Barre geuzentocht werd in
comfortabele bus herhaald
Landbouw:
prijzen
4 a 5 pet.
omhoog
Nederlandse tuinbouw plukt zure druiven
Alternatief 3-oktoberfeest buiten Leiden
ZAAK TEGEN
MINI-ROKJES
IN SLOTFASE
Heropening
van bakkerij
Tijsterman
PAGINA 4
WOENSDAG 4 OKTOBER 1972
LEIDEN Alternatief 3 okto
ber vieren. Er is de laatste jaren
al heel vaak over gesproken en dit
jaar waren de plannen zelfs in
een vergevorderd stadium. Op het
laatste moment echter bleek het
geplande festijn in de Kikkerpol
der financieel niet haalbaar. Wat
maar weinigen zullen weten is
dat er de laatste vier jaar een
groep mensen bij elkaar is geko
men, die de herdenking van Lei-
dens ontzet op een heel andere
vieren.
Door
Jan van der Nat
Ver weg van alle feestrumoer, olie
bollen, zuurstokken en wat al dies
meer zij, trokken ook gisteren men
sen de natuur in, om eens te kijken
hoe dat ontzet dan wel in zijn werk
is gegaan. Er zullen maar weinig
Leidenaars zijn, die de precieze toe
dracht kennen. Natuurlijk: noem de
naam van burgemeester Van der
Werf en velen kunnen vertellen, dat
dat de man was die tegen zijn uit-
gehonderde stadgenoten zei: „Neem
mijn arm". Want dat is een van de
dingen die in alle vaderlandse ge
schiedenisboeken zijn terug te vinden.
En dat het water tot aan Leiden toe
de vrije hand werd gegeven, om zo
de Geuzen de gelegenheid te geven
de stad te nemen, zal ook niemand
van verbazing achterover doen slaan.
Maar vraag nu eens naar de relatie
tussen het jongensbeeld voor station
Lammenschans en het ontzet van
Leiden. Het percentage, dat deze
vraag met, ,goed" beantwoordt, zal
hoogstwaarschijnlijk' al veel lager
liggen dan bU de vorige opgaven.
Er zit in de geschiedenis van Lelden
in de 16de eeuw een aantal ongekend
boeiende aspecten. Zaken, die elke
goede Leidenaar eigenlijk zou moeten
kennen, om te begrijpen waarom er
nu nog steeds op die 3de okt. feest
wordt gevierd. Er zijn al vaak lezin
gen over gehouden en de 'meester' op
school heeft het allemaal wat uitge
breider verteld, dan dat het in de
boeken staat, m«iar toch
Moeilijk
Toch kun je je niet voor de geest
halen, hoe dat allemaal is toegegaan.
Eigenlijk zou je die Geuzentocht eens
opnieuw moeten kunnen beleven.
„Maar", zal bijna iedereen zeggen,
„je kunt toch moeilijk al die polders
weer onder water zetten". Natuurlijk
kan dat niet. Maar toch is die tocht
van 1574 voor een groot deel te imi
teren.
Zo'n vier jaar geleden hebben drie
verenigingen dat plan ten uitvoer ge
bracht. Die verenigingen zijn: Neder
landse Vereniging "Water Land en
Ruimte", de Unie van Waterschap
pen en de Historische Vereniging
voor Zuid Holland. De Geuzentocht
werd gecombineerd met een tocht
langs allerlei bruggen, dijken en ge
malen van de diverse waterschappen,
om eens te kijken hoe de waterhuis
houding nu wordt geregeld.
Na een lange tocht, waarbij onder
meer Rotterdam en Gouderak "geno
men" werden, werd de plek des on-
heils bereikt: Zoetermeer, voor de
tachtig jarige oorlog een naam met
veel betekenis. Zoetermeer toen was
hetzelfde als later Waterloo en El
Alemein: slagvelden waar een strijd
werd beslist. Het hoe en waarom werd
uitgelegd door mr. Schortinghuis, se
cretaris van "Land, Water en Ruim
te". Een man die zeer veel afweet
van de slag om Leiden.
Met een flair alsof hij er zelf bij
is geweest vertelt Schortinghuis de
geschiedenis van Boisot, Lagarde en
de Spanjaard Valdez. Die tocht van
de Geuzen in 1574 kan in veel opzich
ten worden vergeleken met Hitiers
tocht naar Moskou. De vergelijking
gaat. zoals vrijwel alle vergelijkingen,
natuurlijk enigszins mank. Men moet
echter wel rekening houden met de
vervoermogelijkheden van die tijd. Er
werd over de tocht van Rotterdam
naar Leiden 'tegenwoordig toch nog
geen uur met de auto) 23 dagen ge
daan. Op 10 september 1574 voeren
de bevrijders van Leiden Rotterdam
uit. Nog op dezelfde dag zou worden
getracht de landscheiding bij Zoeter
meer te nemen (tussen Rijnland en
Delfland).
