Baarmoederkanker door
bevolkingsonderzoek te
voorkomen, Nederland
blijft hopeloos achter
erzicht wintermode
l@
LET
Baarmoederkanker
tijdig ontdekken
Pasop:
19 AUGUSTUS 1972
me Elisabeth Beijer, een van Nederlands grootste kankerdeskundigen, wil voor onderzoek
qehuwde vrouwen inschakelen.
Miljoenen Westduitse vrouwen boven de dertig krijgen ieder jaar een oproepkaart in de
bus met het verzoek om aan een plaatselijk baarmoeder- en borstkankeronderzoek deel
te nemen. De deelname aan zo'n onderzoek is gratis maar in tegenstelling tot in Oost-
europese landen niet verplicht.
kDVERTENTIE
DAMESMODE
io exclusief jonge stip-
\iOi
BREESTRAATI08O-H2 IBIpe.
rerkoop van brandbare
zal vanaf Juli 1973 in
worden verboden. Deze
werd ondanks talrijke
van de zijde van fabri-
het Ministerie van
uitgevaardigd. Jaarlijks
Ssen 3.000 en 5.000 perso-
onder zeer veel kinderen,
en worden onge
personen zwaar gewond.
slachtoffers liepen
op of vonden de dood
ichtkleding, die zij op het
in de brand droegen. Met
juli 1972 moeten alle
kindernachtgoed arti-
geëtiketteerd
Amerikaanse regering
ilan zijn in deze veilig-
eveneens het beddegoed
Juni dit Jaar waren de
consumenten voor
a lederwaren in de wih-
i neertellen 11,1 pet. ho-
:n jaar eerder. De prijs
nam in
rloop van een jaar met
ibelstoffenkollecties voor
d seizoen dragen duide-
:enmerk van het mode-
van dit moment. De
is algemeen, dat de
ribcords zal aan-
dat betekent dan tevens
ifsels van geen of weinig
zijn. Alle varianten in
door de meubelindus-
Laat u eenmaal per jaar
bij uw huisarts, vrouwenarts of
bij een consultatiebureau op
baarmoedermondkanker onder
zoeken. Dat kost u f 25 bij een
bureaiu en hooguit f 60,- bij
een specialist.
9 Maak met uw huisarts di-
rekt een afspraak voor een
dergelijk" onderzoek als u tij
dens de gemeenschap een bloe
ding heeft. (En dit niet door
menstruatie of scheuring van
het maagdenvlies veroorzaakt
kan zijn).
Raadpleeg uw huisarts als u
een tussentijdse bloeding heeft
maar ook als u voortdurend
last van buikpijn heeft en te
gelijkertijd gewicht verliest.
Was uw onderlichaam min
stens één maal per dag royaal
met lauw water maar zorg er
voor dat er geen zeep in uw
vagina komt.
9 Zie er op toe dat ook uw
partner zich iedere dag be
hoorlijk wast en bedenk dat u
minder kans op baarmoeder
kanker heeft als uw man be
sneden is.
0 Neem als het enigszins kan
een bidet in uw badkamer. Het
is echt geen overbodige luxe.
9 Zorg er voor dat u niet te
veel kinderen krijgt want moe
ders van grote gezinnen zijn
veel vatbaarder voor baarmoe
derkanker dan vrouwen die
maar twee kinderen hebben.
probeer uw dochter er in
een gesprek van te overtuigen
niet te jong met sexuele
omgang te beginnen want
vrouwen die him eerste seksue
le kontakt op zeer jeugdige
leeftijd hebben lopen hun ver
dere leven meer kans op baar
moederkanker dan vrouwen die
wat later aan hun eerste intie
me omgang zijn begonnen.
9 En tenslotte zijn er artsen
die vinden dat u beslist geen
intiemspray mag gebruiken. En
dat u alleen in noodgevallen
intern verband mag nemen.
trie verwerkt en de vraag Is in fei
te nog steeds groter dan de produk-
tie.
