Oliewinning in Noordzee
vergt kolossale bedragen
Kabinet Biesheuvel
was te besluiteloos
Dubbele moord
in Paramaribo
Optimisme over hoeveelheid
Aandeelkoersen Amsterdamse Effectenbeurs
MAANDAG 14 AUGUSTUS
(Van onze economische redactie)
Regelmatig trekken berichten over olievondsten in Europe
wateren de aandacht. Begin vorige week nog werden de hard
nekkige geruchten bevestigd over de enorme olievondst van 'n
consortium van Shell en Esso in de Noordzee bij de Shetland-
eilanden. De hoeveelheid winbare olie wordt door Shell op
tenminste 150 miljoen ton (een miljard vaten) per jaar geschat.
Deze vondst in het Brent-veld is een van de grootste en moge
lijk de meest veelbelovende, tot dusverre gedaan in de Noord
zee.
I sijn zo hoog, dat de exploitatiekos-
ten op het vaste land hierbij vrij
wel in het niet verzinken. De totale
bedrijfskosten worden voor de ko
mende tien jaar geraamd op twee
en een half miljard dollar. Maar
ook de productiekosten van olie uit
de traditionele exporterende landen
in het Midden-Oosten en Noord-A-
frika gaan omhoog. Op lange ter
mijn gezien zijn de dagen van
goedkope olie voorbij. Er zijn na
tuurlijk veel grotere velden nodig
om de dure exploitatie in de Noord
zee de moeite waard te maken. Er
bestaat echter optimisme over de
aanwezigheid van voldoende bodem
schatten in de Noordzee.
Behoefte
De nieuwe reserves zullen, zoals
duidelijk is, maar een deel van de
totale West-Europese behoefte kun
nen dekken. De vraag bedraagt op
het ogenblik 15 miljoèn vaten per
dag. De grootste markt is West-
Duitsland met drie miljoen vaten
per dag. Groot-Brittannië, Frank
rijk en Italië gebruiken dagelijks
elk twee miljoen vaten, terwijl de
consumptie in Nederland en df>
Scandinavische landen ruim een
miljoen vaten per dag bedraagt. In
België en Spanje schommelt het
verbruik rond een half miljoen va
ten per dag.
De oliemaatschappijen gaan in
middels energiek voort met huil
manoeuvres van booreilanden in de
Noordzee. De noodzaak om zich on
afhankelijker op te stellen van de
Oosterse en Afrikaanse olielanden
doet zich vooral gelden, sinds de
Opec-landen meer zeggenschap in
de exploitatie in eigen land willen
hebben.
De winning van olie uit de Noord
zee bevindt zich nog in een begin
stadium. In termen van dagelijks
gebruik schat men dat de totale re
serves in de Noordzee in het mid
den van de Jaren tachtig een pro
ductie mogelijk maken van een mil
joen tot drie miljoen vaten per dag.
Een vat (barrel) per dag komt
overeen met 50 ton per jaar, Hier
bij wordt wel verondersteld dat er
nog meer vondsten worden gedaan.
Wat betekenen deze cijfers? Het
laagste, dus een miljoen vaten per
dag. komt neer op het huidige ver
bruik per dag in Nederland. Het
hoogste cijfer, drie miljoen, ligt Iets
boven de tegenwoordige vraag in
West-Duitsland, de grootste verbrui
ker in West-Europa. De productie
moet uiteraard nog worden opge
voerd. Tegen de tijd dat dit niveau
is bereikt, zal de vraag naar olie in
Europa als geheel wel aanzienlijk
zijn gestegen.
Goedkoopte voorbij
PSP voelt wel
voor PvdA, D'66
CPN en PPR
AMSTERDAM <ANP> De PSP
voelt wel voor samenwerking met de
progressieve concentratie in de vorm
van P.vdA, D'66, CPN en PPR.
