leel Venetië is bij
iennale betrokken
at er
te doen is
J^aagse
agenda
mst als gedrag of als werk
>AG 13 JULI 1972
VARIA
PAGINA 17
STIË De stad verwaar-
ichzelf, maar de biënnale
ft het. Deze 36ste kunst
statie met maar liefst vijf
[stellingen over de gehele
rspreid, heeft dit jaar een
ihema: kunst als gedrag of
■k? Kunst om stelling te
of kunst alleen om te be
en te verbeelden? De di-
ran de biennale, moe van
.esten van 1968 en de ar-
loycot van 1970, heeft het
systeem afgeschaft en de
stad betrokken bij deze
itatie, ruimte latend voor
istenaars die het contact
terugvinden met de na-
et de aarde en haar so-
oblemen.
rord Nieuwenhuis
eg terug in Venetië levert
n een minder spectaculaire
telling op, maar daarom
der interessant. Nu er geen
meer worden uitgedeeld, is
iirrentie minder groot. Dit
ook niet het grote gevecht
ïandelaars en de rijke coi
rs, die vaak kwamen als
een bezoek aan een effec-
met" kansen op snelle winst,
wordt er in alle rust ge
it er in 32 landen wordt ge-
even groot aantal pavil-
tien de kunstcommissarissen
verschillende landen wat er
Het meest verrast België,
niet aan die opdracht
laar een overzicht geeft het
i^jerk van Pierre Alechinskij,
schilderijen in acrylverf,
jiij is zeer sterk beïnvloed
/er\ lange reis, die hij naar Ja-
lt gemaakt en hij blijkt de
schilder van deze ex-
De Cobra heeft hij ruim
jch gelaten en hij heeft zich
l vernieuwd in werk waar-
krote kracht uitgaat.
t buurpaviljoen, het door
'ontworpen Nederlandse ge-
krijgt Jan Dibbets de vol-
Dibbets beantwoordt zeer
ïan de wensen van de or-
ren. Hij heeft een lange
ingezonden van
i telkens op andere momen-
jnomen. En er zijn de "Hol-
irgen", duinen met de wer-
eb en vloed. Toch doet de-
rpl
Houten beeldengroep van de Roemeen Glieorghe Iliescoe-Ca linesti.
ze inzending van conceptuele kunst
wat mager aan in de mooie tentoon
stellingsruimte, die in de roddel van
Venetië al de naam Kodak-pavil
joen heeft gekregen, omdat er uit
sluitend kleurenfoto's en dia's te
zien zijn.
Italië is vooral sterk vertegen
woordigd met zijn beeldhouwers.
Een hele zaal voor Alik Cavaliere,
die een scène van Shakespeare heeft
willen uitbeelden met als titel "De
processen". Stemmen op de achter
grond moeten de beelden meer tot
leven brengen. Er zijn de lichtvoe
tige ijzerconstructies van Ettore Co
la. Vreemdsoortige jachttaferelen
van Valerio Trubbiani, gemaakt van
zink, aluminium en linoleum.
Bij de schilders valt Franco Va-
cari op, die het publiek uitnodigt
zelf een fotostrip te maken in een
automaat, om zo aan zijn collage
van de wereld mee te werken. Op
die medewerking kon hij de eerste
weken al ruimschoots rekenen. Tal
loze bezoekers hebben zich in boch
ten gewrongen voor het vaststaan
de oog van de camera. Eind okto
ber, als de biennale sluit, zal de
wand van het paviljoen ruimschoots
gevuld zijn. Zelfs premier Andreot-
ti liet zich kieken.
In het Roemeense paviljoen zijn
er stoere houten beeldengroepen
van van Gheorghe Iliescoe-Ca-
linisti. Door de Poolse expositie
zweeft de papier-mache familie van
Karol Broniatowski. Bij de Ameri
kanen zijn er prachtige foto's van
Diane Arbus en een bijzondere
schilder, Richard Estes, die met fo
tografische precisie werkt.
Naast de Biennale in het park aan
de rand van de stad, kan men nog
van een aantal andere tentoon
stellingen genieten. Allereerst een
overzicht van de schilderkunst van
1900 tot 1950, met alle voornaamste
schilders, helaas maar met één werk
vertegenwoordigd. George Rouault
in de eerste zaal met een prachtig
schilderij, "La Loge". Braque, Bon-
nard, Chagall, De Chirico, Mon
driaan, Klee en Nolde, Van Don
gen en Ensor50 in totaal. Niet
van iedereen de beste voorbeelden,
maar toch een indrukwekkend over
zicht in het Museum Correr, aan
het San Marcoplein gelegen,
j Daarnaast zijn er beelden over de
I gehele stad verspreid en een
I tentoonstelling van grafische kunst
Lin het paleis Ca'Pesaro, waar werk
j is te zien van de Nederlander Cor-
I neille en waar de Noor Kleiva een
I duidelijk voorbeeld geeft van wat
bij deze biennale opvalt: het grote
gevoel bij sommige kunstenaars
voor de wereld om ons heen. Kleiva
j laat over een veld vol narcissen een
i formatie helikopters vliegen met mi-
trailleurs die ver uit de portieren
I steken.
