nu zelf ook geen
ander behang meer willen. Dit ls
toch uniek, zegt ze. „Het is niet
eens te koop".
Om ook de voorbijgangers in de
straat van zijn hobby te laten mee
genieten heeft Haldermans enkele
platen voor de ramen gehangen, 's
Avonds verlicht een klein lampje de
koninklijke idolen in hun etalage.
Wat er later met zijn verzameling
moet gebeuren weet Haldermans
nog niet. „Ik heb prins Bernhard
onlangs nog een brief geschreven
hem gevraagd of hij er later
r wil zorgen dat alles bij de
prinsjes terechtkomt".
Koningsgezind bij Haldermans zijn
dat altijd geweest. „Dat zit ge-
on in mijn familie. Mijn vader
s bij de Gele Rijders en ik heb
zelf nog bij Koningin Wilhelmina
op wacht gestaan."
Twintig jaar
zonder rijbe
wijs gereden
WAGENINGEN (ANP» De
Wageningse kantonrechter mr.
A. C. van den Brand heeft de
53-jarige Oosterbeekse markt-
ïandelaar Gerard O die twintig
jaar zonder rijbewijs achter het
autostuur had gezeten veroor
deeld tot een boete van f 1000,
waarvan f750 voorwaardelijk en
vier weken voorwaardelijke ge
vangenisstraf. Hij was bij een
routinecontrole tegen de lamp
gelopen.
Twintig Jaar geleden heeft de
markthandelaar door langduri
ge ziekte verzuimd om zijn rij
bewijs te verlengen. Later had
hij geen geld om opnieuw exa
men te doen. Op den duur be
oefende hij het rijden zonder
rijbewijs als een soort sport.
Twee plaatjes die een aardig
trast vormen. Langs de kust was het
als gevolg van het fraaie najaars
weer bijzonder druk. In Amsterdam
werden de poorten van de Jaap
Eden-ijsbaan geopend en bond de
Jeugd voor de eerste maal de gladde
ijzei'S onder.
Op de boulevards in Noordwijk en
Katwijk heerste een grote drukte en
de parkeerterreinen dicht bij de bad-
centra waren overbezet. Ook op de
terrassen was het bijzonder druk. Op
verschillende punten onstonden in
de middaguren langgerekte files.
Vlak bij Alkmaar stond op een be
paald ogenblik een file van negen
kilometer. Ook in de buurt van Spü-
kenlsse liep het verkeer vast.
Een plotseling opkomende mist in
de avonduren vertraagde de ver.
keersafwikkeling en legde bovendien
het luchtverkeer boven Schiphol lam.
Zij beaamt, wat haar schoondoch
ter heeft verteld. „Op school was Jan
al een rustige knaap", vult zij aan.
„Nou hebben die kinderen pas een
hoop narigheid van die dijkdoor
braak gehad en nu komt dit weer.
Ik kan er niet over uit".
Jan's vrouw weet ook niet precies
hoe alles in zijn werk is gegaan. Zij
weet wel te vertellen, dat Westerhof
dronken binnenstapte en Jan wilde
spreken. Maar die zat juist te eten
en zei, dat hij even geduld moest
hebben. Toen begon de narigheid.
Westerhof gooide de tafel onderste
boven en begonnen de mannen te
vechten.
„Ik ben hard weggerend", zegt de
jonge vrouw. „Toen ze buiten verder
gingen kreeg mijn man van zijn zus
ter een baksteen naai- zijn hoofd ge
slingerd. Zij wilde de vechtende
mannen ook wel scheiden. Maar naar
ik heb horen zeggen heeft Jan niet
gestoken. Rinus zou in het mes zijn
gelopen. Terwijl hij gewond was
heeft hij met de' dolk drie banden
van onze auto stukgesneden".
„Nou hebben we dat huis aan de
Diamantstraat een maand op proef",
vervolgt de vrouw, „en nu gebeurt
dit. Wat zou die huisbaas wel den
ken. Ik ga in ieder geval niet eerder
Kwart eeuw
bij P&C
LEIDEN Maandag 16 oktobe
zal de heer L. J. v,d. Hoorn, tot voo
kort chauffeur en nu werkz:
bij de interne dienst van Peek
Cloppenburg NV in Leiden, zijn 25
jarig jubileum vieren. De interni
huldiging is van 10.30—11.30,
receptie van 11.30—12.00 uur
Breestraat 7880.
Th. M. Haldermans en zijn huishoudster hij hun behang-
hobbby".
(Door onze correspondent)
WENEN Ze zijn een symbool
van de oude keizerstad Wenen zoals
de Stephansdom en de Wiener San-
gerknaben. Ze zijn de enige en
laatste ter wereld, die nog de klas
sieke dressuur in ere houden en ze
vieren dezer dagen hun 400-jarige
jubileum: de Lippizaners, de dan-
sehde witte paarden van de Weense
rijschool.
