Hoe het
drama
verliep
UITERSTEN
RAAKTEN
ELKAAR
De legende van de Olympische vrede
Zwarte september: oog om oog, tand om tand...
IN OLYMPISCH DORP
Hoe konden zulke tegenstrijdige
verklaringen door de Westduitse
autoriteiten worden afgegeven?
amro-piersonfunir
Verklaring Palestijnen
WOENSDAG 6 SEPTEMBER 197J
ADVERTENTIE
Door
Wim Timmer*
overtuigen van de grote schok die
de gebeurtenissen in Mtinchen de
Bondsrepubliek heeft bezorgd,
zal vandaag in de nabschouwingen
de vraag gaan domineren waarvan
het antwoord met grote vrees wordt
afgewacht. De vraag namelijk, of
het waar is dat het kolossale poli
tieapparaat dat zich zelfs door in
schakeling van computers en poli
tie-psychologen op alle mogelijke
incidenten had voorbereid, het
slachtoffer is geworden van de le
gende van de Olympische vrede.
Dat zelfs het gebouw van de Is
raëlische ploeg niet scherp werd be
waakt. lijkt nu ook even onvoor
stelbaar als in de voorbereidings
periode van de Olympische Spelen.
De Duitsers zijn dan ook hevig ge
schrokken van de felle reacties. Een
Westduitse radiocommentator
sprak van "een politieke catastrofe
waarvan de gevolgen nog niet kun
nen worden beoordeeld".
De grote bezorgdheid geldt vooral
het door de regering-Brandt zo
zorgvuldig veranderde contact met
de landen in het Midden-Oosten.
Zowel de Israëlische chef d'equlpe
in München als Westduitse corres
pondenten in Israël spraken over
een onvermijdelijke terugslag in de
relaties tussen de Bondsrepubliek
en Israël, nu Israëliërs op Duits
grondgebied zijn gedood.
MÜNCHEN Bij het schelle
neonlicht in de betonnen monster
garages onder de flatgebouwen in
het Olympisch dorp kreeg een
drama dat de wereld zeventien urn-
in zijn ban gevangen hield, de in
leiding tot zijn ontknoping. Ge
boeid en geblinddoekt werde ne
gen Israëlische sportlieden, slacht
offers van Palestijnse guerrilla
strijders in een bus gedreven en
naar gereedstaande heli- Verdwijnen
Een woongemeenschap voor drie
weken haalde toen nog opgelucht
adem. Het gevaar voor een schiet
partij, die zeker na het vallen
van de avond niet ondenkbaar
scheen, leek voorbij. De vreugde
over het verdwijnen van dat ge
vaar ging gepaard met medelijden
met negen sportbroeders voor wie
een nachtmerrie in de vroege mor
genuren van dinsdag was begonnen
een nachtmerrie die eindigde in de
dood op het vliegveld Fürstenfeld-
bruok.
nolly-strasse 31. waar de Israë
lische ploeg was ondergebracht
echter niemand wat aan te gaan.
Speelautomaten waren geen mo
ment vrij en op de banken leef
den verliefden in een andere we
reld. Slechts een glazen wand
scheidde medeleven en oprechte
verontwaardiging buiten van on
verschilligheid binnen.
Overdag
Overdag realiseerde men zich
ln het Olympisch dorp nog niet
wat er in werkelijkheid aan de
gang was. Dat besef kwam pas
toen de zon, die de hele dkg het
Olympisch dorp een schijnbare
vriendelijkheid had gegeven, ver
dween.
Alles werd ineens veel grimmi
ger. Het 'Dorpsplein", de ontmoe
tingsplaats, waar 's middags be
wogen meelevende toeschouwers
uren hadden staan te kijken om
een glimp op te vangen van het
geen zich in de garage afspeelde,
werd schoongeveegd. Tot het uiter
ste gespannen politiemannen maan
den iedereen zoveel mogelijk op af
stand te blijven of zich naar de
flatgebouwen te begeven. In de In
ternationale Club. het vermaaks
centrum. leek alles wat zich slechts
bonderden meters verderop af
speelde in het gebouw aan de Co-
Klssinger naar Moskou Henry
Kissinger, Nixons speciale adviseur
voor veiligheidzaken, gaat zondag
naar Moskou en zal daar drie da
gen overleg plegen met de Sowjet-
russische leiders. Kissinger vliegt
vrijdag naar München voor be
sprekingen met bondskanselier Wil
ly Brandt van West-Duitsland en
andere Westduitse autoriteiten, on
der wie ook de leiders van de oppo
sitie. Vandaar vliegt hij door naar
Moskou.
