HOLLYWOOD KOMT KEURIG BIJDRAGEN TOT REPUBLI KEINSE CONVENTIE-JOOL Belangstelling van Canadezen voor de Aziaten uit Oeganda KRIM-TARTAREN IN VERZET TEGEN MOSKOU nafrt ONTPLOFFING IN ULSTER 7 DODEN Prostituees maken over uren bij de Republikeinen Pers in Saigon verder gekneveld Kansen Agnew in '76 groter door zege van conservatieven MIAMI BEACH Het enige po litieke achterhoedegevecht waarvan tijdens de Republikeinse conventie sprake van zou kunnen zijn, die om de kwestie van de bevoegdheid om in de toekomst presidentskandida ten aan te wijzen, werd gisteren in het congresgebouw gevoerd. Dit overigens zonder dat de meeste ge delegeerden zich er erg druk over maakten. Pogingen achter de schermen om een openlijke botsing tussen rivali serende groeperingen te vermijden aangaande de „verdeling" van af gevaardigden naar de Republikein se conventie van 1976 hadden voor dien schipbreuk geleden. Het Witte Huis had gehoopt een open lijke strijd te vermijden over de samenstelling van toekomstige con venties, vrezende, dat dit afbreuk zou doen aan het beeld van har monie onder de Republikeinen, dat zij gaarne zou tonen. Liberalen van grote staten wei gerden evenwel een plan te aanvaar den, dat goedgekeurd was door de partij reglementscommissie met be trekking tot de samenstelling van de volgende conventie. Zij brachten BUITENLAND daarop hun opvattingen voor de voltallige conventie. Met 910 tegen 434 stemmen werd later een voorstel van de liberalen verworpen om de grotere staten, meer zeggenschap te geven bij de keuze van de Republikeinse presi dentskandidaten. De uitslag bete kent een overwinning voor de con- van de kleine staten en een ver groting van de kans dat een con servatief zoals bijvoorbeeld vice- president Spiro Agnew tot Republi keins kandidaat zal worden voor de presidentsverkiezingen van 1976. De liberalen die hoofdzakelijk uit de grote industriestaten in het noord oosten van de VS komen, hadden gehoopt meer afgevaardigden naar de toekomstige partijconventies te kunnen zenden, waardoor zij meer zeggenschap zouden hebben gekre gen in de procedure die leidt tot aanwijzing van de Republikein se presidentskandidaat. De con ventie nam nu het voorstel aan om elke staat evenveel extra afgevaar digden te geven als Nixon in no vember de overwinning mocht be halen. (Van onze correspondent) MIAMI Gouverneur Nelson Rockefeller van New York had gisteravond Richard Nixon voorgedragen voor de Repu blikeinse kandidatuur voor het presidentschap. Het door het Witte Huis opgestelde scenario voor het Congres, waarin alle activiteiten van minuut tot minuut zijn vastgelegd, schreef voor dat moment voor: „ballonnenregen". Zo nauwgezet is het scenario dat ook is aangegeven dat er een stem zou worden uitgebracht door de delegatie van New Mexico op Paul Mc- Closkey, het Congreslid dat zich dit voorjaar als enige Repu blikeins kandidaat stelde tegen president Nixon. Het Witte Huis zorgt er echter ook voor dat niemand de kans werd gegeven om McCloskey op het Congres officieel kandidaat te stel len, zodat die ene stem symbo lisch moet getuigen, dat de repu blikeinen ook best afwijkende me ningen tolereren. Door Henk Leffelaar Overigens heeft McCloskey protest aangetekend tegen de weigering van de conventie, de Vietnamese oorlog zelfs maar te bespreken. MIAMI BEACH (Reuter) Tijdens de Republikeinse con ventie in Miami Beach hebben de prostituees naar zij zeg gen het veel drukker dan ge durende de Democratische con ventie, die een maand geleden gehouden werd. Volgens de prostituees komt dit doordat de Republikeinen over het algemeen ouder zijn en bereid, meer geld uit te ge ven. Bovendien duren de ver gaderingen van de Republikein se conventie tot ongeveer 23.00 uur, terwijl het bij de Demo craten vaak veel later werd. Hun vergaderingen