Zo is deze biennale misschien niet
I zo belangwekkend als andere jaren,
maar de grote verscheidenheid le-
vert voldoende genoegens.
Leidse bioscopen
jnera: "De tien geboden", a.l.
avond 8.00 uur. Kindermatinee
het sprookjesland van Hans
Christïaan Andersen", a.l. elke mid
dag 2.30 uur, zo. 2.00 en 4.15 uur
Nacht voorstelling Taste the blood
of Draciüa", 18 Jaar. Vrij. za. nacht
23.30 uur.
Lido: "Lucky Luke", a.l. Dag 2.30,
7.00, 9.15 uur. zo. ook 4.45 uiur.
Luxor: "De vlam en de pijl", 14
ar Dag 2.30, 7.00, 9.15 uur. Zo. ook
a 4.45 uur.
Rex: "Waar ouders van wakker
liggen" 18 jaar. Dag 2.30, 7.00, 9.15
uur. Zo. ook 4.30 uur. Nachtvoorst.
'Dr. Sex", 18 jaar. Vrij. za. 23.30
Trianon: "Pippi Langkous", a.l.
Elke middag 2.30 uur, zo. 2.15 en 4.30
uur. "Slaapkamer mazurka", 14 jr..
elke avond 7.00 en 9.15 uur.
Studio: "Samen uit. samen
thuis", a.l. Dag 2.30, 7.00. 9.15 uur.
Zo. ook 4.45 uur. "Sjors en sjimmie
en de rebellen", a.l. elke ochtend
beha-lv zondag 10.30 uur.
T entoonstellingen
Warmond Galerie Pomp werken
van broeder Bavo en P C Vonk. Da
gelijks van avonds van 7.0010.00 uur
en zondags van 12.0010 00 uur (t/m
14 lull)
De Lakenhal Expositie 18de eeuws
Leids zilver (t.e.m 26 augustus) dag
10-5 uur 20 1-5 uui aam
Museum voor Volkenkunde, Steenstr
l Lelden „Pal la" zomertentoonstelling
over zeilen in de Stille Zuidzee ma
t.e.m. za 10 uur voorm.5 uur nam
20. 15 uur nam (t.e.m 7 januari)
Molen de Valk Molenmuseum dl t.e
zat. 10 uur voorm.-5 uur nam (zo
en f.d 15 uur nam
Ned Legermuseum Geopend maandag
tot en met vrijdag 9 uur voorm 5 uur
nam zon en feestdagen 1-5 uur
Rijksmuseum voor de geschiedenis
der natuurwetenschappen dag 10-4
uur zondag 1 -4 uur
De Lakenhal Dag 105 uui zon
dag I5 uur
Rijksmuseum van Oudheden i Ra
penburg 28) Werkd 10 uur voorm tot
6 uur nam zond 1-5 uur nam
Bezoekuren Ziekenhuizen
LEIDEN
Dlaconessenhulsle klasse dagelijks
11.00—1200 uur 13.15—14.00 uur
18.4519.30 uur 2e en 3e klasse da-
geHlkfl 13.16—14.00 uur 18.45—19.30
uur. Kinderafdeling dagelijks 14 45
15.30 uur maandag-, woensdag, en
vrijdagavond 18.30—19.00 uur
Ellsabethziekenhuie: Dag 1416 eD
18.451930 uur; kraam afdeling: 15
16 eD 18.45—19.30 uur; kinderafdeling
dagelijks 16—16.30 uur behalve dins
dags en donderdags dan van 1818.30
uur Tweede klasse dagel 11.3012
urn 14—16 eD 18 46—19 30 uur
Endegeest dinsdag eD vrijdag 13
14.30. s zondags 11 12 eD 14—16 uur
Berstr klasse de gehele dag
Annakllnlek: Dag 13.3(^—14.30 en 18
-19 uur
Academisch Ziekenhuis: Klasse l en
2 dag 10.30—1130 14.3016 6D 19.20
uur: klasse 8 dag behalve dinsdag
Lamsragout
Zet driekwart 1 koud water op
met wat zout, takje peterselie
en selderij, büiaad'je laurier,
desgewenst een klein plukje
saffraan, een dikke schijf ci
troen, een snufje basilicum en
een snufje oregano of tijm.
Temper het vuur als het water
aan de kook is gekomen en leg
er dan 3 lamspootjes bij. Leg
een deksel op de pan en laat
het vlees zachtjes in ongeveer
2 uur gaarsudderen.