Na een vergadering van de PSP-
par tij raad zaterdag, heeft t bestuur
een "discussiestuk" toegestuurd aan
de voorzitters van deze .maatschap
pij kritische partyen". Daarin wordt
een voorlopig overzicht gegeven van
de punten voor een links regerings
programma, zoals de PSP zich dat
voorstelt. In oktober zal de PSP op
een buitengewone vergadering het
definitieve standpunt voor de verkie
zingen bepalen en haar kandidaten
voor de Tweede Kamer aanwijzen.
Partijvoorzitter Burggraaf ver
klaarde zaterdagavond op een pers
conferentie in Amsterdam, dat de
missive aan de progressieve partijen
geen lijst van "tot-hier-toe-en-niet-
verder-voorwaardenbehelst. De PSP
denkt wel over samenwerking met of
steun aan progressieve partners,
maar niet over een stembusakkoord
of een gezamenlijke lijst, aldus de
partijvoorzitter.
Audet doet bod gestand
Het uitgeversbedrijf Audet heeft de aandeelhouders van het li
burgs Dagblad laten weten dat het zijn bod van 6.8 miljoen op
aandelen van het Limburgs Dagblad gestand doet. Aanmelding i
het bod staat open t/m 12 september. Uiterlijk 15 september
Audet meedelen of de overneming van het aandelenpakket doorg
Audet vermeldt in het bericht aan de aandeelhouders dat c
het bod geen overeenstemming is bereikt met het bestuur van
Limburgs Dagblad. Het bod geschiedt, aldus Audet. mede op in
gatie van een belangrijke groep aandeelhouders van het Limb»
Dagblad die bij Audet op een bod heeft aangedrongen.
Ontslagen bij NASA
Het Amerikaanse ruimtevaartcentrum op Kaap Kennedy zal
de lancering in december van de laatste Apollo-capsule naai
maan ongeveer 550 arbeiders ontslaan die aan het maanschip h
ben gewerkt, zo heeft de NASA meegedeeld. Wanneer volgend j
het Skylab-project begint zal het personeel met nog eens twee c
zend monteurs en technici worden verminderd, zei de woordvoeri
Momenteel werken er voor de NASA op het ruimtevaartcentr
15.600 mensen. Voor 1974 zijn de cijfers nog niet beschikbaar, mi
voor dat jaar zullen minstens tien- a elfduizend mensen nodig t
Het werk aan de ruimteveerboot (shutlle) en de voorbereiding i
de gemeenschappelijk Sowjetrussisch-Amerikaanse ruimtevlucht
dat aantal doen stijgen tot 12.000.
Geen naastingsvergoeding
De Chileense regering zal geen enkele schadeloosstelling beta]
aan de Amerikaanse mij nbou won dernemingen Anaconda en Kern
cott voor de nationalisatie van hun kopermijnen in Chili.
Een bijzonder hof in Santiago heeft zich onbevoegd verklaard i
de korting van 774 miljoen dollar ongedaan te maken die de re
ring van Allende heeft toegepast op de voorgestelde compensat
betalingen aan de twee Amerikaanse ondernemingen. Alleen
Cerro Corporation, de derde Amerikaanse kopermaatschappij
Chili zal een symbolische schadeloosstelling van 18 miljoen do!
ontvangen.
Drees jr op partijraad DS'70
Financiering
WFJRRRAPPORTEIN
l VAN BEDEN MO KG EN 1 DUB
Amsterdam
De Bilt
Deelen
geh. bew. 20 15
geh. bew. 20 16
mist 23 14
geh. bew. 22 15
mist 23 15
bew. 17 12
28 10 9
half bew. 30 17
licht bew^
21 17 0.3
Kolossale bedragen zijn nodig voor
financiering van capaciteitsuitbrei
dingen. oni aan de toekomstige
vraag te voldoen. Dat geld moet
van de oliemaatschappijen of van
de kapitaalmarkten komen. Het
rendement in de olie-industrie is
échter al geruime tijd ontoereikend.
Minder dan tien jaar geleden was
bew. 30 19
lichtbew. 29 13
onbew. 34 21
zw. bew. 31 23
geh. bew. 20 12
regen 22 16
onbew. 33 23
Marktberichten
RIJNSBURG. 14 aug. Groentevei-
Garnette 6045. Hypericum I 195,
'ftC MAa 6045. Moi
i Opulus verb
idem lantana I
II 3733 per tak.
iaem 1 kop 22 per kop, Gladiolen
120—75.