duurden dikwijls tot het ochtendgloren. De meisjes van plezier zijn over het algemeen Jong en aan trekkelijk en benutten de ge legenheid ten volle, die de poli tici hebben om van het nachtle ven te genieten. Avond aan avond zitten zij met hun laag uitgesneden Jurken aan de bars van de dure hotels aan zee, waar de Republkeinse afgevaar digden en hun aanhangers ver toeven. Het spreekt vanzelf dat zij de zeer prjzige dranken lie- .ver door hui "klanten" laten betalen. Maar ook overigens laten de pjostituees zich voor him dienst-n behoorlijk beta len. Er zijl er bij die 500 dol lars per avmd verdienen. In een gemeenschappelijke pers conferentie met Daniel Ellsberg, de man van de publikatie van ge heime Pentagon-documenten, ver klaarde McCloskey o.m., dat Nixon een massale verwoesting van Viet nam pleegde door de oorlog te ver lengen waarin de Amerikanen niet langer wensten te sneuvelen. Volgens Ellsberg zijn de mijnblok- kade van Haifong en de zware bombardementen van Noord-Viet- nam onderdeel van een krijgsplan, dat reeds meer dan drie jaar gele den toen president Nixon zijn ambt aanvaardde, was opgesteld. Deze blokkade en de bombardementen waren derhalve eerder een voort zetting dan een verandering van beleid. Filmsterren Bij gebrek aan werkelijke varrassin- gen en politieke schermutselingen op de conventie zelf, zien de Repu blikeinse gedelegeerden iedere dag uit naar hun dagelijkse portie filmsterren, die het draaiboek voorschrijft. Op de eerste dag van het Congres was James Stewart bijvoorbeeld aan de beurt met een inleiding tot een film over mevrouw Nixon. Gis teren werd de middagzitting ge opend met de voltallige (drie doch ters) familie Pat Boone, eens de marsepein-held van de teenagers en sindsdien een volgeling van Je sus van Nazareth, waar men ge zamenlijk het volkslied zong. Op het programma staan verder: de ster van talrijke musicals, Ethel Merman, de onverwoestbare wild west bruut John Wayne, en de held van Hollywoods bijbel- films Charlton Heston. Heston schreef een brief aan de president, zei dat hij zijn leven lang Democratisch had gestemd, maar tot inkeer was gekomen na zulk onpatriottistisch optreden als dat van Jane Fonda, die na haar terugkeer uit Hanoi de regering beschuldigde van het moedwillig bombarderen van de dijken. Jane Fonda is overigens ook in Mia mi en hield gisteravond een toe spraak tijdens de demonstratie van anti-Republikeinen voor het Con- De politie, die Miami bewaakt als gold het de laatste linie in een bezet land, maakt steeds kortere metten met de demonstranten. Gistermiddag werden de eerste mas sa-arrestaties verricht, toen 74 zippies voor het congresgebouw werden afgevoerd naar gevange nissen buiten de stad. In de mor gen trokken 200 Jongeren van de „studenten voor een Democratische samenleving" naar het Fontaine- bleau hotel, op de voet gevolgd door 40 in file rijdens politieauto's met ieder vier met revolvers en wapenstokken uitgeruste agenten. In de middag trokken de „vete ranen tegen de oorlog in Vietnam" naar het hotel, hielden een „sit- in" op het gloeiend hete wegdek en werden ten slotte weggewerkt door een drie dubbel kordon van ordebewaarders. Veiligheidsmaatregelen De veiligheidsmaatregelen grenzen aan 't onwaarschijnlijke. Het Do- ral hotel, waar de Witte-huisstaf is ondergebracht, onderscheidt zich in weinig van de bunker van een generale staf in oorlogstijd. Om het hotel binnen te komen passeert de bezoeker drie tot vijf controle posten, waar een speciale "beperk te toegang "-pas getoond moet worden. Ook het hotelpersoneel, in clusief de badmeesters, zijn uitge rust met speciale identificatiekaar ten waarop hun foto staat afge beeld. Secretaresses, die geselecteerd werden om het officiële partijpro gramma persklaar te maken, kre gen ieder de bewaking