bombardement dijken oude strategie
rotaal wapenverbod voor
Voord-Ier land mogelijk
tenminste twee weken
:haos in Engelse havens
Oegandese president
wil Aziaten weren
in vogelvlucht
in vogelvlucht
JERPAG 5 AUGUSTUS 1972
BUITENLAND
(Door onze correspondent)
WASHINGTON „Op 31 mei
joegen 20 F-84-gevechtsbom-
iwerpers in drie achtereenvol-
de golven over de Toksan-irriga-
am in Noord-Korea. Van een
in 100 meter lieten ze him
r-explosieve lading afketsen op
verharde aarden wallen van de
De stortvloed van water, die
ontstond, zette 40 kilometer van
vallei onder water en de water-
acht doorbrak grote stukken van
noor d - zui dhoofd ver binding en
voerroute naar de frontlinies",
eze passage is te vinden in het
ciële geschiedboek van de Ame-
luchtmacht over de Ko-
tnse oorlog, onder de titel „De
inval op de irrigatiedammen In
)rd-Korea"', van de hand van
H. L. Leffelaar
luchtmacht-historicus Robert F.
In deze zelfde passage
dt gezegd dat de aanval op de
san-dam en vier andere dam-
deel uitmaakte van een aan-
plan od een totaal van 20 irriga-
idammen, die tezamen 75 procent
egenwoordigden van de kunst
ige watertoevoer voor de Noord-
eaanse rijstproduktie.
en aandacht
werd besteed aan deze aanvallen,
maar dat ze niettemin „een van de
belangrijkste luchtoperaties tijdens
de Koreaanse luchtoorlog" waren.
De reden dat niet alle 20 dijken
werden stukgebombardeerd, wat dat
kort na die vijf bombardementen
de wapenstilstand werd getekend.
Het geschiedboek van de lucht
macht gaat verder: „De luchtaan
vallen op Toksan-Chasan waren een
les in de macht van de luchtstrijd
krachten voor de gehele communis
tische wereld en in het bijzon
der voor de communisten in Noord-
Korea".
Op 18 januari 1966 schreef de
toenmalige onderminister van de
fensie. John McNaughton, in een
memorandum, getiteld „enkele op
merkingen over het bombarderen
van Noord-Vietnam": „De vernieti
ging van de sluizen en dammen,
echter indien op de juiste wijze
uitgevoerd (wellicht na de volgende
pauze), is veelbelovend. Dit moet
bestudeerd worden. Een dergelijke
vernietiging doodt geen mensen of
laat ze verdrinken. Het met weinig
water doen onderlopen van de rijst
velden leddt na verloop van tijd
tot een uitgebreide hongersnood
(misschien wel meer dan een mil
joen?), tenzij voedsel wordt ver
strekt dat zouden we dan doen
aan de conferentietafel".
Hoewel het memorandum van de
onderminister geen bewijs oplevert
voor een beslissing over het bre
ken van dijken, maar wel een in
Amerikaanse regeringskringen ge
propageerde gedachten gang weer
geeft, rapporteerde de Japanse pro
fessor Makato Kandachi. die lid was
van een speciale commissie van on
derzoek, dat er vanaf oktober 1965
dijken in Noord-Viet werden ge
bombardeerd.
Hij getuigde: ..Op 13 augustus 1966
werd de dijk van de Rode Rivier
in de buurt van Hanoi getroffen
met een bom van 1350 kg, die een
was door Amerikaanse piloten en
niet uitgelegd moest worden als
een vooropgezet plan.
Toch büjkt uit het verslag van
een andere Japanner, Tsetsu-
te Tsurishima, lid van een eerdere
onderzoekcommissie, dat er wel van
een plan sprake geweest moest zijn.
