aagse Comedie
ijlvol in
otte Goldoni
VECHT VAN TWEE MEESTERS' IN PREMIERE
■ai
«verstaanbare tekst teistert 'Moeder Adam'
*W)//ater
te doen is
'Vis voor vier'
Melodramaatje rond
hunkerende zusjes
fi
t
igse Comedie leek even aan-
s d bij een drievoudig Jubi-
net als een voetbalsterren-
die bij een belangrijke wed-
nerveus niet in haar normale
Sa! m komen. Een als regisseur
-lij meer verrassende Guido de
omt de eer toe de verlossen-
prati öingBta'effer te hebben ge-
met de feestelijke schelmerij,
uit Goldini's „Knecht van
eesters" peurde.
13 ig ging in de Koninklijke
de première van het
de Italiaanse auteur uit
van de commedia
ontwikkelde en dat sinds
bajeldpremière in Milaan in 1746
is geworden,
bekijken op de hand van
stukken van Goldini
men triest het hoofd
bij zoveel kinderlijke grap-
maar dat is vaak mislei-
?ant in feite biedt de auteur
Samaar een perfecte kapstok,
denkbare, maar toch
afwogen stramien, dat alle
moet bieden aan de vinding-
20& van de spelleider. Het fc_
eidens moeilijk karwei een
als echt grappig overeind
te brengen; met wat vaardige routi
ne komt men er niet, het is een
duidelijke krachtproef.
Die doorstond Guido de Moor
glansrijk, men zou er zelfs bij kun
nen zeggen: hij moet er wat Ita
liaans bloed voor hebben om het te
doen zoals hij deed met een rake
observatie van over hun theewatei
rakende zuiderlingen. Hij durfde de
uitdaging aan om dicht in de buurt
te blijven bij het monument dat
Strehler ontwierp van de „Knecht"
met een onnavolgbaar Jonglerende
Moretti.
Een stijlvoorstelling met maskers
bij diverse figuren als Truffaldino,
de dokter, de herbergier, maar stijl
(heldere, lucide stijl in de montere,
eenvoudige aankleding van Harry
Wich en Bas Noordhoek Hegt) wel
ke het dartele leven niet uit de
voorstelling drukte. Dat was het
knappe in de regie, stijl en vrolijk
heid, die elkaar nog wel eens willen
opvreten, reikten elkaar hier de
hand in een festijn van schelmerij,
waar van lieverlede ieder zich aan
gewonnen moest geven. En dat
doen volwassen premièregangers, die
gemaand worden weer een beetje
kind te worden, niet gemakkelijk.
Een van de kleurrijke scènes uit Goldini's blijspel "Knecht
van twee meesters" dat door de Haagse Comedie in een stijl
voorstelling wordt gepresenteerd.
Een bezetting, die over de hele linie
tot verfrissend komediespel kwam
in geestige vondsten de spelers
verstoldep soms tot porceleinen
beeldgroepjes vonden in Jules
Royaards hun lenige, watervlugge,
onweerstaanbaar liegende aanvoer
der. Hij is een acteur, die voorbe
stemd was om de Truffaldino op
zijn speelstaat te hebben. De ver
wachtingen, die men erover hebben
kon, zijn meer dan royaal ingelost.
Zelfs met de belemmering van een
masker. Want daarachter openden
radeloze ogen bronnen van wanhoop
en improvisatietalent. Als zijn Truf
faldino nog iets aan brutale bra-
vour wint kan men van een triom
fale rentrée van Royaards bij de
Haagse Comedie spreken.
De overigen werkten in het opgeto
gen spel van verwisseling en bedrog
stijlvol mee, Eric van Ingen en Leo
de Hartogh als twee maffe oude vo
gels om elkaar heen draaiend voor
aan, maar ook Anne Oostveen, Rei-
nier Heidemann, Anne-Marie Heyli-
gers, Wim van den Heuvel, Guus
Verstraete, Rick Nicolet, Gerard de
Groot en Bob van Tol.