Die onverschilligheid verdween
echter grotendeels toen de televi
siekamers vol begonnen te raken
Steeds meer sportlieden lieten hun
spel in de steek toen via televisie
informaties duidelijk werd dat er
een overeenkomst zou kunnen ko
men tussen de autoriteiten en de
Palestijnen. Inmiddels hadden ook
de extra-edities van enkele Duit
se sensatiebladen, die in grote koD-
pen de overval meldden, hun uit
werking niet gemist. De bladen
gingen van hand tot hand terwijl
hier en daar een eenbladige pam
flet zorgvuldig werd opgeborgen
als een kostbaar souvenir.
Boven het dorp klonk voortdurend
het onheilspellende motorlawaai
van de helikopters, die regerings
functionarissen aanvoerden voor *t
overleg met de Palestijnse guer
rillastrijders die hun naam
"Zwarte september" op deze dag
alle eer aandeden. Verscheidene
malen had overdag op de loop
brug, iedere keer kort voor het
verstrijken van een twee uur du
rend ultimatum, overleg plaats ge
vonden tussen regeringsfunctiona
rissen enerzijds en de in het wit
gestoken leider van de Palestijnen.
Tegen kwart voor tien 's avonds,
bijna zestien uur nadat de Pales
tijnen de Israëlische ploeg in hun
slaap hadden overvallen en een ge-
wichtheffer en trainer doodgescho
ten, leken de onderhandelingen
succes te hebben. Langzaam her
nam het leven zijn normale gang.
Alleen in de lange garage onder
de flatgebouwen bleef de siniste
re sfeer hangen.
Van de betonnen trap van gebouw
31, waar zeventien uur lang sport
lieden die naar MUnchen gekomen
waren om hun krachten met ande
ren te meten, geconfronteerd wa
ren met gewetenloze terroristen,
werd een lijkkist gedragen. Toen
dat gebeurde sliep het dorp echter
alweerom vanochtend met 'n
nog grotere schok te ontwaken.
De dood had opnieuw toegesla
gen.
MÜNCHEN Een beslissend moment op een historische persconferentie. V.l.n.r.: de Duitse
minister van Binnenlandse Zaken Gen scherde Beierse minister van Binnenlandse Zaken
Merck, politiechef Schreiber, een tolk en Willi Daume.
MÜNCHEN De persconferen
tie, die in de afgelopen nacht naar
aanleiding van de overval en gij
zeling van Israëlische sportlieden
door Palestijnse guerrillastrijders
in het Olympisch perscentrum werd
gehouden, is historisch in de ge
schiedenis van de sport.
Ruim duizend Journalisten, ver
moeid door de inspanningen tijdens
de Olympische Spelen en geprik
keld door het veel later dan aan
gekondigde verschijnen van de mi
nister van Binnenlandse Zaken van
Beieren, Merk, en zijn ambtgenoot
van de Bondsrepubliek Genscher.
volgden de zeer langdurige bijeen
komst. De irritatie werd steeds gro
ter door de omstandige uitleg van
van de gang van zaken door de twee
ministers. Er werd in de zaal om
meer informatie geroepen. Toen
die uitbleef en het duidelijk was
dat men om de zaken heen wilde
praten om te verbergen dat er fou
ten waren gemaakt in de hele af
handeling, ontstond er openlijke
vijandigheid. Vragen werden niet
of niet rechtstreeks beantwoord.
van Fürstenfeldbruck had afge
speeld en hoe groot het aantal do
den was vertrokken de twee mi
nisters ijlings.
Alleen Willi Daume, de voorzitter
van het organisatie comité van de
spelen in München en vice-voorzit
ter van het IOC, bleef nog even in
de zaal. De duidelijk geëmotioneer
de Daume werd daarop bestormd
maar ook hij wilde geen verdere
verklaringen afleggen.
