In Friesland is het groen nog groen
part-time
o^i^erwl jzers( eisen)
BIJVAL VOOR WELMERS
WAS ONGEKEND GROOT
TUC wil
Logies voor niks in de Oude Schouw
Toekomst van Europa
g:meen:e urn
erkenning
van DDR
PAGINA 12
VARIA
ZATERDAG 9 SEPTEMBER 1
Vierentwintig uur Friesland gedaan (een Amerikaan bekijkt
in diezelfde tijd ons hele land). Veel te kort natuurlijk. Hier
toch enkele indrukken. Als je langzaam tegen een dijk oprijdt,
zie je eerst witte zeilen, die zich door het weiland voortbewe
gen. Heel gek. Later ontdek je pas dat aan dat zeil een boot
vastzit en weer later het water.
Friesland is een fascinerend mooie provincie. Om de wijds
heid van zijn akkers en weilanden, de charme van zijn terpen
„een afgegraven terp is een geschiedenisboek" de historie
van zijn dorpen en steden en de degelijkheid van zijn boerde
rijen.
In Friesland is het groen nog
groen, het water nog helder en
zijn de luchten prachtig „Hollands".
Aanleiding tot het bliksembezoek
was een stunt van de 33-jarige H.
Gaarman, directeur van de 350 jaar
oude waterherberg De Oude Schouw
aan het Prinses Margrietkanaal
tussen Akkrum en Irnsum.
In zijn 14 kamers (voor 26 gasten)
tellend hotel kim je in de komende
maanden voor niets logeren. Er kom
echter wel geld te pas, aan dit ar
rangement. dat is bedoeld om het
bezoek in het na- en het voorzei-
zoen te stimuleren. U moet ƒ26 per
dag betalen. Daarvoor krijgt u: een
diner la carte (geheel naar eigen
keuze) voor f 15,- twee maal een
kopje koffie in de loop van de
avond f 1,50, logies, ontbijt f 3.50 en
een lunch voor f 6 (ook elders te
verorberen). Samen maakt dit 26.
De Waterherberg De Oude Schouw,
zo genoemd naar een vlek in de
buurt vijf huizen, notabene wel
een eigen volkslied op de wijze van
Aan het strand stil en verlaten
is een gezellig hotel. De kamers zijn
weliswaar eenvoudig (geen douche,
geen toilet, wel warm en koud wa
ter. douche op de gang), het res
taurant, de zitjes rond de schouw
en de bar ademen sfeer.
De keuken is ontegenzeggelijk goed.
WIJ aten er nog al wat Friese ge
rechten zoals bilotske preisop mei
baltsjes, waarbij een crouton (ge
roosterde broodkorst) met oudp
Friese nagelkaas gereserveerd tsiis-
bardje, kalfsdsmedaillon met appel,
spek en Jonge Friese nagelkaas,
fierljeppers parfait, ijs, waarin een
(pols) stok met vruchtjes, (fierljep-
per betekent polsstok, in 10% vai
de huizen in Friesland, staat e:
een) en tot slot een Dockumer kof
fie. Dat is Gaarman's antwoord op
de Irish coffee; de whiskey is hier
vervangen door de nationale Friese
drank Berenburger. We aten er
de Friese kruidkoek en het suiker
brood.
Irish Coffee
Culinair zit zon arrangement dus
wel goed in Friesland. Maar wat is
er nu te doen in het najaar? Om
daar achter te komen wordt u
aankomst de brochure .Daar heen
in Friesland" overhandigd, een gids
je naar de Friese bezienswaardighe
den En dat zijn er nog al wat!
