'Rotterdam' dwingt kritiek op anderen wat te matigen Waar is stichting Huisvesting W.J. voor? Lezers schrijven Ondanks kritiek doorgaan met woonruimte creëren Door C. J. Rotteveel STICHTING HUISVESTING JONGEREN: ZEILTITEL Amerikaan voor Rotterdam Zuid Laatste studies voor een Kanaal-tunnel PONDERDAG 17 AUGUSTUS 1972 Als er twee kijven, hebben er twee schuld, zegt een oud Neder lands spreekwoord, en een Italiaan schreef eens: van vrees tot haat is een korte weg. Beide uitlatingen lijken mij van toepassing op de tragische incidenten in Rotterdam tussen Nederlanders en Turkse gastarbeiders. Iedereen weet het: die Turken zijn hier gekomen om te voorzien in een steeds groter te kort aan arbeidskrachten, in vele gevallen voor eenvoudige functies waarvoor geen enkele Nederlander beschikbaar wilde stellen Toen hun aantal betrekkelijk ge ring was en iedereen volop werk kon krijgen, was er geen vuiltje aan de lucht. Maar hun aantal groeide en op zeker ogenblik deed de werkloosheid haar intrede. Intussen waren de Turken him po sitie gaan consolideren. Zij koch ten oude huizen om er een groot aantal landgenoten in onder te brengen. Het ontstaan van die als "pensions" aangeduide "stapel- sen" is begrijpelijk als men weet, dat de in West-Europa werk zame Tusken slechts een beperkt aantal Jaren van onze werkgele genheid willen profiteren, zo snel mogelijk een bedrag bijeen pogen te sparen en dan in hun eigen land een winkeltje of bedrijfje gaan be ginnen. Voor "woongenot" hebben zij dus liets over. Daarbij komt, dat er huizen zijn gekocht, die nog niet volledig ontruimd waren, omdat er nog personen verbleven, die tenge volge van de woningnood niet in staat waren dadelijk te vertrekken. Wel bestaat er zo iets als huurbe- scherming, maar de Turken heb ben daar weinig begrip voor. Ge kocht is gekocht en wie er dan nog in zit, wordt er "uitgejend". Deze en dergelijke gevallen heb ben aanleiding gegeven tot span ningen, die tenslotte geleid hebben tot ernstige ongeregeldheden,** waarbij van Nederlandse zijde op ergerlijke manier is huisgehouden. Wat de televisie heeft laten zien van het wangedrag van Jeugdige straatboeven (zoals gewoonlijk zijn ook nu weer tal van onschuldigen de dupe geworden) was een schan de voor ons land. Het ergste is, dat de politie aanvankelijk als toe schouwster heeft staan toekijken. Maar wie verbaast zich daar nog over? Haar gezag is, door syste matisch veroordelen van wat ze doet en laat, onvoldoende steun van hogerhand en daaruit voort vloeiende onderbezetting, met na me in de grote steden dermate on dermijnd, dat het in gevallen als deze de grootste moeite kost de zaak weer in de hand te krijgen. De basis van het conflict is overi gens, dat beide partijen er eigen zeden en gebruiken op na houden, waarbij ten aanzien van de Turken aangetekend moet worden, dat die ten dele een gevolg zijn van de bijzondere omstandigheden, waar in zij buitenslands verkeren. Hoe dit zij, van weerskanten ontstaat wrevel, die aanvankelijk onder gronds blijft, maar op zeker ogen blik tot een ontploffing leidt. Bij een goed beleid had die voorkomen kunnen worden, want van verschil lende zijden is verklaard, dat men deze uitbarsting had zien aan komen. Naar goed Nederlands ge bruik hebben de autoriteiten de zaak echter -op hun beloop gela ten, zodat onze reputatie van "rus tig, evenwichtig volk zonder voor thans in de modder gedeponeerd is. Tegen deze achtergrond lijkt "Rot terdam" mij een ernstige waar schuwing voor het betrachten van voorzichtigheid bij het uitspreken van een oordeel over andere lan den. Het ligt voor de hand, dat daarbij in de eerste plaats gedacht wordt aan Zuid-Afrika, hier te lan de in bepaalde