van een de tective, die moest voorkomen dat het document voortijdig zou uitlek ken of gefotokopieerd zou worden. Hoge functionarissen vonden in hu kamer een speciale mededeling, dat een paar keer per dag een daartoe verstrekte zak opgehaald zou worden, waarin alle "gevoeli ge kladnotities" gedeponeerd die nen te worden voor verbranding. Het sprekerspodium in het con gresgebouw is omgeven door een kogelvrij schot, dat tot aan de borst van de sprekers reikt. In het souterrain van alle belang rijke hotels zijn, onzichtbaar voor het pubhek, honderden agenten en militairen gestationeerd, die pa raat staan om onmiddellijk op te Overstromingen Overstromin gen, die de ergste in 50 jaar tijds worden genoemd, hebben de afgelo pen drie dagen in Joego-Slavië brug gen weggeslagen en dorpen en vele hectaren bouwland onder water ge zet. Na drie dagen van hevige regen val is het water in de rivieren enorm gestegen. Het waterpeil in de rivier Tinja in Bosnië is twee meter bo ven het normale peil en het verkeer in de provincie is gestagneerd. In Kroatië, de andere provincie die door de overstromingen is geteisterd, zijn ongeveer tien bruggen wegge slagen. MIAMI BEACH Acteur John Wayne (hechts: cowboy-films, Tarzan etc.) was tussen padvinders en leden van christelijke jongemannenverenigingen wel de meest prominente gast bij Nixons aankomst gisteren op het vliegveld van de conventie- stad. kunnen treden. Deze maatregelen staan in scherp contract met het beeld dat de Republikeinen van hun eigen congres hebben: een "open" bijeenkomst, waar ieder zijn zegje kan zeggen. Onderzoek Enkele uren, voordat president Nixon gistermiddag in Miami aan kwam, waar hij in zijn villa in Key Biscayne zal blijven tot van avond, wanneer hij het congres zal toespreken, werd bekend dat het federale accountantsbureau, dat 'n onderzoek instelt naar de fondsen voor de herverkiezingscampag ne van de president, op onregel matigheden was gestuit in de boek houding, waarmee een bedrag van meer dan een miljoen gulden was gemoeid. Het onderzoek kwam op gang, nadat vijf mannen in juni op heterdaad betrapt wei-den, terwijl zij een inbraakpoging deden dn het Democratische hoofdkwartier in Washington. Het weekblad Time berichtte dat de inbraak niet ten doel gehad zou hebben om afluisterapparatuur te installeren, zoals eerst werd ver ondersteld, maar om dergelijke ap paratuur weg te halen. Volgens het weekblad zouden de Democraten al geruime tijd zijn bespioneerd en af geluisterd vanuit een post in een hotel tegenover het flatgebouw waar het Democratische hoofd kwartier is gevestigd. Het artikel suggereerde verder dat deze onder neming plaatsvond met medeweten van het Witte Huis en hoge Repu blikeinse partijfunctionarissen. In sommige kringen wordt aange nomen dat de affaire die nog meer in de publiciteit zou komen wanneer het door de Democraten aanhangig gemaakte proces bin nenkort op gang komt de kop kan kosten van Maurice Stans, een van Nixons voormalige ministers die de geldinzamelingsactie voor de campagne leidt. LONDEN (Reuter, AFP. UPI) laat van wie vaststaat dat ze zich Canada zal zeer waarschijnlijk po- met succes in de Australische sa- sitief reageren op het Britse verzoek om hulp bij de hervestiging van Aziaten met Britse paspoorten die Oeganda moeten verlaten. Dit is uit diplomatieke kringen in Londen vernomen. De Canadese regering, die een liberaal immigratiebeleid voert, zou al bezig zijn geweest de kwes tie te bekijken voor het Britse ver zoek om hulp werd ontvangen. Een woordvoerder van de Canadese am- zei gisteren dat "de huma nitaire houding van Canada in soortgelijke kwesties in het verleden een indruk geeft van wat Canada inzake het probleem van de Aziaten zou kunnen besluiten". Ook andere Gemenebest-landen als Australië en Nieuw-Zeeland