CHEMICI MILIEU
BEWUST MAKEN
Werkgroep Chemie
en Samenleving:
Leiden
vroeger
en nu
(34)
GESLAAGD
EN LERAAR
Minister
Geertsema
opent de
V.E.B.O.
Vierde maal
Groenoordhalrit
ZATERDAG 12 AUGUSTUS 1572
Gerard Verbeek, Nico Kabel en Arie Rip, drie milieu-bewuste chemici. (Foto Jan Holvast)
LEIDEN Vervuiling van onze omgeving is iets waar we allemaal mee hebben
maken. Sommigen zijn zich dat bewust, proberen zoveel mogelyk te doen om de
ilieuvervuiling te beperken, anderen zijn zich er niet van bewust en zitten toch in
isities van waaruit ze onze wereld flinke vuilinjecties kunnen toendienen. Chemici
jn mensen, die met gevaarlijke stoffen werken. Tot enkele jaren geleden werd in
chemische opleiding nauwelijks iets gedaan aan het milieu-bewust maken van de
udenten Leiden heeft sinds drie jaar een werkgroep Chemie en Samenleving, die
ordt geleid door Arie Rip. Het is een doeltreffende poging om de studenten wat
eer bewust te maken. De werkgroep houdt zich bezig met kleine onderzoeken, die
niet alleen een rapport tot gevolg hebben, maar een enkele keer ook drastische
randeringen tot gevolg hebben.
Dit is het ontwerp van een nieuw zwembad aan de Zijl zoals
dat door de Leidse Sportstichting aan B. en W. is aangeboden.
Dat zioembad, geprojecteerd op de plaats waar nu nog het
oude bad ligt, zou in deze (gecomprimeerde) vorm 4 tot 6 mil
joen gulden gaan kosten. Daarin begrepen zouden dan zijn de
bouw van een 'overdekte'(1) de kantine mei dakterras (2 en
3) een betonnen zonne-terras, ook te gebruiken als tribune
voor bijvoorbeeld waterpolowedstrijden (4), een diep bad (5),
een speelweide (6), kleedgelegenheid (7 en onder 3), een on
diep bad '8) en een kikkerbad (9). Het bad, ontworpen door
de Sportstichting, zou te bereiken zijn vanaf de Paramarïbo-
straat (zie pijl).
Zo onderzocht de groep vorig Jaar
louter uit belangstelling, wat er met
het chemische afval gebeurt dat de
studenten zo zorgvuldig in de goot
steen gieten. De uitkomst van dat
onderzoek was zo frappant dat alle
studenten de resultaten kregen toe
gestuurd. Bepaalde stoffen bleken,
door de primitieve zuiveringsinstal
laties op 't terrein van 't chemiege-
bouw, niet of niet voldoende op te
lossen en 't polderwater begon danig
te vervuilen. Gerard Verbeek, één van
de leden van de werkgroep: „De
eerste- en tweedejaarsstudenten
zijn zich echt veel bewuster gewor
den van de schade die ze kunnen
aanrichten. Het beheer van de fa
culteit had al een aantal maatregelen
genomen. Verboden dat bepaalde
stoffen in de gootsteen zouden wor
den gegoten en er ook op gelet dat
die maatregelen in acht werden ge
nomen. De gevaarlijke stoffen wor
den nu verzameld in potten en het
beheer zorgt voor afvoer naar de
verbrandingsinstallatie. Er zijn
stickers gemaakt die boven de goot
stenen worden geplakt. Helaas trek
ken de oudere studenten, de docen
ten en de medewerkers zich a an uien-
lijk minder aan van het milieu. Het
kan ze gewoon niet schelen".
5IDEN Wij moeten bijna ei
p in de geschiedenis teruggaan
Hidgracht. de huidige Korevaar-
tó. werd in 1886 gedempt
nstaande foto in het Leidse
sbeeld thuis te kunnen brengen,
'wenen is op dit punt een stuk
fcteristiek Leiden. Moderne
kheid en de moloch van het1
hebben het ook hier gewonnen
ns zo stille rust en gemoe-
die het leven in die tijd
Vrijwel niets herinnert meer aan
de jaren van weleer. Het was nog in I
de tijd. dat de Zijdgracht uitmondde
in het thans reeds gedempte Leven
daal. Bruggen werden gesloopt, pand
na pand verdween. Nog niet zo lang
geleden het pand. waarin het café
van de heer Fa vier was gevestigd
(hoek Levendaal-Korevaarstraat) en
het schuin daarover gelegen hoek
pand, dat vele jaren als pakhuis
dienst deed. Op sloop wacht thans
nog het pand op de hoek van de
Raamsteeg flinks op foto Jan Hol
vast) van het schoenmakersbedrijf
Kramers.
De huidige Korevaarstraat dankt
haar naam aan een Leids wethouder.