Snijd het vlees van de pootjes,
smelit 50 g boter, meng er
een afgestreken eetlepel toma
tenpuree door en 2 volle eetle
pels bloem en giet er geleide
lijk een halve liter van de ge
zeefde bouillon bij. Blijf steeds
goed roeren tot een dikke saus
is ontsaan. Voeg 10 a 12 groe
ne, ontpitte olijven toe, enkele
druppels citroensap,, het in
stukjes gesneden vlees en laat
het geheel nog 10 minuten
zachtjes sudderen op een laag
pitje.
15.30 eD 18.15
overige bezoe-
18.16—19 uur,
.80—1630 uur (zaal 60)
19 uur eat en eon l
(zaal 61 oabyzaai) aleen
dag vanaf 10 80 j'
ouder»
keel-,
en oorheelkunde dae behalve
dlnsda* 18 16—19 uur dinsdag 13—14
u- - eat en eoD tevens 14.30—16.30
uun Gynaecologie en mor zwangeren
dagelijks van löoo11 30 uur en van
15 00-20 00 uur behalve op dinsdag Op
die dag ts er eeeD bezoek behalve voor
patiënten die op woensdag geopereerd
Dt oezoektlldeD voor de afdeling
Verloskunde (kraamvrouwen) zijn
mede Ld veroand met de voedhagstij-
18 30-30 00 uur Kinderen tot 12 laar
kunneD wegens mogelllk Infectleee-
vaar belaas niet op bezoek kom en-
Het avonrtbp/oph is uitsluitend be
stemd voot de echtgenoten Alleen
staande moeders en moeders waarvan
de echtgenoot in bet buitenland ver
toeft kunnen s avonds één bezoeker
len ztln Vooi ben ls er ©eD avond be
zoekuur voor d© echtgenoot van 19 00-
20.00 uur
code bezoekuren
tfooT de Praema tn re naf deling gel-
(alleen
ig woensdag vrijdag: 18.30-
laterdag eD zondag: 15.30-15.45
ALPHEN AAN DEN RUN:
Rtjnourd ie eD 3e klasse 10.3011
14- 14 45 eD 18—19 uui 3e klasse
14-16 en 18—19 uur Kraamatdellng
16-17 uur alleeD voor echtgenoten 19-
19.30 uur Kinderafdeling 1516.80 al
leeD voor ouder» 181830 uur
DONDERDAG
Kurzaal: 20.30 uur: cabaret van Paul
van Vliet, ..Noord-West"
Openluchttheater Zulderpark:
14.00 uur: Toneelgroep Wederzijds uit
Amsterdam „En de beer zei".
Scheepsberichten
Abel Tasman 12 v Bremerhaven nr
Tilbury
Abida 11 420 WZW Landsend nr Rot
terdam
Aoteon 11 v Yokohama nr Ichon
Alaskacore 12 te Baltimore
Algol 11 155 NKp Verd. ei,, nr Vitoria
Ameland Hl v Rotterdam nr Kopenha
gen
Antlllian Star 12 v Halifax nr Gree
nock
Artemis 11 30 ZO LAndsend nr Bre-
Bal ticborg pass 12 Bramsbuettel nr
Manityluoto
Bengalen 12 te Amsterdam
Bilderdljk 11 450 NFlores nr Dunmore
Calaanaires lq ip w Portland nr Gol-
fito
Castillia 12 te Southampton
Ceres 12 v Rotterdam nr Hamburg
Chevron Arnhem 12 te La Estaoada
Chevron Kentucky 11 10 NO Ra6al-
hadd nr Europoort
Chevron Nederland 11 v Singapore nr
I Rastanura
Chevron The Hague 11 te Frederica
Cinulia 12 te Ouracao
Domburgh 11 v Rotterdam nr Har
wich
Dordrecht 11 700 OZO St. Helena nr
I Alexandrië
Eemhaven 11 200 NNO St. Vincent nr
Las Santos
Eemtanid 11 v Bremen nr Amsterdam
Farmsum pass 12 Brunsbuettel nr Lu-
beck
BRAMMET JE FOK EN HET HOUT VAN KOK AN JE
Bram keek grimmig, want van zijn schip moesten ze
ft. Toen de ander doorging met allerlei wonderlijke voor-
n te noemen, waaraan het schip niet zou voldoen, zoals
'Tve-anker, een terugtraprem, richtingaanwijzers en een in
er gebonden huishoudboekje barstte Bram los:
zoiets onzinnigs heb ik nog nooit gehoord. Als ik dat olie
rest meesjouwenkapseist m'n schip".
ih het er allemaal niet is wordt uw schip in beslag ge
nomen', zei de man.
„Zie ma ar dat je het krijgt", zei Bram grimmig.