De geprikkeldheid van de Jour
nalisten geld vooral de valse hoop
op een goede afloop, die in de loop
van gisteravond door regerings
woordvoerders was gewekt.
Staatssecretaris Conrad Ahlers,
die in gezelschap van Bondskanse
lier Willy Brandt naar München
was gekomen, had namelijk enkele
keren voor de televisie de verkla
ring afgelegd dat de "geplande be
vrijdingsactie op het militaire
vliegveld Fürstenfeldbruck geheel
was gelukt en dat alle gegijzelde
Israëlische sportlieden in leven
Ijlings
Opgelucht
Er bestond overigens weinig ge
legenheid tot vragen stellen want
nadat uiteindelijk bekend was ge
worden wat zich op het vliegveld
Aan de hand van deze verklaring
besloot het Internationaal Olym
pische Comité, opgelucht over deze
ontwikkeling, de Spelen na de
onderbreking van 24 uur door-
Achter uw
Amro-Pierson Fund staan
deAmroBanken
Pierson,Heldring&Pierson
Vertrouwd idee.
*Het huisfonds van de Amsterdam-Rottendam Bank
en Hetson,Heldiiiig&Pietsoa
gang te laten vinden.
Maar de werkelijkheid was an
ders: de dramatische poging om
de Israëlische gijzelaars uit de
handen van de Arabische guerrilla
strijders te redden was een ver
schrikkelijk echec geworden. Rond
het middernachtelijk uur werd dat
de journalisten, die koortsachtig
de televisie-uitzendingen volgden,
steeds duidelijker. Conrad Ahlers
verscheen minder in het beeld, na
één uur werd er niet meer over de
toestand van de gegijzelden gespro
ken en tenslotte drong het als een
harde waarheid tot een ieder door
dat het Bundespresseamt en de
voorlichtingsdienst van de deelstaat
Beieren tactisch, maar niet voor
zichtig genoeg, bezig waren een
dramatische verklaring voor te be
reiden. Politiecommissaris dr.
Schreiber moest tenslotte om vier
uur de verschrikkelijke woorden
uitspreken: "Veertien doden op het
vliegveld Fürstenfeldbruck. geen
van de gegijzelde Israëlische sport
mensen heeft de actie overleefd".
In het perscentrum vroeg men zich
steeds weer af: "Hoe konden zulke
tegenstrijdige verklaringen worden
afgegeven? Waarom was het In
ternationaal Olympisch Comité
foutief voorgelicht?" Een bevredi
gend antwoord is nog niet gegeven.
MUNCHEN Toen de acht Pa
lestijnen in de vroege morgen van
dinsdag 4 september het Olym
pische dorp binnendrongen, was al
thans tenminste één van hen
goed op de hoogte met de situatie.
De minister van Binnenlandse Za
ken van de Bondsrepubliek Hans
Siegfried Genscher, verklaarde bij
na 24 uiur later dat tijdens de on
derhandelingen met de guerrilla
strijders duidelijk was geworden
dat tenminste één van hen als
tuinman in het Olympisch dorp
gewerkt moet hebben.
Op grond van de verklaringen
van de heer Genscher en van poli
tiechef dr. Schreiber komt men tot
de volgende reconstructie van de
dramatische gebeurtenissen.
Eén Israëliër (Mosje Weinberg)
werd gedood, toen de Palestijnen
de Israëlische appartementen be
stormden. Eén werd waarschijnlijk
zwaar gewond en overleed in de
loop van de dag (Romano). Negen
Israëliërs werden gegijzeld. Ze
werdén geblinddoekt en aan han
den en voeten gebonden in een
kamer gebracht, waar ze door twee
Palestijnen met machinegeweren
onder schot werden gehouden. Tij
dens de cndehandelingen hebben
de heer Genscher en de minister
van Binnenlandse Zaken van de
deelstaat Beieren, Bruno Merk, hen
daar mogen bezoeken.
Het stond toen voor beiden vast
dat een storm-aanval op de positie
van de Palestijnen de zekere dood
van de gijzelaars ten gevolge zou
hebben.
