Teruggang van vervulbare
herv. predikants plaatsen
church
PARKING
Joodse stem naar
ixon
o/itcy
■JJHIJIIUUUJ»
WERELDRAAD
SOLZJENITSIN
EN VIETNAM
Kardinaal Giobbe
(92 jaar) overleden
„ROME VREEST
ONDERMIJNING
GEZAGSPOSITIE
Vice-president Agnew: „Mozes was
de inspirator van recht en orde"
T* O
DINSDAG 13 AUGUSTUS 19TJ
Uit de cijfers van de laatste jaren trekt de Hervormde landelijke commissie voor het 1
beroepingswerk de conclusie, dat de mogelijkheid tot veranderen van standplaats voor
veel predikanten beduidend kleiner is geworden. Dit in verband met de teruggang in het
aantal vervulbare predikantsplaatsen in de Ned Herv. Kerk. De commissie voorziet
voor de eerstkomende jaren geen duidelijke verbetering en verwacht dat vooral de
oudere predikanten de gevolgen van deze ontwikkeling zullen ondervinden.
De conclusie van de commissie is
te vinden in haar jaarverslag over
1971. Aan het eind van dat jaar telde
de Hervormde Kerk officieel 1914
predikantsplaatsen, n.l. 26 minder
dan op 1 januari 1971 (toen totaal
1940). Van die 1914 predikantsplaat
sen op 31 december 1971/1 januari
1972 waren er 1527 (1 jan. 1971: 1541
bezet en 387 (1 jan. 1971: 404) va
cant.
Bij deze cijfers merkt de commissie
op dat het totale aantal hervormde
predikantsplaatsen in werkelijkheid
veel lager moet zijn, omdat in de
kerkelijke (laagste) gemeentegroep V
met 84 vacatures niet meer mag wor
den beroepen (deze groep wordt als
zodanig opgeheven) en een aantal
gemeenten in de IVe én in de Ie
groep niet meer beroepen kón.
De commissie zelf ervaart de te
ruggang van het aantal vervulbare
vacatures in de vermindering van
het aantal adviesaanvragen, die zy
ontvangt, m het 'topjaar' 1968 waren
het er nog 374, in 1971 was dit aantal
gedaald tot 229. Uit de cijfers spreekt
naar het inzicht van de commissie
ten dele ook de voorzichtigheid van
de gemeenten minder snel te gaan
i eerst de financiële con-
voor de komende jaren
goed te begroten. Van de 374 ad
viesaanvragen in 1969 werden er 250
voor het eerst gedaan en 124 her
haald; van de 229 aanvragen in 1971
ADVERTENTIE
het nieuwste
van het nieuwste
PFT jy het zorgeloze
rTjL/Lji modepruikje
Werkelijk alle voordelen die
pruik kan bieden vindt U terug
in de Pelly. Pelly kost 72.- en is
verkrijgbaar in prachtige natuur-
tinten en diverse grijsnuances.
Eenvoudig, zonder hulp van
anderen In elk model te
kammen of te borstelen.
Schriftelijke garantie op kwaliteit.
Leiden - Breestraat 32
Tel. 01710—25212
waren er 151 nieuw en 78 herhaald.
Hier staat een stijging van het per
centage opgevolgde adviezen tegen
over, nj. 35% in 1971 (80 uit 229)
tegen 30% in 1968.
De commissie sifnaleert dezelfde
tendenzen by het aantal beroepings-
berichten voorzover ze bekend wor
den gemaakt (lang niet elke ge
meente maakt meer een uitgebracht
beroep meteen publiek, om by een
reeks bedankjes niet de schijn te
wekken een ongewenste gemeente te
zyn!' aldus het jaarverslag). Werden
bijv. in 1967 nog 648 beroepen uitge
bracht. in 1971 was dit aantal ge
daald tot 415. Van deze 415 beroepen
in 1971 werden er 227 uitgebracht op
predikanten en kandidaten van de
modaliteit van de Gereformeerde
bond in de Hervormde Kerk, waai
nog van een echt tekort van onge-
UTRECHT (ANP) Leiders van
de Wereldraad van Kerken en de
Utrechtse actiegroep van theologische
studenten„Solzjenitsin" hebben gis
teren in het Jaarbeurscongrescentrum
verscheidene problemen besproken,
zoals het betuigen van solidariteit
met de nood van de kerken in Oost-
Europa.