P. Ruivenkamp
gav tMoeder Adam", het stuk
lharles Dyer waarmee de
Producties loot (onder ar-
i leiding van Josephine van
ïtje en) van de vernieuwde
Nieuw Rotterdams To-
1 zich in het gelijknamige
T rtje presteerde, werkelijk
jtr.eenzaamheid van de mens
ie programmatoelichting
zoals ook het evan-
*ie Willeke AVberti-romans
jee in Mens en het oeuvre van
4$ daarover handelen
Het gaat hier meer om
igei&terbehandeling van een Oi-
3 complex, en dan nog in een
51111 milieu. De Engelse onderti-'
:stt ne Sunday in a Cathedral
ajj, zou je kunnen vertalen als
zondag je achter de horren
2 taphorst", als het stuk ook
in zijn associaties, waar
leeds mee werkt, niet zo na-
lijk Brits zou zijn.
p liet veel gedaan, om dat Brit
se accent hoe dan ook wat op te
zuiveren. Je zou daarbij denken aan
een bewerking door middel van dp
vertaling, maar Han Besseling, die
voor die vertaling tekent, staat zeer
dicht, al^ie dicht bij de artistieke
leidster en hoofdrolspeelster Josephi
ne van Gasteren om van die zijde
te worden gecorrigeerd. Het stuk is
geregisseerd door de schrijver: het
is natuurlijk niet te verwachten dat
juist hij ook maar de titel of jota aan
zijn tekst zou gaan veranderen.
Ernstiger nog is de consequentie
van het inzetten van een regisseur
die onze taal niet beheerst: een fa
lende tekstregie, meestal merkbaar,
hier met akelige gevolgen: minstens
een derde van de tekst is onver
staanbaar. Zonder dat excuus van
de regisseur een eigenlijk onvergeef
lijke zaak bij vakmensen als Jose
phine van Gasteren en Henk van
Ulsen, in een theatertje als Piccolo.
Een moeder en haar zoon, gestrand
In een kleine Engelse stad, beheerst
door die kathedraal. De moeder ls -
blijkt later in het stuk - verleid
(heet dat) door een korperaal in
Brits-Indië, waar zij de dochter van
de zendeling was, met alles wat
daar bij hoort aan begrippen en
verwachtingen. Haar eenmalige ont
moeting met de liefde, ervaren als
zwakheid, heeft die vorm van men
selijk contact, zelfs met haar zoon,
voor haar bedorven, en ook licha
melijk is zij gehandicapt. Haar zoon
is maatschappelijk mislukt, is op
zijn moeder georienteerd, hunkert
naar liefde ook van haar, en vlucht
in spelletjes met het leven.
Het stuk is een analyse van die si
tuatie, er „gebeurt niet veel, en
wat er zichtbaar is heeft Charles
Dyer als regisseur in een goede
mise en scène gegoten. Maar het
stuk rust muurvast op het woord:
het is een gedramatiseerde psycho
logische roman. Die toneelsituatie
vraagt een weloverwogen tempo, een
zeer genuanceerde beheersing van
de' soms rijk vloelende woorden
stroom. Dat tempo hadden indertijd
Guus Os ter en Joan Remmelts in
Dyers stuk „Staircase", een soortge
lijke analyse van een homofiele re
latie, heel duidelijk. Hier ontbraken
die schakeringen.
Vooral door het ontbreken van die
nuanceringen wordt het stuk te lang,
want wat overblijft is een moeder-
zoon-relatie, die na de tijd die een
eenakter zou nemen wel als toneel
ls uiteengezet. Josephine van Gaste
ren maakt haar autistische moeder
redelijk sinister, onbewegelijk in
bed gekluisterd en dus beperkt b
haar dramatische middelen. Henk
van Ulsen geeft zijn wanhopige
zoon een maximum aan uiterlijke
theatermiddelen mee, en daarvan
heeft hij een geweldig arsenaal ln
huis. (Van cht stuk zal op dinsdag
avond 26 september een opvoering in
het LAK-theater worden gegeven).
