Sociaal contract sluiten onmogelijk'
Volhouden doen
we hoe
duurt'
•88* de winkelstad tussen den haag en leiden
LEIDSENHAGE
'n leidschendam
00000000 reeds 80 zaken geopend
leidsenhage JACHTDAG zatwvlag 30 3efUmbe>r: jachts^ingwo^upi-v&ndlliwaaifcn
leidsenhage
akcentrales wijzen regeringsbeleid voor 1973 af
PvdA: nog
maar twee
maanden
DS'70: geen
maatregelen
tegen inflatie
D'66: Betalings
balans is mirakel
Confessionelen:
Sociaal
contract
noodzaak
WD JUICHT
BEZUINIGING
ZEER TOE
Bedrijfsleven
niet ontzien
Wanneer
halt aan
stijging?
Bezetters van Enka-bedrijf in
Breda
Voor '74
over 2de
geen besluit
luchthaven
VROUW WORDT
STEEDS OUDER
Portier
gestoken
met mes
ORANJEHOTEL (DEN BOSCH)
GAAT DICHT
gdag 19 september 1972
I HAAG „Met een dergelijk
is het sluiten van een sociaal
set onmogelijk. Dit is lijnrecht
rijd met de uitspraak in de
ifde. dat het uiterste zal moe
iden gedaan om tijdig te ko-
lot een sooiaal contract voor
Dat zegt het overlegorgaan
je drie vakcentrales NW, NKV
IV in een commentaar op mil-
inota en troonrede,
rakbeweging doet een dringend
op het parlement om in het
■stelde beleid essentiële wijzi-
aan te brengen, die een tot-
wming van een dergelijk con-
j?el mogelijk maken. Het be-
ip het terrein van het onder-
Is naar de mening van het
gorgaan geheel onvoldoen-
laanvaardbaar blijft de ver-
g in de verdere uitbreiding
et partieel onderwijs voor
ade jongeren.
overlegorgaan wijst met
de belastingvoorstellen van de
ing van dë hand. Met name de
/an het laagste btw-ta-
aet één punt en het hoogste
irief met twee punten, maakt
uenste beperking van de prijs-
ig tot vijf procent volstrekt on-
ijk en heeft een negatief ef-
de inkomensverdeling,
btw-verhoging met meer dan
lunt voor het hoogste tarief
de vakbonden uit den boze.
lats daarvan zal de inflatie-
niet moeten doorgaan,
ij een speciale regeling voor de
betaalden noodzakelijk is. Ver
niet de overheid de grootst mo-
terughoudendheid betrachten
verhoging van de overheids-
Q.
oeens onaanvaardbaar noemt
kbond het uitsluitend op bud-
■e gronden niet verlagen van
rlingeschaal bij het kleuter-
issisonderwijs.
uitbreiding van het woning-
irogramma met 1750 woningen
hts de helft van hetgeen vol-
bet actieprogramma wenselijk
zou zijn. Deze uitbreiding draagt
overigens een fictief karakter, aan
gezien de in het kader van het eer-
bouwde vijfduizend woningen in
mindering zullen worden gebracht
op het programma voor 1973.
De regering beseft niet dat dit ka-
>met en deze kamer nog maar twee
maanden zitten zo zegt PvdA-frac-
tievoorzitter Den Uyl in zijn com
mentaar op miljoenennota en troon
rede.
De verhoging van de btw met 1200
beidsproduktiviteit is veel groter dan
was voorspeld. De werkloos
heid blijft hoog en de meevallende
groei van de economie is vooral ten
gunste van de winstinkomens
Als gevolg van het ontbreken van
elk prijsbeleid stijgen de prijzen met
zeven procent en worden de inko
mensverhoudingen scheef getrok
ken. Het kabinetsbeleid heeft er
volgen^ de heer Den Uyl toe geleid
dat dit jaar de overheidsbestedingen
zijn teruggelopen. De uitholling
van de gemeenschapsvoorzieningen
duurt voort.
