„Hebben jullie echt
nog 'n filmkeuring"?
Mooie
meiden
met
de
broek
„De peetvader': epos zonder eind
iUPERSTAR DOOR
)RUGS GEVELD
Verbaasde Thorsen kwam
„Quiet days in Clichy'"
zelf verdedigen
in Nederland
V WEEK VAN DE KRITIEK
LANGDRADIGE
PARINGSFILM
0DAG 29 SEPTEMBER 1972
„Quiet days in Clichy", de
film, die de Deen Jens Jörgen
Thorsen als een meer dan op
rollend debuut maakte naar het
gelijknamige boek, dat Henry
Miller voor de oorlog schreef en
later herschreef, is tenslotte
door de Nederlandse filmkeuring
gekomen.
Maar zonder moeite Is dat
niet gegaan. De 40-jarige Deen
se regisseur kwam er heel ont
spannen voor naar Nederland.
een verwonderd gezicht
toch ook wel, want de faam van
Amsterdam als tolerante stad is
In Kopenhagen bekend en hij
rroeg bij zijn korte bezoek, uren
nadat hij voor het ooilege zijn
toelichting had gegeven nog
„Hebben jullie echt nog
filmkeuring" alsof het een ver
schijnsel uit de prehistorie was.
)oor
Piet Ruivenkamp
Als Nederlander ga Je dan nog
maar eens geduldig uitleggen
boe het zit met snel wisselende
tabinetten, met onze confessies,
wat wonderlijk blijft het
rel natuurlijk, nu de mentali
teit zo veranderd is en we niet-
lemin nog aan een keuringssy
steem vastzitten, dat naar de
normen van erg lang geleden is
>gezet.
Het merkwaardigst kwam
Thorsen voor dat er daardoor
weinig of geen rechtszekerheid
Thorsen betoogde dat „Quiet
lys in Clichy" niet het oog
merk heeft sex te exposeren,
dat er geen perversiteit in wordt
getoond, dat het om puur nor
male dingen gaat. Hij vond de
verdediging moeilijk als Je moet
spreken als over een eigen kind.
Maar zijn betoog had succes.
Over de coupures, die op aan
stichten van de keuring waren
aangebracht, toonde hij zich
minder tevreden. Er zal hier
dan ook een kortere versie
draaien dan bijvoorbeeld in
Frankrijk, Duitsland, Denemar
ken en Engeland te zien is ge
weest, vooral door het snoeien
van een aantal liefdesscènes.
Artistiek is de film daardoor
zeker aangetast. De normen van
de filmkeuring vormen nog
steeds een raadsel. De grote pa
rade van eenzaamheid en
drama, die men herkent in de
omzwervingen van twee levens
lustige Amerikanen is met veel
gevoel voor sfeer en menselijke
herkenbaarheid getroffen.
Openhartig en vrijmoedig en
ook zeer zuiver. De regisseur
zegt terecht dat Silvano Man-
gano in „Bittere rijst" er vele
Jaren geleden een zuivere sex-
expositie van maakte, wat van
zijn film niet gezegd kan wor
den. Het gaat meer dan om de
scshrijver en zijn vriend, om de
heel verschillend geaarde meis
jes, die zij ontmoetten.
Thorsen heeft een bewonde
renswaardig resultaat bereikt
met zijn voornamelijk Deense
cast im een zwartwitfilm, waar
voor de buitenopnamen in Parijs
en de binnenopnamen in de stu
dio's in Kopenhagen gedraaid
zijn.
Het was natuurlijk een hele
onderneming, want Henry Mil
ler schreef zijn belevenissen op
basis van persoonlijke ervarin
gen van een vooroorlogs Parijs
in zijn barokke en associatieve
stijl over het levensgenot, de
drang naar een terugkeer tot
het eenvoudige bestaan, de hon
ger, die bohémiens moesten
doorstaan in die periode.
Men beleeft „Quiet days in
Clichy" als een I - am-a-camera
observatie door de ogen van de
hoofdfiguren heen: korte maar
rake meisjesportretten vaak
ontspannend en tragisch tege
lijk. Thorsen had nog geluk dat
hij drie jaar geleden juist een
Parijs trof, dat zijn klassieke
aanzien nog volledig bezat. De
Een verheugde
Thorsen nadat
zyn "Quiet days
in Clichy" is
goedgekeurd.
buurt van Clichy is nu langza
merhand geheel van zijn vroe
gere luister beroofd.