Er zijn in de loop van de dag
reeksen onderhandelingen gevoerd
met het doel de vrijlating van de
gijzelaars te bewerkstelligen. Van
Arabische zijde werd de vrijlating
geëist van ongeveer 200 Arabieren,
die in Israëlische gevangenissen
zitten dr. Genscher bood zichzelf
aan als remplacant voor de Is
raëliërs en voor het geval dat de
Palestijnen dit niet voldoende zou-
CAIRO De „Zwarte September"-groep heeft een „toe
lichtende verklaring" uitgegeven in verband met zijn aan
val op het Olympisch dorp in München.
Hierin wordt o.m. het volgende gezegd: „Onze revolu
tionaire strijdkrachten hebben het Israëlische hoofdkwar
tier in het Olympisch dorp in München bestormd als mid
del om de Israëlische militaire leiders te dwingen tot een
humaner optreden tegen de Palestijnen, zowel in Israëli
sche gevangenschap als in hun gedwongen verblijfplaat
sen.
De Israëlische bezetting van Palestina is voor het Pales
tijnse volk een hoogst onmenselijke en systematische
methode geworden van marteling en kolonialisme, het li-
gutderen van dorpen en duizenden mensen, het opblazen
van huizen van particulieren zonder noodzaak en het on-
dèrwerpen van gevangenen aan barbaarse verhoren".
De groep noemt de actie in München de „operatie Berem
en Ikrtt", waarmee wordt gedoeld op twee Arabische dor
pen in Israël waarvan de inwoners 24 jaar geleden werden
verbannen. De vestiging van Israël had volgens „Zwarte
Septemberalleen maar ten doel een ,aan de Verenigde
Staten dienstbare staat in het Midden-Oosten te stichten
waarmee de volkeren in dit gebied in een permanente
toestand van bedreiging gehouden konden worden".
In de verklaring van de Palestijnse organisatie wordt
verder gezegd dat Israël, net als Rhodeslë, niet tot de
Olympische Spelen toegelaten had mogen worden omdat
het Israëlische regime in Palestina niet het Palestijnse
volk vertegenwoordigt". „De tijdelijke overwinning van
de Israëlische veroveraar van volk in zijn vaderland en
zij geeft de bezetter (Israël) nimmer enig recht het be
zette Palestina op een internationale bijeenkomst als de
Olympische Spelen te vertegenwoordigen".
BEIROET (UPI) Als onderdeel
van hun campagne tegen Israël
hebben de Palestijnse guerril
lastrijders al in het verleden ge
nadeloze Asheis bedreven, van de
slachting op het vliegveld bij Lod
in Israël tot aanslagen op fabrie
ken ln West-Duitsland en op de In
ternationale burgerluchtvaart.
Analyse van het
Amerikaanse
persbureau UPI
De groep die het meest actief
Is geweest bij het plegen van der
gelijke aanslagen is het Volksfront
voor de Bevrijding van Palestina,
dat „aanvallen op Israëlische be
langen overal ter wereld" tot leu
ze heeft.
Het front organiseerde de aan
slag van 30 mei dit Jaar op het Is
raëlische vliegveld van Lod, waar
bij drie Japanners met hun vuur
wapens tientallen passagiers neer
maalden.
Enkele weken daarvoor kaapten
leden van een andere radi
cale guerrillagroep, ,De beweging,
van de Zwarte September", een
vliegtuig van de Belgische lucht
vaartmaatschappij Sabena naar 't
vliegveld van Lod. Daar eisten zU
de vrijlating van door Israël ge
vangen gehouden Palestijnen in ruil
voor de vrijlating van de passa
giers. Israëlische militairen be
stormden evenwel het toestel. En
kele kapers werden gedood en an
deren gevangengenomen.
De „Zwarte-septemberbeweglng".
eiste ln Juli de verantwoordelijk
heid op voor aanslagen op olie
opslagtanks ln Triëst. Eerder dit
Jaar werden aanslagen gepleegd op
een fabriek in West-Duitsland
die generatoren voor de Israëlische
luchtmacht maakt.
De „Zwarte-septemberbeweglng",
ls een vorig Jaar gevormde „wraak -
brigade" die zich ten doel heeft
gesteld „alle vijanden van de Pa
lestijnse revolutie" uit te schake
len.