Hij schreef in zijn rapport: „De
kaart van het dijkensysteem van
de democratische republiek van Viet
Het bombarderen van dijken om de vijand op de knieën
te krijgen, werd door het Amerikaanse opperbevel a-1 toege
past in Koreaanse oorlog. Het was in feite zelfs een aanbe
volen strategie. Onze correspondent, mr. H. Leffelaar. geeft
naar aanleiding van de recente berichten en tegenstrijdig
heden over het bombarderen door de Amerikaanse lucht
macht van dijken in Noord-Vietnam, de achtergrond weer
van deze strategie, die wat Noord-Vietnam betreft al dateert
van 1965, toen de eerste dijken werden gebombardeerd.
krater produceerde van 12m in om
trek en 9 m diepte. Van 2 okto
ber 1965 tot juni 1967 werd de om
geving van Bac Giang in de HA
Bac-provincie 77 keer gebombar
deerd Bac Giang werd zelf totaal
verwoest. In die periode werd de
dijk in de Thuond-rivier door 100
bommen getroffen en verwoest".
„Per ongeluk"
Toen deze feiten door Noord-
Vietnam bekend werden gemaakt,
zei een zegsman van het Ameri
kaanse ministerie van Defensie
echter dat „dit per ongeluk gedaan
nam, getekend door de waterconser-
veringscommissie met betrekking tot
de dijken die van maart tot 31 de
cember 1966 werden gebombardeerd
en beschoten, toont zonder meer,
aan dat het irrigatiesysteem een
van de belangrijkste doelwitten is
van de bombardementen".
Op 8 augustus 1966 hield Richard
Nixon, toen nog ex-vice-president en
nog geen president, een toespraak
op het Tansonnhut-vliegveld van
Saigon. De New York Times be
richtte: „Met betrekking tot de
luchtoorlog in het noorden zei de
heer Nixon dat Amerikaanse vlieg
tuigen zich moesten richten op mi
litaire doeleinden die „geen belang
rijk risico van burgerslachtoffers"
als gevolg hebben. Hij plaatste de
mogelijkheid van luchtaanvallen op
irrigatiedijken in de de delta van
de rode Rivier in een „grijze ca
tegorie". omdat ze gevolgen zouden
kunnen hebben voor de burger-
economie.
„Aan de andere kant", zei Nixon,
„wanneer het doel van deze aan
vallen is de toevoer van voorraden
te verminderen die hun weg vin
den naar de trechter die tot in
Zuid-Vietnam reikt, dan zou ik zeg
gen dat er een militaire recht
vaardiging voor gevonden zou kun
nen worden.
Reparaties
Een maand eerder was het Ame
rikaanse Pentagon opnieuw in ver
legenheid gebracht door berichten
van de vermaarde New York Times-
Journalist Harrison Salisbury, die
tijdens zijn bezoek aan Noord-Viet-
nam schreef dat de dijken in de
buurt van Namdinh waren gebom
bardeerd. Het Pentagon maakte
zich er toen vanaf met de mede
deling dat het eigenlijke doelwit een
overlaadplaats van voorraden in
Namdinh was geweest en dat. hoe
dan ook, .reparaties niet moei
lijk waren uit te voeren".
Met deze voorgeschiedenis van
feitelijke gegevens over gebombar
deerde dijken in Noord-Vietnam en
de systematisch daarop gevolgde
halve waarheden van Amerikaanse
zijde, komen de recente verbale
salto's van de regering-Nixon in
een speciaal licht te staan.
Op zijn persconferentie van 30 ju
ni zei president Nixon: „Zij (de be
richten over het bombarderen
van dijken) zijn onjuist gebleken.
De VS hebben grote terughoudend
heid betracht in zijn bombarde-
men tspolitiek en naar mijn mening
terecht. We hebben geprobeerd al
leen militaire doelwitten te treffen
en we hebben militaire doelwitten
getroffen. We hebben orders uitge
vaardigd om geen dijken te tref
fen, omdat de gevolgen in termen
van burgerslachtoffers buitensporig
zouden zijn".