De Deen wilde een universeel,
niet aan een bepaald tijdperk
gebonden relaas maar bereikte
ondertussen zeer indringend een
klimaat van de vijftiger jaren.
Dat Henry Miller, die Thorsen
al in 1957 in Kopenhagen aan
schoot over zijn plannen, zeer
content was met de film, laat
zich verstaan, want de sfeer
komt goed over en de associaties
heeft Thorsen als een derde di
mensie trachten te laten werken
met een soort balloons in de
beelden. Miller ervoer de film
als gemaakt in een joviale stijl
met de geest van Rabelais.
Miljoenen hebben „Quiet days in
Clichy' "al gezien. Thorsen dankt
nu over een Christus-film, maar
hij haast zich niet. Ik ben liever
een arme artiest dan dat ik
goedkope films moet gaan
maken. Hij zal zeker niet voor
de televisie gaan werken, die hij
in Denemarken nog corrupter
vindt dan de filmwereld. De
Deense filmindustrie, ruimer ge
subsidieerd dan de onze, zit
midden in een crisis nu de in
teresse voor sexfilms is geluwd.
Een in provocerende termen
sprekende Thorsen wil vooral
internationale films gaan
maken, Frankrijk en Duitsland
hebben al gewenkt. Men zal
stellig meer van hem horen.
DE UITKIJK Onder Congres-
bouw Den Haag.
ijdag: Mysteries van het organis-
n Onibaba;
ter dag: Le weekend en Guiletta
de geesten;
indag: Le cercle rouge en Topaz;
aan dag: De roden en de witten
Oh, what a lovely war;
insdag: Joe Hill en H confor
mista;
oensdag: The damned en Blow-up.
T VENSTER Gouvemestraat
Rotterdam:
vrijdag: Obsessions en Early works;
zaterdag: De grote stilte en Citizen
Cane;
zondag: The legend of Lylah Claire
en The arrangement;
maandag: The rain peole en La
voie lactée;
dinsdag: Slag om Algiers en
Guiletta van de geesten;
woensdag: A man called horse en
Death in Venice.
Goede films in
andere steden
Titel: „Ciao! Manhattan". Hoofd-
»Uen: Edie Sedgwick, Wesley
aues en Paul America. Produktie
regie: John Palmer en David
lisman. Theater: Studio.
,Ciao! Manhattan" is geen
peelfilm, maar een, enigszins gero-
ïantiseerde, documentaire over het
m van Edie Sedgwick, die zelf
hoofdrol speelt. Edie Sedgwick
derf vorig jaar november, volko-
afgebroken door het gebruik
drugs. Zij was de eerste „su-
erstar" van de jaren zestig en
am in het wereldnieuws, toen zij
hoofdrol ging spelen in de films
i Andy Warhol .Poor little rich
irl", Peaty No. Two" en „Vinyl",
verschenen van haar foto-repor-
iges In „Life" en „Vogue" en in
965 werd zij door de New York
ferald Tribune uitgeroepen tot
aeisje van het jaar. Deze successen
irachten John Palmer en David
ADVERTENTIE
Zondag
koffiedrinken bij
Haydn
Zondagmorgen om 11.30 uur
in de Stadsgehoorzaal to
Leiden. Koffieconcert te geven
dóór het
Amati kwartet
(strijkkwartet)
Op 't programma staan
werken van Bartok, Wolf en
Haydn.
Toegangsprijs: f2,50, kinderen
tot 16 jaar f 1,2
U bent vanaf
11.00 uur
welkom
kopje koffie.
Weisman op het idee een film over
Edie Sedgwick te gaan maken. Oor
spronkelijk lag een zwart-wit film
van een half uur in de bedoeling.
Edie raakte steeds sterker aan de
drugs, maar zij stond er op dat de
film werd afgemaakt. Zelfs toen zij
lange tijd in een herstellings-kli-
niek in Santa Barbera terecht
kwam.