kringen strijk en zet "kop van Jut" als het erom gaat onszelf op de schouders te kloppen wegens ons humane optreden je gens "anderen". Dat daaraan nog wel wat ontbreekt hebben we in de afgelopen dagen ten overvloede op nieuw gezien. "Ten overvloede", want er waren elders al dergelijke uitbarstingen, die we echter snel als "onbelangrijke incidenten" in het register van onze zelfgenoeg zaamheid hebben bijgeschreven. ZelfgenoegzaamheidWij Ne derlanders, althans een zeker aan tal van het schoolmeesters-type, staan o zo spoedig met ons vinger tje klaar om naar anderen te wij zen. Hier deugt dit niet, ginds mankeert het dèAraan. Misschien is "Rotterdam" nu eens een wenk om dat onnozele nawijzen van an deren na te laten. Want wat is de veroordeling van Zuid-Afrika zon der meer vergeten te worden. De meeste critici van dat land besef fen. door gebrek aan fantasie, niet hoe de Nederlandse verhoudin gen zouden zijn als de omstandig heden van Zuid-Afrika op ons volk zouden worden geprojecteerd. Neem allereerst de grootte van 't land. Zouden de dertien miljoen Nederlanders nu geconcentreerd op een klein lapje deltagrond in verhouding over hetzelfde woonop- pervlak beschikken als de bevol king van Zuid-Afrika, dan zouden zij een gebied ter beschikking heb- wrijving in Rotterdam eigenlijk als men die vergelijkt met de gevaren in een multinationale gemeen schap als Zuid-Afrika, waarin vele verschillende bevolkingsgroepen die zich bovendien op sterk uiteen lopende ontwikkelingsniveaus, be vinden met elkaar moeten samen leven: blanken, Bantoes (zeven stammen, waarvan sommigen el kaar niet eens verstaan), Indiërs en kleurlingen (gemengd ras). Nu kan men twee dingen doen: men kan het idealistische stand punt innen en dat beide partijen elkaar maar moeten leren ver dragen. Dat lijkt mij, wanneer het gaat over een zeer royale Neder landse meerderheid ten opzichte van een kleine minderheid als die van de Turken niet helemaal on mogelijk. Al zal men zelfs dan - zie Rotterdam rekening moeten houden met (de dreiging van) bot singen. Men kan ook, zoals in Zuid- Afrika, de groepen zoveel moge lijk uit elkaar houden om wrij vingsoorzaken uit de weg te gaan. Dat is de praktische weg, die re kening houdt met totaal andere getalsverhoudingen en een enorme woonruimte. Die laatste factoren plegen bij de ben, zo groot als Europa van de westpunt van Ierland en de noord punt van Engeland tot aan het ijzeren gordijn, en van de spits van Noorwegen tot aan de Dar danelles Op dat enorme gebied zouden dertien miljoen Nederlanders wo nen, met drie stedelijke concen traties, resp. in zuid-Spanje, in noord-west-Europa en ergens in Griekenland (enigszins te vergelij ken met de Zuidafrikaanse bevol kingsconcentraties in Kaacstad, Jo hannesburg/Pretoria en Durban) Maar die dertien miljoen Neder landers zouden daar niet alléén wonen, maar in gezelschap van tus sen de vijftig en vijfenvijftig mil joen gekleurden (Bantoes, Indiërs en kleurlingen) Vergelijk een dergelijke situatie, inclusief alle mogelijkheden van geharrewar, nu eens met "Rotter dam". Het lijkt me niet onwaar schijnlijk, dat de Nederlandse auto riteiten, die in een naar verhouding onbeduidend zaakje als in onze ha venstad al volledig met de handen in het haar zitten, dan helemaal geen raad zouden weten. De rege ring in Zuid-Afrika is van mening, dat men onenigheden het beste kan voorkomen door scheiding van de groepen. Niemand zal ontkennen, dat dit tever gedreven kan worden, maar waarom een felle uitbarsting als in Rotterdam bestempelen met vriendelijke woorden als "groeps- conflict" en "communicatiestoor nis" en allerlei lelijke woorden ge bruiken voor het Zuidafrikaanse systeem