Een week later, op 6 Juli, hield
minister van Defensie Meivin Laird
een persconferentie waar hetzelfde
onderwerp weer ter sprake kwam
en nu werd het accent anders ge
legd. De minister zei: „Ik geloof,
dat de Noordvietnamezen op het
ogenblik een zeer intensieve wereld
en vatende campagne voeren die
ons beschuldigt van het knoeien
met de dijken en hun dijkensy
steem. Wij hebben nooit een dam
of een dijk als doelwit aangemerkt
in ons doelwittensysteem, voorzover
het Noord-Vietnam betreft. Maar
het kan zijn dat sommige van die
dammen en dijken ook wegen zijn,
of gebruikt worden voor anti-lucht
doel-stellingen. En, uiteraard, wor
den onze piloten in de gelegen
heid gesteld die mogelijkheid
moeten ze ook hebben om die
Rookgordijn
Laird suggereerde verder dat de
dijkdoorbraken het gevolg waren
van de zware regenval in het af*
gelopen jaar. Laird, op de zo lang-,
zamerhand geëikte rookgordijn-me*
thode van het Pentagon, gaf dus
toe dat er wel eens een dijk ge-,
bombardeerd werd.
Op 17 Juli werd hij opnieuw" on*
dervraagd. Hij herhaalde dat alleen
dijken werden aangevallen die ook
toevoerwegen waren, of waarop zich
luchtafweergeschut bevond (Hanoi
heeft inmiddels ontkend dat er zul
ke dijkposities zijn) en meldde tus
sen neus en lippen door dat er ook
een brug was gebombardeerd,
waaronder zich 'n sluis had bevon
den. De brug, aldus Laird, was een
belangrijke militaire verbinding.
Enkele dagen later, nadat minis
ter van Buitenlandse Zaken William
Rogers de secretaris-generaal van
de Verenigde Naties, Kurt Waldheim
had beschuldigd zich te laten le
nen voor de Noordvietnamese
propaganda, verklaarde president
Nixon (Waldheim nogmaals aan
vallend) dat er inderdaad omstreeks
tien dijken waren getroffen, dat
dit per ongeluk was gebeurd en dat
er geen sprake was van een voor
opgezette strategie.
LONDEN De mogelijkheid van een algeheel vuurwapen-
:bod voor particulieren in Noord-Ierland is gisteren het
lerwerp van besprekingen geweest tussen de Ierse minister
Buitenlandse Zaken dr. Hillery en de Britse minister voor
ord-Ierland, William Whitelaw.-
Radioactief afval Onder toezicht
van vertegenwoordigers van het
Europese bureau voor atoomenergie
zijn tussen 16 juni en 20 juli 3800 ton
radioactief afval van nucleaire on-
derzoekinrichtingen in Nederland,
Engeland, België en Zwitserland in
7.600 speciale vaten in de Atlantische
Oceaan gestort, 900 km ten zuidwes-
Lands End in Zuidwest-
Engeland. Het gaat om afval van
zwakke en middelmatige radioactivi
teit. Volgens het Europese bureau
kernenergie in Parijs is dit geen
ideale oplossing, maar de best mo
gelijke.
wordt speciaal van katholieke
geëist, dat niet alleen de IRA-
rilla's zullen worden bedwongen,
dat tegelijkertijd een einde zal
den gemaakt aan het wapenbezit
protestanten, wier talloze
ibverenigingen en vooral ook de
estantse Vereniging voor de Ver
van Ulster (UDA) een con-
bedreigiimg voor de IRA, het
irgrondse Ierse vrijheidsleger,
lugubere ontwikkeling is dat
n in de door de Britse mili-
begin deze week bezette ka-
ieke Andersontown-wijk van Bel
een Brits soldaat door een sluip-
tter werd gedood. Het was de
de militair die na de "invasie"
IRA-buurten de dood vond. In
os telling tot andere steden heb-
enige IRA-mannen in Anderson-
hun schuilplaatsen niet verla-
a gaan zü door met hun moor-
werk. Overigens heeft de IRA
apens gestolen
i dierenpark
HENEN In het Ouwehands
hipark op de Grebbeberg in
is uit het directiekantoortje
I karabijn en een injectiegeweer
wapens stonden daar om ze zo
direct bij de hand te hebben,
[diefstal van het injectiegeweer
gevolgen hebben.
[t dierenpark heeft er daar maar
'van. Als een dier medische hulp
Ig heeft, kan nu geen verdovings-
fel worden toegediend. Mogelijk
dood van
verklaard dat ze door de militaire
infiltratie een beetje van slag af is,
maar dat de terreur campagne spoe
dig zal worden hervat.
