„Ze timmeren er meteen p los" Middenstandsexamen HOOG BOUW GAATJES VULLEN Museumbezoek in Volkenkunde bespeelt oude instrumenten Jozua Grossenbacher terug naar Afrika AG 10 JULI 1972 1IDEN Het geluid van de gamelan is dé muziek van lava en Bali en in Indonesië. Het draagt al eeuwen bij tot e typische sfeer van de dorpjes op het platteland en aan de egere vorstenhoven, waar de gamelan altijd het meest bruikte orkesttype is geweest. Veertig jaar geleden Leiden in het bezit van een complete verzameling Jan deze voornamelijk bronzen slaginstrumenten. Op zich- jelf niet zo'n unieke bezienswaardigheid, van het Lelidse Juseum voor Volkenkunde, want in Rotterdam en Am- [erdam is de gamelan ook te vinden. Unieker is de moge- heid om de gamelan instrumenten te bespelen. 'Al twintig Jaar bestaat de gele- at. Joosje: „Zodra hy mij aan ziet LEIDEN Het zendingsechtpaar Grossenbach-Terburg. dat binnen kort naar Afrika vertrekt, heeft gistermorgen afscheid genomen van de Evangelische Christengemeen schap. Evangelist Th. Dikkes leidde de eredienst. Hij belichtte in zijn verkondiging een aantal facetten van het zendingswerk. Jozua Grossenbacher, de vertrek kende zendeling-evangelist die al eerder in Kameroen heeft gewerkt, j maakte zijn gehoor erop attent dat Jezus de tekst: „Mij is gegeven alle macht in hemel en op aarde. Gaat dan heen, maakt al de volken tot mijn discipelen en doopt hen," niet alleen tot zijn jongeren had gezegd, „maar ook tot u". „Ook als wij naar Afrika gaan. gaat Jezus met one mee," vertelde Grossenbacher, die zijn gehoor verzOkerde, dat niet de zendeling, maar de gebeden van hen die thuisblijven het grote werk doen. Over zijn zendelingen werk vertelde hij „Het is moeilijk met de mensen te spreken. De tolk vertaalt het anders dan je bedoelt, Je moet de heidenen leren lezen en dat vraagt veel geduld. Eigenlijk moe ten evangelisten worden opgeleid die de taal en de methoden kennen. Als wij de Afrikanen willen vormen naar onze Europese gedachten, gaat verkeerd. Via de kinderen trachtten we de ouders te bereiken, daarom hebben we ook zondagsscho len". De eredienst in het gebouw aan de Middelstegracht werd besloten met de psalm „Dat 's Heren zegen op u daal". Velen kwam enhet echtpaar met hun kleine Andreus daarna de hand drukken. )oor Vera Gaikhorst ieid voor groepjes belangstellen- om eens de bijzondere mogelijk- >n van deze muziek te ontdek- i. Of dit over twintig Jaar nog kunnen, blijft een open vraag, trom is op het ogenblik al kapot de droogte van het museum is ;t voor het geluid van de in- rumenten. Bovendien hebben ze wel erg te lijden van het be- lek", vertelt rondleidster Joosje in den Berg. Het gaat haar soms wel erg aan hart: „Als ze hier komen het n hoofdzakelijk kinderen wordt meestal gelijk op losgetimmerd. oral die grote gong is altijd het ratchtoffer". De groepen, die de gamelan in het useum aan de Steenstraat in de jp der Jaren al betimmerd hebben, itamen van lagere scholen? centra 7j »r werkende jongeren en huis- |iudscholen. Joosje, die nu een jaar het museum verbonden is: „Die eisjes van huishoudscholen zijn wel hopeloos: ze vinden het lemaal maar erg gek". Bezoek van werkende Jongeren ier ijkt ook niet Je dat te zijn: „Ze bben altijd ontzettend veel moeite zich te concentreren en vaak rven ze ook niet. Je merkt gelijk ^de kinderen uit een noodbuurt ..in Leiden komen. By kinderen van tere ouders wordt meestal wel iets muziek gedaan". Foorstandster Hoewel Joosje met enig leedwezen t geluid van de gamelan langza- irhand achteruit hoort gaan, is zy warm voorstandster van spelen 'keu et museumvoorwerpen: „Het is Vs wel erg leuk. Als het goed gaat, ïjgen ze het er lekker warm van soms laten we er eentje uit de oep zelf het ritme op de trom aan- N ven. Dat loopt dan meestal wel ,ied uit de hand". De suppoost, die