JAAP JOPPE
BRAMMET JE FOK EN DE BRAMPOPPEN
Met ontzetting hadden Ruit en Bolhoed gezien, hoe
end Mativersatti door Bram werd ontmaskerd. En ze moes-
<ie$r even over nadenken of ze hem loei te hulp zouden schie-
lenslotte was het zijn schuld, dat ze veel geld zouden ver
en tóch geen wraak op Brammetje hadden kunnen nemen.
gooiden snel kruis of munt, en besloten toen toch hun mak-
gejlhelpen. Maar zodra ze naderstormde sprong Bram achter
rijen marcherende mannetjes die de Luit en Bolhoed voor de
voeten liepen en meteen xn broekspijpen klommen.
„Voorzichtigvoorzichtigtrap er niet op, die dingen kosten geld",
riep Maliversatti en de Ruit en de Bolhoed wilden wel, maar de
mannetjes kwamen nu zelfs in hun broekspijpen en door dat ge-
kietel voerden ze malle sprongen uit. Hun rare gedans en hun kre
ten deden Bram dubbel slaan van de lach. Alle ellende van de
tocht werd nu goedgemaakt, en hij herinnerde zich niet ooit eer
der zo te hebben gelachen.
Dinsdag
Leidse bioscopen
het org,-
__1 21.15 uur,
do. vr., ma* en dl~14.30 mwMnee: „Jun
gle Jlm en de skeletmannen" ai. za
en wo 14.30 zo 14.00 en 16.15 uur.
Nachtv. vr/za 23.30 .Little big man"
18 jr.
studio: „Traeh" 18 Jr dag 1430 19.00
en 21.15 uur zo 14.30 16.45, 19.00 en
21.15 uur.
Luxor: What's up Doc" ai. Dag 14.8
19.00 en 21.15 uur zo 14.00, 16.45, 19,00
21,15 uurl
Lido: .Bad man's river" 14 Jr. dag
:.30, 19.00 en 21.15 uur zo 1430, 16.45
19.00 en 21.16 uur.
Trianon: „De inbreker" 14 jr dag.
14.30. 19.00 en 21.15 uur. Zo extra
voomt. 16.16 uur.
Hex: „Naakt in vreemde bedden" 18
jr dag. 1430, 19.00 en 21.15 uur.
T en toonstellingen
Wassenaar (Kunstzaal Heuff) Expo
sitie Els de Haas (schilderijen) Frans
de Haas (schilderijen en prenten) en
Annebet Stam en Erik Windig (potte-
bakkersgrapjes) ma. t.e. m. zat. 10 uur
voorin.5 uur nam., bovendien di. 8
10 uur nam. (t.e.m. 30 september).
De Lakenhal Expositie Leon van den
Eijkel (tekeningen en grafiek) dag.
10 uiUr voorm.-5 uur nam. zo 1-5 uur
nam. (t.e.m. 22 oktober).
De Lakenhal Expositie „De Leidse
_3fjes". Dag. 10 uur voorm. 5 uur na
middag, zo. 1-5 uur nam. (t.e.m. 9
september).
Museum voor Volkenkunde, Steenstr
1 Leiden >PFai la" zomertentoonstelling
over zeilen ln de Stille Zuidzee ma
t.e.m. za 10 uur voorm.5 uur nam
Zon. 1-5 uur nam. (t.a.m. 7 januari).
Molen de Valk Molenmuseum dl t.e.
zat. 10 uur voorm.-6 uur nam. (zo.
en f.d. 15 uur nam.
Ned. Legermuseum Geopend maandag
Dt en met vrijdag 9 uur voorm. 5 uur
am zon en feestdagen 1-5 uur.
Rijksmuseum voor de geschiedenis
der natuurwetenschappen dag 10-4
uur zondag 1-4 uur.