Het is onvergeeflijk, dat het kabi
net de mogelijkheid van een sociaa'
contract blokkeert door geheel voor
bij te gaan aan redelijke verlan
gens van de vakbeweging, aldus de
fractievoorzitter. Zowel de bezuini
gingen van het kabinet die de wer-
•cende jongeren betreffen, als het
uitstel van de verlaging van de
leerlingenschaal voor kleuter- en ba
sisonderwijs bewijzen, dat het kabi
net niet inziet dat Juist in deze tl
deze voorzieningen voorrang moeten
hebben.
De verhoging van de btwmet 1200
miljoen gulden bevordert het infla
tieklimaat en is in strijd met een
evenwichtige lastenverdeling. Uit de
begroting blijkt dat de VVD een
sterke greep op het regeringsbeleid
heeft.
Door het ontbreken van effectieve
maatregelen terzake van de infla-
tiebestrijding komt de inflatoire wer
king van de btw-verhoging dubbel
hard aan. De herhaaldelijk door
DS '70 uitgesproken vrees dat het
cabinet geen effectieve maatregelen
voor de bestrijding van prijzen- en
inkomensinflatie zou treffen, is he
laas bewaarheid.
Zwakke groepen, zwakke gebieden,
collectieve voorzieningen en de werk
gelegenheid dreigen hierdoor op
nieuw in de knel te geraken. Aldus
het commentaar op de miljoenenn-
ta en de troonrede van de tweede-
Kamerfractie van DS '70.
Iedere verschaffing van gegevens
over het ontstaan van de breuk
het voormalige kabinet Biesheuvel
ontbreekt. In tegenstelling tot h
vorig jaar toen op 16 Juli reeds de
streefcijfernota en de nota beleids
ombuigingen gepubliceerd waren is
hierover ditmaal geen enkele nota
verschenen. Een verder terugdringen
van de overheidsuitgaven valt naar
het oordeel van de tweede-kamer
fractie van DS '70 toe te Juichen. P
het totale pakket van beleidsombui-
Ten aanzien van de economische
sitluatie. die ons land op vrij korte
termijn te wachten staat, vertonen
de miljoenen en de macro.economa-
sche verkenningen een scherp con
trast met de sombere verwachtingen,
die nog kort geieden door het Cen
traal planbureau en de regering
werden geschetst. De positie van de
lopende rekening van de betalings
balans is op oijna miraculeuze wijze
verbeterd.
De rendementen van de be
drijven vertonen weer een duidelijke
opgaande Lijn en het arbeidsinko-
menquote is opvallend gedaaiu. Al
dus het commentaar van D'66-frac-
tievoorzitter Van Mierlo op de mil
joenennota.
Bij het voorgestane beleid' zijn de
ontwikkelingen van lonen en prijzen
veel te optimistisch gescnat. De in-
flatiebestrijding en de werkgelegen
heid zijn veruit de zwakste pun
ten.
trokken, is de onverminderde nood
zaak van matiging van inkomens-
en prijsontwikkeling. Daartoe is een
sociaal contract nodig, dat nagenoeg
de gehele groei van het nationaal
produkt bestemt voor de collectie
ve sector. De laagste inkomens moe
ten wel reëel stijgen.
Aldus het commentaar van de
voorzitters an de tweede-kamerfrac
ties van KVP. ARP en CHU, mr.
Andriessen, Aantjes en drs Til anus,
„Een wat hoopvoller perspectief voor
economisch herstel helaas nog
duidelijk onvoldoende voor de werk
gelegenheid maakt krachtige be
strijding van de inflatie nog altijd
dringend noodzakelijk", aldus de he
ren Andriessen, Aantjes en Tilanus
in hun gezamenlijk commentaar
zeggen zij, dat de noodzaak van het
sociaal-contract destemeer klemt,
gezien de uitgangspunten van de be
groting, namelijk matiging van
de inkomensstijging tot negen pro
cent en van de prijsstijging tot vijf
procent. De inflatie bestrijding is
van groot belang voor de stryd te
gen de werkloosheid. Met het oog
daarop blijft ook het regionale beeld
van grote betekenis", aldus de con
fessionele drie.