„Ciao! Manhattan" beleefde zijn
wereldpremière in Amsterdam (Ci-
netol en Leidsepleintheater)„Het
was niet moeilijk deze film te
maken", zei Weisman, toen hij tij
dens de première in Amsterdam
was. ,X>e film schreef zichzelf. We
hebben Edie met de camera ge
volgd en haar zelf aan het woord
gelaten. Er was geen scenario of
zo. Het meeste werd aan het toeval
overgelaten".
Dat laatste is duidelijk te mer
ken, want „Ciao!" is af en toe zeer
moeilijk te volgen. De film is door
spekt van terugblikken op het ster
leven van Edie Sedgwick in de
Andy Warhol Factory. Deze scènes
zijn cehter in zwart-wit opgenomen
(het zijn gedeelten uit de geplande
30-minuten film) .terwijl het bijge
voegde gedeelte in klein* is.
Dat laatste gedeelte werd opgeno
men met toestemming van de art
sen, die Edie behandelden. Zij
stonden Palmer en Weisman toe
ook het „shocktreatment" op te ne
men. Edie kreeg in één jaar tijd
vijftig van die behandelingen, ter
wijl normaal in de kliniek van
Santa Barbera een maximum van
drie per maand wordt aangehou
den. Het begint allemaal wanneer
een boerenjongen uit Texas, die in
Californië is terechtgekomen,
Susan, zoals Edie in de film wordt
genoemd, een lift geeft als zij onder
drugs en naar gewoonte met ont
bloot bovenlijf aan de kant van de
weg staat. Wesley de Texaan, komt
bij Susan thuis. Dat huis bestaat
uit een grote tent, die over het
zwembad van haar ouderlijke villa
is gespannen. Daar leeft Susan in
haar eigen wereldje van drugs,
dichtbij, maar toch ver weg van
haar moeder (vader is inmiddels
overleden). In die tent vertelt zij
aan Wesley haai* hele levensge-
JAN VAN DER NAT
CHINESE FILMWEEK The Mo
vies, Haarlemmerdijk A'dam;
DECAMERONE (Pasolini)De Uit
kijk, Prinsengracht A'dam;
FRENCH CONNECTION Fried -
kin)Du Midi, de Carpentierstr.
Den Haag;
FRENZY (Hitchcock)Alhambra,
Weteringschans A'dam;
JUSTE AVANT LA NUIT (Cha-
brol)Kriterion, boven Groot
handelsgebouw Rotterdam;
KLUTE (Pakula): Rial to. Cein
tuurbaan A'dam;
MACBETH (Polanski)Studio,
Oudegracht Utrecht; Du Midi,
Apollolaan A'dam;
MAN FOR ALL SEASONS (Zinne-
man)Cine ,JD", boven theater
Desmet A'dam;
MET JOUW TANDEN IN MIJN
NEK (Polanski)Blo, Middenweg
A'dam;
DE PEETVADER (Coppolo)Tha
lia, Kruiskade R'dam; Grand,
Nwe Binnenweg R'dam; Rem
brandt, Oudegracht Utrecht;
Corso, Prinsestraat Den Haag;
Metropole-Tuschiinski, Camegie-
plein Den Haag; Tuschimski, Reg.
Breestraat A'dam; Nöggerath,
Reg. Breestraat A'dam;
2001, A SPACE ODYSSEY (Ku
brick): Bellevue-Cinerama, Mar-
nixstraat A'dam;
SUNDAY, BLOODY SUNDAY
(Sohlesinger)Passage Schiedam
ROSEMARY'S BABY (Polanski)
Hallen, Jan v. Galenstr. A'dam;
TARGETS (Bogdanovich)Lijn-
baantheater R'dam;
TRASH (Morrisey): Calypso,
Kruiskade R'dam; Studio K,
Roetersstraat A'dam;
ZES WEKEN BERGMAN: deze
week „Les in liefde", „Glimlach
van een zomernacht", en .Ret ze
vende zegel": Cinetol, Tolstraat
A'dam.
Nachtfilms
CAMERA „Little murders", de
film" die dit weekend in de nacht-
voorstellingen op de Hogewoerd
draait, is een bijtende satire, door
cartoonist Jules Feifer geschreven
In de hoofdrollen Elliot Gould, die
in Mash al bewees in satyrische
films zeer goed tot zijn recht te
komen, Alan Arkin en Donald
Sutherland.
