et
n
Geslacht Wiarda':
machtig boerenepos
yMater
te doen is
IF^aagse
agenda
DAG 6 SEPTEMBER 1972
Lte en slechte turven ie de literatuur
J
i !A
r* I de Vries: Het Ge-
ffiarda. Em. Querido (Am-
I Erich Maria Remarque:
en in het Paradijs (ver-
A. J. G. Strengholt (Naar-
ictoria Holt: Drijfzand (ver-
Van Holkema en Warendorf
geen hoorn in de woor-
Bte en slechte turvers. Het
turf" voor een zeer dik boek
ien niet meer in de mode,
er bijna geen omvangrij-
meer geschreven worden,
tip „turf" slaat in de eer-
is op de omvang en zeker
t» inhoud hoewel het natuur-
heerlijk woord is om mee
n in de richting van „droog
en „aan elkaar hangen als
als daar reden voor is.
is hier totaal niet het ge-
moderne prozaïst schijnt
mig te zijn en wij moeten
naar de oude garde om
/Inden van lange adem, waar
dan twee avonden over lezen
gr n deze reden alleen al pre-
SL ik u drie echte turven: één
sora ot plezier, de tweede met ge-
ilezier en de derde ook met
soort plezier,
rheun de Vries en „Het Ge-
Ï7iarda" staan we met 750
en aan de top wat de om-
itreft en zeker ook wat de
Jit betreft. Dit enorme werk
zover ik weet, niet eerder
el verschenen. Nu we drie
en „Het Rad der Portuin",
ar hebben, zie je wat de
voor ogen heeft gestaan,
3 aan de onderdelen werkte:
ts werk, een epos. Dat dit zo
men horen aan de toon en
i de stijl, die beide een
ie gedragenheid hebben ech-
der een spoor van ijlheld of
Integendeel, de toon en de
de Vries „werk is te dik
wezen naar de dump van
kromans. Gelukkig is men er
achter gekomen hoe onjuist
men heeft hem de P.C.
Ijs gegeven. Het verschil is
Jd duidelijk geweest. De ge-
e streekroman toch is de al
de roman van een
en geval dat helaas te dik-
n cliché is of het zich nu
aan de Hollandse waterkant
e Drentse venen. Zelden of
>mt er iets voor de dag dat
°6 en kleine realiteit is uitge-
dit is nu het eerste dat op-
n^deze romancyclus „Het Ge-
M Harda". Deze Wiarda's be-
Bpet in de loop van de dag
lm de loop der eeuwen. Ze zijin
natie van de provincie ge-
Friesland, het zijn De Frie-
nit de bewoners van enig
provincie. Deze roman is als
totaal een visionair werk van grote
kracht. Ik zou bijna zeggen, zoals
de Odyssee dat is. Als ik dit zeg
dan wordt mij dat idee waarschijn
lijk ingegeven door de wat melk
achtige tv-uitzendingen die ons op
zondagavond geboden worden ge
naamd „De Avonturen van Odys
seus". En of nu maar even op deze
niet helemaal Juiste vergelijking
door te gaan: ik zie niet in waarom
ik dieper gegrepen moet zijn door
Nausikaa en haar roeispaanminnen-
de Peyaken (vertaling P. C. Bou-
tens) uit het helden-epos dan door
de zeker even stoere en lepe stammoe
ders van de Wiarda's uit dit beoeren-
epos of meer onder de indruk moet
zijn van speerwerpende en knot-
zwaaiende Grieken dan van Friezen
met messen en dorsvlegels. Een an
der element dat de authenticiteit van
dit werk bewijst is het afwezig zijn
van sentiment. Al die Wiarda's,
hun voorouders en hun nazaten, zijn
neergezet als de monolieten van het
Paaseiland, onverzettelijk en doel
gericht. Het is pas met de wisseling
der tijden mee, pas in de tweede helft
van de negentiende eeuw, dat we in
dit boek geconfronteerd worden
met wezens waar wij iets van ons
zelf in herkennen. Vandaar mijn op
merking dat die Wiarda's van
Theun de Vries geen mensen van
alledag zijn maar visionaire oerfigu
ren.
Helaas, als u de prent op de band
van het boek ziet, zult u bepaald
niet aan mijn woorden denken. Het
is een banaal monster.