Inmiddels duurde het beleg van
Leiden voort. In totaal heeft het be
leg 131 dagen geduurd, hetgeen is
terug te vinden in een zesregelig
rijmpje op de gevel van het Leidse
stadhuis. Dat rijmpje telt precies,
tenminste als men de w voor twee v's
telt, 131 letters
In Leiden duurde de armoede in
middels voort. Van de 14.000 inwo
ners, die de stad voor het beleg telde,
waren er nog maar 8.000 over. Tien
duizend Spanjaarden lagen er rond
om Leiden; viermaal zoveel als het
korps van de Geuzen. De Spanjaar
den beschikten niet over geschut.
Valdez de opperbevelhebber kon dus
weinig anders doen, als de stad uit
hongeren en dan via het ijs van de
grachten de stad binnentrekken.
Stormvloed
Boisot koos uit het korps van zijn
geuzen een keurgroep van 800 man,
die met 200 boten Leiden zouden
"nemen". Na de enorme slag bij Zoe
termeer leek de doortocht naar de
sleutelstad vrij. Echter, er stond niet
voldoende water in de polder bij de
Weipoort en de weteringen, die aan
sloten op de Vliet waren door Spaanse
troepen afgesloten. Een stormvloed
en een enorme weersverandering half
september bracht oplossing. Nu moet
alleen nog de sterke Lammenschans
woren genomen. Door de stormvloed
brak echter een deel van Leidens
stadsmuur en de Spanjaarden vlucht
ten naar Leiderdorp. De doortocht
was vrij en Leiden was ontzet.
Zo ongeveer moet het hebben toegegaan tijdens het beleg van
Leiden in 1574. Sensationele man tegen man gevechten en
chaotisch door elkaar varende schepen.
Dit is heel in het kort de geschie-
denls van Leiden, die via de tocht
van gisteren voor een kleine groep
mensen duidelijk is geworden. Eigen
lijk zou iedere Leidenaar zo'n tocht
moeten kunnen maken of op z'n
minst het boekje van prof. Robert
Fruin "Het Noorden op weg naar
zelfstandigheid" (aula-reeks) in zijn
boekenkast moeten hebben. Alleen al
om nu eens te weten waarom we in
Leiden op 3 oktober feest vieren. Bo-
Paus Paulus
voorzichtig
over Ulster
ROME (.Reuter, UPI» "Wij ho- j
pen dat er spoedig vrede en gerech- j
tigheid in Noord-Ierland tot stand
zullen komen". Dit heeft Paus Pau
lus gezegd toen hij vanmorgen de
Britse premier, Edward Heath, voor
een particuliere audiëntie ontving.
Het onderhoud met de paus vorm
de de afsluiting van het bezoek van
drie dagen dat de Britse premier
aan Italië heeft gebracht.
De paus vermeed zorgvuldig
rechtstreeks een van de betrokken
partijen met name te noemen. Hij
zei: "Wij richten onze goede wen
sen aan al die autoriteiten die op
recht en geduldig pogen het pro
bleem zonder geweld en op vreed
zame, rechtvaardige en eerlijke
wijze tot oplossing te brengen".
Premier Heath antwoordde dat
zijn regering vastbesloten van plan
is te werken voor de beëindiging van
het egweld en voor de vestiging van
vrede in Noord-Ierland gerechtig
heid.
Volgens Vaticaanse kringen heeft
paus Paulus in de afgelopen dagen
in contact gestaan met Dublin.
UTRECHT De vorig Jaar
april door de 51-jarige Bredase
Raad van Arbeidambtenaar E.
A. M. Sadée begonnen strijd te
gen de minirokjes van het vrou
welijk personeel bij de Raad van
Arbeid in Breda heeft vandaag
de Juridische eindfase beredkt
voor de Centrale Raad van Be
roep in Utrecht. De heer Sadée
(vrijgezel) eist van zijn werk
gever een voorschrift, dat vrou
welijk personeel zich zedig
kleedt tijdens de diensturen op
zomerse dagen. De minirokjes
waarin zij rondlopen vindt hij
zinneprikkelend.