Hun naam hebben ze te danken
aan Lippiza, eens een plaatsje in de
Oostenrijks-Hongaarse Donau-mo-
i narchie, thans in Italië. Daar werd
in 1580 een stoeterij gevestigd voor
de schimmels, die keizer Maximiliaan
II uit Spanje had laten Overkomen
om- zijn -hof in - centraal-Europa
luister bij te zetten. Na de Eerste
Wereldoorlog werd«n de paarden
overgebracht naar Piber, een berg
dorpje óp 1600 meter hoogte in de
provincie Stiermarken
In Piber brengen de Lippizaners,
die overigens pikzwart worden gebo-
I ren,, de eerste drie en een half Jaar
EHBO-brigade
I LEIDEN Onder auspiciën van de
Eerste Leidse EHBO-brigade begint
donderdag in de Bevrijdingskerk aan
de Montgomerystraat een EHBO-
cursus, die tot medio februari zal du
ren. Onder leiding van dokter J. G.
de Bruijn en de heer A. Immink zul-
lép, de cursisten in twaalf geheel op
de praktijk afgestemde lessen worden
opgeleid., voor het eenheidsdiploma.
Ve.el aandacht zal vooral besteed
worden aan ongevalsituaties in en
rond'woningen, kantoren en fabrie
ken. Inlichtingen en opgave voor
deelneming bij het secretariaat van
de brigade, Turkooislaan 98 te Lei-
I den.
van hun leven door. Die tijd is es
sentieel voor de gezondheid van
hun hoeven en voor een optimale
ontwikkeling van hun lichamelijke
conditie. Deze zomer kon men 200
hengsten zien rond razen op de
groene berghellingen.
Hengsten
Tegen hun vierde verjaardag wor
den de beste exemplaren uitslui
tend hengsten uitgezocht om in
de rijschool in Wenen te worden
opgeleid. Op dat tijdstip zijn ze al
12 tot 15.000 gulden waard. Hun
vorming tot perfecte showpaarden
verloopt in drie etappes. In het eer
ste jaar leren ze het rechtuit-rijden
volgens de drie basisvormen. Daar
na volgt de campagne-school, die
alles omvat wat voor het militaire
rijden nodig is, zoals draf, galop en
de zijpassen zoals schouder-naar -
binnen, travers en renvers.
Al met zeseneenhalf jaar de Lip-
pizaner is inmiddels sneeuwwit ge
worden begint de echte hoge
school: plaffe, passage, pirouette en
boven de grond: levade, kapriool en
courbet te. Voor deze laatste fase
komen alleen de zeer begaafde
paarden in aanmerking. In totaal is
slechts vijf hengsten treden tegelij-
60 Lippizaners in de rijschool voor
deze sprongen geschikt, maar
slechts vijf hangsten treden tegelij
kertijd op, de andere worden nog
opgeleid. Tussen zijn negende en
20ste Jaar verkeert een Lippplzaner
in topvorm en kan hij een perfecte
beheersing van zijn musculatuur
bereiken.
Kritici hebben de Spaanse rijschool
herhaaldelijk dierenkwelling verwe
ten. Overste Handler, die sinds 1964
de leiding van de rijschool in han
den heeft, repliceert dat steeds door
erop te wijzen, dat zijn Lippizaners
nooit iets moeten doen wat tegen
hun natuur Indruist. Alle klassieke
passen en sprongen worden afgeleid
Een Lippizaner in de barokke r
van het spel van de Jonge paarden
in de wei. „Als een paard in zijn
overmoed in de wei rondspringt,
kun je vaak een onberispelijke
courbette bewonderen", aldus over
ste Handier.
Barok
De Lippizaners treden eenmaal in
de week op in de barokke rijzaal
van de Hof burg, het oude keizerlij
ke paleis in het hart van Wenen.
De zaal werd ruim 200 jaar geleden
onder keizerin Maria Theresia door
de Jonge balmeester Fischer von
Erlach gebouwd. Hij heeft de afme
tingen van een vorstelijke balzaal,
is in wit en goud uitgevoerd en
wordt door kristallen luchters ver
licht. De paarden dansen op mu
ziek, de klassieke oefeningen op
ijzaal van de Hofburg.
walsen en marsen, de symfoni
nummer 40 van Mozart voor de p«
de deux, het Boccherini-menuf
voor de dressuur aan-de-hand.
In september 1572 werd de Spaans
rijschool voor het eerst in een ooi
konde genoemd. Ter ere van he
400 Jarige bestaan begonnen d«
maand in de Hofburg de jubileum
voorstellingen. Paarderiminnaars u
de hele wereld zijn overgekome
om met Wenen en heel Oostenrij
het feest van de dansende Lippis
ners te vieren. Een stuk aristocrat!
sche traditie heeft zich ook in hf
atoomtijdperk ongebroken kunne i
waarmaken. Als Keizerin Man
Theresia in de ereloge van de mt
nège de feestvoorstelling zou bijwo
nen, zou ze niet kunnen weten dl
we thans het jaar 1972 schreven.