De Lakenhal: Dag. 105 uur. zon
dag 16 uur
Rijksmuseum van Oudheden (Ra
penburg 28)- Werkd 10 uur voorm tot
5 uur nam zond 1-6 uur nam
Rijksmuseum voor Volkenkunde
(Steenstraat 1): Dag 1Ö-5 uur zondag
1-6 tiU' nam
Rijksmuseum voor natuurlijke his
torie (Raamsteeg 2) Dierenleven ln Su-
runame ma. tot en met zat 9.30 uur
voorm. 4.30 uur nam (T.e.m 26 okt.)
Galerie Van der VI 1st (Botermarkt
3) Expositie Fred Grote (schilderij
en), René NIJhof (tekeningen). Mach-
teld Hooyen (gouaches) en Adriana
Baarspul (keramiek) dL t^un. zat. (t.
e.m. 2 september).
Bezoekuren Ziekenhuizen
Dlaconessenhuls: le klasse dagelijks
11.0012.00 uur 13.1514.00 uur.
18.4619.30 uur 2e en 3e klasse, da
gelijks 13.15—14.00 uur en 18.45—19.30
uur. Kinderafdeling dagelijks 14.45—
15.30 uur maandag- woensdag- en
vrijdagavond 18.30—19.00 uur.
Ellsabethzlekenhuls 3e klasse, dage-
iks van 14.0016.00 en van 18.45
.30 U. 2e klasse, dagelijks van 11.30
Gebakken aal met
tuinkruiden
Snijd 1 kg afgestroopte, dikke
aal schuinsweg in moten en
wentel deze door bloem. Ver
meng 2 eetlepels fijngehakte
kervel. 1 eetlepel zeer fijn ge
sneden prei, 1 eetlepel gehakte
peterselie met een losgeklopt
ei, 2 theelepels olie, 2 theele
pels citroensap, zout en versge
malen witte peper. Druk de
moten aal alle alle zijden goed
in het kruidenmengsel en
daarna in fijn beschuitkmim.
Bak de moten aal op een vrij
laag vuur in boter langaam
gaar en goudbruin. Geef er
brood bij en partjes citroen.
WINA BORN
12.00 en van 14.0015.00 en van
18.4519.30 uur le klasse dagelijks v.
a. 11.30. Kraam afdeling: 3e klasse 15
—16 en van 18.45—19.30 u 2e Klasse
11.3012.00 (alleen vaders) 15.0016
en van 18.4519.30 uur.
Endegeest: dinsdag en vrijdag 13—
430 's zondags 1112 en 1415 uu
Academisch Ziekenhuis: Klasse 1 en
2 dag. 1030—11.30. 1430—16.00 en
19 20 uur: klasse 3 dag. behalve dins
dag van 19—19.45 din v 13—14 uur zat
en zon. tevens van 14.30^—1530 uur
kliniek 'kindergeneeskunde (zaal 22 23
en 24: ouders dag 10.3011.30 14.30
15.30 en 18.1519 uur: overige bezoe
kers maandag tot vrij 18.16—19 uur,
zat en zon 1430—15.30 uur (zaal 60)
alle bezoekers maandag tot vrij 18.15
19 uur zat. en zon. 14.3015.30 uur.
(zaal 61 babyzaal) alleen voor oudera
dag vanaf 10.30 uur. Kinderzaal keel-
neus- en oorheelkunde dag. behalve
dinsdag 18.15—19.00 uur dinsdag 13-14
uur zat. en zon tevens 14.3015.30
uur Gynnacologle en vooqr zwangeren
dagelijks van 10.0011.30 uur en van
15.0020.00 uur behalve op dinsdag.
Op die dag Ls er geen bezoek behal
ve voor patiënten die op woensdag ge
opereerd worden. Voor deze patiënten
ls er een extra bezoekuur van 19.00
20.00 uur.
De bezoektijden voor de afdeling
Verloskunde (kraamvrouwen) zijn
mede in verband met de voedingstij
den als volgt vastgesteld: dagelijks v.