bestuderen het Britse verzoek. De Australische regering heeft internationaal beraad over de toe komst van de Aziaten voorgesteld. Minister van Immigratie James Forbes verklaarde echter al dat Australië geen Aziaten uit Oeganda op grote schaal kan toelaten. Naar Australië emigreerden al eerder Oegandese Aziaten, maar zij oefen den beroepen uit waarmee het land zijn voordeel kon doen, ver klaarde hij. Australië voert een immigratie be leid dat alleen emigranten toe- SAIGON (AP) Ongeveer een derde van de 43 dagbladen in Sai gon is gisteren niet verschenen uit protest tegen de harde nieuwe pers wet die president Ngoeyne Van thioe heeft uitgevaardigd. De krantenstaking was de grootste openbare demonstratie tegen Thioe sinds deze onlangs voor een periode van zes maanden speciale volmach ten wist af te dwingen. De perswet wordt op 3 september van kracht. Zij voorziet in strenge straffen wegens "publikaties die de nationale veiligheid in gevaar kunnen bren gen". Kranten kunnen in beslag worden genomen, redacteuren en uitgevers gevangen gezet. Die Vietnamese persraad wil de nieuwe wet onderwerpen aan het oordeel van het hooggerechtshof. NEWRY (Reuter) Noord- ierse guerrillastrijders hebben gis teren een Britse douanepost bij Newry, bij de grens met Ierland, op geblazen en daarmee zeven mensen gedood en twee ernstig gewond. De naar schatting 45 kilo zware bom ontplofte enige seconden nadat twee mannen hem het gebouw hadden binnengedragen. Zij zijn vermoedelijk zelf aan stukken gereten. De bom kwam voortijdig tot ontploffing, zodat de aanwezigen zich niet tijdig meer konden redden.. Gedood zijn vier douanebeambten, een vracht wagenchauffeur en de twee vermoe delijke geurrillastrijders. De twee mannen waren met een derde naar het douanegebouw gere den. De derde is naar wordt aangeno men ontsnapt. Bij het doorzoeken van het wrak vond de politie een aantal wapens, waaronder een ma chinegeweer. Het douanegebouw was pas gerepa reerd na een vorige bomontploffing. Newry ligt ongeveer 60 km ten zuidewesten van Belfast en heeft 'n overwegend rooms-katholieke bevol king. Het is een der grote haarden van onrust in Noord-Ierland. menlevine inpassen President Idi Amin van Oeganda heeft aangekondigd dat Aziaten die hun Oegandaas staatsburgerschap kunnen bewijzen, niet uitgewezen zullen worden. Tijdens een lunch met de Soe- danese minister van Buitenlandse zaken Masour Chaled zei generaal Amin dat Aziaten die Oegandees staatsburger zijn niet verplicht wor den te vertrekken. Wel zal zorgvul dig worden nagegaan of alle Azia ten met Oegandese paspoorten in derdaad terecht aanspraak maken op het staatsburgerschap van Oeganda. Aziaten die een dubbele nationa liteit hebben moeten wel vertrek ken. Volgens functionarissen in Kam pala zouden ongeveer 10.000 Aziati sche houders van Oegandase pas poorten het staatsburgerschap ver liezen omdat ze een dubbele natio naliteit hebben, of omdat hun pa pieren niet in orde zijn. In totaal zijn er in Oeganda 23.000 Aziaten met een Oegandaas paspoort. Tegen de Oegandese autoriteiten zijn al eerder beschuldigingen ingebracht van vernietiging van papieren van Oegandese Aziaten. Amin heeft president Nyerere van Tanzanië, die de Oegandase presi dent maandag van racisme beschul digde, per telegram voor een lafaard uitgemaakt. Volgens Amin wil het volk van Tanzanië dat Nyerere ook maatregelen neemt tegen de Azia ten om de macht over de economie aan de Afrikanen te geven. Generaal Amin schrijft dat Neye- rere zich niet moet bemoeien met de binnenlandse aangelegenheden van Oeganda, "hoewel ik u erg aar dig vind en als u een vrouw was zou ik misschien wel met u hebben wil len trouwen, ondanks al uw grijze haren". Mislukte ontsnap ping in Argentinië dertien doden TRELEW (EFE) Een mislukte ontsnappingspoging