Wij reden o.m. naar Bolsward,
(Boalsert, zeggen de Friezen), voor
een bezoek aan de Martinikerk
(14461466) met zadeldaktoren,
laatgotische koorbanken, de vroed-
schapsbank en vele grafstenen. De
kerk is beroemd om de gebeeld
houwde kansel. De panelen beelden
heel suggesteif en menselijk de
Jaargetijden uit. U treft er niet al
leen de Friese schaatsen op aan
maar ook koren, hamer en sikker
en tuinbonen. Ook het machtige
Hinsch orgel is befaamd. Het is
zelfs bespeeld door Albert Schweit-
ser; er worden veel grammofoonop
namen van gemaakt. Snel langs het
renaissance-stadhuis met zijn fraaie
Volgende aanlegplaats was Allinga-
wier, negen huizen, twee kerken en
daar is het om begonnen de
17e eeuwse boerderij Ijzere Kou.
De naam dankt deze museumboer
derij aan een gebruik om bij de be
grafenis van een man, die tijdens
zijn leven aan de kerk een koe had
geschonken, met een kleine ijzeren
koe enige malen rond het kerkge
bouw te lopen.
„Hollands"
renwerktuigen. De meeste aandacht
verdienen echter de zogenaamde ui
lenborden, die Je rijdend door het
Friese land, vandaag de dag nog
heel vaak tegenkomt, hoog aan de
voorzijde van een boerderij.
Een uilenbord was een statussym
bool, dat niet in de eerste plaats
iets met uilen heeft te maken, wel
met zwanen. Een rijke boer had
namelijk het recht om zwanen te
houden. Dat liet hij de wereld we
ten door een grote houten plaquette
van twee sierlijke zwanenhalzen. Er
zat een gat in, waardoor de huisuil
in en uitvloog. Vandaar de naam.
In de boerderij verder: Makkumer
tegels, een Hinderloper kast, karn
en pekeltonnen en een kaaspers.
De luch gebruikt in Nynke' pleats,
een gerestaureerde boerderij in
Piaam. Klim voordat u Piaam bin
nenrijdt even de dijk op om te ge
nieten van het uitzicht over het
IJsselmeer en het vogelreservaat
daarvoor. Zet U op de banken en
geniet van de rust, slechts onder
broken door de geluiden van de vo
gels.
Tenslotte hebben we Friesland's to
pattractie uitgeprobeerd: het water.
Een boottocht van tweeënhalf uut
over de Friese meren, een heerlijke
ontspanning.
ADVERTENTIE
HEID AP AL KEÜKENMPGRT
GROTE KEUZE - LAGE PRIJZEN
Minister Schmelzer sprak met
Interkerkelijk Vredesberaad
LEIDEN In het Gorlaeus-Laboratorium werd gisteren voor het eerst een "open dag" ge
houden.
Van 10 tot 10 was het hele fraaie gebouw voor iedereen toegankelijk. Leden van het tech
nisch personeel en studenten gaven uitleg bij de vaak ingewikkeld uitziende apparatuur.
(Foto Jan Holvast)
Marktberichten
AALSMEER 8/9, bloemenveiling.
Anjers per stuk: William Sim 324u;
Rose 3341; White 3041; GJ 30—38;
Dusty 1928; Charmeur 3543; Arthur
29—36; Shocking 27—34; Keefer 28—
38; Gemengd 3037; Orchid Beauty 44
51; Yellow 3542; Tangerine 38
45; Vertakt 1420. Rozen gr. bl. Bac
cara 62—86; Bridal Pink 14—19; Carina
1725; Carla 5472; Coral Princess
1015; Dr. Verhage 4053; Geh. Duis-
berg 2439; Esther Ofarlm 2232; Fu
rore 3341; Nordia 10—15; Peer Gynt
100130; Pink Sensation 1826; Rose-
landia 1419; Sonla 4054; Sonora
1216; Super Star 3858; Tawny Gold
17—22; White Master P. 40—30; White
Weekend 3248. Rozen kl. bl. Bregina
2232; Brunette 79; Carol 1219;
Coronet 1218; Evergold 1622; Fa-
berge 812; Golden Garnette 1014;
47; Marimba 12—18;
2; Motrea 2028; An
nabels 15—22; Jr. Miss 20—27; Belin
da 2532; Prominent 2839; Red Gar
nette 1622; Roswytha 1117; Spa
nish Sun 1014; Verona 1318; Zo-
rina 14—19; Travesti 15—20; Valeta 33
42. Diverse bloemen: Anthurlum 170
260;Calla 80110; Chrysanten gr.