De kwestie van het wapenbezit on
der de protestanten is op dit ogen
blik misschien wel de heetste poli
tieke kwestie. Leden van de belang
rijkste oppositieparty in Noord-Ier-
laDd. de hoofdzakelijk uit katholie
ken bestaande Sociaal-Democratische
en Labour Partij (SDLP) heeft mi
nister Whitelaw laten weten. dat. ten
zij er meer geïnterneerden worden
losgelaten en er streng zal worden
opgetreden tegen wapens in protes
tantse handen, de party gevaar loopt
vele van haar katholieke aanhangers
te verliezen
De meeste kamerafgevaardigden
van de genoemde party in het thans
geschorste Noordierse parlement drei
gen hun zetels te verliezen, indien
het Britse leger na de invasie van
de katholieke gebieden in katholieke
ogen niet onpartijdig zou optreden
Dit betekent dat met name geëist
v/ordt dat de Protestantse Vereniging
voor de Verdediging van Ulster
(UDA), die als militiemacht is op
gericht. haar wapens, die zij illegaal
bezit, zou moeten inleveren.
In Ulster bevinden zich voorts
meer dan 140.000 vuurwapens met
vergunningen in particulier bezit.
Een wapenverbod voor Noord-Ierland
is politiek een moeilijke stap. De
schietverenigingen zijn in Ulster een
populaire vorm van ontspanning en
het is de autoriteiten al jarenlang een
KAMPALA (Reuter) President
Idi Amin van Oeganda heeft maat
regelen aangekondigd tegen Aziati
sche inwoners van Oeganda die een
Brits paspoort hebben. „Ik zal Enge
land vragen de verantwoordeiykheid
Vijf van de acht GrieJcen die zich voor de rechtbank van Athene moesten verantwoorden
wegens de vonning van een terroristengroepe ring naar het voorbeeld van de Tupamaros zijn
gisteravond veroordeeld tot gevangenisstraff en variërend van zeven maanden tot drie jaar
en drie maanden. Drie beklaagden werden vrij gesproken. De hoogste straf loas voor de 31-
jarige bouwvakarbeider Christos Ramantanis (op de foto links) die als leider van de groe
pering zoerd beschouwd. De acht beklaagden stonden terecht omdat ze een illegale groepe
ring hadden gevormd die onder meer van plan was geioeest de 11-jarige zoon van wijlen
president Kennedy te ontvoeren. Tevens hadden zij de Amerikaanse ambassade in Athene
in de lucht willen laten vliegen.
Met een enkelwoord
Treinramp in Zweden Een ex-
prestrein naar Stockholm is gister
avond in botsing gekomen met een
goederentrein, waardoor twee mensen
om het leven kwamen en 20 werden
gewond, zo heeft de Zweedse politie
meegedeeld. Door de schok werden
beide locomotieven uit de rails ge
worpen en schoven vyf passagierswa
gons als een piramide op elkaar. De
twee machinisten zijn omgekomen.
Het ongeluk gebeurde te Mantorp in
het noordoosten van Stockholm.
Oliebrand Triëst By een vierde
explosie in een olieopslagtank van
een pypleiding in de buurt van
Triëst zijn gisteren 15 mensen ern
stig verbrand en werd er schade toe
gebracht aan naburige huizen. De
laatste explosie was het gevolg van
het feit dat de vlammen by eerdere
explosies niet afdoende waren ge
blust. De politie gelooft dat er sprake
Walvissen weg Een groep zee
biologen heeft deze week het noord-
westelyke gedeelte van de Grote Oce
aan afgezocht naar grote walvissen.
Men vloog en voer rond maar zag er
geen een. In dezelfde periode van
verleden jaar heeft men in het ge
bied van Alaska tot Californië onge
veer 550 walvissen gezien. Waar de
dieren zyn gebleven verbaast alle
deskundigen ten zeerste.
over te nemen voor alle Aziaten in
Oeganda die Britse paspoorten heb
ben. omdat ze de economie van het
land saboteren en de corruptie bevor
deren", zo heeft Amin volgens radio-
Kampala gezegd in een toespraak tot
het leger.