Jacob Korevaar (1897-1912), die in
1909 het initiatief nam tot een uit
gebreid woningonderzoek en tot 1
betering van de volkshuisvesting in
de door Zijdgracht en Geregracht. be
grensde wijk. Circa vijftig jaar gele
den, om precies te zijn in 1924, is
men begonnen met de aanleg van de
Korevaarstraat, die in de loop der
jaren, mede door de sterke uitbrei
ding van het Lammenschanskwartier.
is uitgegroeid tot een brede toegangs
weg naar het stadscentrum. Gewij
zigde verkeersmaatregelen en de
doorbraak van de Oranjeboomstraat,
hebben daar onlangs verandering in
gebracht. Tussen Levendaal en Zoe-
terwoudsesingel werd voor deze straat
eenrichtingsverkeer ingevoerd.
SAM PLATTEEL
Een andere opzienbarend geval is
het vaste chemische afval dat uit de
universiteitslaboratoria afkomstig is.
Daar is enkele weken geleden nogal
wat over te doen geweest toen
bleek, dat het bij een wat verdacht
bedrijf in Dordrecht werd verbrand.
De levering aan dat bedrijf is stop
gezet en het beheer is nu druk bezig
om een andere oplossing te zoeken
voor d tonnep afval die zich nu lang
zaam opstapelen op het terrein rond
het gebouw. Over het verbranden
van chemische afval hebben Gerard
Arie en een ander lid van de werk
groep. Nico Kabel, zo hun eigen
ideeën:
Vernietiging
„Alle chemische afval kan worden
vernietigd. Alleen is het probleem:
hoe moet het. De meest ideale oplos
sing is een soort ophaaldienst, zoals
ook Rotterdam die kent. Het afval
wordt naar een centrale verbran-
dingsinstallatiegebraeht waar het
keurig wordt verbrand. Er zijn ech
ten stoffen dien een veel hogere vcr-
brandingsteniperatuur nodig hebben
stof ls niet bijzonder schadelijk dus
waarom zouden we nog veel geld be-
I steden aan research werk? Gevolg is
I dat er niet wordt gezocht naar nieu-
i we conserveringsmiddelen. We heb-
ben sinds 1900 één nieuw conserve-
j ringsmiddel gekregen maar er wordt
i nergens gezocht naar niet-schade-
i lijke stoffen."
j Werkloosheid
I De stijgende werkloosheid van
I chemici was ook een onderwerp
waard, vond een lid van de werk-
I groep. Hij vond uit, dat de enorme
j propaganda van de laatste jaren voor
I de chemische studie één van de
i boesdoeners ls geweest. Men rekende"
i een paar jaar geleden op een 'door
gaande groei van de chemische be
drijfstak. Rip: „De chemische in
dustrie is van een groeifase naar een
stabiele fase overgegaan. Resultaat:
vele werkloze chemici. De overheid
heeft nu wel veel geld beschikbaar
gesteld voor maatschappelijk belang
rijke problemen, waarbij chemici aan
I de oplossing moeten werken.
I Voor de chemische student die
wel wat meer wil weten over de
ethische en de milieu-technische
kanten van zijn werk is een jaar
tje in de icerkgroep van erg veel
nut. Jaarlijks stappen er zo'n vijf-
j tien studenten in en zij kunnen
i dat jaar als keuzevak in hun stu-
die gebruiken. Het leuke is dat
j veel andere chemische facultei-
ten in Nederland het Leidse
j voorbeeld hebben gevolgd en een
soortgelijk vak als "chemie en sa-
I menleving" in het programma
hebben opgenomen. Milieu-be
wuste chemici kunnen Nederland
veel goed doen.
de
de
tegen al die verschillende stoffen
kunnen. Handiger is, om verschillen
de ovens te hebben die op de ver
schillende stoffen zijn afgesteld.
Maar dan kom je weer op de moei
lijkheid dat zo'n ding een minimum
hoeveel te verbranden stoffen moet
hebben om niet onvoorstelbaar duur
te worden. Zo'n ophaaldienst moet
dan een semi-overheidsbedrijf wor
den, een bedrijf dat door de overheid
wordt opgericht maar dat econo
misch wel moet kunnen draaien.
Zoiets als de PTT of de NS.
De bedrijven die er zijn, bijvoor
beeld dat bedrijf in Dordrecht, zijn
vaak olieverbranders of autoslopers,,
die wat experimenteren met het ver
branden van chemisch afval zonder
daarvoor een vergunning te vragen.
Voordeel is. dat ze erg veel kunnen,
nadeel is, dat ze onbetrouwbaar zijn
wat de veiligheid betreft. Veiligheid
kost geld en dat is 'n oorzaak dat
bedrijven mét een vergunning zo
kostbaar zijn. Een universiteit zou
wel een voorbeeld moeten zijn wat
de afvalverwerking betreft. Er zijn
mogelijkheden voor onderzoek ge
noeg".