Niet alleen via matiging van lo
nen en prijzen, ook via een zo zui
nig mogelijke begroting kan en moet
de inflatie worden bestreden. Tijdens
de opstelling van de oegroting is er
voor meer dan twee miljard gulden
bezuinigd. Ik juich dat toe. Helaas
ontbreekt in de miljoenennota echter
een helder, goed uitgewerkt over
zicht van de verwezenlijkte bezui
nigingen, aldus WD-fractievoorzit-
ter Wiegel.
"Bijzonder verheugd ben ik over
een aantal belastingmaatregelen: de
inflatiecorrectie gaat voor 80 procent
door, de zelfstandigen kunnen be
lastingvrij gaan sparen, de wiebel-
tax gaat naar nul en op aandringen
van de VVD krijgen de middengroe
pen een tegemoetkoming van een
kwart miljard in de inkomstenbelas
ting.
"Daar tegenover was enige belas
tingverhoging, vooral in de indirec
te sfeer, onvermijdelijk. Ten gevolge
hiervan stijgt de belastingdruk in
1973 met 0.4 pet van het nationaal
inkomen. Dit is minder dan de helft
van de drukstijging die dit jaar op
treedt.
"En het beeld wordt nog gunsti
ger wanneer het terugbrengen van
de wiebeltax tot nul in aanmerking
wordt genomen: dan treedt volgend
jaar zelfs een daling van de belas
tingdruk op.
Een goed beleid, dat onze kiezers
zai aanspreken", aldus het com
mentaar van de heer Wiegel.
Uib de miljoenennota blijkt, vol
gens het Nederlands christelijk
werkgeversverbond, dat de autono
me groei van de collectieve sector
tot verstikking leidt. Deze proble
matiek wordt helder geschetst: de
noodzaak om orde op zaken te stel
len duidelijk onderstreept.
Het NCW constateert dat het
bedrijfsleven in de belastingplan
nen allerminst is ontzien. Het ver
bond hecht echter grote waarde aan
het definitief eindigen van de over
gangsregeling btw-investeringsgoe-
deren.
Het NCW vindt het opvallend dal
de centrale overheid voor het eerst
sinds jaren geen beroep wil doen op
de kapitaalmarkt. De dekking wordt
daardoor, behalve door bezuiniging,
volledig in belastingverzwaring ge
vonden.
De tariefsverhogingen by deze
overheidsdiensten staan in geen en
kele verhouding tot de algemeen ge
wenste matiging in de prijsverho-»
ging.
De stijging van het uitgavenni
veau der rijksbegroting 1973 met
5.5 miljard gulden wordt voor ruim
twee miljard gulden veroorzaakt
door het overheidsapparaat. De
voorziene stijging van het over
heidsapparaat met tienduizend per
sonen in één jaar, doet de klemmen
de vraag rijzen wanneer aan die
stijging een halt zal worden toege
roepen. Aldus de drie centrale orga
nisaties van ondernemers in het
midden- en klein bedrijf in een
commentaar op de miljoenennota.
De drie organisaties (Koninklijk
Verbond van Ondernemers, Neder
lands Katholiek- en Neder
lands Christelijk Ondernemersver-
bond) zijn van oordeel dat een zwa
re hypotheek op de begroting wordt
gelegd door de hoop dat de nullijn-
gedachte in het kader van het ma-
tigingsbeleid zal slagen. De drie
centrale organisaties stellen met
teleurstelling vast dat er niettemin
toch een begrotingstekort van drie
miljard gulden wordt geraamd.
Uiterst voldaan zochten
setters van de ENKA-fabriek
treda gisteravond een plaatsje
in van de honderden veldbed-
die in de loop van de dag wer-
sangevoerd. Zij gingen slapen
de wetenschap, dat het eerste
de aktie in ieder geval wa;
igd: heel Nederland nog eens
de neus op het keiharde fei
ken, dat ontslag dreigt voor
zeventienhonderd werknemers.
te drie- a vierhonderd bezet
tingen tegen middernacht naar
Uitrusten voor de dagen, dj
komen en dat zullen er even-
ieer veel zijn. „Wij blijven
lang tot er een beslissing is
:n over de toekomst van hef
ijf. En dat mag er maar één
namelijk open blijven", zegt
van de ENKA-werknemers.
louden doen we. hoe lang hr
Mg duurt", vult een ander aan.
hebben onze kerstkalkoenen a
kerteld!".