De actiegroep kreeg achtergrond
informatie over de situatie van ker
ken en christenen in de Oosteuropese
landen. De Wereldraad acht het veel
effectiever wanneer de landeiyke ker
ken protesten formuleren over de si
tuatie in Oost-Europa, omdat die
meer indruk maken.
Veroordeling van Amerikaanse bom
bardementen op dijken in Noord-
Vietnam en een oproep aan president
Nixon alle Amerikaanse troepen vóór
31 december van dit jaar terug te
trekken, zyn de voornaamste punten
van een rapport dat het centrale co
mité van de Wereldraad van Kerken
ontving van de commissie van ker
ken en interationale zaken van de
raad.
Onmiddeliyke terugtrekking van de
Amerikaanse troepen zal de Vietna
mese party en de ka ns geven een
vreedzame oplossing van het Viet
nam conflict teweeg te brengen, al
dus het rapport. Het roept verder alle
buitenlandse machten op militaire
ondersteuning in Indochina te sta
ken zolang aan een vreedzame op
lossing wordt gewerkt. Het roept te
vens de Noord- en Zuidvietnamese
partyen op de politieke gevangenen
vry te laten zodra alle Amerikaanse
troepen zyn teruggetrokken.
veer 60 predikanten sprake is. Van
deze 227 beroeepn werden er dan ook
maar 12%, nJ. 27 aanvaard, 13 door
kandidaten en 14 door predikanten.
Dit betekent dat in al de overige
sectoren van de hervormde kerk in
totaal slechts 188 beroepen werden
uitgebracht. Daarvan werden er 126
aangenomen, ofwel 67%, waarvan 34
kandidaten en 92 door predikanten.
In 1971 was het nog mogeiyk, aldus
de commissie in haar Jaarverslag, dat
ongeveer de helft van de beroepen
predikanten ouder was dan 45 jaar,
maar dit was in vele gevallen ook de
enige mogelij fcheid om de predikan
tenplaats vervuld te krygen, hoewel
men aanvankelijk naar een jongere
predikant had gezocht. De kring be-
roepbare jonge predikanten was n.l.
by zonder klein door de geringe toe
vloed van kandidaten in de jaren
1965/1966. Maai* deze kring zal in de
komende tyd per Jaar groter worden.
De commissie voor het beroepings
werk voorziet dat de oudere predi
kanten moei'iyker van standplaats
zullen kunnen gaan verwisselen, ter-
wyi ook het veranderde werk in de
eigen gemeente een moeilyk per
spectief kan gaan worden. Het aan
tal standplaatsen neemt af, terwyl
het aantal beschikbare Jonge predi
kanten de laatste weer toeneemt. De
commissie signaleert hierby, dat va
ker dan vroeger predikanten vragen
naar de mogeiykheid van een ver
vroegde emeritering, bijvoorbeeld
door ontkoppeling van de 36 dienst
jaren (max. pensioen-grondslag) én
de 65-jarige leeftyd.
Hervormde predikanten gaan in
regel met emiritaat wegens het be
reiken van de leeftyd van 65 jaar
uiterlijk met ingang van de eerste
mei daaraanvolgend) of wat uiter
aard weinig voorkomt wegens een
'volbrachte diensttyd van veertig ja
ren'. Voor het berekenen van de pen
sioen-grondslag geldt echter een
maximum van 36 dienstjaren. Lan
ger dienstdoen als predikant levert
geen hoger pensioen op. De gevraag
de ontkoppeling van deze 36 dienst
jaren en de 65-jarige leeftyd, waar
voor een kerkorde - wijziging noodza-
kelyk is, zou een niet onaanzieniyk
aantal hervormde predikanten de
mogelijkheid bieden zonder lager
pensioen als blyvende financieel na
delige consequentie één tot enkele
jaren voor hun 65-ste met vervroegd I
emeritaat te gaan.