van negentien Argentijnse guerrillastrijders die op de marinebasis van de stad Tre- lew gevangen werden gehouden heeft aan dertien van hen het leven gekost. De gevangenen probeerden gijze laars te maken en de wapenkamer te bezetten, doch hun poging werd verijdeld, aldus een officiële be kendmaking. Malik in berr.?p Abdoel Malik, alias „Michael X" die maandag ter dood werd veroordeeld voor de moord op een kapper heeft gisteren in zes punten beroep aangetekend tegen zijn vonnis. Hij beweert dat de rech ter de zaak niet goed uiteen heeft gezet aan de Juryleden en een fout heeft gemaakt door hem geen af zonderlijk proces toe te staan. Over het beroep zal naar wordt ver wacht binnen drie maanden worden beslist. Als het beroep wordt afge wezen, kan Malik nog in beroep gaan bij de Britse Kroonraad. Peron in oktober terug Gene raal Peron keert in oktober terug naar Argentinië, zo heeft zijn spe ciale vertegenwoordiger Hector Cam- pora in Buenos Aires meegedeeld. „Wij zullen hem een chartervlieg- tuig ter beschikking stellen", aldus Campora. Peron heeft Argentië ne gen jaar lang dictatoriaal geregeerd. In 1955 werd hij bij een militaire staatsgreep afgezet. Hij woont nu al twaalf jaar als balling in een villa in een buitenwijk van Madrid. (Door onze correspondente) VENEN Niet minder dan 38000 Kim-tartaren hebben vorige week ir een petitie aan de Russische pr tij leider Brezjnew om toestem- iing verzocht naar hun vaderland ie Krim te mogen terugkeren. )oor nn Salomonson |Het is niet de eerste petitie van dit soort, maar wel die met verre- Weg de meeste handtekeningen (en dat op een totaal aantal Krim- tartaren van slechts 300.000). Nog dooit is een van de nationale min- I derheden zo massaal tegen een dwangmaatregel van de Russische |overheerser in opstand gekomen. De Tartaren woonden al vijf eeu wen in de Krim, voordat dit para- Idijselijke schiereiland in 1783 door Catarina II bij Rusland werd in- ftUjfd. De trotse en traditiebewuste Krim-tartaren zijn die annexatie altijd als een schrijnend onrecht blijven voelen en hebben zich nooit met de cultureel op een veel lager niveau staande bezetters geassimi leerd. Zo moesten ze in 1939 met geweld worden gedwongen om in plaats van het Latijnse alfabet voortaan het Cyrillische te gebrui ken. Die haat is er de oorzaak van geweest, dat ze tijdens de tweede wereldoorlog grote verwachtingen, van de Duitsers koesterden, die hen zo hoopten ze hun on afhankelijkheid zouden terugge ven. Als straf liet Stalin hi 1944 alle Tartaren naar Centraal-Azië en Siberië deporteren, waarbij vol gens de officiële statistieken 22 pro cent ten gronde ging. Volgens hun eigen berekeningen was het zelfs 43 procent. Dat was volgens het re gime weer eens een bewijs van dp „aniti-Sowjet-agitaties" van dit halsstarrige volk en reden tot nieu we repressieve maatregelen Toen er onder de destalinisering een liberalere wind ging waaien, bouwden de tartaren een eigen lob by op in Moskou, maar ze pro beerden met de liberale vleugel in de partij samen te werken. Ze be reiken in ieder geval, dat ze in 1967 als volk werden gerehabiliteerd. Maar waar het hen om ging het recht om collectief naar de Krim te mogen terugkeren dat werd hen ook verdere categorisch geweigerd. Jarenlang heerste doffe berusting, totdat Pjotr Grigorenko ten tonele verscheen. De thans 66 jaar oude generaal Grigorenko is geen tartaar, maar een Rus en daarenboven een over tuigd communisist, die sinds zijn 21ste Jaar lid van de partij is. In de „grote vaderlandse oorlog" tegen Hitier werd hij twee keer ernstig géwond. Dat hij geen stoere „ijzer vreter" is bewijst het feit, dat hij ook nog hoogleraar in de cyberne tica is. In 1961 schijnt zijn geloof in de starre conservatieve Sowj et- leiding te zijn gebroken. Op een partijvergadering