Denen treden op
1 januari 1973
oe tot EEG
„Moet er dan eerst revolutie komen?"
\)olse leider
arijs groots
Gierek in
ontvangen
Ciezers kwamen in recordsterkte naar de stembus
Pompidou akkoord
met wolkenkrabbers
in hart van Parijs
Onderhandelingen van
Nixon en Gromiko
Woedende Belgische middenstanders:
ySPAQ 3 OKTOBER 1972
PAGINA 9
?USSEL (GPD, ANP) Niet dat veel bezongen „Europa van de tien maar het
uropa van de negen" treedt op 1 januari 1973 in de plaats van de huidige zes lid
ten sterke EEG: Denemarken zal zich als enig Scandinavisch land aansluiten.
)e Deense kiezers die met 89,4 procent in recordsterkte
ir de stemlokalen waren gegaan steunden met een per-
itage van 63,5 het voornemen van hun regering om lid te
rden van de EEG. Slechts 36,5 procent stemde „neen",
cijfers uitgedrukt stemden 1.955.932 Denen voor en 1.124.106
5urd Oemann, leider van de
socialisten in Denemarken
;egen toetreding tot de EEG zijn,
kte zich tot tolk van de anti-
Denen, toen hij zei dat men
er niet bij zou laten zitten,
zei dat hij de uitslag van het
•endum betreurde omdat Dene-
ken „erdoor wordt losgeweekt
de Scandinavische politiek, een
k die misschien ooit meer
It hersteld".
imann zei dat hij de regering
herinneren aan „beloften uit
verleden, dat de EEG een zaak
landbouwpolitiek en industriële
ven is. „Onze voornaamste taak
i de integratie niet verder te
gaan dan dit," zei hij.
Opluchting
De uitslag van het sedert de Noor
se weigering met zoveel grotere
spanning tegemoet geziene Deense
referendum heeft bij de EEG in de
Belgische hoofdstad opluchting te
weeggebracht. Want in weerwil van
de duidelijke twijfel die niet slechts
in de afgelopen weken maar ook al
tijdens de toetredingsonderhande
lingen aan de waarachtigheid van
Denemarkens Europese gezindheid
was gerezen, heeft het ondubbelzin
nige „Ja," dat in Kopenhagen uit
de bus is gekomen, de EEG een in
allerlei opzichten gevaarlijke decep
tie
Groenland, sinds 1953 een Deense
provincie, volgt het voorbeeld van
Denemarken niet maar lijkt tegen
toetreding tot de EEG te zijn.
Nadat de stemmen die door 30 pro
cent van het electoraat op Groen
land waren uitgebracht waren ge
teld, bleken er 5.704 tegen en maar
2.622 voorstemmers te zijn. In per
centages uitgedrukt 68,5 en 31,5 res
pectievelijk.
Een der belangrijkste oorzaken
van deze negatieve houding is het
feit dat de Groenlanders voorname
lijk van de visserij leven en bang
zijn dat de EEG geen uitbreiding
van de territoriale visgronden zal
toestaan.
Een Noorse afwijzing kon immers
altijd nog worden verklaard uit de
eigenaardigheden die zich bij het
beslissen per referendum over inge
wikkelde zaken altijd schijnen voor
te doen, dan wel uit de merkwaardige karaktertrekken van het Noorse volk.
dat alweer op de drempel staat van
een lange en duistere winter.
Een Deens „neen" daarbovenop
zou eens te meer hebben benadrukt
dat de EEG vooralsnog een moeizaam
voortploeterend gezelschap uiterst
verdeelde staten is dat economisch
wel betekenis bezit, doch politiek al
lerminst bij de groten aan tafel be
hoort te zitten. Dit gezichtsverlies
heeft de EEG althans niet behoeven
te ondergaan.