Moeilijk perspectief
Het verlangen vervroegd met eme- j
ritaat te gaan plaatst de commissie
tegen de achtergrond van een moei-
ïyk perspectief voor oudere predi-1
kanten. Het aantal beroepen op j
oudere predikanten kan inderdaad I
gaan verminderen; cijfers wijzen in
die richting. Daarby komt een taak-1
verzwaring op oudere leeftijd in de j
eigen gemeente. Het fraaie woord I
r
De Baptistenkerk in het centrum van Alexandria in de Ame
rikaanse staat Virginia heeft een eigen parkeerterrein voor
kerkgangers. Om te voorkomen, dat anderen daar gebruik van
maken, is er een bord geplaatst met het niet van humor ont
blote opschrift„Alleen voor kerkgangers. Ov&rtreders zullen
gedoopt worden"
ADVERTENTIE
Grote VEILING te LEIDEN
op: DONDERDAG 17 AUGUSTUS a.s. aanvang 19.30 uur
zal in de zaal: Anthonius Clubhuis, Lange Mare 43,
erkend veilinghoudersbedryf Amstelveen, Fa. M. Pijpers te Amstel
veen t.o.v. Deurwaarder K. E. v. d. Veen uit Leiden,
een party goederen publiek contant by opbod verkopen, waaronder
nieuwe:
6- en 12 dig. cassettes
zwart-wit T.V.'s
platenspelers
oude lampen
draagbare T.V.'s
stereo radio meubelen
stereo apparatuur
casette recorders
draagbare radio's
Zaanse klokken
bandrecorders
wandornamenten
gouden sieraden, w.o. gouden dames- en herenhorloges
en wat verder ter tafel zal worden gebracht.
Alle artikelen worden verkocht onder volle garantie.
Gelegenheid tot bezichtigen der goederen vanaf 18.30 uur.
Voor handelaren en particulieren bestaat de gelegenheid tot het
inbrengen van goederen tot 18.00 uur.
In de hoge ouderdom
in Vatikaanstad overleden kardinaal
Giobbe. De kardinaal, die in Rome
werd geboren, werd in 1936 tot pau-
selyk nuntius in Nederland benoemd.
Hy is dat 22 Jaar gebleven. In 1958
werd hy door Paus Joannes XXIII
tot kardinaal verheven.
De laatste jaren heeft Paus Paulus
kardinaal Giobbe meerdere malen
om advies gevraagd ove de wrijvin
gen die tussen het Vatikaan en de
Nederlandse r.-katholieken waren
ontstaan.
Kardinaal Giobbe was van 1962 tot
1965 vice-voorzitter van de Lithurgi-
sche commissie van het Vatikaan.
Na zyn dood zyn er nog 117 kardi
nalen (72 in Europa van wie 35 Ita
lianen zyn), 14 in Zuid-Amerika, 13
in Noord-Amerika, negen in Azië,
zeven in Afrika en twee in Australië
en Oceanie.
Giobbe heeft nooit Nederlands leren
spreken, maar was wel erg op ons
land gesteld. Toen de Duitsers hem
in '40 dwongen ons land te verlaten,
bleef hy in Rome voor Nederland
werken. In '45 keerde hy naar Den
Haag terug.
'herstructurering' betekent, aldus de
commissie, vaak weinig meer dan een
extra belasting voor de betrokken
predikant, die meestal moeilijk in
eigen gemeente op een andere ma
nier van werken kan overgaan, ook
omdat hy zelf aan een bepaald ver
wachtingspatroon heeft meegewerkt.
De beroepingscommissie voorziet
de komende tyd voorts een vermin
dering van predikantsplaatsen door
een verder samengaan van hervorm
den en gereformeerden. Ook keren er
de laatste tijd meer Nederlandse pre
dikanten uit het buitenland terug
naar.Nederland. Het gaat hierby niet
alleen om zendingspredikanten en
predikanten, die in Suriname of op
de Antillen hebben gediend, maar
ook anderen, die elders als predikant
hebben gewerkt. Naar het zich laat
aanzien zal ook deze tendens zich in
de komende jaren doorzetten, omdat
met name in Amerika en Canada een
drastisch verminderen van predi-
(en zelfs van hoog-
plaatsvindt, waarby
ook de geestelyke gastarbeider het
eerst het laodje legt. aldus de com-
HILVERSUM (ANP) Het be
langrijkste bezwaar, dat Rome heeft
tegen de landelijke pastorale raad,
zoals die de Nederlandse bisschoppen
voor ogen staat, is volgens kardi
naal Alfrink de positie, die de bis
schoppen binnen die landelijke pasto
rale raad innemen. "Men vreest na
melijk, dat door de statuten de ge
zagspositie van de bisschoppen met
voldoende wordt gewaarborgd. Wij
hebben namelijk getracht, in deze
statuten tot uitdrukking te brengen,
dat de gehele geloofsgemeenschap
binnen de kerk voor het leven van
de kerk een bepaalde verantwoor-
delykiheid draagt. Er kan binnen de
kerk alleen maar sprake zijn van een
gedifferentieerde verantwoor
delijkheid en daardoor ook van een
gelede, gedifferentieerde gezagspo
sitie. Rome vreest, dat in dit statuut
de bisschop niet
voldoende tot zijn recht kan komen".