Geheel in overeenstemming
met m in i - rok j es-onderwerp
verliep de zitting van de Cen
trale Raad van Beroep: heel
kort. Na vier minuten bepaalde
de voorzitter de uitspraak op 25
oktober.
OEGSTGEEST De verbouwing
van de zaak van bakkerij Tijster
man in het winkelcentrum Lange
Voort In Oegstgeest is gereed. De
winkel, die nu aan alle moderne
eisen voldoet, zal morgen feestelijk
worden geopend. Ter gelegenheid
daarvan zal er van 5 tot 7 uur een
receptie worden gehouden.
vendien zullen dan namen als Doeza.
Van Hout, Van der Werf, Boisot en
Bronkhorst iets meer gaan betekenen
dan alleen maar straatnamen in een
stad met een zeer boeiende historie
Benzineslang
doorgesneden
ARNHEM De politie van Arn
hem heeft een 28-Jarige man aange
houden. die vannacht bij een geslo
ten benzinestation één van de slan
gen doorsneed en de wegstromende
benzine in brand stak.
Een portier van een naast het ben
zinestation gelegen bedrijf ontdekte
de beginnende brand en doofde de
vlammen. Toen de brandstichter met
zijn auto nog eens langs kwam rij
den om het effect van zijn werk te
zien, noteerde de portier het ken
teken van de auto en waarschuwde
de politie.
Waarschijnlijk heeft de portier
door zijn bluswerk een ramp voor
komen Het motief van de 28-jarige
man is niet bekend
DEN HAAG (ANP) Bij een algemene loonsverhoging
van negen procent, die de overheid wenselijk acht om de
inflatie geleidelijk terug te dringen, moeten de EEG-land-
bouwprijzen met tenminste vier a vijf procent stijgen, op
dat de landbouw de algemene trend van de inkomensont
wikkeling kan volgen.
Het bestuur van het landbouw-
schap heeft dit standpunt vanmorgen
ingenomen. Het landbouwschap te- j
kent hierbij aan dat de inkomens- j
achterstand van de landbouw dan
nog blijft zoals ze is, en dat één pro-
cent stijging van EEG-landbouwprij-
zen de kosten van levensonderhoud
slechts met 0,07 pet. verhoogt. De
heer Tolman (CBTB) merkte in de
vergadering op dat die inkomensach
terstand het afgelopen Jaar welis
waar 20 tot 11 procent is gedaald,
maar dat niet gezegd is dat de gun
stige omstandigheden die dit veroor
zaakt hebben zullen blijven.
De heer Van der Ploeg (NW
landarbeiders) stelde dat de inko
mensachterstand van de zelfstandi-
I gen in de landbouw, vergeleken bij
j die van de rest van het bedrijfsleven.
zich weerspiegelt in de landarbeiders-
J lonen. Welke centrale oplossing men
ook vindt voor begeleiding of best rij-
ding van de inflatie, aldus de heer
Van der Ploeg, voor de landbouw zal
1 daar toch altijd de mogelijkheid moe
ten blijven dat die achterstand een
punt van discussie is, zolang hij niet
aantoonbaar is ingehaald. Als vak
bondsleider, aldus de heer Van der
Ploeg, vertik ik het mijn eigen m
j sen op jaren te stellen wat die ach-
1 terstand betreft.
LEIDEN De Nederlandse tuinbouw voelt zich ernstig
bedreigd door een ontwikkeling die Nederland zelf hielp
bevorderen: de reusachtig toegenomen concurrentie van
Oost-Europa op de Westeuropese markt.
Tomaten en komkommers zijn vooral de waren waarmee
het oostblok de weg naar de kapitalistische consument
heeft gevonden. De zure druiven zijn voor de Nederlandse
tuinbouw.
In Zwitserland bijvoorbeeld
heeft de Nederlandse komkom
mer het ai verloren van de Roe
meense, in Zweden en Oostenrijk
komt een soortgelijke beweging
op gang.
Op de Westduitse groente- en
fruitmarkt —veruit de belang
rijkste, de tuinbouwveilingen ad
verteerden er dit Jaar voor drie
miljoen is Nederland nog wel
de meest vooraanstaande leveran
cier, maar de macht is snel tanen
de onder de oogst die als een la
wine uit het oosten komt aange
rold.
Alle deskundigen zijn het er over
eens: wanneer de Oosteuropese
landen willen kunnen ze de Ne
derlandse tuinbouw de nek om
draaien. „En ik reb de indruk
dat ze rustig doorgaan. De drei
ging wordt alsmaar groter. De
stemming onder de tuinders is
zeer gedeprimeerd. Men is heel
bang voor de toekomst", zegt de
heer E. H. Bukman, de voorzitter
van de uit de fusie tussen „Ber-
fcel" en „Rotterdam" ontstane
veiling Bleiswijk.