om honderdmaal grotere wrijvingsmogelijkheden te voorko men? Waarmee ik maar zeggen wil, dat "Rotterdam" ons zal moeten matigen in ons gemakkelijk oor deel over anderen. Het gaat om menselijke verhoudingen en die zijn niet zo eenvoudig als sommi gen 't voorstellen. Nederland heeft tot voor kort vrijwel niets met dat probleem te maken gehad. Neder land "exporteerde" immers alleen maar mensen. Maar nu er ook "geïmporteerd" wordt, doen zich hier en daar wrijvingen voor, die men niet hooghartig kan afdoen met qualificaties als "botsingen in een volksbuurt". In dit verband dient gewezen te worden op de plannen tot spreiding van de buitenlanders over all? wij ken van de stad om zo de "pen siondichtheid" in de oudere wiiken te drukken. Maar, aldus een artikel in "De Volkskrant", "daargelaten dat het moeilijk en in zekere zin ook onredelijk is buitenlanders te dwingen in duurdere huizen of zelfs zeer dure flats te gaan wonen, hebben particuliere huiseigenaren en woningbouwverenigingen tot nu toe al deze pogingen gefrustreerd. Aan buitenlandse gezinnen willen ze slechts zelden hun huizen verhu ren bijvoorbeeld wegens de af wijkende leefgekoonten - en alleen staanden weigeren ze pertinent uit angst dat er toch weer verkapte pensions van worden gemaakt". Er is bij dat denkbeeld van spreiding trouwens nóg een factor die meespeelt. Dj» spreiding is voor de Nederlandse bevolking aan trekkelijk, maar is ze dat ock voor de Turken? Zeer vermoedelijk neen. Tijdens de onlusten in Rotterdam werden, toen de politie een maal ingreep, vele tientallen arrestaties verricht. Een politie ruiter leidt hier een man weg, die betrokken was bij de rellen van zondagavond. Men zoekt dus een oplossing, die de Nederlanders "beschermt", maar de andere partij, in casu de Turken, benadeelt omdat hun de mogelijkheid wordt ontnomen een eigen "samenleving" in een vreemd land in stand te houden. Nu is er in Overschie een pro ject waarin 200 alleenstaande bui tenlanders onderdak kunnen vin den. Dat komt in december klaar. Maar het is een druppel op een gloeiende plaat. De autoriteiten hebben de zaak flink uit de hand laten lopen. -Had men bijv. rijdig voor goedkope woonoorden gezorgd zoals die voor de Ambonezen (Mo- lukkers), dan zou "Rotterdam" zich waarschijnlijk niet hebben voorgedaan. Plaatsing van Ingezonden stukken behoeft geen redactionele Instemming te betekenen. De redactie behoudt zich het recht voor, brieven te bekorten of eventueel terug te zenden. De Stichting Huisvesting Wer kende Jongeren is zoals de naam al doet vermoeden in het leven ge roepen iets te doen aan de huis vesting. Speciaal van bovengenoem de groep. Men is geneigd te denken dat zo'n stichting goed werk ver richt. Bij nadere kennismaking bleek dit althans voor mijn vrouw en ik. nauwelijks het geval te zijn. M\jn ervai*ingen met de stichting zijn als volgt: augustus 1971 huur den we kamers aan de Zoeter- woudsesingel 96. De ene kamer zo zei men had openslaande deuren naar een balkon, afmetingen waren 4 x 4,5. De andere kamer kon als keuken annex slaapkamer gebruikt worden. Afmetingen hiervan 3x3. We zouden f270,- (tweehonderden zeventig) per maand betalen alles inbegrepen. Bij het bekijken van de kamers bleek dat wat onze keuken moest gaan worden te bestaan uit een aluminum aanrecht-plaat met kraan: gasaamsluiting aanwezig. Dit alles was ingebouwd in wat een kast geweest was. Ons balkon be stond uit een zinkplaat waar niet op gelopen mocht worden, hij zou nog afgebouwd worden zei men toen. Dat afbouwen moet nu nog gebeuren (1 jaar later dus). We trokken erin want wat moet je als je iets nodig hebt en er is niets anders. In het huis waren verder 2 dou ches, dit alles