Amin zei dat er 80.000 aziaten met
Britse paspoorten in Oeganda zyn en
dat er „geen plaats voor hen is" hoe
wel er geen statistieken over bestaan
is tot dusver aangenomen dat er in
totaal een 80.000 Aziaten in Oeganda
zyn, van wie ongeveer de helft met
een Brits paspoort. Tot dusver be
stond een regeling met Engeland, die
inhield dat deze laatste groep gelei-
deiyk uit Oeganda vertrok naar ge
lang Engeland inreisvergu'iningen
voor hen beschikbaar stelde. Het is
nog niet duidelyk of Amins maatrege
len inhouden dat de aziaten nu on-
middellyk Oeganda moeten verlaten.
Italiaanse
spoorwegen
staken weer
ROME Enige uren na het ver-
stryken van een landelyke staking
van het spoorwegpersoneel in Italië
hebben de bonden aangekondigd, dat
op 23 augustus weer een staking van
een etmaal zal ingaan.
Men is nu weer aan het werk ge
gaan nadat de werknemers een extra
maandelijkse toeslag hebben ontvan
gen variërend, naar gelang van het
werk, van f 7.50 tot f 12.per maand.
Voor het hele bedrijf komt dit neer
op een uitgavenstyging van 240 mil
jard lire.
Diplomaten uitgewezen De Co-
lombiaanse regering heeft drie Rus
doorn geweest, dathe. gjgejjg diplomaten uitgewezen op be-
a ,4. groot en oncon- SChuldiging van activiteiten, „die on-
Maar de Britse regering staat on
der druk van de Ierse republiek, waar
premier Jack Lynch eerder deze week
het politiek moedige besluit nam om
alle particulier wapenbezit (op en
kele uitzonderingen na) te verbieden
De Ierse regering verwacht van de
dier tot gevolg heb- j Britse regering eenzelfde stap in
i zo meent de directie. Noord-Ierland.
verenigbaar zijn met hun functie",
zo is gisteren in de Colombiaanse
hoofdstad vernomen. De drie diplo
maten zijn met hun gezinnen uit Co
lombia vertrokken. Volgens een
woordvoerder van de ambassade ver
trekken de drie diplomaten alleen
omdat ze op een andere post zyn be
noemd.
(Van onze correspondent)
De algemene staking
havenarbeiders in Groot-Brit-
is gisteren haar tweede week
gaan met enige hoop voor een
ssing van het conflict in de loop
lie volgende week. Dinsdag wordt
lelijk overeenstemming verwacht
ie speciale commissie van vak-
en de werkgevers in het
commissie is nu met een gewy-
om de werkgelegenheid van
te redden die door
van containers overbo-
toeigen te worden.
Êt oorspronkeiyke plan werd door
fbeiders verworpen en vormde de
leiding tot de staking,
aar ook wanneer er dinsdag een
nord wordt bereikt, dan zal het
ens het daarop te volgen overleg
'de massa der vakbondsleden toch
minstens tien dagen duren voor
de arbeid zal worden hervat, aange
nomen dat de arbeiders ditmaal het
geamendeerde plan zullen aanvaar
den.
De commissie hoopt de stakers mee
te krygen door de werkgevers te be
wegen de havenarbeiders nauw bij
het containerbedryf te betrekken.
Sommigen verwachten dat de com
missie pas aan het einde van de vol
gende week tot een akkoord zal ko
men. Wanneer de staking eenmaal zal
zyn geëindigd, zal het nog vier tot
zes weken duren voordat de achter
stand zal zyn verdwenen.
Premier Heath en zyn voornaamste
adviseurs en ministers zijn gisteren
byeen geweest om de noodsituatie
voor het komende weekeinde te be
spreken. De ontmoeting dr^eg een
zeer ontspannen en informeel karak
ter. svmbolisch voor de optimistische
houding van de Britse regering over
'ie feitelijke gevolgen van de haven
staking voor de voedselvoorziening.