I LEIDEN. 14 aug. Leldse Coöperatieve
i Groente- en Fruitveiling appelen 39
i 82. aardappelen doré 1727. kriel 24
andijvie 3930, augurken 1560.
jdMMMtfaÉ snijbonen 190—
de olie-industrie nog in staat om 90 i haar toekomstige kapitaalbehoefte
procent van de middelen, die zij te voorzien, het niet-uitgekeerde in-
nodig had, uit eigen bedrijf op te j komen zal moeten verdrievoudigen
brengen. Thans is dit nauwelijks i of zesmaal zoveel op de kapitaal-
meer dan 70 procent. Verwacht markt zal moeten lenen, als in de
wordt dat de olie-industrie, om in I jaren zestig het geval was.
250, stambonen 140200. kroten 30.
gekookt 80. rode kool 9- ojti-
o062. postelein 299'
Stockholm half bew.
Casa Blanca
onbew. 29 18
;w. bew. 29 16
zw. bew. 24 19
alf bew. 26 20
onbew. 26 21
J spinazie 7281 spruiten A 2534, B
4249. champignons 300—390. toma-
470—500. A rood 450480, B 460
kool 6 st. 72103. 8 st. 52163. kom-
PARAMARIBO (ANP) De Uit
Vleuten-De Meern afkomstige 49-ja-
rige Bernardus Jongerius is in Su
riname om het leven gebracht. De
vermoedelijke dader heeft vervolgens
zyn buitenechtelijke vrouw gedood
en vervolgens de hand aan zichzelf
geslagen, zo heeft de politie in Pa
ramaribo bekendgemaakt.
De Vleutenaar was naar Suriname
gereisd om te bemiddelen in een ru
zie tussen zijn dochter en haar a.s.
schoonvader, de 60-jarige landbouwer
W. S., een afstammeling van Neder
landse kolonisten.
De landbouwer zou zich met hand
en tand verzet hebben tegen het hu
welijk van zijn zoon met de dochter
van de Vleutenaar. De jongeman had
tijdens zijn verblijf in Nederland de
dochter van Jongerius ontmoet. Zij
hadden zich verloofd en zü was met
de jonge slager- naar Suriname ge
reisd, waar hij met de financiële hulp
van zijn vader aan de rand van Pa
ramaribo een moderne slagerij
opende.
i De heer Jongerius, een vader van
j tien kinderen, is kortgeleden naar
Suriname gereisd, waar hij van de
landbouwer hoorde dat het verloofde
j paar uit Suriname was vertrokken.
Uit de reconstructie wordt afgeleid.
dat de landbouwer donderdagavond
Jongerius uit het hotel River view"
j in Paramaribo ophaalde en hem mee
i heeft genomen naar zijn varkensfok-
j kery even buiten de stad. Daar werd
namelijk vrijdag het stoffelijk over-
I schot van de Vleutenaar aangetrof
fen met een kogelwond in de hals.
I Er waren geen sporen die wezen op
een worsteling. Later op de avond
moet de landbouwer met zijn vrien
din, de 49-jarige Atinah Singotiko,
naar haar vakantiehuisje zijn ge
gaan. Hier zou hij terwijl zijn vrien
din nog bezig was het brood te sme
ren. haar eveneens met een schot in
d« hals hebben vennoord en vervol
gens de hand aan zichzelf hebben ge
slagen.
UTRECHT (ANP) Het kabinet
Biesheuvel was en is een besluiteloos
kabinet. Zo heeft oud-minister Drees
jr. zaterdagmiddag op de openbare
vergadering van de partijraad van
DS'70 zijn vroegere collega's geka
rakteriseerd.