De Deense premier Jens Otto Krag (op de foto met zijn echt
genotede actrice Helle Virkner en zoon Jens) was zeer ver
heugd over de uitslag van het referendum. Denemarkens
aansluiting bij de EEG is een besluit van grote historische be
tekenis voor ons land.
kRIJS (GPD) Bijna 40 Jaar
kt hij als Pools mijnwerker en
kngsleider met sterke arm over
Franse grens werd gezet, is Ed-
i Gierek, die intussen in eigen
I tot de hoogste post van leider
de communistische partij was
jiklommen. gisteren door president
jpidou met de nodige kanonscho-
als gelijkwaardig staatshoofd
lengehaald. Bij die eerste ont-
iting werden natuurlijk weer de
itionele vriendschapsbetuigingen
psproken. Het is namelijk zo, dat
in het enige land in Europa is,
hnee Frankrijk in zijn lange en
Dgen geschiedenis de wapens nog
|t heeft gekruist.
fe vroegere mijnwerker Gierek, die
(persoonlijk vriend is van de Sow-
nssische partijchef Brenzjnew,
t daarom ook weinig reden heb-
voor de vrees dat achter de goede
ékkingen tussen Warschau en
ns in het achterdochtige Krem-
tiaarstig naar politieke bijbedoe-
kn wordt gezocht. Gedurende
I week zal dan ook meer aandacht
de culturele en economische, dan
zuiver politieke aspecten van de
as-Poolse betrekkingen worden
|len, dat qua oppervlakte en be
ing na de Sowjet-Unie het be
kijks te land van het Oostblok is,
t er economisch nog steeds wei-
florissant voor. In 1970, toen Gie-
het heft van Gomoelka overnam,
in de prijzen der voornaamste le-
pniddelen juist met liefst 30 pro
gestegen, en nog altijd bezit
p in Europa het laagterecord
het bruto-inkomen per hoofd
de bevolking.
t Fransen zijn bereid de Poolse
het nieuwste
van het nieuwste
>i;i x-ir het zorgeloze
tLGL/ï modepruikje
Kerkelijk alle voordelen die een
Tuik kan bieden vindt U terug
I de Pelly. Pelly kost 72.- en is
jerkrijgbaarin prachtige natuur-
Inten en diverse grijsnuances,
lenvoudig, zonder hulp van
nderen in elk model te
lammen of te borstelen,
phriftelijke garantie op kwaliteit.
gasten bijzonder aanlokkelijke kre
dieten te verlenen en Gierek zou bo
vendien graag zien dat Frankrijk
zijn land ook technologische hulp
biedt en fabrieken zou installeren.
Momenteel staat Frankrijk onder de
Westerse landen voor de handelsbe
trekkingen met Polen pas op de
vierde plaats.
De Polen, die het op dit ogenblik
niet breed hebben, ku/nnen de Franse
Industriëlen goedkope arbeidskrach
ten bieden, die na de sombere dagen
van 1970 nog maar weinig neiging
meer vertonen tot stakingsacties over
te gaan. Over het algemeen heerst in
Parijs dan ook veel vertrouwen in de
goede afloop der onderhandelingen
waarvoor vier volle dagen zijn uitge
trokken.
Verwijdering
De Denen hebben ongetwijfeld
de beste want meest lucratieve
weg gekozen, ook al moesten zij
Naast de rechtstreeekse economi
sche effecten, die voor de Denen
terecht duidelijk tellen en die
trouwens ook zeer aanwijsbaar
zijn (geen devaluatie van de Deense
kroon en geen bezuinigingsprogram
ma) telt ook de politieke betekenis
van deze keuze voor een verenigd
Europa.
Denemarken vormt straks een
bruggehoofd in Scandinavië: het be
tekent als EEG-lidstaat een rem op
een verder om zich heen grijpen van
de neutraliteitsgedachten waarover
de NAVO zich met het oog op
toch al kwetsbare noordelijk bas
tion zoveel zorgen maakt. En de
Deense aanwezigheid aan de andere
zich daartoe dan voorlopig van het kant van de onderhandelingstafel
zo verwante Noorse buurland verwij- i zal het de Noren en misschien straks
deren. De landbouw en de industrie j de Zweden gemakkelijker maken
in Denemarken hebben behoefte aan zich alsnog bij een dan hopelijk
toegankelijke afzetgebieden en die in een hogere versnelling opererend
liggen juist in de EEG zoals die er j en democratisch verenigd Europa
na 1 januari 1973 zal uitzien. i te sluiten.