Kardinaal Alfrink zei dit gister
avond in een extra uitzending
ERO's actualiteitenrubriek „Brand
punt" naar aanleiding van het
munique van de Nederlandse bis
schoppenconferentie.
Kardinaal Alfrink zei verder, dat
op de duur de ontwikkeling naar'
meer gezamenlijke verantwoorde
lijkheid door Rome toch niet ka
worden tegengehouden^ Wanneer die
ontwikkeling wordt tegengehouden,1
zullen naar zijn mening bij bepaal
de groeperingen frustraties onti
Hoewel de landelijke pastorale raad
wordt opgeschort, zei kardinaal Al
frink, ervan overtuigd te zijn, dat
trend van gezagsuitoefening, waar
over de bisschoppenconferentie zicih
heeft uitgesproken, binnen de kerk
toch verder zal gaan en meer
hang zal krijgen.
Van alle etnische groeperingen in de Verenigde Staten is
de Joodse het meest politiek bewust. Hoe slecht het weer ook
mag zijn, hoe gering ook het onderwerp, op de Amerikaanse
Jood kan als kiezer gerekend worden; meestal door de Demo
craten. Het belang van de Joodse stemmen is daarom veel gro
ter dan uit hun aantal alleen zou kunnen worden opgemaakt.
Bovendien wonen de Joden geconcentreerd in de staten met
de meeste kiesmannen New York, Californië, Pennsylvania,
Ohio. Illinois, Florida en Michigan zodat ze hun invloed
duidelijk merkbaar kunnen maken bij een nek-aan-nek-race
voor het Witte Huis.
Nooit is er zo druk gehengeld naar
Joodse stemmen als bij deze verkie
zingen. Nooit ook is het resultaat zo
zingen. Nooit ook is het resultaat zo
onvoorspelbaar geweest. Bij de laat
ste presidentsverkiezingen in 1968
heeft volgens het Amerikaanse
Joodse Comité 87 procent van de
joden de voorkeur gegeven aan Hu-
bert Humphrey boven Richard
Nixon. Van de joodse stemmers ver
koos 95 procent Lyndon Johnson
boven Barry Goldwater in 1964. Ook
de keer daarvoor waren de meeste
stemmen voor een Democraat; 85
procent koos John Kennedy en
wees Nixon.
Speciale staf
Nu heeft president Nixon het gevoel
dat de joden, die hem al tweemaal
hebben afgewezen, thans kunnen
helpen bij zijn herverkiezing, hoe
wel in het verleden Republikeinen
het nooit nodig hebben gevonden in
Joodse of negerbuurten campagne te
I voeren. Dit Jaar heeft Nixon zelfs
een speciale staf, die hem moet in
lichten over de zaken die in joodse
wijken spelen.
De grootste concentratie van Joden
ter wereld vindt men in New York.
Van de acht miljoen inwoners zijn
er 2,5 miljoen Joods, variërend
van de meest vooraanstaande filan
tropen tot de armste blanken. De
meeste van de Newyrokse onder
wijzers zijn joods; de enorme kle
dingindustrie is voornamelijk in'
handen van joden. Vele Newyorkse
advocaten en dokters zijn Joods; nog
meer hebben winkels. Ze verschillen
niet van de gemiddelde Amerikaan
se Jood; het zijn stedelingen, wier
politieke overtuiging wordt bepaald
door een typisch Joodse denktrant.
Omdat vrijwel iedere Amerikaanse
jood door familiebanden verbonden
is met een of ander Europees getto:
omdat zijn voorouders en familiele
den slachtoffers zijn van pogroms
en concentratiekampen, is de Joodse
stem uit traditie steeds naar de un
derdog gegaan. In de zestiger Jaren
stelden ze zich op achter de bewe
ging voor gelijke rechten voor de
negers en ze zijn altijd tegen de
oorlog in Vietnam geweest. Maar
sinds de laatste presidentsverkiezin
gen ls de joodse mening zo sterk
veranderd dat Nixons volgelingen
geloven dat de Republikeinse partij
zich nu en misschien permanent
- kan verzekeren van grote steun
onder de joden.
Opgewekt
Een groot aantal Joden heeft zich
opgewerkt uit de achterbuurten. Ve
len zijn vertrokken naar plezierige
buitenwijken Juist die wijken
waar op het ogenblik afschuw
heerst over de komst van de negers,
die op alle mogelijke manderen pro
beren te vluchten uit de overbe
volkte binnenstad waar de Joden
zelf hebben gewoond.
