MAN VOELT ZICH BEST
THUIS IN VERPLEGING
Milieu: bij uitstek probleem voor gewest
'Cafe-straat'
Groenoordhal
Is de Wereldraad
bang voor Rusland?
Zes gewonden bij
autobotsing op de
W. de Zwijgerlaan
AUTO-SLALOM
VRIJDAG 4 AUGUSTUS 1972
LEIDEN
Sommige mannen beginnen door te krijgen dat een ver
pleegster nog wel iets anders doet dan poetsen, mensen was
sen en po's onderschuiven. Dat het een beroep is waarmee
een sociaal bewogen mens enorm veel kanten uit kan. Een
beroep met een zeer speciaal karakter dat veel persoonlijke
inzet en interesse vergt, maar dat ook grote voldoening kan
schenken.
Een aantal van die mannen heeft aarzelend de eerste stap
op het pad naar het beroep van verpleegkundige gezet. Zij
hebben het gebruikelijke imago dat de verpleger buiten het
ziekenhuis nog steeds heeft, dat van een zacht eitje, ver van
zich geschoven, zijn gaan solliciteren en zijn aan de drie-en-
een-half jaar durende opleiding begonnen. Op het Acade
misch Ziekenhuis in Leiden werken ongeveer twaalf gediplo
meerde mannelijke verpleegkundigen op een verplegersbe
stand van ruim achthonderd en er zitten 27 mannelijke leer
lingen in de opleiding.
Over de intrede van de man in een typische vrouwenmaat-
schappij als de verpleegsterswereld, over hun motivatie, over
de reakties in hun oude omgeving en van de patiënten spra
ken twee leerling-verplegers, een hoofdverpleegkundige en
het coördinerende hoofa verplegende heelkunde.
Uit de discussie bleek, dat het Academisch Ziekenhuis nog
veel meer mannelijke verpleegkundigen kan gebruiken. Waar
blijven zij? Waardoor worden zij afgeschrikt?
LEIDEN „Waar bot vooral aan schort, is een goede voor
lichting. Het idee dat het beroep van verpleegkundige een
huishoudelijk baantje is leeft nog steeds naast het zwaar gero
mantiseerde beeld uit de doktersverhaaltj es. Bij elkaar genoeg
om veel mannen, die goed in dit beroep zouden passen, af te
schrikken." Adrie Dansen, leerling-verpleegkundige, is zelf ja
renlang afgeschrikt door dit beeld. Alleen doordat hij in mili
taire dienst toevallig bij een verpleegkundige afdeling kwam
te zitten heeft hij ontdekt, dat het vak verpleegkundige veel
boeiende kanten voor hem heeft. „Ik zit hier nu vijf maanden,
maar ik heb nog geen seconde spijt gehad".
H. Hielkema, coördinerend hoofd
verplegende heelkunde heeft in de
loop der jaren wel ontdekt, dat de
meeste mensen verpleegkundige zijn
geworden omdat zij op de een of an
dere manier met het vak in aanra
king zijn gekomen. Hetzij doordat zij
zelf in het ziekenhuis hebben gele
gen, hetzij door een verplegend fa
milielid. .Maar dat alleen is niet vol
doende. Er moet een soort sociale be
wogenheid zijn, om dit vak tejjaan
doen, anders red je het niet"."*
G. de Windt, hoofdverpleegkun
dige: „Het beroep begint zich te
emanciperen. De verpleegkundige
krijgt een grote verantwoordelijkheid
Door
Ronny Vink
en kan daardoor vele kanten op. Hij
cf zij kan zich verpleegkundig specia
liseren in intensive care alg. chirurgie
operatie of een van de vele andere
mogelijkheden. Die verscheidenheid
aan richtingen maakt het beroep
voor mannen waarschijnlijk aantrek
kelijker. Er zijn in de verpleging be
slist dingen, waai* een man bijhoort.
Als je eenmaal je diploma hebt
gaat er een wereld voor je open. He
laas nemen de meeste verpleegkun
digen dat letterlijk en gaan een tijdje
de wereld in. Dat vind ik heel ge
zond, maar het is wel jammer voor
dit bedrijf."
Hielkema: „De meeste jonge men
sen gaan na him examens weg. De
meisjes trouwen, de jongens willen
nog wel eens ergens ander gaan
kijken. Maar de jongens blijven in
het vak. Ze komen later weer terug.
Dat is met de vrouwen meestal niet
zo. Wel voor part-time baantjes, niet
voor volle dagen."
De Windt: „Ik heb op mijn afde
ling vaak dynamische meisjes en als
je dan, na haar een jaar te hebben
opgeleid, denkt, nu heb ik een capa
bele vrouw, dan wordt ze gekaapt.