De Koninklijke Fabriek Inven-
tum-Bilthoven introduceerd een
nieuwe haardroogset de GF 9. Deze
haardroogset bestaat uit een haar
droger (föhn), een mondstuk, een
warme luchtborstel en een kam. De
GF 9 is vervaardigd uit breukvaste
kunststof en is voorzien van een
aan/uitschalkelaar en een automati
sche temperatuurregeling in de uit
stromende warme lucht. De haar
droogset heeft een snoer van 1.80 M
lengte en een euro-stekker die past
in alle wandkontaktdozen. Het ap
paraat is dubbel geïsoleert. De aan-
sluitwaarde is 200 Watt. Het nieuwe
Inventum apparaat heeft een groot
aantal toepassingsmogelijkheden
en Italiaanse mode-ont-
bben voor de komende
zo heel erg veel nieuw-
Maar de confectiefa-
daar Juist erg tevreden
door de trouw van de
Romeinse modekoningen
loude mantelpakjes en
blijft draagbare en
verkoopbare kleding
1973 in de mode.
efabrikanten, de waren-
boetiekjes en de exclu-
rtnkels krijgen allemaal
in de rug en dat kan
bijzonder goed
k
in plaats daarvan draagbare Jurken,
mantelpakjes en pantalon-ensembles
die voor niet meer zo jeugdige
vrouwen even flatteus als voor jon
ge meisjes zijn.
Voor het eerst sinds jaren houden
Rome en Parijs rekening met de
wensen van modieuze vrouwen die
de dertig zijn gepasseerd. En laat
men het bedenken van hippe mini-
jurkjes aan de Loridense boetiek
jes over.
Tijdens de ruim twee weken duren
de Franse en Italiaanse modemara
thon kwam de Romeinse couturier
Valentino als verreweg de beste
ontwerper uit de strijd. Niet omdat
zijn mantelpakjes de meest specta- Coltrui
culaire waren maar omdat zijn
combinaties van chocoladebruine
ADVERTENTIE
zoals haardrogen, watergolven, tou
peren en krullen indraaien,
lijn wat betreft het zelf maken van
9 Volgens het Verband Deutscher
Nahmaschinenhandler e. V. in Bie
lefeld is er een duidelijk opgaande
lijn in het zelf maken van kleding.
In 1970 hebben circa 8 miljoen
Duitse vrouwen voor meer dan DM
1 miljard aan meterwaren gekocht,
ongeveer DM 24 miljoen aan kant
en klaar patronen uitgegeven en op
circa 12 miljoen naaimachines meer
dan 50 miljoen kledingstukken ver-
De Wereld Gezondheids Organi
satie heeft onlangs uitgerekend dat
het veel goedkoper is om de gehele
vrouwelijke bevolking van een land
bij wijze van voorzorg één keer per
jaar op eventuele symptomen van
baarmoeder- en borstkanker te con
troleren dan dat men achteraf
astronomische bedragen moet uitge
ven om vrouwen met een ver gevor
derde vorm van kanker te behande
len en te verplegen.
In West-Duitsland geven de zieken
fondsen, de universiteiten, de ge
meentebesturen, de deelstaten, de
regering in Bonn en het Kankerin
stituut in Heidelberg Jaarlijks geza
menlijk ruim vijfhonderd miljoen
gulden uit om baarmoeder-, borst
en prostaatkanker bijtijds op te
sporen.
Vrouwen kruinen er ieder Jaar gra
tis voor baarmoeder- en barstkan-
kercontrole in een ziekenhuis te
recht en mannen kunnen sindskort
regelmatig kosteloos aan een
prostaatkankeronderzoek deelnemen.
Onderzoek
In Engeland, Frankrijk, Oostenrijk,
Zwitserland, Skandinavië en de
Verenigde Staten wordt evenals in
de communistische landen steeds
meer belang aan het vroegtijdig op
sporen van baarmoeder-, borst- en
prostaat kanker gehecht. Maar Ne
derland blijft hopeloos achter. Aan
het opsporen van borst- en pros
taatkanker wordt in ons land nog
vrijwel niets gedaan. Het kabinet
Biesheuvel steunt het baarmoeder-
kankeronderzoek dit jaar met een
subsidie van slechts 200.000-.
Daarmee wordt een project van het
Nederlands Huisartsen Instituut,
dat wordt uitgevoerd door het cyto-
diagnotisch laboratorium van het
Utrechts Academisch Ziekenhuis,
slechts gedeeltelijk gefinancieerd.