Er heerste vannacht een diepe rust
rond het bedrijf. Strenge regels
moeten ervoor zorgen, dat die rusf
blijft, zodat de aktie op geen
enkele wijze uit de hand loopt. To
nu toe kan de Bredase politie, die
meer dan normaal langs de ENK
rijdt, gewoon verder gaan.
Op geen enkele wijze willen de ak-
tiegroep van werkwakers en de vak
bonden, die de bezetting in het
diepste geheim hebben voorbereid,
deze vorm van protest in het hon
derd laten lopen. Bij de hermetisch
afgesloten ingangen van het bedri
staan groepjes wakers, die niemand
binnenlaten. Er werd vannacht
slechts één uitzondering gemaakt
voor een Spaanse tolk, die om
uur aan de poort arriveerde. Hij
was welkom om de enkele buiten
landse werknemers, die ook aan de
bezetting deelnamen, bij te staan.
Verder blijft de poort dicht, behalve
Vóór 1974 kan geen
den verwacht over een tweede na
tionale luchthaven. Gezien de tijd
nodig is voor het verrichten van de
belangrijkste daarmee verband hou
dende onderzoekingen.
Den HAAG (ANP) De ge
adelde levensduur van man.
ien en vrouwen loopt steeds
■Me* uiteen. De dalende ten
ens van de levensverwachting
kij de geboorte bjj mannen
kfcft zich voortgezet en de ver
achting bedraagt thans 70,7
tor» By de vrouwen is sprake
jto een stijging, welke resul
teert in een verwachting van
«M jaar.
Minister Stuyt van Volksge-
*ondheid heeft gezegd, dat de
ftoeiende afstand onder meer
"toe te schrijven aan het naar
'«houding grote aantal man
lijke doden bij verkeersonge-
rtllen en aan de hogere sterfte
®nder mannen als gevolg van
wrt- en vaatziekten en kanker.
Bet geboortecijfer in Neder
land blijft teruglopen. De daling
van het aantal geboorten, die
zich sedert 1960 aanvankelijk
wat aarzelend en onduidelijk
heeft ingezet heeft sedert 1964
duidelijk en praktisch ononder
broken doorgang gevonden. Het
aantal levendgeborenen per 1000
vrouwen ligt thans iets bene
den het gemiddelde niveau in
het tijdvak 1931-1938.
De daling van het geboorte
cijfer wordt niet veroorzaakt
door een dalende vruchtbaar
heid van de Nederlandse vrouw
of door angst voor de toekomst.
Volgens minister Stuyt is het
teruglopen van het cijfer geheel
toe te schrijver aan het achter
wege laten van gezinsuitbrei
ding na het eerste of tweede
Dat staat in de memorie van toe
lichting op de begroting van ver
keer en waterstaat. Wel zal zo
spoedig mogelijk een beslissing wor
den genomen over een vijfde baan
op Schiphol.
Het vraagstuk van een tweede na
tionale luchthaven hangt samen
met de mogelijkheden van een in
tensiever gebruik van de bestaande
regionale velden, mede door de sti
mulering van bedrijvigheid buiten
het westen des lands.
Bij de inschakeling van kleinere
vliegvelden in de toekomst voor
luchttransport op kortere afstand
wordt gedacht aan de introductie
van steilstijgende vliegtuigen.
Minister Langman (Economische Za
ken) handhaaft zijn plan om de in
vesteringen in het Westen des lands
af te remmen door een heffing op
bedrijfsgebouwen en installaties.
Hij komt spoedig met een wetsont
werp. De geraamde opbrengst voor
het eerste jaar is honderd miljoen
gulden.
Bij deze investeringsheffing wordt
zoveel mogelijk rekening gehouden
met het midden- en kleinbedrijf.
Het is de bedoeling om de detail
handel en de horeca, uitgezonderd
de hotellerie, van de heffing vrij to
stellen. Door een in het wetsont
werp op te nemen vrijstelling aan
de voet zal het merendeel van d»*
investeringen in het midden- en
kleinbedrijf ook overigens niet wor
oudejaarsavond een oudejaarsconfe-
den getroffen.
degenen, die naar huis willen.