Ik heb als hoofd van een afdeling
liever 'n vrouw als eerste verpleeg
kundige omdat je samen enorm goed
kunt werken. Vrouwen hebben van
nature eigenschappen die een man
niet heeft en omgekeerd. Zo vul je
elkaar aan."
Sociaal contact
Paul Delfgaauw, ook leerling „He
zit als enige man op een afdeling
met verpleegsters. Pas geleden was
de t.v. kapot in de recreatie-zaal en
er kon niet worden gekeken. Nou heb
ik ook niet zoveel verstand van zulke
dingen maar toch keek ik even. Het
was iets heel eenvoudigs dat zo ver
holpen was en de patiënten konden
lekker de hele avond Peyton Place
kijken. Een vrouw denkt er niet zo
snel aan om in zo'n t.v. te kijken.
Het zijn maar kleine dingen, toch
vallen ze je op".
Wat trekt Paul zo aan in het ver
plegersvak?
„Wat ik vooral fijn vind is het
contact dat je hebt met je patiënten.
Je vormt als het ware een schakel
tussen de arts en de patiënten. Je
verbaast jc er soms over hoe een
klein gesprek een patiënt goed doet
De lastige karweitjes zyn voor eer.
groot deel overgenomen door appa
raten zodat je veel meer tjjd kunt
besteden aan een sociale benadering.
Dat is erg pretttig. Ook in de oplei
ding wordt daaraan veel aandacht
besteed. We krijgen psychologieles-
sen, sociologielessen.
Je moet je gewoon eens realiseren
hoe eenzaam iemand zich kan voe
len in een ziekenhuis. De patiënten
reageerden overigens over het alge
meen wel positief op het verschijn.se'
mannelijke verpleger. Voor ouder-
vrouwelijke patiënten is het soms wel
erg moeilijk maar ik heb een pa
tiënte meegemaakt die het eerst een
dagje lag aan te kijken en er toen
geen bezwaar mee tegen had dat ik
haar bijvoorbeeld waste."
Verbaasd
Hoe reageerde de omgeving, waar
uit hij komt, toen ze van zijn be
roepskeuze hoorde?
„Ik kom uit Den Haag en ik zat
in allerlei sociale toestanden, kabou
tertjes enzo. Toen ik hier eenmaal
zat kwam ik daar een tijdje niet,
maar op een feestje, waar ik al die
mensen weer ontmoette, kwam het
gesprek op „de verpleegkundige". Ik
vertelde dat ik dat was geworden en
eerlijk, ik heb nog nooit zoveel ver
baasde gezichten gezien. Ik heb er
uitgebreid over gepraat. Ik kreeg ook
van die „po-reakties", zo van: „Jee,
moet je poetsen en po's onderschui-
ADVERTENTTE
SPECIALE AANBIEDING
zuiver wollen KARPETTEN
MODERNE EN KLASSIEKE DESSINS 140x200 f 148,—
170x240 i f 198,225 x 325 «398,—
200 x 300 «382,— 250 x 350 «376,—
275 x 375 «574,—
Diverse maten PERZISCHE TAPIJTEN 30% korting.
Tevens nog: enkele unieke aanbiedingen in MEUBELEN,
EIKEN WANDKAST, 2 meter, van f 3395 voor f 1998,—
2-ZITSBANK van f 1135.— voor f 798,—
FAUTEUIL PETIT POINTS, Lodewjjk XV f 498,—
FAUTEUIL van f850,— voor f 568,—
KANKENKAST van f2698,— voorf1998,—
Diverse APARTE LAMPEN STERK AFGEPRIJSD.
Fa BULTHUIS
Botermarkt 23
Leiden
Man voelt zich best thuis in die verpleging.
ven?" Ze vonden het een norme de
gradatie. Later werd het ze geloof ik
wel duidelijker.
Een jongen in mijn groep kreeg
ook van die reakties van zijn vrien
den. Ze dachten dat er iets met hem
niet in orde was, dat hij een zacht
eitje was. Hij werd er erg onzeker
door ,een beetje bang, maar daar is
hij nu helemaal overheen. Hij draait
weer helemaal mee en gaat nu ieder
een, di ehem to ende grond indrukte,
opzoeken."
Hoe is de verhouding verplegers/
verpleegsters op de afdelingen. Wat
is er waai" van al die tranerige dok-
tersromannetj es
De Windt: „Het is een opleidings
instituut waar jonge mannen en
vrouwen onder moeilijke omstandig
heden leren werken. De kans om el
kaar goed te leren kennen is veel
groter dan op een kantoor. Je zit
samen in de nachtdienst, een prach
tige kans voor een intensief gesprek.