REMARQUE
Mijn tweede turf (389 bladzijden)
is van de hand van een even oude
gardist, Erich Maria Remarque, 't
Is een goede realistische roman die
evenwel niets nieuws of groots ver
toont. Het boek behandelt in elk ge
val een onderwerp dat door zijn dra
matiek nooit terzijde gescho
ven moet worden en wel het leven
van Europese emigranten tijdens de
Tweede Wereldoorlog, die kans heb
ben gezien naar New York te ont
komen. Natuurlijk is hun leven
daar zwaar. Het gebrek aan geld
maakt dat ze allerlei baantjes moe
ten opknappen. Hun tijdelijke ver
blijfsvergunning, soms onder een
valse naam, waarvan niemand weet
of hij verlengd zal worden, maakt
dat hij zich altijd vluchtelingen blij
ven voelen. Him gebrekkige kennis
van het Amerikaans geeft hun het
gevoel "van een andere planeet aan
land gezet te zijn". Remarque be
schikt nog altijd over zijn geweldige
verteltalent en zijn vlot geschreven
dialogen. Hierdoor is het dat hij Je
altijd weer meeneemt en binnenvoert
in milieus die je langzamerhand
eigenlijk wel kent maar waarin Je
toch voldoende actie ontmoet om ge
boeid te zijn. Met de handigheid
THEUN DE VRIES
hem eigen weet hij zijn turf pikant staan kan, en maar liefst twee
te maken met ingrediënten zoals
Russische namen, wodka, whisky,
Ritzhotels en bars, Rolce Royces en
zelfs met taferelen in Hollywood, die
de droefenissen oppeppen als de to
matenketchup de veelgegeten Ham
burgers. Het terecht maar opper
vlakkig verbitterde slot bij zijn te
rugkeer in Europa vol tamelijk goed
kope wijsheden had wel beter ge
kund als je Remarque bent. Hij
heeft er wat Je noemt een punt aan
gedraaid.
Nu nog de derde turf. die "Drijf
zand" heet. Ditmaal hebben we te
maken met 372 bladzijden en ik
heb ze niet voor niets tot het laatst
bewaard helemaal volgeladen
met kitsch. Dit opgeblazen boek
kan je alleen lezen als lachertje en
Je ondertussen afvragen of de
schrijfster soms geïnspireerd is door
haar oudtante. Denkt u zich even
in: een jonge muzikalen, knappe
weduwe van een groot pianist ziet
kans pianojuffrouw te worden op 'n
machtig Engels buiten waar zojuist
haar zuster, de archeologe, geheim
zinnig verdwenen is. De les moet
gegeven worden aan drie jonge
vrouwen die op de ene of op de
andere manier illegaal afstammen
van de geparalyseerde sir William,
eigenaar van alles. De krenten in de
koek zijn een geheimzinnige huis
houdster, een domineesfamilie
waarzonder geen enkel Engels
snertverhaal van dit kaliber be-
hulppredikers. Nu had sir William
twee legale zonen, Beaumont en Na
pier, waarvan de laatste de eerste
heeft doodgeschoten. (U weet wel,
de jongetjes in de wapenkamer).
Na zich ook nog schuldig verklaard
te hebben aan de zwangerschap van
een zigeunervrouw en de zelfmoord
van zijn moeder, wordt deze Napier
verbannen naar Australië. De doch
ter van deze zigeunervrouw, in
waarheid ontsprongen aan 't zaad
van Beaumont, is een van de drie
Jonge vrouwen voornoemd. Tijdens
de handeling is deze Napier net te
ruggeroepen naar het vaderlijk
verblijf teneinde te trouwen met de
rijke pupil van Sir W. (de tweede
jonge vrouw). Deze Jonggehuwde
verdwijnt ook spoedig. Een derde
jong vrouwmens is de dochter van
de huishoudster en, naar iedereen
aanneemt, van Sir W. Maar dat
laatste is niet waar, want de huis
houdster had even een apartje ge
had met een lustmoordenaar. Er
felijk belast als zij is, heeft deze
jonge dochter de moorden op haar
geweten. En waar heeft zij haar
slachtoffers met zo fataal gevolg
heengeloodst? Naar het drijfzand.
Bijna was de ik-figuur van het ver
haal hier ook nog in gestikt, maar
zij wordt op de laatste nipper ge
red door haar beide aanbidders te
gelijk, te weten Napier en hulppre
diker II. Zij kiest de eerste. Nu
vraag ik u dit alles anno 1972.
CLARA EGGINK
BRAMMET JE FOK EN DE BRAMPOPPEN
De heer Malirersatti had zijn zware baard weer omge-
toen hij aan de kade stond om Bram te verwelkomen. Zijn
lonk ernstigmaar ziin ogen stonden spottend.
t is dat nu, Bram Fok? Waarom ben je teruggekomen?"
fcee/c ook ernstigen zijn ogen stonden berouwvol.