m. gr. 3057; idem Jaarrond 120170;
Idem tros 100160; Euphorbia fulgens
30—60: Freesla 190—335; idem dubbel
200330; Gerbera 7095; Gladiolen
100—140; idem Colvillei 250—340; Glo-
riosa 100130; Iris Prof. Blaauw 170
240; Iris overige 180—280; Lelies kelk
60100; idem tak 190280; Valota 60
85; Nerine 6080; Snij groen 120
160.
RIJNSBURG 8/9, bloemenveiling:
per stuk: Alstroemeria 83; Anjers 21;
Anthurium 170; Campanula 7; Chrys.
gepl. Nc. 24; Idem gepl. Jaarr. 27; Dah
lia 8; Euphorbia 16; Gerbera 35; Gla
diolen 12; idem Colvillei 9; idem Na
nus 9; Helianten 7; Leeuwebekken 2;
Lelie kelk 14; idem tak 53; Llatris 7;
Orchideeën 37; Ornithogalum 6; Rozen
gr. bl. 20; idem kl. bl. 6; Scablosa 4;
Div. snijbloemen 17; Begonia 205; St.
Paula 66; div. potplanten 82. Per bos:
Anemonen 40: Anjers tros 140; Asters
55; Chrys. tros Nc. 'mm
50; Freesia 80; Hyacinten
232; Iris 154; Lathyrus 30: Margriet 43;
Snijgroen 31; Statice 69; Div. snijbloe-
AH 260—410; BI 550—1050; BII 440:
CII 150—190; bloemkool 6/1 130—165;
6/II 75—110; 8/1 112—145; 8/n 35—
75; 10/1 103; 12/1 71—111: 12/n 47;
uien 510820; bospeen 5863; selderij
2026; peterselie 17—
6la 1220: prinsessebi
kool 1719; rode kool 2247; spits
kool 4762; breekpeen 430500; an-
dllvle 19—35- tomaten AI 3*0- 400: All
290: BI 830: BII 430. Aanvoer waspeen
127.000 kg. bloemkool 12.000 stuks.
„We botsen niet op wat w*e willen, maar op wat we kunnen'',
zo vatte minister Schmelzer van Buitenlandse Zaken de be
spreking samen die hij heeft gevoerd met een delegatie van
het Interkerkelijk Vredesberaad (IKV). Het was het tweede
overleg naar aanleiding van de IKV-standpuntbepaling over
„De toekomst van Europa".
Het Interkerkelijk Vredesberaad
is een samenwerkingsorgaan van n?-
gen Nederlandse kerken (protestant
se en r.-katholieke) met de bedoe
ling vraagstukken over oorlog, vrede
en ontwikkelingssamenwerking te
vertalen voor de leden van gemeen
ten en parochies en invloed uit t-
oefenen op de publieke opinie. Het
IKV is organisator van de Vredes-
week die van 24 september tot 1
oktober gehouden wordt en waarin
de toekomst van Europa centraal
zal staan.
Als ideaal wordt door het IKV ge
zien. dat voor heel Europa een pro
ces op gang moet worden gebracht
in de richting van een nieuw vei
ligheidssysteem. dat het huidige sys
teem van twee grote machten ver
vangt. dat gebaseerd is op samen
werking en waaruit in een tussenfa
se. een lichtbewapend Europa resul
teert waaraan Rusland zich steeds
meer moet spiegelen. Deze samen
werking van West- en Oost-Europa
moet door nieuwe permanente ge
zamenlijke organen worden voorbe
reid. In de visie van het IKV wordt
West-Europa niet eerst een zelf
standige macht in de ouderwetse zin
wordt de betekenis van invloeds
sferen. van kernwapens en van het
afschrikkingseven wicht teruggedron
gen.