De heer Bukman behoort tevens
tot de actiegroep die in het ge
bied tussen Rotterdam, Delft,
Leiden en Gouda is opgestaan en
die vele duizenden deerlijk ver
ontruste tuinders achter zich
weet. Bukman zit er in zijn kan
toor een beetje treurig bij: land
bouwminister Lardinoda, bij wie
de groep ook in Juni al zijn nood
klaagde, heeft de vorige week la
ten weten dat hij op korte ter
mijn niets kan ondernemen bin
nen het EEG-kader.
Protest in Delft
Het actie-comité heeft ook daar
om maar naar het wapen van de
protest-bijeenkomst gegrepen. In
de Delftse veiling worden op de
avond van de 19e oktober enkele
duizenden Zuidliollanclse tuin
ders verwacht die zich in hun be
staan ernstig bedreigd voelen.
„We hebben in ons gebied met
zijn tomaten, sla en komkom
mers een eenvormiger bedrijfsty-
pe dan in het West land", zegt de
heer Bukman, „daarom lopen
hier de mensen sneller te hoop.
Als Jan en Piet In moeilijkheden
zitten, geldt dat ook voor Kees en
Klaas. Maar de bedreiging is
voor het Westland even groot,
die is voor elke individuele tuin
der precies gelijk. En het zelfde
geldt voor de bloementeelt. Daar
mee zijn de Oosteuropese con-
currrentiemogeHJkheden nog
groter dan in de tuinbouw. Veel
tuinders zijn bang dat ook deze
sector in de toekomst kapot zal
worden gemaakt door OostEu
ropa".
De prijsvorming van de Neder
landse tomaat en komkommer is.
mede door andere oorzaken, toch
al tot het niveau van het be
staansminimum gedaald. Duizen
den tuinders werken met deze
produkten al enkele Jaren onder
de kostprijs. Dat ze er over de
grens nu ook nog steeds meer uit-
geprijsd worden is een recht
streeks gevolg van de rond 1967
ingezette en door Nederlandse
hulp begeleide Oosteuropese
tuinbouw-polit/iek.
Vooral de Roemeense en Bul
gaarse infiltratie op de harde
westerse valuta belovende West
duitse makrt is er een die voorlo
pig zonder eind is. Des fce groter
zijn de zorgen voor de Neder
landse tuinder voor wie juist het
commerciële paradijsje met zijn
heilige bestaans-bromien over de
oostgrens lag. Nu worden de
vruchten er geplukt door de Oost
europese staatshandel. die zich
om kostprijs noch winst de to
verwoordjes van het westerse on
dernemerschap hoeft te be
kommeren.
De zorgen zijn voor de Neder
landse tuinders. Maar ook de ver
ontwaardiging. Veiling-voorzitter
Bukman spreekt vol afkeer over
concurrentie-vervalsing en oneer
lijke methoden wanneer hij de
als een vloedgolf toenemende
Oosteuropese invoer omschrijft
De kostprijs is. gezien de langere
transporten hoger dan de Neder
landse. „Maar" zegt Bukman,
„om maar vreemde valuta te krij
gen is het hele kostprijssysteem
hier zelfs opgeofferd. Men blijft
bewust onder onze prijzen. Het is
een kwestie van met enorme hoe
veelheden in Mlinchen of Ham
burg aankomen en dan stelselma
tig gaan onder bieden, het sy
steem Is dóódsimpel: de dagprijs
van het Nederlandse produkt af
wachten en daar dan onder gaan
zitten.
Nek omdraaien
De Duitse verkoper krijgt dan
ook nog eens een goede winst
marge toegestopt: dat is het hele
systeem. Als ze zo doorgaan kun
nen zo ons de nek omdraaien. Er
is nog een aanwijzing dat ze
uiet zo doorgaan. Integendeel.
Vanuit Polen en Rusland begint
men nu ook al de Westeuropese
markt met goedkopere tuinbouw-
produkten te bestoken. Het is
een heel afschuwelijke situatie
de Nederlandse tuinbouw loopt
werkelijk ernstig gevaar".
Voor de werkgelegenheid binnen
deze zo traditioneel Hollandse
bedrijfstak gelat uiteraard het
zelfde: het is werkelijk geen toe
val dat er al enige tijd een groot
scheepse uittocht van tuinbouw
naar bloementeelt plaatsvindt.