Voor het eerst
De brigade deed voor het eerst
van zich spreken toen, na de
moord op 28 november vorig Jaar
ln Caïro op de premier van Jor
danië. Wasfi Tel. vier Palestijnen
werden gearresteerd. Deze ver
klaarden dat zij tot de „Zwarte-
septemberbeweging" behoorden en
dat hun organisatie gezworen had
Koning Hoessein van Jordanië ten
val te brengen.
De groep werd opgericht, zo zeg
gen Palestijnen .om de oude Isla
mitische spreuk „Al ain bel ain
al sen bel sen", hetgeen betekent
„oog om oog, tand om tand", uit
te voeren. .Zwarte September ls *n
ondergrodse cel van de Al Fatach-
beweging, de grootste van de onge
veer twaalf Palestijnse verzetsorga
nisaties. Zin werd gevormd na de
nederlaag die de Palestijnen in
september 1970 ln Jordanië bij ge
vechten met Koning Hoessein's be-
doeinentroepen leden. Palestijnen
spreken over deze periode als „de
zwarte september".
De sterkte van deze fanatieke
groep wordt op ongeveer 500 leden
geraamd, doch ln sommige guerril
lakringen spreekt men van slechts
100 of minder.
Al drie
„Zwarte september" had al drie
aanjagen in West-Duitsland op
haar naam staan.
Leden van deze groep vermoord
den op 6 februari van dit Jaar in
Brühl, WJ Keulen, vijf Jardaniërs
die voor Israël gespioneerd zouden
hebben. Twee dagen later vond een
aanslag plaats op „Ströfer", een fa
briek bdj Hamburg die elektroni
sche apparaten voor het Israëli
sche leger maakte. Op 19 februari
volgde "n bomaanslag op een aard
gasinstallatie in Hamburg. Beide
aanslagen werden volgens „Zwar
te september" door haar leden ge
pleegd.
Minstens twee leden van „Zwar
te september" zitten in Israël ge
vangen. Het zijn de 21-jarige Ri-
ma Tannoes en de 19-jarige The-
rèse Halasseh. Deze Palestijnse
meisjes zys vorige ?^and door een
Israëlische rechtbank tot levenslan
ge gevangenisstraf veroordeeld voor
him aandeel in de kaping van een
Belgisch passagiersvliegtuig naar
Tel Aviv in mei van dit jaar.
Spectaculair
Enkele der spectaculairste acties
van Palestijnse guerrillastrijders
zijn:
18. februari 1969: aanslag met
machinepistolen en handgranaten
op
de
Israëlisoje maatschappij El AI op
't vliegveld van Zürich. Een van de
oiloten overleed later aan zijn ver
wondingen. Een Israëlische vei
ligheidsbeambte schoot een van de
Dlegers van de aanslag dood.
10 februari 1970: bomaanslag op
een vliegveldbus en de passagiershal
van het vliegveld van München, ge
richt tegen passagiers van een Is
raëlisch vliegtuig. Resultaat een Is
raëliër gedood en elf anderen ge
wond.
21 februari 1970: in Zwitserland
stort een vliegtuig van Swiss Air
neer. Alle 47 passagiers en beman
ningsleden gedood. De oorzaak is
vermoedelijk
Palestijnen.
6 september 1970: Arabische lucht
piraten ontvoeren drie passagiers-
Vliegtuigen, die op het Jordaanse
woestijnvliegveld Zarka moeten lan
den. Zes dagen later vernietigen
de Palestijnen alle toestellen, na
dat de passagiers waren uitgestapt.
21 februari 1972: een Jumbo van
de Westduitse Lufthansa op de route
Tokio- Frankfort ontvoerd en tot
landing in Aden gedwongen.
West-Duitsland betaalt voor de
vrijlating van de 172 passagiers, on
der wie de zoon van wijlen presi
dent Kennedy, vijf miljoen dollar
losgeld.