In het afgelopen jaar zat de mi
nisterraad 80 werkdagen lang in het
Catshuis. Er waren veel nota's er
was geen vooruitgang, de besprekin
gen duurden lang omdat er over
ideële zaken serieuze tegenstellingen
waren. Nooit behandelde de minister
van Financiën afzonderlijke projec
ten. Hij kwam met nota's in den
brede. De leiding van het kabinet
streefde naar unanimiteit, maar als
deze er niet was, werd de zaak op de
lang baan geschoven", aldus dr.
Drees.
Bü de breuk in het kabinet Bies
heuvel heeft volgens de oud-minister
van Verkeer en Waterstaat het
i openbaar vervoer een belangrijke rol
j gespeeld. „Bü alle departementen
werden de salarisstijgingen van de
ambtenaren in 1973 gewoon geaccep
teerd. Ik moest", aldus dr. Drees, ..de
loonsverhogingen bij de spoorwegen
j en de andere vervoersbedrijven, die
geld van Verkeer en Waterstaat kre
gen, verdienen door grote tariefstij
gingen, uitgaande boven de algemene
prijsstijgingen en het opheffen van
allerlei diensten. Bovendien moest ik
de wegenbouw, 10% in omvang ver
minderd nog verder besnoeien".
Dr. Drees zei dat het hier om een
bedrag van f 90 miljoen voor het
streekvervoer ging. 70 Miljoen gulden
moest hij op andere posten bezuini
gen: de waterzuivering van de Eems-
Dollard, de controle van de olielozing
op de Noordzee, de verdere verbete
ring van het Rijnwater, en het tijdig
beschikbaar krijgen van de Marker
waard voor de aanleg van de tweede
luchthaven. De voorzitter van DS'70.
prof. Fred L. Polak heeft sombere
voorspellingen gedaan wat betreft de
naaste toekomst.
Er komt geen sociaal contract met
het bedrijfsleven, waardoor de loon
stijging elf procent zou bedragen en
prijzen sterk zullen stijgen. De werk
loosheid zou verder oplopen van
150.000 tot 200.000 man en de ge
plande sociale voorzieningen zullen
in gevaar komen.
De internationale handelspolitiek
van Nederland wordt volgens profes
sor Polak ook slechter en de nieuwe
rijksbegroting en het dekkingsplan
zullen door het parlement worden
behandfeld, zodat en- gelegenheid is
voor rustiger onderzoek naar een
eventueel schadelijk en ongezond be
leid. De voorzitter van DS'70 specu
leerde reeds, wat de verkiezingsuit
slag eind november betreft. "Een
verduboeling van het aantal kamer
zetels van DS'70, thans acht, zou
hem niet verbazen.
KLUIS IN HUIS
VAN SLAGER
LEEGGEHAALI
BEVERWIJK 'ANP) Onbeken
den hebben gisteren de muurkluis in
de woning van slager C. Zandbergen
in Beverwijk opengebrand. Zij gingen
er vandoor met een bedrag van on
geveer twintigduizend gulden.
Normaal heeft de slager nooit zo
veel geld in huis, maar ditmaal had
hij toevallig een nogal groot bedrag
van een klant thuis in zyn safe. De
slager was zondagmiddag omstreeks
3 uur van huis gegaan.
Toen hij zondagavond weer thuis
kwam ontdekte hij dat zijn safe ge
plunderd was. De buren hadden niets
gemerkt van de kraak.
Beursoverzicht
Unilever en
Heineken blijve
nog in trek
AMSTERDAM (ANP) Aan
Beursplein handhaafden vanmor
een aantal actieve favorieten
vaste stemming. Drie van de vijf
ternationals waren onder aanvoel
van Unilever opnieuw gevraagd,
wijl voorts Heineken en Scheep va
Unie de opmars konden voortzet!
Unilever is op het ogenblik dui
lijk het troetelkind van de belegg
Gezien de lage koers-winstverhi
ding wordt het aandeel relatief go
koop geacht. Bij opening werd or
ruime belangsteling direct f3 n
betaald dan vrijdag op f 145.50.
Philips, waarvan woensdag
kwartaalcijfers komên rukte 60
op tot f59.20.