voor 6 gezinnen. Er zouden er 3 komen, die derde ech ter is er nog steeds niet (precies ja, een jaar later dus). Voor we huur ders werden bij de stichting hadden we haar van onze financiële situ atie op de hoogte gebracht. We zagen op tegen een huur van f 270,- ik zat n.l. toen als soldaat in mili taire dienst. De heer Sloot van de stichting stelde ons min of meer gerust „Als de betaling moeilijk wordt kom je maar, dan bekijken we het wel", zei hy. Na 3 maanden hadden we in de gaten dat we het niet konden red den. Mondeling werd afgesproken dat we gedurende mijn diensttijd f230,- zouden betalen. Dat leek sympathiek doch het verhaal gaat verder. In onze eet-keuken ging een raamplint los, het bleek rot en ka pot. Verder ontdekten we na één maand wonen, scheuren in de muur. Na onze herhaalde verzoeken werd dit een half jaar later ge maakt. Regelmatig ook verzochten wij om de beloofde 3 e douche en het afmaken van het balkon waar we toch elke maand voor betaalden. Telkens was het .geen tqqd nu". In de winter traden lekkages op. Ver schillende malen vroegen we dit te laten repararen. Inmiddels was in maart onze zoon geboren. Vanwege de lekkage waren mijn vrouw en kind genood zaakt hun onderkomen 2 weken el ders te zoeken by haar ouders Toen was de zaak gerepareerd Daarna kregen we een paar maan den rust. Toen gebeurde er iets de emmer deed overlopen. Mede vanwege onze gezinsuitbreiding in formeerden we geregeld of de stich ting niet andere woonruimte had. De laatste keer dat we deden, was naar aanleiding van weer een lek kage nu op de w.c. en boven het bedje van ons kind. Deze keer had de heer Sloot iets anders voor ons. Per 1 september kwam er iets op Steenschuur 5 vrij. Dat zou f220,- gaan kosten. Ik ging kijken. Wat ruimte betreft gingen we er iets op achteruit doch had mijnheer Sloot niet iets gezegd over een apart ka mertje voor het kind? Dat aparte kamertje bleek een, met een deur afgeschermd gedeelte van de gang te zijn. Ik terug naar de heer Sloot. Deze had de papieren reeds klaar liggen en hij stak ook een verhaal af over achterstallige huur. Dat gene wat ik in mijn diensttijd min der betaald had wilde hij terug hebben hetgeen f400 zou zijn. Om de een of andere reden hoefde ik daar slechts f 120,- van terug te betalen. Ik aarzelde nog met teke nen, maar zo dacht ik, gingen we niet goedkoper wonen en was er misschien ook niet iets te maken van die afgeschermde gang? Zon der het contract goed door te lezen, iets waar ik nauwelijks de tijd voor kreeg, tekende ik. Thuisgekomen en na het met mijn vrouw besproken te hebben kreeg ik spijt en zo ging ik dezelfde avond nog terug om het contract ongedaan te maken. De heer Sloot was echter niet thuis. De volgende ochtend was hij dat wel. Ik kreeg te horen dat het contract bleef wat het was n.l.: gesleten. „Het is kiezen of delen", zei hij, „of je neemt de Steenschuur of je vliegt er aan de Zoeterwoudsesingel uit". „Ook als je niet getekend zou hebben, zou je toch uit je woning gemoeten zijn". „Óat hebben we op de vergadering (van de stichting) al besloten", aldus de heer Sloot. Verder hoorde ik nog iets over f 11000.- verlies on servicekosten die de stichting geleden zou hebben. Alleen wij hadden hem al f 1000.