Alleen de situatie in de veevoeder
voorziening blyft somber. Essentiele
buitenlandse voorraden kunnen de
veetelers niet bereiken. Sommige be-
dryven zyn al overgegaan tot ver
mindering van de kwaliteit van het
voer, door verdunning of vermenging
met afvalstoffen.
De tomatenkwekers op het Britse
kanaaleiland Guernsey, die voor hun
levensonderhoud afhankelyk zyn van
de export naar Engeland, zyn van
daag begonnen met het exporteren
van hun met verrotting bedreigde Slowaakse despoten,
voorraden per luchtbrug.
Tientallen chartervliegtuigen onder
hielden een pendeldienst met Enge
land, maar .iet effect van deze lucht
brug op de lo.uatensituatie is te ver
waarlozen. Nederlandse tomaten be
reiken Engeland nog wel via contai
ners op de Hoek van Holland-Har-
wich-dienst welke ook vrachtwagens
met groente kan overvaren.
De rode molens in Praag malen
langzaam, maar ze malen zeer fyn.
Vier jaar nadat het geweld van de
Sowjetrussische legers de liberalise
ring in Tsjecho-Slowakye op schok
kende wyze neersloeg, staan grote
aantallen intellectuelen voor hun
rechters om zich tot lange vrijheids
straffen te horen veroordelen. Ter-
wyl in het Westen revolutionaire le
menten in de stryd tegen „wet en
orde" naai- bommen en granaten
grypen, maalt de gevestigde orde in
Praag (en Moskou) de intellectuelen
fyn, wier „rebellie" heeft bestaan in
het indienen bü de autoriteiten van
een papieren verzoekschrift, waarin
om handhaving van de onder Doeb-
tsek verkregen vrij heden werd ver
zocht. Wat thans in Praag ten beste
wordt gegeven is een voortzetting van
de beruchte processen in stalinis
tische styi uit het begin van de jaren
'50, zoals tegen Slansky e.a.
Er volgde later, toen een gematig
der koers werd ingeslagen, weliswaar
eerherstel voor de slachtoffers van de
juridische misdaden, maar de harde
lyn heeft nu toch weer duidelyk de
overhand gekregen. Het zyn overi
gens allerminst onbelangrijke figu
ren, die de dupe zyn van de mania
kale zuiveringsdrift van de Tsjecho-
voor aan
staande historici als Tesar en Huebl,
sociologen, commentators van radio
m televisie, studentenleiders en par
ry mannen uit het eerste gelid. Voor
maakt dat allemaal geen verschil: de
woedende wieders ruimen het .on
kruid" met gewéld op. Wat de ge
vangenisstraffen voor de nu veroor
deelden zullen betekenen, zal wel niet
veel verschillen van de methoden,
die in de Sowjet-Unie worden toege
past om „afgedwaalden in het rechte
spoor te krygen". Daar schreef de in
een kliniek opgesloten dissident Fein-
berg m een naar buiten gesmokkelde
brief, dat ,in de Sowjet-Unie het
vygeblad van de psychiatrie wordt
gebruikt als een betrouwbaar voor
wendsel om mensen, die er hun eigen
denkbeelden op na houden, voor on
beperkte tijd gevangen te houden. De
gevangenschap kan slechts beëindigd
worden door de lichamelijke of mo
rele dood van de gevangene, dat wil
zeggen door het afzien van zyn
overtuigingen". Het is nauwelyks aan
te nemen, dat het regime-Hoesak tot
vryiating van de thans veroordeelden
zal overgaan als zy zouden volhar
den in hun afwykende opvattingen.