Overigens is het verloop de laatste
jaren behoorlijk gedaald. De vrouw
is niet meer zo snel geneigd op te
houden met werken als ze is ge
trouwd. Ze wordt zelfstandiger. We
zijn bezig met plannen om hier een
crèche in te richten, zodat ook de
vrouwen met kinderen kunnen wer
ken. Maar er is nog geen geld en
ruimte".
I Wat is nu precies de taak van een
verpleegkundige?
Behalve het controleren van een
LEIDEN Zes personen raak
ten gewond bij een botsing tus
sen twee auto's op de Willem de
Zwijgerlaan. Van een van de ge
wonden, een 73-jarige inwoonster
van Leiden, is de toestand ernstig.
De bejaarde Leidse werd met haar
auto op deze voorrangsweg aangere
den door een wagen die van de
IJselmeerlaan (Merenwijk) kwam.
Zij kreeg ernstig hoofdletsel. Een 67-
jaiige mannelijke mede-inzittende
kreeg snijwonden aan het hoofd, een
63-jarige vrouwelijke inzittende snij
wonden en een gebroken pink. De
bestuurder van de andere auto, een
32-jarige Leidenaar. kwam er met
schaafwonden aan zijn been nog be
trekkelijk goed af. Twee kinderen die
by hem in de wagen zaten, een
meisje van drie en een jongen van
vijf jaar. kregen beiden verwondin
gen in het gezicht. Alle gewonden
zjjn door de EHD naar een zieken
huis overgebracht.
ADVERTENTIE
VERLOVINGSRINGEN
Blijvende service.
De ruimste maten.
De beste merken.
Gratis graveren,
desgewenst handgravure
De KONING der
VERLOVINGSRINGEN
Uw Juwelier
v.il. WATER
Haarlemmerstraat 181.
(Foto Jan Holvast)
aantal lichaamsfuncties zoails tem
peratuur, bloeddruk, polsslag en
ademhaling moet de verpleegkundige
ook letten op de lichamelijke en
geestelijke gesteldheid van de patiënt
en zijn reakties op de toegediende
geneesmiddelen. Hij legt ver
banden aan, verricht eenvoudig
maagonderzoek, bedient apparatuur
voor zuurstof toediening en dient in
jecties toe. Daarnaast assisteert de
verpleegkundige de arts bij ingrepen
en staat de patiënt zoveel mogelijk
bij.
De minimum leeftijd om in de
drie-en-een-half jaar durende oplei
ding te komen ls zeventien jaar en
zeven maanden.
De meisjes-leerlingen zijn meestal
wel van die leeftijd, maar de jongens
komen vaker op wat oudere leeftijd
in de opleiding. Oorzaak: de jongens
hebben dan een serie andere baan
tjes achter de rug, hebben wat door
de wereld getrokken en zijn tenslotte
tot de conclusie gekomen dat dit be
roep voor hen geschikt was.
De motivatie lijkt bij de jongens
wat sterker dan bij de meisjes, maar
dat ligt waarschijnlijk aan dé leef
tijd. Veel meisjes vallen af vóór het
eindexamen. Hielkema: „Dit systeem
selecteert zichzelf. Wie niet de in
nerlijke drang voelt om in de verple
ging te gaan redt het niet".
Wie wel de overtuiging heeft maar
toch niet durft omdat hij bang is
voor reaktie van z*n omgeving, zou
eens kunnen gaan praten. „Het is
tenslotte een beroep met toekomst
mogelijkheden", dat is iets waar over
alle verpleegkundigen het eens zijn.
Met verbaasde belangstelling las
ik in uw blad de brief die twee her
vormde wijkkerkeraden aan de Her
vormde Synode hebben gezonden,
om via deze bij de Wereldraad van
Kei ken krachtige protesten uit te
lokken tegen de kerkelijke politiek,
van de Sowjet-autoriteiten, ten ein
de daardoor „het lijden van de ge
lovigen in de Sowjet-Ume te ver
lichten".