- gekost volgens hem. Mijn echtgenote die later nog eens ging proberen het contract ongedaan te maken kreeg van de heer Sloot te horen dat ik een lamlendige kerel was die hij nooit vertrouwd had. De kleine moeite het contract ongedaan te maken werd niet genomen. Op het ogenblik zitten we nog steeds op de Zoeterwoudsesingel met kans dat de stichting moeilijk gaat doen. Voorlopig komen we niet in aanmerking voor andere huis vesting, een urgentiebewijs hebber we niet, bovendien verdien ik iet in de buurt van het minimumloon dat maakt het ook niet gemak kelijk. Waarom nu zo'n lang verhaal? Wel als er zo met je gesold is wil je je hart wel eens luchten. Ver der zou ik eventuele woningzoe kenden voor zij iets gaan huren op het hart willen drukken, alle af spraken op papier te laten zetten endaar duplicaten van te vragen. Zo kregen wij bijv. voor onze ka mers aan de Zoeterwoudsesingel geen huur contract-afschrift. Het enige was een inschryvingsbewys. Tot slot wil ik de vraag stellen of wij nu de enigen zijn die op zyn dergelijke manier behandeld cq worden. De stichting Huisvesting Werkende Jongeren schijnt zonder •vinstdoel te werken. Winst is ech ter een zeer rekbaar begrip. Wat gebeurt er bijvoorbeeld als er veel te veel onnodige kosten worden ge maakt bijv. hoge salarissen voor personeel of te hoge afschrijvingen? Wie controleert deze zaken? Wat gebeurt er met het huizenbezit van de stichting als deze eventueel niet meer onder particuliere vlag blijft werken? Op het ogenblik schijnt de stichting haar huizen na verloop van tijd zeer snel af te schrijven. 9 9, LEIDEN De Stichting Huisvesting Werkende Jongeren heeft na twee jaar actief draaien de balans opgemaakt. Aan de ene kant de bijna driehonderd werkende jongeren die huisves ting hebben gekregen, de huwelijken die zijn gered door men sen eigen woningen te bezorgen, de opvoedende waarde die de stichting hecht aan het op deze manier bewonen van kamers. Aan de andere kant de kritiek op de erg hoge huren, de plot selinge tegenvallers als lekkende waterleidingen en daken, het financiële gedraai om alles rond te krijgen en het niet mogen falen, omdat dat het einde van de stichting betekent. Alles bij elkaar opgeteld en van elkaar afgetrokken vindt het bestuur van de stichting de huidige toestand voldoende om vol opti misme door te gaan. Doorgaan betekent: over een jaar of twee ook mensen kunnen helpen die zulke dure kamers niet kunnen betalen. Dat was twee jaar geleden het hoofddoel van de stich ting en daarom gaat zij door. In augustus 1970 kocht de stichting i waaronder enkele saneringspanden, het eerste pand aan. Er was geen Met de opknapkosten erbij moest cent in kas. maar met de volledige daarvoor ruim twee miljoen gulden medewerking van Gedeputeerd0 I worden geleend. Die leningen moeten Staten en de gemeente, die zich ga worden afbetaald en daaromliggende rant stelde voor de honderdprocent huren van de kamers zijn aan de prU- leningen, kon het huis worden be zige kant. Gevolg daarvan is dat de taald. De kamers werden re.ieliis I bewoners over het algemeen opgeknapt, kregen elk een eigei. keuken-unit en de stichting ging door met het kopen van huizen. Op het ogenblik heeft di stichting onge veer twintig panden in eigendom, zienlijk meer verdienen dan een mi nimuminkomen. De werkende Jonge ren die geen 150 A 200 gulden kun nen neerleggen voor een kamer ko men niet aan bod. In de loop der ja ren zullen de huren echter relatief lager worden door de aflossingen en dan zullen ook de minder kapi taalkrachtige Jongeren kamers van de stichting kunnen bewonen. Op het ogenblik heeft de stichting driehonderd jongenren.ongehuwden en gehuwden, aan woonruimte ge holpen. Er is een wachtlijst van eveneens driehonderd jongeren. De stichting probeert in hoog tempo door te gaan met het aankopen van huizen. Ze moet dat ook wel om met de lenin gen van de volgende huizen onver wachte klussen in vorige huizen te kunnen opknappen. Zo wordt het ene gat met het andere gat gevuld en dat is een riskante zaak. Dat weet het bestuur. Eén onnozele hande ling en de zaak kan plat liggen, maar dat risico is de huisvesting van zoveel