PAKIJS (UPI) Parijs raakt een
an de fraaiste stadsgezichten ter
ereld kwijt. Met instemming van
president Pompidou zullen er rondom
de beroemde Are de Triomphe acht
wolkenkrabbers verrijzen, waardoor
het monument ter herinnering aau
de overwinningen van Napoleon met
daaronder het graf van de onbeken
de soldaat volkomen zal worden
overvleugeld.
Het besluit van de president om
overeenkomstig de aanbeveling van
premier Messmer niets tegen de
bouwplannen te ondernemen, bete
kent dat het gezicht van de Are du
Carousel in de Tuilerieën naar de
obelisk op de Place de la Concorde
en vervolgens omhoog langs de
Champs Elysées naar de Are de
Triomphe op de Place de lKtoile,
ingrijpend zal worden gewijzigd
De emoties over de wolkenkrab-
berbouw hadden zulke proporties
aangenomen, dat de beslissing over
het al dan niet doorgaan van de
plannen werd voorgelegd aan de
eerste-minnster die het staatshoofd
het laatste woord gaf. Volgens rege-
ringsfunctiönarissen ging Pompidou
akkoord met de aanbeveling van zijn
eerste minister dat „elk tijdvak zijn
eigen bijdrage moet leveren aan de
architectuur van Parijs". In zijn ad
vies stelde Messmer verder echter
dat alle andere voorgenomen bouw
werken zorgvuldig zullen worden be
studeerd voordat er bouwvergunnin
gen zullen worden verleend. De Are
de Triomphe waarvan de bouw in
1806 begon, beheerste sinds zijn vol
tooiing in 1836 het westelijk silhouet
van Parijs.
In 1964 begonnen de autoriteiten
met de bouw van de eerste wijk met
wolkenkrabbers voor kantoren. La
Defense, m een westelijke voorstad
van Parijs. De hoogte van deze le
bouwen was beperkt. In 1970 besloot
het bewind onder Pompidou Parijs
te halen uit de sfeer van een mu
seum voor toeristen. Een regerings
woordvoerder zei toen: „Parijs moet
moderne kantoorgebouwen met kli-
maatregelende installaties hebben,
omdat anders internationale maat
schappijen kantoren gaan openen in
Genève of Brussel" Voor de gehele
stad werden vergunningen verstrekt
voor de bouw van wolkenkrabbers en
bouwspeculanten repten zich om de
mooiste hoofdstad van het westen te
maken tot Manhattan-sur-Seine.
Parijzenaars zagen, hetzij gefasci
neerd, hetzij met afschuw, hoe op
Montparuasse bij de Eiffeltoren een
wolkenkrabber verrees en ook naast
de 800 jaar oude kathedraal van
Notre Dame een dergelijk bouwwerk
werd ingetrokken. Zelfs leden van de
regering waren van oordeel dat de
modernisering van de stad uit d e
hand liep toen in La Defense in
plaats van voorgenomen tien kleine
wolkenkrabbers 20 reusachtige to
rengebouwen omhoogschoten die een
monument als de Are de Triomphe
tot een stukje speelgoed maakten
De minister van Cultuur, Jacques
Duhamel, noemde dit project een
.gruwel", terwijl zijn collega van
Financiën, Vailery Giscard dUstalng.
sprak van „een monumentale vergis
sing". Paul Delouvrier, de stedebou
wer van wijlen president De Gaulle,
die de bouw van wolkenkrabbers op
gang heeft gebracht, noemde La
Defense „de mooiste zakenwijk ter
wereld", een symbool van het leven
de, verjongde Parijs".
Dode in Belfast Gisteren la een
Britse militair in burger in de
Noordier se hoofdstad doodgeschoten
door drie sluipschutters.
Deze schietpartij maakte een ein
de aan een periode van rust. die iets
meer dan 24 uur geduurd heeft en
volgde op een week van schietpartij
en en bomaanslagen, die zeventien
mensenlevens eisten.
Volgens een Britse militaire
woordvoerder maakte de gisteren
doodgeschoten militair deel uit van
de Britse legerpatrouilles in burger
kleding, die sinds enkele maanden
in Belfast optreden.