"loef niet schrikken", zei hij verdrietig, „maar er is een
igelukje gebeurd".
klein ongelukje?" vroeg Maliversatti en zijn stem werd
meteen dreigend. „Wat bedoel je daarmee? Ik zie niets aan je
schip, jc mast is heeldus moet er wel iets met de lading zijn
gebeiürd".
„Dat is ook zo", zei Bram, terwijl hij nog steeds erbij stond als
of hij zich heel erg schaamde. Dit tot groot vermaak van Bol
hoed en Ruit, die even verder het gesprek afluisterden.
„Zozozo". zei Maliversatti. „Dat heb ik er dus van, dat ik een
slechte zeeman mijn lading toevertrouwde. Een ongelukje, zegt-ie.
Maar ik geloof, dat het veel erger is. Of niet soms?"
Leidse bioscopen
Camera: "Woeste hoogten", 14 Jr.
Dag. 7.00 9.16 uur, do., vrij., ma.,
dl. middag 2.30 uur. Ktodermati-
nee: "Rin Tin Tin, de dappere wolfs
hond", a.l. zat. en woe. 2.30 uur, zo.
2.00 4.15 uur. Nachtvoorstelllng:
"Little big man". 18 Jr. vrij. en
zat. 11.30 uur.
Lido: "Veel liefst uit Moskou". 14
Jr Dag. 2.30, 7.00. 9.15 uur. zo. ook
4.45 uur.
Luxor: "What's up doc?", a.l. Dag.
2.30, 7.00, 9.15 uur, zo. ook 4.45 uur.
Rex: "Nacht der verdoemden". 18
Jr. 2.30, 7.00, 9.15 uur. zo. ook 4.15.
Nachtvoorstelling: "Negen eeuwen
heerlijk naakt". 18 jr. Vr(J. en zat.
11.30 uur.
Dag. 2.30.
uur.
gelijks 13.15—14.00 uur en 18.45—19.30
uur Kinderafdeling dagelijks 14.45
15.30 uur maandag- woensdag- en
vrijdagavond 18.3019.00 uur.
lijks van 14.0015.00 en van 18.4
19.30 u. 2e klasse, dagelijks van ll.au
—12.00 en van 14.00—15.00 en van
18.4519.30 uur le klasse dagelijks v.
Studio: "Trash",
18 tr,
7.00, 9.15 uur, zo. ook 4.45 v
Trianon: "De perfecte bankroof",
14 jr. Dag. 2.30. 7.00, 9.15 uur. zo.
2.15, 4.30, 7.00, 9.15 uur.
T entoonstellingen
september).
Museum voor Volkenkunde, Steenstr
1 Leiden „Fai la" zomertentoonptelling
over zeilen in de Stille Zuidzee ma
t.e.m za 10 uur voorm.5 uur nam
Zon. 1-5 uur nam. (t.e.m. 7 Januari).
Molen de Valk Molenmuseum dl t.e.
zat. 10 uur voorm.-5 uur nam. (zo
en f.d. 15 uur nam.
Ned, Legermuseum Geopend maandag
tot en met vrijdag 9 uur voorm 6 uur
nam zon. en feestdagen 1-5 uur.
Rijksmuseum voor de geschiedenis
der natuurwetenschappen dag 10-4
uur zondag 1-4 uur.
De Lakenhal: Dag 106 uur. zon
dag 16 uur
Rijksmuseum van Oudheden (Ra
penburg 28)- Werkd 10 uur voorm tot
5 uur nam zond 1-5 uur nam
Rijksmuseum voor Volkenkunde
(Steenstraat 1): Dag 10-6 uur zondag
1-5 uu» nam
Rijksmuseum voor natuurlijke his
torie (Raamsteeg 2) Dierenleven In Su-
runame ma. tot en met zat 9.30 uur
voorm 4.30 uur nam (T.e.m 26 okt.)
Galerie Van der Vlist (Botermarkt
3) Expositie Fred Grote (schilderij
en), René Nijhof (tekeningen). Mach-
teld Hooyen (gouaches) en Adriana
Baarspul (keramiek) dl. tc.m. zat. (t.
e.m. 2 september).
Bezoekuren Ziekenhuizen
LEIDEN
Diaconessenhuis: le klasse dagelijks
11.0012.00 uur 13.15—14.00 uur.