Afwachten
Minister Schmelzer zed niet veel
te voelen voor een nieuw overleg
orgaan. In de eerste plaats bestaat
al op vele terreinen overleg met
de Sowjet-Unie en daarbij zal de in
stelling van een nieuw overlegor-
i de onderhandelingen ontkrach
ten en de stoom van de ketel doen
afnemen. Er moet niet op de zaken
vooruit gelopen worden. „Wacht eerst
de conferentie over Europese veilig
heid en samenwerking in Helsinki
aar eens af".
Minister Schmelzer. die in zijn
brief van 5 Juni het Interkerkelijk
Vredesberaad, gebrek aan zin voor
realiteit had verweten, stelde dat hij
het werk van het IKV bijzonder op
prijs stelde, „al ben ik het er niet
altijd mee eens".
De minister legde vooral bezwaren
in de dag tegen het overleg in
nieuwe organen tussen Oost- en
West. Waarom zou dit meer succes
opleveren, dan het overleg dat nu
reeds plaatsvindt op verschillende
plaatsen zoals in Genève of in d>
Verenigde Naties? Ook daar wordt
reeds jarenlang intensief overleg ge
pleegd over de door 't IKV genoem
de onderwerpen als ontwapening
n vergroting van de internationale
eiligheid.
Van de zijde van het IKV werd
jesteld dat Rusland van de twee
grote machten de eerste bekeerling
zou zijn. Een opmerking die desge
vraagd werd toegelicht. Men stelde
dat West-Europa zich zóu moeten
onthouden van directe of indirecte
eigen kernbewapening en mee moe
ten werken aan een vredesstructuur
voor geheel Europa. Rusland moet
ervaren, dat het mogelijk is met een
macht als West-Europa veilig te le
ven, niet door het bewapenen maar
door goede relaties op te bouwen
Navo en Warschaupact worden dan
overbodig en kunnen afsterven
Wanneer West-Europa 't goede voor
beeld geeft, dan bekeert Rusland
zich, aldus het IKV, omdat Rusland
toch meer dan de VS geografische,
historische en culturele banden heeft
met Europa.
Dit laatste werd van de zijde
van het ministerie bestreden terwijl
„de bekering van de Sowjet-Unie
„bijzonder speculatief" worden ge
noemd. Het IKV en min. Schmel
zer besloten aan het eind van de
besprekingen op een later tijdstip
nog eens te vergaderen.
ADVERTENTIE
In het schooljaar 19721973 mogen aan scholen voor buiten
gewoon onderwijs voor één schooltijd of voor één ochtend- en
één middagschooltijd per week
worden aangesteld.
Het gemeentebestuur van Leiden roept voor vier openbare
scholen en namens de besturen van twee samenwerkings
scholen belangstellenden op, die in het bezit zijn van de akte
van bekwaamheid als onderwijzer.
Salariëring is volgens rijksnormen.
Mytylschool, Blauwe Vogelweg 1 t schooltijd
Pedologisch Instituut, Langebrug 62, 1 schooltijd
Dr. van Voorthuysenschool, Marnixstraat 104, 2 schooltijden
De Twee Sleutels, Rijnsburgersingel 22, 2 schooltijden
De Horst, Hoge Morsweg 15, 1 schooltijd
Korte Vlietschool, Da Costastraat 104 2 schooltijden
Ook voor invaldiensten bij ziektegevallen bestaat voor het
openbaar lager onderwijs behoefte aan een lijst van bevoegde
onderwijzers en onderwijzeressen.
Belangstellenden voor part-time of voor invaldiensten kunnen
zich in verbinding stellen met de afd. Onderwijs der gemeente
secretarie, de heer P. G. J. N. Kop, kamer 15, Stadhuis, tele
foon 017104 53 44, toestel 452.