WASHINGTON (DBA, UPI)
President Nixon en de Sowjetrussi-
sche minister van Buitenlandse Za
ken Gromiko zijn gisteren in het
Witte Huis te Washington een ge
sprek begonnen dat dezelfde avond
op het buitenverblijf van de presi
dent In Maryland werd voortgezet.
Nixon en Gromiko wisselden in het
Witte Huis van gedachten over in
ternationale vraagstukken, die op het
ogenblik urgent zijn, waaronder de
kwestie van de evenwichtige troepen
vermindering in Europa. Van Ameri
kaanse zijde is meegedeeld dat de
VS bereid zijn hierover voorbespre
kingen te beginnen.
De Russen hebben Nlxons advi
seur Kissinger tijdens diens Jongst»
bezoek aan Moskou een „algemeen
voorstel"- gedaan, dat volgens de
Amerikanen de weg kan vrijmaken
voor de oplossing van het probleem
van de koppeling van de Europese
veillgheidsconferentie en de kwestie
van de troepenvermindering.
Kissinger, de Amerikaanse minister
van Buitenlandse Zaken Rogers en
de Sowjetrussische ambassadeur in
de V.S. Dobrlnin namen aan het ge-
»prek in het Witte Huis deel.
BRUSSEL Kort voor zes uur nam de bedrijfsleider van
1'Innovation na zenuwachtig getelefoneer een genereus be
sluit: het warenhuis ging dicht. De koude grimmigheid die
Belgische boze middenstanders tot dan beheerste ruimde ter
stond het veld voor een uitbundige vreugde, die zich echter
moest beperken tot hossen en zingen op straat. Geen opgewon
den beschouwingen bij vele pinten bier, die weldadig zouden
zijn voor schorgeschreeuwde kelen. Want ook de caféhouders
staakten mee; lieten zich zelfs niet vermurwen door hun dor
stige lotgenoten.
Al op de eerste dag van het mid
denstandsprotest was het openbare
leven in België voor de volle hon
derd procent lamgelegd en droog
gelegd.
De kleine zelfstandigen deden niet
aan de grootspraak waarvan ze wer
den verdacht: er was geen benzine
te krygen, ook de grote warenhuizen
werden uiteindelijk tot sluiting ge
dwongen, hotels en restaurants wa
ren dicht. Hongerige toeristen volg
den vaak pas na wanhopig zoeken de
raad op door te reizen naar Neder
land.
En zelfs doodgravers, die van de
comité's toch toestemming hadden
door te gaan met hun droevig werk,
gingen maar in staking: er konden
toch geen rouwkaarten worden ge
drukt en hoe veel triester is een be
grafenisstoet zonder rouwkransen?
Leeggekocht
De caféhouders zijn in het twee
lopen. Vermoedelijk omdat hun boos
heid het grootst is daar zü ongeveer
de enigen zyn die werkelijk schade
hebben door het lange weekeinde dat
de middenstand zichzelf heeft opge
legd.
De hamsterwoede heeft in de dagen
voor de staking ongekende vormen
aangenomen. De winkels werden als
het ware leeggekocht. De prys van
jerrycans vloog omhoog, benzinesta
tions kwamen droog te staan. Er zijn
bakkers die in twee dagen net zoveel
brood hebben omgezet als onder rus
tiger omstandigheden in veertien da
gen.
De actie verliep zonder veel ge
welddadigheden. Angst voor moei
lijkheden deed al veel winkeliers tot
solidariteit besluiten. Er sneuvelden
wat etalageruiten.
Bij de Luxemburgse grens werd een
ijverige beheerder van een tank
station met een mes gestoken omdat
hij bezwaar maakte tegen het ver
nielen van zijn pompen. En er werd
wat rumoer geschopt door grote
groepen stakers in warenhuizen die
talmden met sluiten.
Directeur Van der Putte van het
Brusselse Galeries Anspach, waar het
in het restaurant zo druk was dat
alle spijzen uitverkocht raakten: „Ik
wijk niet voor geweld. Het zijn alle
maal parasieten. Ze moeten de win
kel uit". Een opmerking die geen en
kele reactie teweegbracht bij de tien
tallen witgehelmde rijkswachten die
zich tussen de roerige stakers had
den opgesteld. Want hoe onderscheid
je een middenstander van een klant?