Een van de onderzoeken die de
werkgroep heeft gedaan betreft con
serveringsmiddelen en in het bijzon
der benzoëzuur. Een chemische stof
die wordt gebruikt om zure voe
dingsmiddelen te bewaren. Arie-
"Een op zichzelf bijzonder nuttige
zaak. omdat het bewaren van voed
sel belangrijk is. Benzoëzuur heeft
echter ook ongunstige bijwerkingen
Als je er veel van gebruikt, wordt Je
misselijk. Die bijwerking verdwijnt
wel weer als de stof uit het lichaam
is verdwenen We hebben echter ont
dekt dat veel bedrijven en research-
laboratoria als TNO denken: de
LEIDEN De heer G. T. A. Gos-
linga, die aan de universiteit van
Utrecht slaagde voor het doctoraal
examen geschiedenis, is met ingang
van de nieuwe cursus benoemd tot
leraar aan de Chr. Scholengemeen
schap aan de Schubertlaan.
Prinses Beatrix
spreekt zondag
IJ ereldraad toe
UTRECHT i ANP) De bijeen
komst van het centrale comité van
de Wereldraad in Utrecht zal zondag
om 10.00 uur beginnen met een kerk
dienst in de Utrechtse Domkerk, die
voor iedereen toegankelijk is. De Ne
derlander dr W. A. Visser 't Hoofdt.
oud-secretaris-generaal van de We
reldraad houdt de predikatie. De
huidige secretaris generaal, dr. E. C.
Blake, is liturg. Verder werken mee
aan deze kerkdienst, die zondag in
Eurovisieverband wordt uitgezonden:
de oosters-orthodoxe metropoliet
Emilianos, vaste vertegenwoordiger
van de oosterse kerken in Genève.
mevrouw K. Cho uit Japan emeri-
tis bisschop H. Lilje van de evan-
gelische kerk in West-Duitsland en
I dr. Bokeleale uit Kongo. Prinses
Beatrix en Prins Claus zullen de
kerkdienst bijwonen.
Zondagmiddag begint in het Jaar-
beurscongrescentrum in Utrecht om
14.00 uur e d eigenlijke vergadering
van het. centrale comité, die tot 23
j augustus zal duren. Prinses Beatrix
spreekt een welkomstwoord, gevolgd
door een welkomstwoord van dr A
Kruyswijk. voorzitter van de Neder
landse Raad van Kerken.
LEIDEN Minister Geertsema
van Binnenlandse Zaken zal op 23
augustus om 10 uur 's morgens in het
restaurant van de Groenoordhal de
officiële opening verrichten van de
fokvee- annex zuivelt entoonstelling
die de V EB.O. voor de 36e keer or
ganiseert.
Parkeenneters
op Hooigracht
LEIDEN In de as. maandag
middag te houden vergadering van
de Verkeerscommissie zal o.a. gespro
ken worden over een voorstel van het
college tot het aanschaffen van 139
parkeermeters, waarvan er 70 worden
geplaatst langs de Hooigracht en de
rest op nog nader aan te wijzen
plaatsen. Voorts denken B. en W,
over te gaan tot het plaatsen van
een parkeerautomaat op de parkeer
terreinen aan de Garenmarkt en de
Beestenmarkt en is in overweging
om de kruising Apollolaan Brahms-
laan tot een voorrangskruising te
maken.
LEIDEN De Regionale Automo-
bielsport Club 's Gravenhage en
Omstreken organiseert vrijdagavond
1 september voor de vierde keer de
Groenoordhalrit.
Aan deze rit, die verdeeld ls In
een kaartlees- en een route-beschrij-
vlngstraject, kunnen behalve auto
mobilisten die in de A, B of C-klasse
van de R.AC. zijn ingedeeld, ook
sportieve automobilisten meedoen
i die niet bij de R.A.C. zijn aangeslo-
l ten. Vereist is alleen een auto die
I aan de wettelijke voorschriften vol-
I doet.
i Er kan een controle worden uitge-
j voerd door de organisatoren. Op
maandagavond 28"augustus is er een
I instructie-avond. Dan is er gelegen
heid om vragen te stellen. Deze
avond begint om 8.00 uur. Inschrij
ven voor 22 augustus. Inlichtingen:
Van Diepenburchstraat 166, Den
Haag. tel. 070—242395. na 7 uur
's avonds.
ADVERTENTIE
KLOKKEN
Friese staart en Stoeljes,
Zaanse- en Sallanders. Echte
antieke Franse en Comtoise
klokken, enz.
Uw specialist met vak-service
v. d. Water
Haarlemmerstr. 181 - Leiden