toezicht houdt le Oostaziatische afdeling, acht de al dan niet aanwezige lèlenten van een groep echter nooit komen met een groep, loopt hy al weg". Toch kan de suppoost het bin nen niet al te lange tijd misschien toch eens over zijn hart verkrijgen op gehoorafstand te blyven. Als al les goed verloopt, wordt er met in gang van september een groepje ge vormd dat elke week gamelanles in het museum gaat nemen. Joosje: „Als dat lekker gaat, zouden ze od een gegeven moment misschien ook eens een uitvoering kunnen geven". Het bezoek van de culturele mani festatie het Holland Festival is dit jaar redelijk goed geweest klonk het vorige week van officiële zijde. De voorstelling van afgelopen vrydag in de Haagse Lutherse Kerk verdient eenzelfde waardering. Echter: het applaus na de vier uur durende Wajang voorstelling was uitbundiger dan redelijk goed. Wat dit allemaal met de bovenstaande tekst te maken heeft? De Wajang, een unieke vorm van poppentheater, is onlosmakelijk ver bonden met de gamelan muziek. Vrijdagavond was een goede gele genheid om de gamelan eens in op tima forma mee te maken. Poppen speler („dalang" in het Javaans) was R. M. Ronosuripto. Hij is enkele Jaren in ons land en Joosje van den Berg krijgt gamelan-les van hem. Een „dalang" is namelijk niet al leen poppenspeler, manipulator van de platte dunbenige poppen, maar tevens orkestleider. En als goede dalang was Ronosuripto afgelopen vrijdag nog veel meer dan dat: van conferencier tot priester. De functie van het Javaanse schimmenspel, dat met de huidige modernisering veel van zijn traditionele eigenschappen verliest, is altijd een beetje anders geweest dan alleen maar een avondje verstrooiing voor de Javaanse be zoeker. De schaduwen van de hand beschilderde en kunstig bewerkte poppen worden op een scherm ge projecteerd (vandaar: ook schim menspel). En op deze manier wordt op dichterlijke wyze voor de Javaan een levensmodel voorgetoverd, een levensmodel, dat hem inzicht ver schaft in zyn verhouding tot de maatschappij, zyn medemensen, zich zelf en het universum. De rondtrek kende gezelschappen die op het plat teland tijdens familiegebeurtenissen (huwelijk, geboorte e.d.) een voor stelling gaven, zijn een beetje aan het verdwijnen. Wel zendt de Indo nesische radio elke twee weken een live-voorstelling uit. En de regering maakt op het ogenblik vaak gebhuik (Foto Holvast) van de Wajang voor de verspreiding i van haar politieke ideologie. kijken ze neer op de gongs en de De bewerkte buffelleren Wajang- metallofoons van de gamelan: er poppen zijn ook in het Leidse mu- j mag (nog) niet mee gespeeld wor- seum te bewonderen. Achter glas den. HORLOGES De mooiste en de ruimste keuze, in de allerbeste merken SEIKO - ETERNA - CERTINA CITIZEN - PRISMA - LASITA ANCRE. Voor f 39,50 heeft U bij ons a) een echt Anker Uurwerk, schokvrij, onbr, veer. Door eigen ateliers, de beste vakservice. Uw horloger v. d. Water Haarlemmerstr. 181 - Lelden Architecten werkgroep LEIDEN Opgericht is de archi tectenwerkgroep Leidse Binnenstad, die ontstaan is uit de Werkgroep binnenstad. Doelstelling is een con structieve benadering van de struc turele. stedebouwkundige, architec tonische en sociale problematiek van de Leidse binnenstad in de komende Jaren. Zy, die menen hiertoe bij te kammen dragen zijn van harte in deze werk groep welkom en gelieven zich voor nadere inlichtingen te wenden tot het secretariaat, Meyerskade 11 in Leiden. De architecten-werkgroep Leidse binnenstad bestaat uit: S. C. Ema nuel-van Santen (secretariaat), A. Leeuwentoumgh, Ing. architect B. N. A. T. W. Mulder architect, R. van Stra ten H. B. O. arohiteöt B. N. A. Aan het instituut Pont in Leiden zijn geslaagd voor het einddiploma receptioniste de dames C. v. Aalst, Hazerswoude. D. Boogaard, Hoog made, A. Boon, Voorschoten, S. v. Dissel