oefende hij ten minste plotseling scherpe kritiek op de nieuwe vormen van persoonlijk heidsverering tegen Chroesjtsjow. Hij werd onmiddellijk tot soldaat gedegradeerd, verloor zijn gene- raalspensioen en natuurlijk ook zijn universitaire titel. Verzetsgeest Maar ook 14 maanden in een psy chiatrische inrichting konden zijn verzetsgeest niet meer breken. Bij alle volgende processen tegen dissidente intellectuelen verhief hij zijn stem. Hij demonstreerde tegen de invasie in Tsjecho-Slowakije en wierp zich ten slotte op als pleit bezorger van de Krim-tartaren, die hij juridische adviezen en een nieuw solidariteitsgevoel gaf. Van beide kanten werd de zaak toen snel op de spits gedreven. De tartaren overstroomden de autori teiten met petities om terug te mo gen naar de Krim, de politie begon steeds grover geweld toe te passen om ze tot bedaren te brengen. In april 1968 ontstond er in de stra ten van Tschirtshik in Oesbekistan (een van de gebieden waarheen de tartaren zijn gedeporteerd), een bloedige slag tussen tartaren en po litie. Nog diezelfde maand werd de aanvoerder Bajew, die met een groepje geestverwanten illegaal naar de Krim was teruggegaan, tot twee jaar gevangenisstraf veroor deeld. In mei 1969 werd ook generaal Grigorenki gearresteerd, en wel toen hij opnieuw in Oebekistan was om elf gearresteerde tartaren met raad en daad ter zijde te staan. Maar de tragedie van dit kleine volk was intussen in wijdere krin gen bekend geworden. Op 6 Juni 1969, net precies toen alle commu nistische partijbonzen in Moskou waren voor him internationale top conferentie, demonstreerden zes jonge mensen voor het Majakowski- monument in de Russische hoofd stad: „Communisten, laat de tar taren naar de Krim teruggaan". D bewuste zes werden naar Charkow gedeporteerd, waar hen hun iden titeitspapieren werden afgenomen. Zonder die papieren krijg Je ner gens werk in de Sowjet-Unie. In Juli 1969, als de communis tische conferentie is afgelopen, wil het regime eindelijk definitief met de tartaren afrekenen. De elf meest prominente leiders staan in Tasch- kent vanwege staatsgevaarlijke agi taties terecht. Ook nu ontstaan er op het plein voor de rechtbank soontane demonstraties, maar de politie, inmiddels huiverig gewor den voor nog meer opzien, brengt de demonstranten de stad uit, waar ze weer vrij worden gelaten. Appèl Na de veroordeling van de bewus te elf was het verzet Jarenlang de grond ingeslagen. Grigorenko werd in de psychiatrische inrichting langzaam kapotgef olterdeen wanhopig appèl van zijn vrouw, dat naar het westen kon worden ge smokkeld, had geen enkel effect. Maar de groeiende onrust onder de andere minderheden in de Sowj et - Unie en het steeds luidere protest in andere delen van het land, zo als in de Oekraine en Litauen, schij nen de Krim-tartaren thans op nieuw moed te hebben gegeven. In hun petitie van vorige week eisten ze van Brezjnew, dat hij „een eind aan de politieke terreur en de na tionale discriminatie van de Krim- tartaren" maakt. Nog nooit zijn er in de Sowjet-Unie voor een derge lijke petitie 38.000 handtekeningen verzameld. Volgens Lenin bestaat er in het communisme geen nationaliteiten probleem meer. Als de Oekrainers het behoud van hun eigen taal in onderwijs en literatuur eisen, als er in de straten van Kaunas door 1000 Jonge mensen voor een vrij Litau en wordt gedemonstreerd, of als de Krim-tartaren zich beroepen op de charta van de rechten van de mens om naar hun vaderland te mogen terugkeren (de charta is me de door de Sowjet-Unie onderte kend), dan heet dat „chauvinisti sche burgerlijke agitatie". Voor de 38.000 ondertekenaars is ao'n hand tekening dan ook lang geen klein risico. Voor Brezjnew is het een te ken aan de wand.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1972 | | pagina 9