Heeft dit te maken met een „ban
ge houding Wereldraad inzake Oost-
Europa", zoals de kop van het be
richt suggereert? Is men dan de pro
testen van de Wereldraad t.a.v. Hon
garije en Tsjecho-Slowakije verge
ten? Daarnaast is er door de We
reldraad van allerlei achter de scher
men gedaan, ook in Rusland. Maar
wat zou men er indertijd van gezegd
hebben als de Wereldraad tegen de
Indonesië-politiek van Nederland zou
hebben geprotesteerd tegen de wil,
van de nederlandse kerken Toch
zou dat maar een onschuldige zaak
zijn geweest. Maar een vlammend
protest aan het adres van Rusland
kost ons als Wereldraad niets ter
wijl de prijs er voor wordt betaald
door de beide lid-kerken aldaar, de
Orthodoxe en de Baptistische. Juist
de tekst waarop de kerkeraden zich
beroepen: „Als één lid lijdt, lijden
'alle leden mee", heeft de Wereldraad
tot nu toe van goedkope protesten
afgehouden. Zij zouden immers bete
kenen, dat de beide kerken de ver
bindingen met het Westen, die him
sinds 1960 tot toenemende steun zijn,
van regeringswege afgebroken zouden
zien.
Ik vrees dat dat de beide wijkker
keraden geen zorg is. Zij gaan er
van uit, dat de leiders der Russische
kerken alleen maar gehoorzame sla
ven van het regiem zijn, die geen
beter lot verdienen. Zij durven zelfs
schrijven, dat het niet de ambtsdra-
LEZERS SCHRIJVEN
gers zijn die verdrukt worden. Deze
te goeder trouw uitgesproken on
waarheid bewijst dat deze kerkera
den zich eenzijdig hebben laten voor
lichten door vertegenwoordigers van
kleinere kerken en secten. Voor him
uitdagend getuigenis en hun mar-
telarenmoed heb ik groot respect.
Maar de Oosterse Kerk met haar
lange lijdensweg, waarop ze van het
grootste deel van haar leiders is be
roofd, is er ook nog. Haar aanhang
wordt ondanks de atheïstische pro
paganda wel op 50 miljoen geschat.
Haar leiders heb ik in Jarenlange
contacten als mensen met een diep
verantwoordelijkheidsgevoel leren
kennen. Mogen zij in deze zaak ook
meepraten? Of moeten we de ban
den met hun maar doorsnijden,
terwille van stoeren protesten-met
woorden? Graag hoor ik wat de ker
keraden nu wèl willen; want dat
kan ik ook na herhaalde lezing uit
hun laaige brief niet opmaken.
H. BERKHOF
lid van het Centrale Comité van
de Wereldraad van Kerken
Julianalaan 18
LEIDEN De door de RAC in het
kader van "Bloemetjes Buiten" op
het Groenoordterrein georganiseerde
auto-slalom begint hedenavond om
half acht en zal circa een uur in be
slag nemen. Zaterdag worden de be-
hendigheidsproeven herhaald van 10
tot 5 uur en zondag van 12 tot 5 uur,
waarna om zes uur de prijsuitreiking
volgt.
LEIDEN Het is de bedoeling,
dat u veel ronddoolt op „Bloeme
tjes Buiten". Er is genoeg te zien
en te doen in de Groenoordhal. Maar
natuurlijk wilt u rusten. Het restau
rant en de bar staan evenwel niet
open en bij de zelfbediening kunt
u alleen ijs en patat kopen. Restau
rant -pachter De Haas heeft zijn le
veranciers overgehaald iets anders
op touw te zeggen: een horecastraat.
De Haas zelf noemt het uniek, dat
een aantal bedrijven op deze ma
nier samenwerkt en er veel geld
in steekt waardoor een zeventig
meter lange „café-straat" ontstaat
met een terras, waar 600 tot 700
mensen kunnen zitten. „Zoiets kent
zelfs de horeca-vaktentoonstelling
niet", zegt hij met enige trots.
Amstel-Heineken zorgt voor twee
buitenlandse attracties. Er komt een
Engelse pub met kellners met bolhoe
den en een honky-tonky-planist in
de stijl van Gilbert O'SuMvan. Daar
naast bloeit een Beiers bierhuis met
serveersters in de kledij van dit land
en grote pullen bier in hun armen.
Het bekende Lootsje, het huisje,
waar Lucas Bols in 1575 de" eerste Je
never stookte, is er ook. In samen
werking met Vrumona zorgt Bols voo
een cocktailbar voor de liefhebbers
van longdrinks. Ook voor frisdran
ken kan men hier terecht.
Een wijnterras is er dankzij de
Haarlemse firma Oud en Friese
Vlag, welke laatste druivensap
schenkt. Voor de wijnliefhebbers la
er een kenner om adviezen te geven.
IJs en koffie worden geserveerd
op een Parijs' terras, waarvoor Ar
tie tekent. Friese Vlag zorgt voor een
oud-Hollands koffiedécor.
Al met al wordt het een gezellige
hoek op .Bloemetjes Buiten", daar
op het terras onder de tachtig pa
rasols.
Holvast maakte vanmorgen een
„voorproefje". Op de kleine foto *4
Lootsje.