18.4519.30 uur 2e en 3e kli
Aubergines met
kaas en
champignons
Fruit een gesmpperd uitje, sa
men met 100 gram droge, rau
we rijstkorrels (geen snelkook)
in 2 eetlepels olie licht goud
geel. Voeg ruim 2 dl warm wa
ter toe en wat zout, leg een
deksel op de pan en laat de
rijst zo op een zeei laag vuur
25 minuten koken. Snijd 2 au
bergines overlangs in tweeën
en hol ze uit. Snijd het
vruchtvlees in k.eine stukjes.
Bak 2 gesneden tomaten, sa
men met de stukjes aubergine
in ruim boter en leg de uitge
holde helften er In. Voeg wat
water toe en laat het geheel
een kwartier stoven. Bak intus
sen 100 gram fijngesneden
champignons enkele minuten
ln weinig ooter Meng de
champignons, 2 lepels van het
tomatenmengsel en 100 gram
geraspte kaas door de. rijst en
vul hiermee de auberginehelf
ten. Laat alles, met een deksel
op de pan, sudderen tot de au
bergines gaar zijn. Natuurlijk
kunt u dit ook in de oven
doen.
WINA BORN
Academisch Ziekenhuis: Klasse 1 en
2 dag. 10.3011.30, 14.3016.00 en
19.20 uur: klasse 3 dag. behalve dins
dag van 19—19.45 din v 13—14 uur zat
en zon. tevens van 14.3015.30 uur
kliniek kindergeneeskunde (zaal 22 23
en 24: ouders dag 10.3011.30 14.30
15.30 en 18.1519 uur: overige bezoe
kers maandag tot vrij 18.1519 uur,
zat en zon 14.30—15.30 uur (zaal 60)
alle bezoekers maandag tot vrll 18.15
19 uur zat. en zon. 14.3015.30 uur.
(zaal 51 babyzaal) alleen voor ouders
dag vanaf 10.30 uur. Kinderzaal keel-
neus- en oorheelkunde dag. behalve
dinsdag 18.15—19.00 uur dinsdag 13-14
uur zat. en zon tevens 14.3015.30
uur Gynnacologle en vooqr zwangeren
dagelijks van 10.0011.30 uur en van
15.0020.00 uur behalve op dinsdag.
Op die dag ls er geen bezoek behal
ve voor patiënten die op woensdag ge
opereerd worden. Voor deze patiënten
ls er een extra bezoekuur van 19.00
20.00 uur.
De bezoektijden voor de afdeling
Verloskunde (kraamvrouwen) zijn
mede in verband met de voedingstij
den als volgt vastgesteld: dagelijks v.
15.30—17.00 uur en van 18.30—20 00 u
Kinderen tot 12 Jaar kunnen wegens
mogelijk infectlegevaar helaas niet op
bezoek komen.
Het avondbezoek ls uitsluitend be
stemd voor de echtgenoten. Alleen
staande moeders en moeders waarvan
de echtgenoot ln het buitenland ver
toeft kunnen 's avonds één bezoeker
ontvangen.
Op dinsdag ls er geen bezoek behal
ve voor patiënten die op die dag be
vallen zijn. Voor hen ls er een avond
bezoekuur voor de echtgenoot van
19.0020.00 uur.
Voor de Praematnrenafdellng gelden
de volgende bezoekuren (alleen voor
ouders): maandag, woensdag, vrij
dag 18.3018.45 zaterdag en zondag:
15.30—15.45 uur.
ALPHEN AAN DEN RIJN
Rijnoord: le en 2e klasse 10.3011.00
14.0014.45 en 18 0019.00 uur 3e klas
14.00—15.00 en 18.00—19.00 uur Kraam
afdeling 16.0017.00 uur alleen voor
echtgenoten 19.0019.30 uur. Kinderaf
deling 15.0015.30 alleen voor ouders
18.00—18.30 uur.
Donderdag 7 september
Kon. Schouwburg: 20.15 uur: 'Ter
ere van", van Davld StoreiJ.
HOT: 20.30 uur: Première: De
Haagse Oomedie: „Palach" van Alan
Burns en Charles Marowltz.
Kasteel Duivenvoorde. Voorschoten:
20.30 uur: Leny Stevens-Ridderhof.
sopraan, Judith Dresden, fluit en
Henk Brlër, plano (o.a. Handel. Bach,
Mozart).
Dlllgentla: 20.15 uur: Fons Janeen
"Kwartetten".