De ander lachte, alsof hij dat antwoord wel had verioacht
en alsof het hem plezier deed.
„Goed, goed, dan zullen we geweld moeten gebruiken"zei hij en
hij blies op een fluitje, waardoor de hulptroepen in looppas nader
bij kwamen.
„In naam der loetgeef u over", zei de man.
„Nooit'riep Bram en hij meende het.
Hoe is het ontstaan?
Het woord heffe behoort geheel
tot de schrijf- en kanseltaal en
dan nog in de speciale verbin
ding: de heffe des volks voor:
de laagste volksklasse in on
gunstige zin, het grauw, het
gemeen. Eigenlijk luidt het
woord hef en het betekent:
gist. Er is directe verwantschap
met het werkwoord heffen.
Gist immers dient om het meel
op te heffen, te doen rijzen. In
vloeistoffen is het datgene wat
bij alcoholbereiding naar boven
komt. Maar een soortgelijke
zelfstandigheid zet zich als be
zinksel af, vandaar dat hef ook
in de betekenis: droesem, be
zinksel wordt gebruikt. Het is
die betekenis welke men in de
uitdrukking de heffe des volks
vindt. Het Frans kent levain
voor zuurdesem en levure voor
gist. Ze hangen samen met le
ver: optillen. Zo hangt Duits
hefe met heben samen.
Ganymedes 11 te Buenaventura
Grotedijk 12 te Hamburg
Hercules 11 620 ONO Barbados nr Ne
derland
Hilversum 12 te Tampa verw.
Hollands-brink u v Casablanca nr Sin
gapore
Jaison 12 te Kingston verw.
Kalydon 11 v Sarroch nr Rotterdam
Karakorum 11 300 NO Wake lsl nr
Ambon
Katendrecht 11 te Rotterdam
Kopionella 11 320 ZW Scillies nr
Korenia 11 90 N Diego Suarez nr
Bandarmahshahr
Korovina 12 vPt Portin nr Tuxpan
La don 1 v St. Oroix nr San Juan
de Porto Rico
Lelykerk 12 v Abadan nr Koramshar
Loppersum 11 v Londen nr Rotterdam
Marathon 12 v Rotterdam nr Ham
burg
Medon 11 455 ZO Santo Domingo nr
Rio Hana
MercuriUs 11 v Rotterdam nr Antwer-
Merwe Lloyd 11 70 ZO Chlshnaio nr
Djibouti
Metula 11 50 ZW Cochin nr Jebel
Dhana
Neder Llnge 12 te Bluff verw
Nedlloyd Katwijk 12 te Port Eliza
beth
Nedlloyd Kyoto 11 260 Z Dakar nr
Rotterdam
Oldekerk 11 v Hamburg nr Bremen
Abido 13 Rotterdam
Amstelborg 10 te Delfzijl
Aristoteles 11 te Guaira
Astra pass 11 Vlissingen
Batai 11 Port Noire
Binnehaven 11 vn Casablanca nr Lei-
Boreas 11 te Cadiz verw.
Calchas 11 te Amsterdam
Carabekea-1 10 vn Rotterdam nr Bir
kenhead
Dutch Engineer 10 te Rotterdam
Flducia 10 pass Witby nr Amsterdam
Koningshaven 11 vn rouaan nr Lei-
xoes
Leonidas 10 te Rotterdam
Leuvehaven 11 vn Vargo nr Aal borg
Libertas 11 te Rotterdam
Maasborg 11 te Hamburg
Mare Altum 12 te Pawley verw.
Mare Llberium 11 vn Antwerpen nr
Rotterdam
are Sllentui
Rotterdam
Markborg 10 te Delfzijl
Nassauborg pass 10 Brunsbuettel nr
Delfzijl
Nassauhaven 11 vn Rotterdam nr Ant
werpen.
Oranjeborg 10 vn Amsterdam nr Mam-
tyluoto
ADVERTENTIE
MacdonaW CanacfianTobacco Cov Slubjesdi jk.109, Rotterdam (Q1Q)-295900
CONTESSA,fijn datje d'r bent
Panda was heel boos, toen de toruier met de Vocht
en muur had kapotgereden.
g geen manier!" riep hij. „Je moet uitkijken ivaar je loopt!
■n heel kostbaar apparaat!"
wc? h-het is niet stuk", stotterde de kruier geschokt. „Ik b-
gelukkig!"
Sr0K de dure uitvinding uit de muur en liep het station uit,
Panda volgde professor Kalker aarzelend de auto in en dat
was 'nee jammer. Want nu zag hij niet dat het apparaat helemaal
niet goed iverd vastgebonden. En bovendien had hij niet meteen in
de gaten, dat het ivel erg hoog bovenop het voertuig stond. Tè
hoog om door een tunnel te kunnen, bijvoorbeeld.