LEIDEN In de vorige afleveringen van "Wat en hoe van
een gewest" hebben we uit het beleidsadvies, dat door de
Vereniging van Nederlandse Gemeenten in opdracht van
het gewest Leiden is samengesteld het "waarom" van een
gewest Leiden en twee taken voor dat gewest opgediept.
Een eerste taak, die in gewestelijk verband zou moeten wor
den geregeld was de woningbouw. Gisteren hebben we bezien
wat er met de vervoerssituatie in het gewest zou moeten
gebeuren. Nauw samenhangend met deze twee vraagstukken
is het milieu-probleem. Vandaag een samenvatting van wal
het VNG-advies daarover zegt. Wat moet er gedaan worder
aan het milieu in het gewest, het gebied waarin de plaatsen
Leiden, Leiderdorp, Oegstgeest, Warmond, Alkemade, een dee'
van Woubrugge, Voorschoten, Sassenheim, Voorhout, Lisse
noordellk Leidschendam, de kernen van Noordwijk en Noord -
wijkerhout, en wellicht ook Wassenaar liggen, waarbij dan
voor bepaalde taken ook het noordelijk deel van de Bollen
streek, de zuidelijke Haarlemmermeer en Koudekerk en Ha-
zerswoude-Rijndijk zouden kunnen worden gevoegd?
LEIDEN Het belang van ge
westvorming komt zeer duidelijk tot
uiting wanneer men de milieu-pro
blematiek in de Randstad onder de
loep gaat nemen. Het beleidsadvies
van de Vereniging van Nederlandse
Gemeenten stelt zeer duidelijk, dat
er eerst een plan zou moeten wor
den gemaakt voor het hele gebied,
een soort raamwerk, en dat de ge
meenten dan elk hun eigen vakje
zouden moeten kleuren. Ieder
draagt zijn steentje bij, met voor
ogen verbetering van de leefomge
ving in het hele gewest.
De problemen zijn zo langzamer
hand overbekend: verschraling van
de city die zijn woonfunctie ver
liest; een aan alle kanten bedreigd
platteland (inseoticiden, eenzijdige,
bebouwing. uitputting) en een
"groen hart" dat snel volgebouwd
dreigt te worden. Onder leefmilieu
zouden met niet eens zoveel goede
wil ook de recreatiemogelijkheden
in het gewest en het voorzieningen
niveau voor bijvoorbeeld bejaarden,
jongeren, sportliefhebbers, zieken
en cultuurminnaars kunnen worden
gevat.
Het is duidelijk, dat het woning
probleem en de vervoerssituatie met
dit soort zaken veel te maken heb
ben. Ook hier. stelt het VNG-advies,
kan nog veel worden verbeterd of
opgebouwd. Wat dan betekent, dat
er naar moet worden gestreefd om
voor het gewest een zo goed moge
lijk voorzieningenniveau op te bou
wen.
en
van een gewest
Leiden zou een belangrijke ver
zorgende centrumfunctie blijven
vervullen, mogelijk op een wat an
dere manier dan nu het geval is.
Het zwaartepunt blijft echter op
de indeling van de krappe hoeveel
heid ruimte die er beschikbaar is,
op de openluchtrecreatie en op het
proberen te redden van het land
schap, wat ook schone lucht en wa
ter inhoudt.
Er zal moeten worden nagegaan
hoever men het milieu wel en niet
kan belasten, de aanleg van wegen
moet uit milieu-overwegingen ter
discussie worden gesteld.
Van belang hierbij is, zegt het
VNG-advies, dat er met deze zaken
al rekening wordt gehouden bij het
uitkiezen van nieuwe bouwplaatsen.
De Bollenstreek zou in het plan dat
het advies voorstelt behalve een
woonfunctie ook een gr oenfunctie
moeten krijgen. Ook in het piassen-
gebied moet het nodige gebeuren:
meer recreatieruimte het advies
signaleert een tekort aan dit soort
ruimte, ontstaan doordat er meer
mensen zijn, die ook "naar buiten"
willen op hun vrije dagen aan de
ene kant en doordat er aan de an
dere kant teveel recreatieruim
te wordt opgeslokt door wegen.
Het zg. "nationale park" tussen
Wassenaar, Voorschoten, Leiden en
Den Haag zou aan alle kanten moe
ten worden beschermd en behouden.
Het weidegebied van Voorschoten
tot Alphen moet in het plan gaan
werken als bufferzone tussen de
stedelijke zones, maar zo groot wor
den opgezet dat ook de functie van
natuurgebied en stil recreatiegebied
kan worden gehandhaafd.