Nadat luide spreekkoren, rookbom
men en voetzoekers de schaarse ko
pers ook had doen vertrekken be
sloot ook Van der Putte verstandig
te zijn: „We sluiten!"
Muizen
Het harde dreigen met geweld, dief
stal en vernieling werkte vaak tra
ger dan fantasievoller maatregelen
als het achteloos openen van tassen
vol witte muizen (in Antwerpen) of
het gooien van stinkbommen (in
Gent). Ook éen simpele telefonische
bommelding leidde doorgaans snel
tot resultaat.
Pierre Leroy, voorzitter van het
comité dat de actie leidt: „Ze kun
nen ons niet beschuldigen van
agressiviteit. We hebben steeds ge
steld dat men kalmte en sereniteit
moet betrachten. Maar we beseffen
ook hoe groot het gevaar is. Een
verkeerde steen van een getergde
kleinhandelaar is voldoende om een
verkeerde reactie van de rijkswacht
op te wekken". Een rijkswacht, die
in Brussels centrum met honderden
op de been was en uiterst beheerst
optrad. Een agent: ,Ach meneer,
daar loopt mijn kruidenier. Die kan
ik toch niet met de gummiknuppel
slaan?"
De stakers richtten zich in hun
acties voornamelijk tegen hun con
currenten, de grote warenhuizen,
terwijl hun grieven meer betrekking
helbben op het regeringsbeleid.
Leroy: We zijn altijd verdrukt
tussen de vakbonden en de grote
ondernemers Er zijn 700.000 kleine
zelfstandigen, maar als groep tellen
we tot nu toe niet mee. En Claude
Neirineck, voorzitter van het kap
perscomité: „De middenstand heet
een bevoorrechte klasse te zijn. Maar
er zijn honderden bedrijven die er
mee moeten stoppen. We zijn het nu
beu, er moet verandering komen.
Moeten we dan eerst revolutionair
worden? Ik denk wel dat het er van
komt!"
Waarbij hij niet vermeldt dat mi
nister Tindemans van Landbouw en
Middenstand vorige week nog wan
hopig heeft aangeboden te willen
praten. De zelfstandigen voelden
daar wel voor, maar pas na de sta
king. Het gesprek vindt morgen
plaats. Men verwacht dat de minis
ter toezeggingen zal doen om de
maand extra BTW die moet worden
betaald ongedaan te maken. Ook op
het gebied van de "papiervervuiling",
de bureaucratie, zijn wat opklarin
gen in zicht.
Beledigend
Minister Tindemans over de diepe
ontevredenheid die de aanzwellende
stroom paperassen opwekt: "Ik kan
me wel voorstellen dat die boekhou
ding veel problemen geeft. Wij zijn
bereid vereenvoudigingen aan te
brengen". Wat niet wil zeggen dat
de verscherpte controle op de BTW-
betaling vervalt. Een controle die
de middenstanders als beledigend be
schouwen omdat hun reputatie van
belastingontduikers ep door beves
tigd zou worden.
De Belgische rijkswacht keek in de warenhuizen toe dat er zich geen ongeregeldheden voordeden.
Over hun andere eisen krygen de I
stakers mischien woensdag een dui
delijk antwoord: een uniforme rege-
ling voor de nu chaotische avond-
sluiting, het gelijktrekken van elec-
triciteitstarieven voor middenstand
en warenhuizen, het gelijktrekken
van kinderbijslag voor zelfstandigen
en loontrekkenden.
De benzinepomphouders handha-
ven uiteraard hun bezwaren tegen de
accijnsverhoging. Zij overwegen voor 1
hun bedrijfstak een verlenging van
het lange weekeinde dat de Belgi
sche middenstand zich heeft opge
legd. Een lang weekeinde dat door
vele „gematigde" zelfstandigen ove
rigens gretig werd aangegrepen te
winkelen en uit eten te gaan in Ne
derland.
De Belgen die gisteren gewoon
werkten zien met verlangen uit naar
de dag dat ze weer vers brood kun
nen krygen. Brood, dat dan trouwens
een franc meer kost. Alsof men nog
niets van een staking had vernomen
liet het ministerie van middenstand
gisterochtend bekend maken dat de
verhoging onmiddellijk van kracht
werd.