Meer geld
In 1971 steeg de meterwaren omzet
tot DM 1,3 miljard, het VDN ver
wacht dat de omzet in 1972 tot cir
ca DM 1,5 a 1,6 miljard zal kunnen
worden opgevoerd.
reik en blouses met hard abrikoos-
kleurige driekwart jasjes van de
meeste smaak getuigden.
Kleuren
Net als trouwens zijn zwart wollen
polojurkjes met korte mouwen en
zijn fraaie camelmantels. Afgezien
van Schotse ruiten, blokruiten en
prince de galles gebruikten de
meeste couturiers effen stoffen
maardat dan in de meest verras
sende kleurencombinaties zoals au
bergine en roze, varengroen en
oranje rood, zwart en hemelsblauw,
marineblauw en oranje, abrikoos en
chocoladebruin.
Maar de meest favoriete kleuren
voor de winter zijn toch wel abri
koos, beige, korenblauw, gifgroen,
fuchiaroze, zonnebloemgeel, cognac,
violet, wit en zwart. Wat de belang
rijkste wintercreaties betreft zijn de
Italiaanse en Franse couturiers het
roerend met elkaar eens. Aan een
tot op de knie vallend plooirokje,
een blouse met een gestikte kraag
en een vrij lang jasje heeft u ei
genlijk al genoeg maar van de Ro
meinse en Parijse mode-ontwerpers
mag u ook best een prinsesjurkje of
een pantalon met een coltrui en
een kort jasje dragen terwijl voor
's avonds de strapless japonnen en
jurken met V-halsdecolletés weer
favoriet zijn. Kortom, er is keus ge
noeg maar dit keer zult u die keus
zelf moeten maken.
Een jaar of vier geleden legde het
Koningin Wühelmina Fonds een
paar ton op tafel voor de aanschaf
van een paar microscopen waardoor
men in het Leids Academisch Zie
kenhuis met de opleiding van in
baarmoederkanker- gespecialiseerde
analistes kon beginnen. Maar bij
dat ene bedrag waarvoor men ook
nog tijdelijk een Amerikaanse ana
liste kon laten overkomen is het
gebleven want dr. L. Meinsma, di
recteur van het Koningin Wilhelmi-
na Fonds, vindt dat hij zijn geld
beter voor anti-rookoampagnes kan
ebruiken.
„Als je over een beperkt budget be
schikt" aldus dir. Meinsma" moet je
belangen tegen elkaar af gaan we
gen. En het is nu eenmaal een feit
dat er veel meer mensen het slacht
offer van longkanker dan van an
dere soorten kanker worden.
Dood te voorkomen
Toch sterven er ieder jaar in ons
land bijna duizend vrouwen aan
baatrmoederkanker. De dood van al
die vrouwen zou te voorkomen zijn
geweest als men de baarmoederlkan-
ker maar tijdig had ontdekt.
Maar in Nederland moeten vrouwen
zelf het initatief nemen om zich op
baarmoederkanker te laten onder
zoeken. En de eenvoudige, vrijwel
pijnloze ingreep (het afstrijken van
wat slijm van de baarmoedermond
dat later microscopisch wordt on
derzocht) moeten zij bovendien nog
zelf betalen.
Nederland is misschien wel het eni
ge Westeuropese land waar de zie
kenfondsen en de ziekenverzekerin-
gen weieren om een behandeling te
financiëren waarmee men een ziekte
kan voorkomen.
Door die onverantwoordelijke kort
zichtigheid maken de ziekenfondsen
en de verzekeringsmaatschappijen
het juist voor vrouwen, die de
meeste kans lopen om baarmoeder-
kanker te krijgen, financieel vrijwel
onmogelijk om zich regelmatig te
laten onderzoeken. Bij moeders van
grote gezinnen die over geen be
hoorlijk badkamer beschikken komt
de ziekte nl. aanzienlijk meer voor
dan bij vrouwen die aan welover
wogen geboorteregeling doen en die
aan persoonlijke hygiëne hoge eisen
stellen.
Nonnen krijgen vrijwel nooit baar
moederkanker maar prostituees
worden juist veel vaker dan andere
vrouwen het slachtoffer van deze
ziekte. En volgens een rapport van
de Wereld Gezondheidheids Organi
satie komt baarmoederkanker bij
echtgenotes van mannen, die besne
den zijn, veel minder voor dan bij
vrouwen die regelmatig seksuele
omgang met meerdere niet besne
den mannen hebben.