Men verwacht ten beurze dat
resultaten over het 2de kwartaal
dit concern aanzienlijk hoger zui
zijn dan het 2de kwartaal 1971. t
een bijzonder sterke winstdaling i
trad. Kon. Olie gaf een herstel
zien van circa 80 cent op f 123.60
viel hiermee ook niet tegen.
De scheepvaartfondsen wan
wegend prijshoudend, maar Sche
vaart Unie bleef gevraagd op i
f3.60 hoger peil (116.20).
Banken waren verdeeld terwijl
overige actieve waarden weinig 1
anderden. Alleen Heineken bleef a
vast en op f354.50 werd een
avance geboekt van f6.50.
Op de staatsfondsen markt viel
reactie na de forse winsten van
dag sterk mee. De meeste sooi
waren weliswaar lager maar veel
het lijf hadden de reacties in
algemeen niet. Sommige lening
liepen zelfs nog een kleinigheid i
MAANDAG 14 AUGUSTUS 1972
AKZO 78.4 78
Aig B Ned 380 383
AMKO-BaoJc 81.5 80.9
A'dam-Rubbei 41.5
Del) MD. U8.3 118
Dordtse Petr 765 779.5
Dordste fecr rt pr 756 773.5
Heineken's Beh 325 329
Heineken'* Ble» 348 353
HoU Am HjD 138.8 138.2
Hoogoven* 74.9 74.5
HVA MUen Ver 91 90.6
KLM 116.5 117.8
Kon Peer 122.8 124.1
KNSM oat Oex 181.8 182
Net Nederlander 79.3 78.9
v Ommeren cv* 295 2925
Philips gem oe? 58.6 59.2
Robeco 266.3 267.5
Rollnco 201.5 202.5
Scheepv Unie 112.6 127.2
Onliever 142.6 1452
Bank- krediet- en vervekertnfswexer
AMEV ven 132 131.5
Amfas groep 116.5 115.2
Asa Codc R'dam 108.9 109
Cuiiuurhan* 104.8 103.5
DelU-LJoyd 81.5 79
E Ned NllimtJ 146 166
Kas Assoo. 933.3 93.2
Mee» en Hope
Nea Krediet B
Ned Mldd Bank
Slavenburg
Slavenb eert
Pr Gron Hyp B
W Ütr Byp B
Scheepshyp Ned
Handel Industrie di*
Asd Chem Para 21
Ahog-Bob
Amen üeOn T
Aig Vt IMP 1<
Amaigaa lhulding
Asa Droogdok 21
Aad Rijtuig 1'
ANIEM i
trail Sob b. 1!
Asaeib iJzer 5
Aut 6crew W 12
Aut tnd «'dam 2]
Ballast Ned am 61 f
BAM ver oedv n 11
Batenburg 3(
Beek 1<
Beer»
Bef© 11
öegemann 1'
Benedorp 3(
Bergt» Tapijt 3!
Berks)'* Pet 3'
BUJdensteiJD
Boer Drukk 3c
Bols Lucas
BorsumU
Bue Kaiia sert
Bok. Out. Zaken
Braat Bouwst
Bre-; ero Vast G
idem Dj- cart
Bredero Ver bed
tdem Qj- eert
Buhrmann-Tett
Calvê Delft
idem dj eert.
idem 6 p pr
Centr Suiker
Ceteco MO
Chamocte
Clndu-Key
Crane Ned
Desseaux
Dikkers
Dorp v.
Dr.-Ov Hout
Dröge Wol
Duikel App
fcconusto aard
Elsevier
Emba
Enk es
Europe Hot
Figee
Fokker
Ford
PuraesB
Gelder Pap
iaem Pief
Gero
148.5
101.3
122.5
Hagemeijer
Halberg
Hat -Texopr.
Hat.-Texopr 5 pr
Hellingman
Hero
Hoek Mach.
Holec
Hol! Beton Gr
Hoogenbosch
Hoogenstraaten
Hooimeyer
HC Holland
ndustr Mij
BB-Kondor
nterlas
ntern Müller
ni Gew Beton
Gist Broc.