REX De Rex biedt ook in het
weekend weer de nodige sex-
plaatjes. .Rust for sex", heet het
allemaal. En dat zegt genoeg, voor
de ware liefhebber van het genre.
Kindermatinee
sten een heel vermakelijke film. De
oude snoeper Yogi die zichzelf
als enige slimmer vindt dan de
doorsnee beer heeft het weer
niet gemakkelijk.
Blijvers
CAMERA In het theater aan
de Hogewoerd gaat de vertoning
van Bogdanovichs „What's up,
doc?" nog vrolijk een weekje door.
En terecht. Een speelse, aardige
film met toch een kleine dubbele
bodem. De oude slapstick in een
nieuw jasje.
TRIANON „De inbreker" blijkt
het niet slecht te doen. Lelden kan
er deze week in het theater op de
Breestraat nog naar gaan kijken.
Deze voor Nederlandse begrippen
zeer professionele rolprent is zeer
spannend Bovendien wordt er. met
name door Rijk de Gooier in de
hoofdrol, zeer kundig in geacteerd.
Titel: De Peetvader; regie: Fran
cis Ford Coppola, belangrijkste rol
len: Marlon Brando, Al Pacino.
Theater: Luxor.
„De Peetvader" is één van die
films die gebakerd en gewiegd is in
de, publiciteitsmachine; vanaf de
eerste letter op het script tot aan
de pretentieuze presentatie in de
bioscoopadvertenties. Op zo'n mo
ment dien je eigenlijk al gewaar
schuwd te zijn, maar desondanks
ga je met de hoogste verwachtingen
naar het theater, het thema van
de filmmuziek zacht neuriënd.
De klap komt daardoor extra
hard aan. Want „De Peetvader"
blijkt een epos zonder eind, met
een choco-ijsje in de pauze als
enige troost.
De familie-kroniek rond Don
ADVERTENTIE
Corleone, leider van één van de
maffia-dysnastieën uit de criminele
aristocratie van New York is in
feite niets anders dan een langdra
dige triologie, zoals die vroeger
goud-gestempeld via de bon in de
radio-bode te bestellen was. In dit
geval niet de norse landbouwers
die elkaar broeierig het leven zuur
maken, terwijl ze zwijgend in het
firmament turen, maar de schiet
grage Siciliaanse coterie in de
nieuwe wereld. Bloed en brekend
autoglas. Als de handen een korte
poos geen schietgerei omklemmen,
dan zorgt een druipende doopkaars
wel voor het opvullen van de leegte.
Maffia wordt immers bedreven door
godvruchtige mediterane types in
de Nieuwe Wereld, die de heilige
waarden van gezin, kerk en eer in
de stalen loop van hun trefzekere
machinegeweer gegrift hebben.
Romantiek
Omdat de wereld alternatieve
helden wenst, moet om het moord
lustige milieu van de maffia een
soort romantiek gesponnen worden,
die volstrekt nergens op slaat. Wie
een paar weken heeft rondgekeken
op Sicilië krijgt een drie uur du
rende lachbui bij wat regisseur
Coppola aan glamour op het cellu
loid schildert. Het is allemaal on
echt, commercieel en quasi-diep-
Marlon Brando (rechts) en Al Pacinopizza sicüiana.
Verhalen als „De Peetvader" over
wat zich aan de zelfkant van het
bestaan afspeelt, zijn er natuurlijk
altijd geweest. Het idee van de
warm-voelende mens achter de fa
cade van meedogenloos organisator
van georganiseerde misdaad is veel
ouder dan de public relations-
mensen van Paramount ons denken
te kunnen wijsmaken. Het boek.
waarop de film Is gebaseerd was al
een geheide best-seller en legde al
zo'n wurgende greep op de film
maker dan hU nauwelijks meer kon
ademen.