KATWIJK In de Triumfator-
kerk bespeelde Jan Welmers voor
een veel talrijker publiek dan voor
heen zijn orgel, met medewerking
van de Groninger altviolist en
muziekelectronicus Wijbren Veeman.
Voor ons het 33ste orgelconcert In
1972 en beslist het gedenkwaardig
ste. Zes nummers, zes contrasten.
De eerste drie van circa 1350, 1700
en 1900. De laatste drie van 1951,
1968 en 1972.
Het openingsstuk: Stantipes, ri-
tornello van een onbekende, een
menging van gregoriaanse en volks
liedbestanddelen in de stevig opwek
kende zanglijn van een goedgemutste
vrijdenker. Wie Pepusch was (1700),
deelden we gisteren reeds mee en het
muziekantendom van de solist in dit
onderhoudende speelwerk je viel niet
te betwijfelen. Reger's daarna vol
gende Passacaglia-thema heeft
evenveel maten en noten als dat
van Bach en verloopt ook eender,
Inclusief de kwint voor en de kwint
na, behoudens de andere toonaard
en de wat gewijzigde rangschikking
der noten. Een ere-monument voor
Johann Sebastian, de Vader der Mu
ziek. Wat „wuchtig", ja. maar groots
virtuoos in de variatiebouw en ver
tolkt door een onzer waarlijk grote
orgelbespelers.
Bedoelde Welmers er het eindigen
mee van een grandioos, maar gewe
zen tijdperk der Muziek? En wilde
Welmers met Messiaen's volière vol
vogelsoorten (Chants d'Oiseaux)
grondslag en levensstudie voor deze
componist voor nieuwe werelden van
nieuwe klanken en nieuwe ritmen
afscheid nemen van de mens, die
wij denken te zijn? In „MLxtuur"
voor vierklanksporen van Veeman en
de Improvisatie door Welmers en
Veeman „met gebruikmaking van
orgel, altviool, Orff-instrumentarium
en een mobiele produktie-stuaio
voor electronische muziek" maakt
de mens zich los van zichzelf
en reist hij, uit zijn bewustzijn ge
treden, heen naar hem onbekende
naar een andere beleving,
naar een visionaire irrealiteit.
Er was veel jeugd en aanwezige
jonge Hagenaars vonden deze klan
kenwereld zo boeien, omdat je ge
dachten en zo naar alles bij konden
zweven. Maar een buurman noteer
de: luchtalarm, vliegtuigen die gaan
bombarderen. We hadden een pagina
vol kunnen noteren. Hier zijn alle
middelen nieuw, en die wijzen elk
uit hun natuur andere sporen aan.
In die „Mixtuur" bijv. zat een du
rend dynamisch uitspinnen van de
toon als geen conventioneel instru
ment ooit had kunnen creëren. Ze
ker, uit een klankanalyse van het
ronken van een vliegtuig kan een
muziekcompositie geschapen worden.
Onanalyseerbaar voor de buiten
staander, maar mogelijk bevrijdend.
Rilke dichtte eens: „du musst das
Leben nicht verstehen, dan wirt es
werden wie ein Fest". Nooit was in
dit kerkgebouw de bijval zo groot.
KEES VERHOEF
"Oud Katwijk'
op de Leidato
KATWIJK Het Genootschap
„Oud Katwijk" is vertegenwoordigd
op de Leidato, die thans in de
Groenoordhal in Leiden wordt ge
houden. De Katwijkers hebben een
kleine, maar wel aantrekkelijke ex
positieruimte ingenomen.
Een van de druk bekeken attrac
ties is het netten boeten. Een uit
stervend beroep, want tegenwoordig
worden de netten machinaal ge
maakt van kunstgarens. Voorts z(jn
er een nettenwagen en een korrel
wagen te zien en nog andere voor
werpen, die aan het verleden herin-
The Lord's Folks
LEIDEN In de Josefkerk aan
de Herensingel wordt vanavond om
7 uur een Eucharisatieviering ge
houden waaraan een Doopviering
vooraf gaat. Als thema is gekozen:
„Een kind in ons midden". Cele
brant is pater C. Fischer.