Maar ook als de opsluiting beperkt
blijft tot het aantal genoemde jaren,
zal de behandeling gericht zyn op
vernietiging van de opstandige per-
soonlykheid, die Immers streeft naar
„omverwerping van het systeem", zo
als de officiële aanklacht het voor
stelt. Intussen zyn deze processen des
te merkwaardiger, omdat Hoesak in
mei jJ. op het party congres ver
klaarde. dat de uitslagen van de ver
kiezingen in november „algemene
steun" voer het regime aantoonden,
ie regering van partijleider Hoesak.Thans voelt ditzelfde systeem zich
die aanvankelyk beloofde dat de li- bedreigd door het circuleren van wat
berale elementen niet vervolgd zou- pamfletten en van wat inlichtingen
den worden, maar die zich kenneiyk bulletins in de trant van wat in de
heeft laten meeslepen door de aan- i Sowjet-Unie „sam.zdat literatuur"
hangers van een straffe politiek, pleegt te heten. Wat is nu waar:
Hoesaks verklaring over de stabiliteit i
van zyn regime of de aanklacht
wegens ondermyning?
Dat party leider Hoesak bevreesd
is voor het "voortwoekeren" van de
vrijheidsidealen in zyn land, biykt
ook uit het systeem van onderteke
ning van documenten, waarin een
ieder, die een enigszins belangrijke
positie bekleedt, moet verklaren
loyaal aan de party te zyn. Wie niet
tekent, verliest zyn baan en is verder
veroordeeld tot brodeloosheid. Wie
zich immers niet akkoord verklaart
met de party lyn, vormt een zo groot
"gevaar" dat hy nergens een passen
de functie kan krygen. Om maat-
schappelyke zelfmoord te ontgaan
besluiten verreweg de meesten tot
ondertekening. Desondanks leeft in
de kringen van het regime toch nog
de vrees, dat er iets is blyven hangen
van wat op vryheidszin lykt. Geen
beter middel dan processen om ook
de laatste hoop te doven. Met opzet
worden die rechtszaken in de vakan.
tietyd gehouden om zo min mogelyk
opzien te baren, al weet de Tsjecho-
slowaakse bevolking maar al te goed
wat er gebeurt en wat de oogmerken
zyn van de voor vryheid en waar
heid beduchte leiders in Praag. Een
ander facet van „verfynde" onder
drukkingstechniek is. dat er afzon-
derlyke pocessen worden gehouden,
volgens de "Frankfurter Allgemeine
Zeitung" om in het buitenland niet
de indruk van een politiek mam
moetproces te wekken en om bin
nenslands te onderstrepen, dat er
geen sprake is van een gesloten front
van liberale elementen. Nu is dit
laatst* in overeenstemming met de j
feiten: de aangeklaagden blijken el
kaar niet of nauwelyks te kennen
en handelden op eigen ingeving. Hoe
bevreesd de autoriteiten zyn voor al
te veel ruchtbaarheid, blijkt uit de
omstandigheid, dat alleen familiele
den tot het proces worden toegelaten,
alsmede enkele toehoorders die daar
voor speciale toegangskaarten heb
ben gekregen. De bedoeling is duide
lyk. De leiding van het regime in
Praag is er zich van bewust, dat,
alle maatregelen ten spyt, de kiemen
der vrijheidsgedachten nog niet zyn
gedood. Alleen door intimidatie kan
bereikt worden, dat oppositionelen er
zelfs maar over zouden denken zich
te organiseren. Maatschappelyk ver
nietigd zyn de meesten allang: een
baantje als stoker of nachtwaker
voor intellectuelen is een "weldaad",
die meestal aan een proces en ver
oordeling vooraf gaat. Wat nu de
reacties büiten Tsjecho-Slowakye
aangaat, het spreekt byna vanzelf,
dat de "beroeps-demonstranten" het
weer laten afweten. Des te oy -rke.
ïyker is, dat de communistische par
tijen in Frankryk, Italië en Enge
land enige kritiek hebben laten ho
ren Wat de Franse c.p. betreft is dat
niet zo verwonderlyk, nu zy samen
gaat met de socialisten van Mitter
rand, dli yn ontevredenheid over de
processen niet onder stoelen of ban
ken heeft gestoken Om verdere sa
menwerking aanvaardbaar te maken,
hebben de Franse commuct Un Mit
terrand niet alleen kunnen laten
staan. Voor een op Moskou g< rlën-
teerde groep is dat niettemin een
stap. die, hoezeer Ingegeven door
partyblang. van een zekere mate van
"onafhankelykheid" getuigt.
RL