Marlon Brando in de titelrol is
een grandioze Italiaanse immi
grant. Maar hij zou ook een fat
soenlijke ijsoo-man of meester-
schoorsteenveger kunnen zijn, de
patriarch van een godvruchtig,
soms bijgelovig en altijd lawaaierig
geslacht Als hij op natuurlijke
wijze een zeldzaam geval ln de
buislmess ln de tuin sterft, ter
wijl hij met zijn kleinzoon speelt,
is zoon Michael, die eerst helemaal
niets voor het maffia-bedrijf voelde,
zo ver gevorderd dat hij het vaan
del van de dynastie kan verder
dragen. Corleone is dood, leve Cor
leone. Gewoon een keukenmeiden
roman, maar dan met voornamelijk
slechte mensen. De tomatenketshup
bl) al die lijken is niet aan te sle
pen en als er maar een vleugje
verband met de Amerikaanse wer
kelijkheid zou zijn geweest, dan was
het probleem van de maffia allang
opgelost, want de Vijf Families
doen niets anders dan elkaar uit
moorden via een soort mens-erger-
Je-niet met kogels.
De marathonzitting wordt overi
gens opgevrolijkt door een ware
vloot van statige Amerikaanse
sleeën van net na de oorlog, bak
beesten van een robuuste schoon
heid. Maar helaas hun portieren
worden met lood doorzeefd en hun
kofferruimten opgeblazen en wat
resteert is een pizza siciliana van
geteisterd blik. Wie daar trek in
heeft, kan zich in Luxor een onge
luk eten.
HAN MULDER
Bendeleidster Brigitte.
Titel: Ontembare vrouwen ln het
wilde westen (Les Petroleuses)
leeftijd: 18 jaar; hoofdrollen: Bri
gitte Bardot en Claudia Cardinale;
theater: Lido.
We zijn het zo langzamerhand
wel gewend: in westerns zijn alle
mannen sterk en slim en alle vrou
wen mooi, dom en bang. Kom,
dacht Christian -Jacque,- de regis
seur van Les Petroleuses, laat lk
het eens omdraaien. Hij zocht een
paar wereldberoemde mooie meiden
op en gaf ze de hoofdrol tn de
film. Alle andere rollen zijn ver
deeld onder uiterst domme en
bange mannen en dappere vrou
wen. maar die zijn dan ook wel
weer zó, dat ze niets liever willen
dan trouwen met die domme man-
Bardot en Cardinale spelen de
rol van twee elkaar beconcurerende
bendeleidsters. Ze gunnen elkaar
het licht in de ogen nieten doen
alles om elkaar een hak te zetten.
De vier zusters van de één probe
ren met allerlei verleidingsmanoeu
vres de broers van de ander buiten
spel te zetten, wat uitstekend lukt.
De bendeleidsters zelf hebben
geen andere mensen nodig, zij heb
ben voldoende aan elkaar. In het
begin peilend, later ln een vuistge
vecht en op het eind in een harte
lijke verhouding.
Christian-Jaque heeft er geen
uitschieter van gemaakt, lk vraag
me af of hij daartoe ln staat is,
maar hij neemt wel op een koste
lijke manier de traditionele wes
ternmakers in de maling en drijft
dat tot in het oneindige door.
RONNY VTNK
Titel: Man en vrouw in bed
(Marital Happiness). Theater Rex.
Leeftijd: 18 jaar.
De film „Man en vrouw in bed"
is bedoeld als leidraad voor Jong
gehuwden. Het is een soort voor
lichtingsfilm, die beoogt het leven
van de Jonge paartjes gelukkiger te
maken. Dit wordt dan gedaan door
het laten zien van een aantal va
riaties op de paringstechniek. Fel
wordt in de film omstreden, dat
men ln het huwelijksbootje zou
moeten stappen zonder geslachte
lijk verkeer te hebben gehad. Het
is duidelijk, dat we hier weer te
doen hebben met een seml-weten-
schappellJke voorlichtingsfilm. In
zijn soort is het ronduit een slechte
film. De scènes zijn uiterst lang
dradig, worden regelmatig onder
broken door een arts, di»r voortdu
rend aan een pijp trekt waarfia
geen kruimel tabak zit en de lief
desscènes worden begeleid door
uiterst klassieke muziek. Op zich
zelf uitstekende muziek, maar niet
helemaal geschikt voor de film die
erbij hoort Ondanks het vele bloot
krijgt men dan de neiging om, zo
ongeveer halverwege de film, ia
slaap te vallen.