8 mei 1972: een Boeing 707 van
„Sabena" tussen Brussel en Tel
Aviv door Palestijnse commando's
gekaapt. Als technici verklede Is
raëlische militairen overmeesteren
de andere dag op het vliegveld Lod
in een bliksemactie de kapers, van
wie twee worden gedood en twee
gewond. Dezen kregen later levens
lange gevangenisstraf. Een passa
gier overleed aan haar verwon
dingen.
den vinden, boden zldh ook
Merk, oud-burgemeester Vogel
hoofdcommissaris Schreiber zich als
gijzelaar aan. Dit werd afgewezen,
„Wij willen geen Duitse gijzelaars,
wij willen dat de Arabieren
den vrijgelaten," was het ant
woord. De woordvoerder van de Pa
lestijnen liet er geen twijfel over
bestaan dat bij een eventuele i
val van de politie de gijzelaars ge
dood zouden worden. Vanaf dat
moment hébben de Duitse autoritei
ten getracht tijd te winnen. Het
gelukte in zoverre dot het ultima
tum steeds met twee uur werd
lengd, van elf uur 's morgens tot
negen uur 's avonds. Inmiddels
was na koortsachtig diplomatiek
overleg vast komen te staan dat
Israël niet op de eisen van de
lestijnen zou ingaan,
drong erop aan Israëliërs zouden
worden vervangen door Duitse gij
zelaars, maar zoals gezegd, gingen
de Palestijnen daar niet op in.
Inmiddels begon men voorberei
dingen te treffen om de Palestijnen
uit het Olympische dorp te lokken.
Het is nooit de bedoeling geweest
de Palestijnen met hun gijzelaars
daadwerkelijk te laten ontsnappen
zei staatssecretaris Ahlers later
Avery Brundage had de veranfc^
woordelijke autoriteiten laten
ten. dat hij er geen begrip
zou kunnen opbrengen, als de Pa
lestijnen met de gijzelaars over
de Duitse grens geholpen zouden
worden. „De guerrillastrijders wil
den naar Caïro, maar dat had de
zekere dood van de gijzelaars bete
kend". aldus de heer Genscher. „Ze
wilden namelijk in de Egyptische
hoofdstad de Israëliërs uitwisselen
tegen de 200 Arabieren. Maar daar
van zou door de houding van de Is
raëlische regering geen s]
kunnen zijn.
De politie wilde eerst de aanval
openen od het moment dat de
Palestijnen naar buiten zouden ko
men. Maar dat is niet doorgaan
gens de maatregelen, die de Pales
tijnen namen. Het eerste busje,
waarmee de aanvallers en
slachtoffers naar de drie gereed
staande helicopters zouden worden
gebracht, werd na Inspectie
goed bevonden. Er moest een gro
ter komen. Daarmee reden ze naar
de helicopters. De eerste werd be
zet. daarna de tweede. De beide pi
loten zetten koers naar het mi
litaire vliegveld Fürstenfeldbruck,
waar scherpschutters van de politie
achter een Boeing-727 in hinder
laag lagen.
De landingsbaan van de hef-JT
schroefvliegtuigen stond in het fel-
le licht van de schijnwerpers maarl
het zicht werd belemmerd door del
schaduwen van de helicopters. Bo-f
vendien namen de commando's *n
extra veüigheidsmaatregel:
dwongen de piloten plaats te ne-[
men op een paar meter voor
toestellen. De leider van de aanslag I j
inspecteerde het gereedstaande!
vliegtuig van de Lufthansa. Hij|
keerde terug, Palestijnen en
zeiaars stapten uit. Op dat moment L
opende de politie het vuur. De Pa-f
lestijnen vuurden onmiddellijk te-I
rug en doorboorden met hun sal-f
vo's beide helicopters, waarin zicht
nog enkele gijzelaars bevonden. Nafc
een zes minuten durende schiet-1
partij werden de schijnwerpers bui-I
ten werking gesteld. In het donker f
ging de strijd verder. Eén vs
Palestijnen pleegde zelfmoord doorl
een handgranaat te laten explo-i
deren. Daarbij vatte één van de he-1
licopters vlam. Over het verdere!
verloop van de strijd, gaf hoof din-1
specteur Schreiber geen details. Hü |i
meldde alleen de droeve balans v
de schietpartij op het vliegveld:!
negen gedode Israëliërs vier dode!
Palestijnen en één gedode politie-1
man. Drie Palestijnen zijn gevan-J
gengenomen.