15.30—17.00 uur en van 18.3020.00 u
Kinderen tot 12 jaar kunnen wegens
mogelijk infectiegevaar helaas niet op
bezoek komen.
Het avondbezoek ls uitsluitend be
stemd voor de echtgenoten Alleen
staande moeders en moeders waarvan
de echtgenoot ln het buitenland ver
toeft kunnen 's avonds één bezoeker
ontvangen.
Op dinsdag ls er geen bezoek behal
ve voor patiënten die op die dag be
vallen zijn Voor hen ls er een avond
bezoekuur voor de echtgenoot van
19.0020.00 uur.
ALPHEN AAN DEN RIJN
Rijnoord: le en 2e klasse 10.3011.00
14.0014.45 en 18.00—19.00 uur 3e klas
14 00—15.00 en 18.00—19.00 uur Kraam
afdeling 16.00—17.00 uur alleen voor
echtgenoten 19.0019.30 uur. Kinderaf
deling 15.00—1630 alleen voor ouders
18.0018.30 uur.
Drie ongetrouwde zusters met geld
in het Vreeland van 1830 De
huisknecht moet zijn best doen het
de op jaren gekomen meisjes naar
de zin te maken. Men zal begrijpen
wat hij door moet maken, want de
Decamerone constateerde al dat een
haan honderd kippen satisfactie
kan schenken, maar honderd man
nen nog niet één vrouw.
Na gedane arbeid wordt het dan
ook aan de kant gezet worden voor
deze gedienstige, ware het niet dat
hij een troefkaartje achter de hand
houdt.
Centrum heeft dit gegeven uit de
Deutsche Demokratische Republik
betrokken voor een knipoog naar
het nieuwe seizoen en dat is met
Hoe 19 het ontstaan?
Dit woord: TELGANGER
Men onderscheidt bij zoogdie
ren en in het bijzonder bij paar
den verschillende wijzen van lo
pen, namelijk de natuurlijke:
stap, draf en galop en de kunst
matige waarvan de telgang de
bekendste is. Daarbij licht het
paard tegelijk het linker voor
been en het linker achterbeen
op en niet overkruis; linker
voorbeen en rechter achterbeen.
Het woord telganger is net zo
gevormd als voetganger: die
te voet gaat en als verlofganger:
hij die met verlof gaat. Het
ls dus een paard dat met de tel
gaat. Dit Woord nu betekende
vroeger: lopen. Men zei: ga bo
men tellen voor: verdwijn, schiet
op. Maar er ls ook gedacht aan
het Spaanse thieldo dat Plinitts
noemt voor: paard.
gastregisseur Gtlnbher Thabor uit
Neurenberg stijlvol gelukt in dit
licht verteerbare melo-geg event Je,
dat door Hans Rofduin trefzeker
naar de regionen van de Vecht
was verplaatst.
Op de keper beschouwd had „Vis
voor vier" ook een aardige cabaret-
sketch kunnen worden in de trant
zoals Zonneveld vroeger Rhynvis
Feitüi op de hak nam in enkele tien
tallen minuten, maar auteur Wolf
gang Kohlhaase had om het wat
statisch tezamen zitten van de drie
gezusters toch nog wel zoveel heen
gebreid, dat de voorstelling twee
uur overeind kon blijven.
Elsisabeth Hoytank, Ingeborg
Elzevier en Els van Rooden toonden
geen moeite met hunkerende
schijnheilige zustertjes uit de vorige
eeuw, Jacques Commandeur was de
snuggere gedienstige bij de première
van deze Centrumvoorstelling ln
Haarlem. Ria Vroeman bleek bedre
ven ln het nog eens in balladevorm
herhalen en profeteren van het me
lodramaatje, dat zich in Vreeland
voltrok.
De voornaamste charme stak overi
gens toch in de stilering met een
grappig perspectiefdekor van Gtinter
Kupfer en de werkzame piano
loopjes, die alle romantiek van de
vorige eeuw te baat namen om de
parmantig - potsierlijke handeling
te verlevendigen. Daarbinnen werd
een duistere vergiftigingsscéne net
iets te weinig grand gulgnol om er
werkelijk bij te likkebaarden.