Congresgebouw (Pr. W. A. Zaal):
20.15 uur: Zuid-Amerikaanse show
Carnaval del Rlo 1972 Brazilian*.
Scheepsberichten
Abel Tasman 4 660 NW Nieuw Am
sterdam ell. nr. Marseille
Acmaea 5 te Stanlow
Acteon 5 300 ZZW Midway Isl. nr
180 ZZW San José
Curacao
Alaskacore
Tkio
Alkmaar 6 te L. Marques verw.
Ameland 4 te Rotterdam
Amnion 4 vn Laguaira nr Pto Cabello
Amsteldiep 4 1050 ZO Ceylon nr Kwi-
nana
Amstelstad 4 90 NNO Las Palmas nr
Gent
Amstelveen 4 900 O Bermuda nr Kev
West
Anna Broere 3 vn Rotterdam nr Bll-
llngham
Archimedes 4 vn Belize nr Pto Barrios
Ares 4 vn Hamburg nr Amsterdam
Atlantic Crown 5 te Rotterdam
Atlantic Star 4 400 O Cape Race nr
Hallfax
Bengkalls 5 te Singapore verw.
Carabeka-l 3 te Gaynla
Chevron Arnhem 4 vn Cristobal nr
Port Neckes
Chevron Arnhem 4 vn Cristobal nr
Port Neckes
Chevron Madrid 3 550 NW Guam nr
Elsegundo
Chevron Naples P 5 Thursday Isl. nr
Singapore
Chevron Nederland 4 470 ZZW Guar-
daful nr Rastanura
Chlron 4 te Port au Prince
Choluteca 4 vn Balboa nr Armuelles
Coral Mae an dra 5 vn Rotterdam nr
Antwerpen
Coral Obelia 4 230 NNO Las Palmas
nr Dakar
Cornelia B-l 4 dw Dover nr Velzen
Cornelia B-4 2dw Barcelona nr Rot
terdam
Cornells Broere 3 vn Rotterdam nr
Blllingham
Crania 5 te Punta Cardan verw.
Deltadrecht 4 t.a. Ravenna
Dladema 4 60 NNW Muscat nr Kho-
ralamaya
Doslna 4 625 ONO Mombasa nr Tra-
mandai
Dutch Engineer 3 vn Rotterdam nr Bil-
llngham
Dutch Mate 4 te Rotterdam
Eumaeus 5 vn Rotterdam nr Port
Clan
Fiducla P 3 Vllsslngen nr Antwerpen
Geesterdijk 4 vn Greenock nr Cristo
bal
Grotedijk 4 420 NW Canarische eil.
nr Cristobal
Gulf Swede 4 550 W Kp Verd. ell. nr
Philadelphia
Hagno 4 vn Rotterdam nr Le Havre
Hercules 5 te Ponce verw.
Hermes 5 te Aruba
Kabyli.
NO Guam nr Mirl
Katendrecht 4 vn Belra nr L. Mar-
Katwijk 5 vn Cristobal nr Cartagena
Kenia 5 vn Funchal nr Cassablanca
Kermla 5 vn Curacao nr Cardon
Khaslella 5 te Sta Domingo
Korenla 4 vn Singapore nr Hongkong
Krebsla 4 300 Z Aleoeten nr Singapore
Kreon 4 vn Maracaibo nr Pto Lima
Ladon 3 te Port of Spain
La Llbella 9 te Portsmouth verw.
Main Lloyd 4 600 Z Reunion nr Ca
sablanca
Marathon 4 90 ZW Saomiguel nr
Rotterdam nr Hel-
i Belra nr Dar es
slnkl
Marne Lloyd
Salaam
Metula 4 500 ZW Mossamedes nr Go
thenburg
Mithras 2 vnPalermo nr Rotterdam
Musi Lloyd 4 50 NO Trinidad nr
Kaapstad
Mijdrecht 4 vn Willemstad nr New
York
Mynlas 1 vn Palermo nr Rotterdam
Neder Eems 4 vn Marseille nr Genua
Neder Elbe 4 vn Dubai nr Bahrain
Neder Llnge P 4 Azoren nr Cristobal
Neder Rhone 4 300 W Kp San Lucas
nr Yokohama
Neder Waal 5 te Penang
Nedlloyd Kingston 5 te Eastlondon
Nedlloyd Niger 5 te Dakar verw.