jongeren wel waard. Het bestuur zit vol plannen voor de toekomst. Niet alleen oude panden in de binnenstad opkopen, verbou wen en verhuren, maar ook nieuw bouw in de binnenstad gaan plegen en de flatjes aan de bewoners ver kopen. De stichting zorgt voor de hypotheek en als de bewoner wil verhuizen koopt de stichting het pand weer terug. Toekomstplannen, die heel wat in spanning vergen. Een beetje mede werking van de Leidse bedrijven en vain de rijksuniversiteit van wie heel wat werknemers in de stichting-ka mers wonen, zou heel welkom zijn Pogingen om bedragen van vijfhon derd gulden bij elk Leids bedrijf los te krijgen zijn grootselijk mislukt Enkele bedrijven reageerden, de meesten interesseert het weinig of hiets of de stichting bezig is. Toch ziet het bestuur nog wel eeL voordeel in de hoge kamerhuren "De mensen die het kunnen betalen wennen eraan om zo'n twintig pro- eet van hun inkonmen aan woonge not uit te geven. Als ze eenmaal zijn getrouwd is de overstap naar een grotere woning financieel niet meer zo'n onoverkomelijk bezwaar. We fungeren in dat opzicht een beetje als springplank". MEDEMBLIK De uitslagen van de derde race om het wereld kampioenschap zeilen in de Conten- derklasse, dat wordt gehouden op het IJsselmeer voor Medemblik: 1. Pitman (Gb), 2. Hollis (Aus), 3. Farrow Smith (N. Zeeland), 4. Gim- pel (Ned), 5. Bornebusch (Fra), 6. Barber (Gb), 7. Pheilix (Zaf), 8. Hoetmer (Ned), 9. Carlini (Ita), 10. Moffit (Ier). Stand na 3 races: 1. Hollis 3 pnt., 2. Pitman 11.4, 3. Moffit 22. 4. Gimpel (37), 5. Mason 42, 6. Far row Smith 43.4, 7. Pritchaxd 44, 8. Kann (Ned) 45.7, 9. Carlini 47. 10. Morrington (Gb) 58. de huurders krijgen dit nu op hun brood. Is dit noodzakelijk? Waar om neemt de gemeente een zaak als deze niet in eigen hand? In het huis waar wij zitten komen huren voor van f300,- per maand voor een iets grotere ruimte dan wfj hebben. Is de huuradviescommissie een lachertje? Hoe is het mogelijk dat je voor een dak boven je hoofd zulke prijzen moet betalen en in een zo grote mate afhankelijk bent van anderen wat betreft iets wat je broodnodig hebt n.l. woonruimte. P.S. laatste nieuws: de goot lekt, er is iemand komen kyken en hij schijnt behoorlijk rot te zijn. FAM. TE WECHEL opgetekend door A. Wessendorp Oude Singel 66 Leiden ROTTERDAM De basketbal vereniging Transol—Rotterdam Zuid zal in het nieuwe seizoen de beschikking hebben over de Ameri kaan Tim Shea. De 23-Jarige all- rounder speelde als student voor het Rollins College in Florida. Coach Jan Bruin is een paar we ken geleden naar New York ge weest om Shea te zien spelen. Voetbal Voor de eerste divisie van de competitie van de Engelse league zijn gisteravond drie wedstrij den gespeeld. De uitslagen zyn: Lei- cester City—Chelsea 11; Manches ter CityEverton 01; West Brom- wich AlbionTottenham Hotspur 0-1. PARIJS Frankrijk en Groot- Brittannië hebben het licht op groen gezet voor de laatste studies over de bouw van een tunnel onder het c' *?al tussen de twee landen, zo het Franse ministerie van v ^degedeeld. De studies m -nd Jaar beginnen. en de Britse particu- i'-ningen in het tunnel- Hen de studies uitvoeren In het Kader van een internationa le conventie die op 30 september a.s. eal worden ondertekend en waarin de voorwaarden voor de bouwme thoden zullen worden vastgelegd. Het basis plan voorziet in de bouw van een spoorweg tunnel tus sen Calais en Dover, waar het Ka naal slechts 35 km breed is. Volgens de jongste ramingen gaat de tun nel. die 56 km. lang zal worden bij na drie miljard gulden kosten ter wijl men vier jaar geleden uitging I van 1.7 miljard gulden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1972 | | pagina 11