Een van Nederlands grootste ex
perts op het gebied van het baar
moederkankeronderzoek is de char
mante 31-jarige Ma/thilde Elisabeth
Beijer-Boon. Ondanks haar jeugdige
leeftijd niet alleen arts maar sinds
het vertrek van prof. dr. G. Wielen-
ga voorlopig ook hoofd van het cy-
todiagnostisch laboratorium van het
Leids Academisch Ziekenhuis.
Mevrouw Beijer, echtgenote van een
zich specialiserende arts en moeder
van twee zoontjes waarvoor ze in
de Leidse binnenstad een creche
oprichtte, studeerde oa. in Amerika
aan de universiteit van Ann Arbor
in Michigan, een wereldbekend cen
trum op het gebied van het kanker
onderzoek.
Geschrokken
Toen ze na haar studie in 1969 in
Nederland terugkwam schrok ze zo
van de weinige kennis die er in ons
land op het gebied van het baar
moederkankeronderzoek is, dat ze
zich als assistente van prof. dr.
Wielenga vooral aan de opleiding
van 'kanker-analistes ging wijden.
Door 'n gift van het Koningin Wil-
helmina Fonds kan men toen het
benodigde lesmateriaal aankopen.
Het Fonds ging toen ook eisen aan
de opleiding stellen. Eisen die, ge
zien het ontstellende tekort
baarmoederkanker-analistes, volgens
mevrouw Beijer eigenlijk veel te
hoog zijn.
Het Koningin Wilhelm ina Fonds
vindt dat alleen volwaardige analis
tes, die zich gedurende het laatste
jaar van hun opleiding in baarmoe
derkanker hebben gespecialiseerd,
voor een erkend diploma in aan
merking kunnen komen. Maar me
vrouw Beijer is van mening dat ze
dan eigenlijk veel te veel overbodige
dingen leren. En vandaar dat ze
ook meisjes en gehuwde vrouwen
met alleen maar een middelbare
schoolopleiding, een behoorlijke
kennis van de Engelse taal en be
langstelling voor soheikunde tot
haar éénjarige cursus toelaat. Zij
krijgen dan na het afleggen van de
examens een aanbevelingsbrief
waarmee ze met sukses bij labora
toria kunnen solliciteren. Tijdens de
vrij zware opleiding leren de cursis
ten met behulp van microscopen
kankercellen in baarmoederuitstrijk-
jes ontdekken. „Het is boeiend werk
voor vrouwen die veel gevoel voor
kleuren en vormen hebben" aldus
mevrouw Beijer. „En bovendien
geeft dit vak Je ongelofelijk veel
voldoening als je bedenkt voor hoe
veel ellende Je andere vrouwen kunt
Soms kan men aan een uitstrijkje
zien dat een vrouw nog geen baar
moederkanker heeft maar het wel
gemakkelijk kan krijgen. Met het
voorschrijven bepaalde medicijnen
kan de huisarts dan vaak de vor
ming van kanker voorkomen. Maar
ook het beginstadium van baarmoe
derkanker is vrij gemakkelijk te ge
nezen. Er wordt dan een klein
stuik je van de baarmoedermond afge
sneden. Een ingreep die meestal af
doende is en waarvoor een vrouw
maar vijf dagen in een ziekenhuis
hoeft te blijven. De patiënte kan
daarna nog zonder enig risico kin
deren krijgen en op de normale
manier ter wereld brengen.
Onbekend
Todh is het baarmoederkankeron
derzoek In ons land nog vrijwel on
bekend. Daarom sterven er ieder
jaar nog duizend Nederlandse vrou
wen aan deze afschuwelijke ziekte.
In ons land zijn nog geen honderd
speciaal getrainde analistes die in
baarmoederuitstrijkjes kankercellen
kunnen ontdekken.
Om alle Nederlandse vrouwen boven
moederkanker te controleren zijn
ADVERTENTIE
spaarde huidbacteriën
Er is iets aan de hand met de deo
dorant. Steeds meer publicaties
waarschuwen. En hoe! De meeste
deodorants bevatten namelijk een
bacteriedodende stof. Waarmee de
huidbacteriën vernietigd worden.