The Lord's Folks verzorgen mor
gen in de kerk van de paters Mont-
fertanen aan de Haagsche Schouw
een Mis. Aanvang: half twaalf. Als
thema is gekozen; „Terecht gewe-
LONDEN (DPA) De Britse vj
bondfederatie TUC heeft spoetj
erkenning van de Duitse Democra
sche Republiek geëist. Op de slota
ting van het jaarcongres van de T
in Brighton werd er bdj de regen
op aangedrongen te werken voor
spoedig beleggen van een Europi
veiligheidsconferentie.
De TUC, die tien miljoen Brit)
vertegenwoordigt, verklaarde dat
DDR aan deze conferentie moet ku
nen deelnemen, wil deze confers
tie een succes worden.
Op het congres werd aangedronj
op het terugtrekken van investerl
gen in maatschappijen die docht)
ondernemingen hebben in Z.-Afrj
De afgevaardigden namen eeni
tie aan waarbij er bij de leden
wordt aangedrongen niet i
disië te emigreren of dat land
derszins te helpen.
Het TUC-congres heeft
opgeroepen tot volledige steun i|
gemeenteraden, die weigeren
huren te berekenen voor
woningen.
land i
steun i
iren hogj
gemeeij
Diplomatieke
banden Chili-
Bevrijdings-
front van
Zuid-Vietnam
SANTIAGO (AP) De Chilee
regering heeft de voorlopige Revo
tionaire Regering van Zuid-Vietr
(VRRZV) erkend als de enige v
tige regering van Zuid-Vietnam.
In een bekendmaking van het 0
leense ministerie van Buitenlan
Zaken werd bekend gemaakt dat 0
li diplomatieke betrekkingen met
de VRRZV heeft aangeknoopt en
nodige maatregelen heeft getrofi
om wederzijdse ambassades te o;
nen op een later vast te stellen ft
stip.
Chili onderhoudt al meer dan e
Jaar diplomatieke betrekkingen i
Noord-Vietnam.
Vijfenvijftig
ontslagen bij
electr. bureau
ROTTERDAM Het Electrote
nisch bureau v/h A. H. Couzy B.V.
Rotterdam zal faillissement aanvi
gen, wat ontslag zal betekenen vc
de 55 werknemers. Naast een inst
latiebureau telt het bedrijf nog e
kele detailbedrijven. Couzy verkeer
reeds geruime tijd in ernstige liquk
teitsmoeilijkheden, hetgeen tot
volg had dat ernstige pogingen v
den ondernomen om tot overnemi
te geraken. Aanvankelijk leek ditst
cesvol te zijn, toen de algemene i
stallatie compagnie Van Mackelf
bergh-Timmers te Den Bosch ben
bleek het bedrijf over te nemen. 0i
dat echter de directie der rijkst
lastingen in Rotterdam niet ben
was mee te gaan in het akkoord
haar volledige vordering wenste
incasseren, heeft Van Mackelenbei
het aanbod ingetrokken.
Historische documenten liggen niet voor het
opscheppen, maar
Als u gewoon naar uw boekhandelaar stapt, kunt u er wel een In
handen krijgen. Want daar is de uitgave van het boek
DE LE1DSE HOFJES"
verkrijgbaar. Dit historisch document is in een Kleine oplage
uitgegeven door het Leidsch Dagblad en bevat foto's van alle
hofjes met een beschouwing over elk hofje.
Dat zijn er 35 in totaal
Over al die 35 hofjes schreef de heer R. J. Spruit, duideiijke
teksten, die uitvoerig Informatie geven over de geschiedenis van
een stuk lokaal verleden Een verleden met een romantisch tintje.
£oekt u een geschenk
Geef een boek, geef een historisch document, een bedrag van
f15,is waarachtig niet veel voor een historisch geschenk.