Net als vele andere Centraal- en
Zuideuropese immigranten die ja
renlang hebben gezwoegd om het
goede leven in de buitenwijken te
bereiken, ergeren de Joden zich
vaak aan de eisen van de negerex
tremisten. Voor vele „etnics"
ls de Polen, Italianen, Hongaren
andere immigrantengroepen dooi
de Amerikaanse politici worden
aangeduid van de eerste en
tweede generatie lijken de negers te
vragen om die voorrechten waar
voor de immigranten zeer hard
hebben moeten werken. De grootste
ool'n^ke verandering is dat vele jo
den nu dezelfde rechtse houding
aannemen als andere „etnics".
De joodse hang naar conservatisme
bleek afgelopen winter voor het
eerst duidelijk toen het Newyorkse
gemeentebestuur kwam met een ex
perimenteel woningprojekt, vooral
voor arme negers, in Forest Hills
een plezierige omgeving voor de
blanke middenklasse, voornamelijk
joden. Die plaats werd uitgeko
zen. zo werd algemeen veronder
steld. omdat van alle etnische groe
pering de joden het meest ver
draagzaam stonden ten opzichte
van negers.
Niet tolerant
Ze waren niet tolerant. De meeste
joden in Forest Hills keerden zich
tegen het project en vechten er nog
steeds tegen. Ze protesteerden, de
monstreerden en brachten de zaak
de rechter. Ze waren even
kwaad en verdedigden hun bezit
fel als andere blanken.
Middenklasse joden staan nu ook
sympathiek tegenover het conserva
tieve „recht en orde"-principe, als
dat neerkomt op zwaardere politie
controle en hun belangrijkste emo
tionele zaak is voortgaande Ameri
kaanse militaire steun aan Israël.
Dat zijn beide beginselen van de
regering-Nixon. Jarenlang hebben
de Amerikaanse Joden de Republi
keinse partij verdacht van antise
mitisme; nu ontdekken ze dat ze in i heeft daardoor geen enkele band
veel gevallen Republikeins denken. met de stedelijke joodse kiezers. Hij
Senator George McGovern, de De- ziet zich nu gedwongen om voort-
mocrat'ische presidentskandidaat, durend te verklaren dat hij Israël
komt uit liet Midden-Westen en |zal steunen.
Verdeeld
„De Nixon-campagne heeft verbin
dingen met elke zionistengroep in
het land" aldus een politiek analist
van het Amerikaanse Joodse Coml-1
té. „Maar de joden zijn onderling i
erg verdeeld. De jongeren
meestal voor McGovern omdat Viet
nam ze meer interesseert dan Is-1
raël. De rest voelt zich ingesloten I
tussen de gevestigde orde en
groepen in ontwikkeling, zoals dat
ook in andere landen het geval is,
en dat tast hun liberalisme s
De manier waarop Nixon de Ameri
kaanse zionisten benadert werd dui
delijk toen vice-president Spiro
new onlangs het woord voerde tij
dens een jaarlijks diner -
iigieuze Zionisten in Amerika,
waarbij in New York duizenden
mensen aanzaten. Hoewel het een
conservatieve joodse organisatie be-1
treft, was d ekeuze
uiterst rechtse tafelredenaar opval-
end.
Agnews rede was dat ook. De vice-
president sprak van Mozes als de
inspirator van „recht en orde"
een man die, als hij nu zou leven,
zich zou keren tegen verslaafden
aan verdovende middelen, Viet
nam-deserteurs en kranten die
Pentagon-documenten stelen. Agneff1
vergeleek de Amerikaanse protes
tantse ethiek met Mozes' wetten -
waarbij hij aan de Pilgrim-fathers1
voorbijging en merkte op dat „de
banden tussen ons ver terug
tot dat ogenblik aan de voet v;
Sinaï" toen Mozes de tien
ontving. Hij ging ook breedvoerig in1
op het feit dat Nixon heeft toege
stemd in levering van Phantoms1
aan Israël.
Applaus
Hij kreeg luid applaus. In antwoord1
op een dergelijke taktiek heeft se
nator McGovern geprobeerd nog1
verder te gaan door steun te geven
aan het voorstel dat de Verenigde1
Staten Jeruzalem erkennen als de
hoofdstad van Israël (de Ameri
kaanse ambassade huist nu in Tel1
Aviv)Hij hoopt er op dat de joden1
tegen verkiezingstijd terugkeren
I binnen de Democratische kring
ilMaar de vraag is opener dan ooit
en dit kan het hele patroon
presidentsverkiezingen in november1
veranderen.