Rigoureus. En waarmee - dat is
waar - óók de transpiratiegeur ver
dwijnt Even rigoureus. Maar on
gevaarlijk?
Huidbacteriën (huidflora*) hebben
een taak. Ze regelen het evenwicht
op onze huid. Ze beschermen ons
tegen het binnendringen van ziek
teverwekkende kiemen. Zeer accu
raat.
Vandaar dat zoveel deodorants
met een bacteriedodende stof huid
irritatie kunnen veroorzaken. Be
scherm het milieu.
Gebruikdegoede deodorant!
Kan het anders? Natuurlijk. Dat
bewijst Therme. Een heerlijk ge
parfumeerde, veilige deodorant
Met 'sinodori. Een Franse stof, die
de huidbacteriën ongemoeid laat,
maar de geur - zeer snel - afbreekt
Oók rigoureus. Maar veilig. Zon
der het milieu te verstoren. Zonder
huidirritatie te veroorzaken.
Denk aan uw huid. Ga over op
Therme - de veilige 'alternatieve'
deodorant. Verfijnd geparfumeerd.
In elegant gedecoreerde spuitbus
van 110 gram netto, ƒ5.75. Ver
krijgbaar bij 'de Bijenkorf, bij apo
theek en parfumeriezaak, hij par
fumerie-afdelingen van de grote
warenhuizen en natuurlijk bij uw
drogist
Therme is een produkt van N.V.
Import Unie, Arendstraat 5, Hil-!
versum. Tel.: 02150-50547. Ver-j
koopadressen op aanvraag. I
de dertig jaa/r ieder Jaar op baar-
ruim 6000 analistes nodig. Een on
mogelijkheid met f 200.000,- subsi
die. Wanneer men het voorbeeld
van de Westduitse regering zou vol
gen en men alle Nederlandse vrou
wen boven de dertig jaar in staat
zou stellen om zich jaarlijks gratis
te laten controleren zou de regering
met minstens honderd miljoen gul
den op tafel moeten komen.
Maar door het geweldige tekort aan
gespecialiseerde kanker-analistes
kan er dan toch voorlopig van een
massal bevolkingsonderzoek nog
niets komen zelfs al zou men plot
seling wel voldoende geld beschik
baar stellen.
Er zijn maar een beperkt aantal
huisartsen en gynaecologen die door
hen gemaakte uitstrijkjes bij labo
ratoria kunnen laten onderzoeken.
En vrouwen kunnen zelfs bij lang
niet alle consultatiebureaus van de
dr. Rutgerstlchting terecht.
Ook door gebrek aan voorlichting is
de belangstelling voor een dergelijk
onderzoek ook nog gering want toen
de Haagse afdeling van de Protes
tantse Stichting voor Verantwoorde
Gezinsvorming dit voorjaar aan
ruim duizend leden een brief stuur
de om vrouwen op het belang van
een baarmoederkankeronderzoek te
wijzen 'kreeg men maar zeventig
reacties.
Bij nonnen komt baarmoederkanker vrijwel niet voor. Oudere
kloosterzusters daarentegen worden echter vrij vaak het slachtoffer
van borstkanker, wat zou kunnen komen doordat zij tot voor kort
gedwongen waren om een strakke elastieke band over hun borsten
te dragen.
Borstkanker
voorkomen
9 Draag nooit knellende of
te kleine bh's.
9 Ga naar de huisarts als u
één van uw borsten ernstig
heeft gestoten.
9 Probeer uw baby als het
enigszins kan zelf te voeden
want daardoor loopt u ook
later minder risico om borst
kanker te krijgen dan een
moeder die haar kind met de
fles heeft groot gebracht.
9 Als u de pil niet gebruikt
maar u heeft toch een voort
durend gespannen gevoel in
uw borsten ga dan eens bij
uw huisarts langs.
9 Controleer uw borsten re
gelmatig op harde soms wat
pijnlijke plekjes. Maar be
denk wel dat die gedurende
de dagen vlak voor en tijdens
de menstruatie normaal zijn.
Blijft u daarna toch nog een
knobbeltje voelen raadpleeg
dan zo snel mogelijk uw
huisarts.