Nejjtunus 4 vn Amsterdam nr W. In-
Neutron P 2 Vlisslngen nr Antwerpen
Nieuw Holland 5 te Yokohama
Nlso 4 160 WZW Conakry nr Goteh-
NiJkerL 5 te Bremen verw.
Oldekerk 4 vn Beira nr Hamburg
Ondlna 4 250 ZO Takoradl nr Cura-
Oostkerk 4 55 ZZW Dakar nr dubai
Ouwerkerk 4 200 ZW Colombo nr
Kaapstad
Palamedes 5 te Hamburg
Papendrecht 4 vn Hakata nr Cristobal
Parthenon 5 te Rotterdam
Pericles 5 te Grenada verw.
Phllidora 5 420 O Mombasa nr Umm-
sald
Polyphemus 4 vn Penang nr Colombo
Pooldrecht 3 te Hongkong
Rijn 4 45 NW Cape de Fer nr Odessa
Safoean Amsterdam 5 vn Eastlondon
nr Durban
Sinon 4 te Maracaibo
Slnoutskerk 4 vn Rotterdam nr Ant-
"~3£
Statendam 4 520 O Cape Race nr Hor-
ta
Straat Chatham 5540 W New Hebrl-
nr Fiji ell
.t FIJI 3
Singapore
Stx-aat Freetown 5 vn Kaapstad
Straat Hobart 4 650 OZO Colombo nr
Mauritius
Straat Honsu 4 720 ZO Kp Frlo n*
Buenos Aires
Straat Korea 4 vn Mombasa nr Bei-
Straat Luanda 4 590 NO Amsterdam
ell. nr Eastlondon
Straat Madura 4 315 W Sumatra nr
Mombasa
Straat Talbot 4 30 Otn Timor nr
Brisbane
Thameshaven 4 160 WZ WSt. Paula
Rock nr Antwerpen
Tinto 5 te Baltimore verw.
Trident Amsterdam 6 te Amsterdam
Trident Rotterdam 5 vn Santa Mart*
nr Hamburg
Ulyesses 4 375 W Flnisterre nr Rotter -
Valkenswaard P 4 Beach Head nr
Londen
Vlieland 4 100 ZW Freetown nr Balti
more
Vlist 4 400 W Landsend nr La Palloa
Voorne 4 te Nagoya
Westerkerk 4 216 N Curacao nr Genua
Willemskerk 4 vn Antwerpen nr Go
thenburg
Wlssekerk 5 te Moji
Woensdracht 4 vn Hamburg nr La-
Wono6arl 4 vn Guayaquil nr Callao
Hoe is het ontstaan?
Dit woord: HEBBELIJK
Veel gewoner dan het woord
hebbelijk is de ontkenning on
hebbelijk. Het laatste betekent:
lomp, ongemanierd, onbeschoft
en inderdaad kon men vroeger
het woord hebbelijk bezigen in
de betekenis: zich welvoeglijk,
fatsoenlijk gedragend, gemakke
lijk in de omgang enz. Er ls
natuurlijk verwantschap met het
werkwoord hebben, dat ls wel
duidelijk, maar met de gewone
betekenissen van hebben is heb
belijk niet gemakkelijk in ver
band te brengen. Het Nederlands
van thans gebruikt hebbelijk
namelijk alleen in de betekenis:
vrij behoorlijk. Men zegt: hij
gedroeg zich nogal hebbelijk en
nu die kamer geschilderd en
behangen is ziet hij er weer
hebbelijk uit. Er zal wel invloed
zijn van het Latijnse habilis dat
bij habere: hebben hoort en
betekent: passend, geschikt.
L '1'oen de vochtzuiger door te hard werken uit el-
J wrstte, viel er voor Panda niet veel meer te doen. Bo
ft had het oppix raat zóveel wolken aangetrokken, dat het
ttnde dat het goot en daardoor vloeide er allemaal
uatei van de berg af, naar Donkerstein toe.
9a naar de stad terug", mompelde hij, terwijl hij de
auto startte. Misschien zijn Gurk en Lemoen daar nu
terecht gekomen en ik wil iedereen vertellen hoe gemeen
die twee zijn geweest. Anders vluchten ze misschien en gaan
opnieuw. Limo maker,, en de lucht vervuilen, en
Maar verder kwam hij niet met zijn gedachten. Want op dat
moment ontdekte hij dat de limonade-fabriek op instorten
stond door het vele rcgenwaterDe schoorsteen begon te wan
kelen, de muren scheurden en als hij niet op het nipper
tje veel gas had gegeven, zou hij onder de neervallende steen
massa's geraakt zijn