Goudsmit
Grasso
Grinten
Grofsmederij
149.5
236.8
65.2
ea.n Heybr
Kempen-Begeei
Key Hout
KJene
Kloos
Kluwer
KBB
KBB 6 pr
Kud Papier
Kon Pa pij t
Kwanta
Landre
Leidse Wol
Lindeteves
237
237.5
Leijmpf
58.6
59
Lijm Gel. Delft
120
1245
Macintosh
143
142.8
Matube)
80.9
80.7
Meneba
286.5
285
Mees Bouw
110
113
Metaverpa
289.5
282
Meteoor Bet.
400
390
Molukse Hand.
30.5
30.3
Mulder's
112
111.5
Mijnb. k. Werk
300
292
Naaxden Chem
74.5
74.5
Naeff
89
87
NBM Bouw
77
76
Nedap
362
375
Nederhorst
72.3
715
Ned. Bontwev.
232
Ned. Dagbl Unie
261
261
Ned Springst.
256
253
Nelle
385.5
Netam
91
92.5
Nleaf
127
128
Nierstausz
147
147.8
N Eur Hout
217
222
Norit
187
187
Nutricia
115
113
Nyma
41.5
415
Ny verdal
96.5
98
Ogem
100.5
102.3
Orensteln
316.5
318.5
Oving
228
Pakhoed
142
147.5
Paiembang
112
112
Palthe
143
148
Pont Hout
347
353
Porceleyne Fl
174.5
1645
Proost Brandt
293
350
Rademakers
138
143
Reecank
131 8
131
Reeuwük
500
505
VRG Papier
715
740
Reineveld
110
110
Vulcaansoord
83
83
Reiss Co.
59
Waveren Graan
53
54
Riva
355
372
Wegener Cour.
91
92.
Rohte Jiskoot
96.5
95.7
Wessanen
133.5
135
Rommenhóller
813
815
Wessera Hout
173
R.S Verolme
253
Wyers
150
145.
R.S. Ver eert.
252
245.1
Wijk en Her.
87.8
87
Sanders Beh.
322
321
Zaalberg
129
129
Schev Expl Mij.
36.9
375
Schok beton
219
215
Scholten Carton
ScholteD Honig
202
72.5
206
725
Participatiebewijzen en
Schuitema
300
300
Schuppen
344
347
beleggingsmaatscnappuen
Schuttersveld
170.5
169
Simons Emb.
102.5
99
103
119.
Stevtn groep
St sp Twen the
79.1
Alg Fondsenbez.
119.5
130
1315
Amerika Fund
243
245
Tab Philips
84
84
And. Bel Dep.
198
198
Techn B Mar.
176
174
Converto
788
790
Techn Unie
260
268
Goldmines
37.3
136
De Telegraaf
92
93
Holl Fund
807
811
Tilb Waterl.
262
262
Interbond*
637
638
Tricotbest
52
49.5
Rentefonds
819
819
Twentse Kabel
421
422
Ned Vastgoed
Breevast '67
As' B Mij.
Dutch tnt.
[KA Bel.
650
165
139
134.5
207
135
208
Cfbbink-Davo
186.5
184
Nefo
78.1
78
0denhout
190
195
Ob&m
496.5
499
Pnikap
287
99
285
Protector
127
127
Onliever 7 c pr
99
Urn-Invest.
78
78.5
Onliever 6 c pr
87.5
88
On) tas
84.1
180.8
84.1
132
Unilever 4 c pr
61.5
62
till co
Vliet-Wemink
179.5
175
Wereldhaven
132
1305
Veneco
76
75.5
Veneta
257
257
Ver Glas
234
235
v Hand Schev
86
87.5
Tokyo Cap hold
31.2
31J
Ve» Machine
130
131
Concentra
313
314
V Oitg v.b
209.5
207
Bui fonds 1
485
V Uitg pref
20.2
Unlfonds
504
584
V« Touw
175
175.8
Eurunlon
1527
1527
Veraiverw.
62
Fianc Dn.
364
364
Vihamü-Butt.
110
110
Valeurop.
874
822