P. Ruivekamp.
Scheepsberichten
Acmaea 10 te Rotterdam
Alcor 10 v Rotterdam nr Bremen
Alk.ee 9 145
burg
Madeira nr Ham-
Ant-
i o New York nr
Ameland 11 te Rotterdam
Amsteiïand 11 te Amsterdam
Amstelstad 9 p Vllssingen nr Gent
Ares 11 te Bilbao
Aristoteles 9 v New York nr Aruba
Atlantic Star 10 v Baltimore nr Nor-
folk
Balticborg 9 p Brunsbüttel nr Maen-
tyluoto
Barok 9 te Dublin
Caplluna 11 te Bonny
Ganymedes 8 v Hamburg nr Bremen
Gorredijk 9 v Hamburg nr Rotterdam
Grebbedijk 10 v Morebeadolry
Gulf Italian 9 1500 I
Pto Miranda
Jason 10 te Rotterdam
Khaslella 11 v Pta Cradon nr Curacao
Kreon 9 v Pto Llmon nr Houston
Loire Lloyd 10 te Hamburg
Maas Lloyd 10 te San Francisco
Marathon 10 te Rotterdam
Marne Lloyd 11 te Mombasa
Medon 10 400 m zo Bermuda nr Rot
terdam
Neder Rhone 10 800 m n Honolulu nr
Yokohama
Neder Waal 10 te Portklang
Nljkerk 10 te Rotterdam
Palamedes 10 p Vllssingen nr Am
sterdam
Partheon 8 v Amsterdam nr West In-
die
Perloles 11 v St. Lucia nr Antiqua
Rotterdam 11 te New York
Scheldeborg 10 p Brunsbüttel nr Maen-
tyluoto
Schelde Lloyd 9 v Amsterdam nr Pe-
Schie Loyd 9 130 O Eastlonden nr
Hamburg
Serooskerk 11 36 m zo Wight nr Ant
werpen
Sinon 10 te Bridge water
Socrates 10 te San Ju an
Statendam 10 te Cadiz
Tlbana 9 v Rotterdam nr Liverpool
Trident Amsterdam 9 v Bilbao nr
Lagueira
VI ana 10 te Singapore
Wonorato 10 1400 m zo Loe Angeles
ADVERTENTIE
HEIDAPAL KEUKENIMPORT
Algehele verzorging bjj het moderniseren van uw keuken.
Handelsondern. MIZU
Van Assendelftstraat 2 - Oegstgeest - 01710—50393
PANDA EN DE MEESTER-ERFGENAAM
Het valt lang niet altijd mee om een onderko
ts vinden als men geen geld heeft. Daar kon een zekere
Goedbioed van meepraten. Diens zwervend bestaan had
°P een late avond op een kerkhof doen belanden, en daar
jjji hij de nacht doorgebracht. „Ach, het is niet iedereen gege-
jid0m in een donzen bed te slapen", prevelde hij, toen hij de
9 entfe ochtend met verstijfde ledematen wanker werd.
het is toch schrijnend dat ik als gestudeerde met een
sponde genoegen moet nemen. Zoiets komt niet te pas;
ik zal vandaag verbeterende maatregelen moeten nemen. Mis
schien kan gindse wandelaar me behulpzaam zijn
Dat was echter de vraag, want de wandelaar, ene heer Dof-
ferd, zag er xdt alsof ook hij met slapeloosheid sukkelde.
„Het gaat slecht met mijn begraaf-onderneming", mompel
de hij. „Iedereen is tegenwoordig bedenkelijk gezond en wordt
maar ouder en ouder. Op die manier valt er voor mij, erkend
kistexibouwer en aanzegger, geen droog brood te verdienen.
Op dat moment struikelde hij over een rottinkje dat tussen
i zijn voeten uerd gestoken