De bezetters hebben alles wat nodig
Is. zoals eten, bedden, dekens en
spelen om de tijd te doden. Via
transistorradio's en wat televisietoe
stellen blijven zij op de hoogte van
wat in de buitenwereld over de be
zetting wordt gezegd.
Zeer blij waren de ENKA-werkne-
mers met de solidariteitsbetuiging
van de AKZO-collega's uit Duits
land. Een gejuich klonk op het ter
rein toen via de televisie bekend
werd, dat deze achter de bezetters
staan.
Niet kapot waren de bewakers van
de poort over de houding van de
ministers van Sociale Zaken en Eco
nomische aangelegenheden, waar
mee de vakbonden gisteren hebben
overlegd. Beide bewindslieden zien
de akties niet als het middel en tot
te komen.
Een reaktie van enkele werknemers:
„Die mensen praten maar wat,
maar weten niet wat wij voelen.
Laten zij maar eens een paar da
gen hier komen werken!"
De mededeling van de raad van be
stuur is voor de bezetters helemaal
lachertje. Na een lange verga
dering kwamen de leden van deze
raad tot de conclusie, dat de aktie
onwettig is en zo snel mogelijk
moet worden beëindigd". Het we
derwoord van enkele bezetters:
„Weet u wat onwettig is? Dat zij
dit gezonde bedrijf willen sluiten en
zeventienhonderd man op straat
willen zetten!".
Vooral voor de ongeveer 150 ex-
mijnwerkers is de dreigende sluiting
een bittere pil. Eén van hen: „Dat
is nu de tweede keer, dat wij zoiets
zouden moeten meemaken. Enige
jaren geleden kwamen wij zonder
werk omdat de mijnen werden ge
sloten. In twee groepen werd een
aantal van ons hierheen gehaald.
Vier jaar terug kwamen de eerste,
twee Jaar daarna volgde nog een
aantal".
„Toen wist men al, dat de ENKA
in de toekomst dicht zou gaan
maar niemand heeft ons daarvoor
gewaarschuwd. Vol vertrouwen be
gonnen wij aan een nieuwe toe
komst. Nu zouden we weer die el
lende krijgen!".
Achthonderdvijftig werknemers van Enka bezetten sinds gisteren het bedrijf in Breda. Het be
drijf is door de bezetters hermetisch afgesloten.
ROTTERDAM (ANP) De portier
van 'n Rotterdamse bar-dancing, de
36-jarige T. Tul tel, is door twee man
nen stevig toegetakeld met een mes.
De man moest met zeven steekwon
den worden opgenomen in het zie
kenhuis. Hij was gisteren buiten le
vensgevaar. Van de daders ontbreekt
nog elk spoor.
Het tweetal ging de portier te lijf,
DEN BOSCH (ANP) Het be-
kende Oranjehotel in Den Bosch, dat
dateert van 1916, gaat binnen afzien
bare tijd sluiten, omdat het ver
kocht is aan het ernaast gelegen
bankiershuis Lentjee en Drossaerts.
toen deze de toegang tot de dancing
De Wiek aan de Westblaak weigerde.
De mannen bewerkten de heer Tuitel
met een mes, waarna zij er vandoor
gingen. De portier zette de achter
volging in. Na verloop van tyd keerde
hij hevig bloedend in de dancing
terug. IJlings werd hij daarop naar
het Dijkzigtziekenhuis gebracht.
De hotelaccommodatie van Den
Bosch zal hierdoor echter niet wor
den aangetast, omdat de eigenaar
van het hotel, de heer A. Radema
ker, die tevens hotel Centraal op do
Bossche markt exploiteert, van plan
is dit laatste hotel met 60 kamers
uit te breiden.
De capaciteit van het Oranjehotel
bedraagt 42 bedden. Het bankiers
huis LentJ es en Drossaerts, zal de
uitbreiding van zijn kantoorruimte
via de aankoop van het Oranjehotel
in fasen realiseren.
De uitbreiding van Hotel Centraal,
dat dateert van 1905. zal zo snel mo
gelijk worden gerealiseerd. De nieuwe
uitbreiding omvat onder meer een
parkeergarage en diverse vergader-