Maar de Nederlandse tuinder
lijkt op die manier zijn zorgen
slechts voor andere in te ruilen.
Niet alleen wordt de bloemen -
produktie de laatste tijd zo reus
achtig opgevoerd dat de markt in
gevaar dreigt te komen, maar bo
vendien begint in de Oostbloklan
den nu ook de bloementeelt een
grote vlucht te nemen. En ook in
deze sector de botsing tussen het
goedkoperse Oosteuropese staats-
ruikertje en de Nederlandse aan
voer van de individuele kweker
die nu eenmaal niet om de kost
prijs heen kan.
Wanneer de Nederlandse tuin
der niet de hulp krijgt, waarom
hij in Delft luidkeels zal vragen,
staat de winnaar wel vast. „De
maatregelen tegen OostEuropa
hadden al veel eerder genomen
moeten worden", zegt de heer
Bukman en hij noemt een moge
lijkheid: vanuit de EEG-troonza
len de import vanuit OostEuro
pa aan een bepaald kwantum
verbinden. Hij zegt niet in Brus
sel te kunnen kijken: het is ech
ter wel duidelijk dat de huidige
EEG-verordeningen het de socia
le strijd van de Nederlandse
tuinder niet gemakkelijk zullen
maken. Bovendien houden veel
Westduitsers behalve van toma
ten em komkommers de laatste
Voorzitter Bukman van de veiling Bleiswijk ziet de toekomst voor de tuinders somber in:
stemming onder de tuinders is zeer gedeprimeerd. Men is heel bang voor de toekomst".
tijd ook een beetje van de pikan
te Oost-politiek. Bukman geeft
het met een hulpeloos gebaar
toe: „Brandt wil geen afscher
ming van de oost-grenzen".
Het Is ook daarom dus wel dui
delijk dat die tuinders-demon
stratie in Delft er niet voor niets
komt. „Het gaat", zegt Bukman,
„om het brood van duizenden
die nu al seizoenen onder de
kostprijs zitten en die heel bang
zijn voor de toekomst. Ze zien die
enorme dreiging van OostEuro
pa, maar ze weten niet hoe ze te
gen zo'n systeem vechten moeten
De Nederlandse tuinbouw heeft
zich altijd erg koest gehouden.
We waren altijd bereid onszelf te
redden. Dat blijkt niet meer te
kunnen. Wat we met die bijeen
komst in Delft in elk geval wen
sen is een uitspraak van de minis
ter dat hij alle mogelijkheden in
het werk zal stellen om dë con
currentie de kop in te drukken.
Lardinois is uitgenodigd".
Het lijkt natuurlijk allesbehalve
waarschijnlijk dat er binnenkort
een vreugdegehuil zal opstijgen
in de angstige kringen van de
Nederlandse tuinder. Eerder zal
het smartelijke besef wel verder
terrein winnen dat het de Neder
landse regering was die t met
exportmaatregelen ten gun6te van
Nederlandse kassenbouwers mo
gelijk maakte dat de Oosteurope
se tuinbouw Juist door Neder
land in' het zadel werd geholpen.
De kassenbouwers stuurden zelfs
teeltdeskundigen uit om de tui
nen op te zetten waarvandaan nu
de onbarmhartige aanval op de
Nederlandse tuinbouw is Ingezet.
Het was een stukje ontwikke
lingswerk, ver buiten de vrieskou
van de politieke tegenstellingen,
dat steeds verder oostelijker
reikt: vorig jaar verbond zich
weer een Friese kassenbouwer om
in Rusland tuinbouwkassen van
de grond te krijgen.
Het is ook al geen geheim meer
dat het tuinbouwblad Groente
en Fruit, dat de internationaal
befaamde Nederlandse vakkennis
wekelijks uitvoerig etaleert, na
vertaling in Den Haag spoorslags
naar de Oosteuropese concurren
tie wordt verzonden.
Een wrange situatie natuurlijk in
een Nederlands tuintje dat de
zorgen harder ziet groeien dan de
groenten. „Het doet ons erg zeer.
Maar het is onontkoombaar",
zucht Bukman voordat hij sa
menvat waar het de Nederlandse
tuinbouw in de huidige crisis-si
tuatie om gaat: „Geef ons gelijke
concurrentieverhoudingen bin
nen de EEG en stop het gat Oost
—Europa een beetje dicht. Ik
vind dat het weinig gevraagd is.
Wij doen niet eens een beroep
op de overheidskas".