Alphen aan den Rijn, M. v. Doornik, Voorschoten. L. Droop Voorschoten, A. v. Duyn, Katwijk aan Zee, M. Duijvestein. Den Haag. Eschanzier, Leidschendam, M. Francken, Noordwijk, L. Heijns, Ter Aar, S. v. d. Lustgraaf, Leiden, J. Meinema, Leiden, M. v. Reewijk De j Kaag, N. Stokman, Zevenhoven, C. I Veelenturf. Voorburg. A. v. d. Werf 1 Hazerswoude en J. Zandbergen Zoe- terwoude. LEIDEN Voor het midden standsexamen zijn geslaagd: J. J. Abbink rijnsburg, C. P. M. van Abswioude Oegstgeest, W. G. G. J. van den Ameetle De Ziilk, J. J. Arends Leiden, C. G. J. M. Bader Nieuw- veen, H. C. M. Bakker Noordwiijker- hout, L. S. M. Bakker Roelofarends- veen, C. G. J. Barendsma Katwijk aan Zee, H. van Beelen Noordwijk. L. Bekooy Leiden, J. G. A. A. W. M. Belt Leiden, E. J. A. M. v. d. Berg Noordwijkerhout, M. A. M. v. d. Berg Noordwijkerhout, P. J. M. v. d. Berg Noordwijkerhout, N. J. v. Ber- kel Roelof arendsveenH. Berveling Leiden, A. Bleijenberg Leiden, N. Blokzijl Alphen a/d Rijn, E. C. J. Blom Leiden, A. C. M. v. Boheemen- Vollebergt Stompwijk, G. Bol Voor schoten, E. J. Bollen Oude Wetering, C. B. M. v. Bohemen Leidschendam, G. H. v. d. Boon Leimuiden, H. G. v. d. Boon Leimuiden, A. IJ. ter Bork Alphen a/d. Rijn, T. v. d. Bosch Leiderdorp, H. S. M. Brama Noordwijkerhout, P. Th. L. M. Bran denburg Leiden, W. Breedijk Sas- senheim, J. M. Bruines Alphen a/d Rijn, J. M. Th. v. d. Burg De Kwa- kel, Th. G. Burgerhout Oegstgeest, G. G. Burggraaf De Kwakel, M. J. v. Capel Nieuwveen, G. E. Captein Zoeterwoude. M. J. Th. Caspers Noordwijk a Zee, E. C. G. Castelijn- Burgmeijer Rijpwetering, D. W. v. Delft Katwijk, A. F. Dokter Lei den, M. v. Duuren Leiden, N. W. v. Duyn Rijnsburg, W. v. Duyn Kat wijk aZee, P. J. v. Dijk Leiden, L. J. H Egberts Langeraar, J. v. Egmond Katwijk, G. H. Eigenbrood Leiden, A. Eikelenboom Aarlander- veen, P. Eikelenboom Aarlander- veen, C. v. d. Eijk-v. Egmond Wou- brugge, J. W. Filippo Oegstgeest, T. Freke Leiden, E. M. L. Geerlings Noordwijkerhout, W. P. L. v. d. Geest Leiden, H. J. v. Gent Alphen a/d Rijn, J. V. Goedhart Katwijk a. Zee, C. de Graaff-Jansen Zoeter woude, A. E. Gravemeijer Noordwijk, W. v. Griensven Oegstgeest, E. v. Griensven-Kop Oegstgeest, C. P. de Groot Noordwijkerhout, C. G. v. d. Grijp Voorschoten, N.. V. D. Gugten Stompwijk, J. A. W. Janssen Nieuw Vennep, M. E. B. Jansen Uithoorn, A. 'Jong Roelofarendsveen, C. de Jong Bodegraven, L. de Jong Lei den A. J. Jordaans Oegstgeest W Ju Leiden, C. v. d. Kaay Leiden. P. J. Kalshoven Nieuwkoop, J. A Valstar-van Lienden Kesteren, H. Klasen Nieuwkoop. A. H. M. Klein Roelofarendsveen. C. J. Klein Roe lofarendsveen, C. Th. M. van 't Klooster Nieuwkoop, R. Kok Rijns- aterwoude, J. Kooiman Leiderdorp, Zoeterwoude, G. P. J. W. J. Mou- riks Noordwijk, Th. A. v. Niekerk Leiden, G. M. Niemantsverdreiet, Uithoorn, J. H. Nieuwendijk Waver- veen, C. J. W. Nieuwenhuizen Ben- nebroek, G. J. P. Nieuwenhuizen, Ter Aar, R. A. C. G. Noordover Was senaar. J. Noort Leiden, J. Noort, Rijnsburg, Ph.Opstal Voorschoten, P. Ouwehand Katwijk a. Zee. J. P. Ouwerkerk Leiden, P. Ouwerkerk Leiden, P. A. M. Paardekoper Lei den, J. v. d. Panne Katwijk a. Zee, Katwijk, G. J. v. d. Haak Rijnsburg, J. K. Haasnoot Katwijk a Zee, J. M. G. Hagedoorn Noordwijk, C. Ha ring Bodegraven, E. C. M. Harte Nes a/d Amstel, K. Harteveld Kat wijk a. Zee, P. H. Hartmann Al phen a/d Rijn, B. A. M. I. Hart veld Ter Aar, B. F. A. Haverkamp Alphen a/d Rijn, A. A. P. M. Heems kerk Noordwijk, G. M. A. A. AHa- verkort-v. d. Bosch Sassenheim, H. P. Heemskerk Lisse. J. C den Her tog Hazerswoude, M. F. de Hey- v. d. Haak Katwijk, C. A. Hogervorst Lisse, W. A. M. Hogerwerf De Kwa kel, M. Hoogenkamp Leiden, W. Hoo- gervegt Alphen a/d Rijn, A. P. M. Hoogervorst Ter Aar. W. J. Hooger- vorst Leiderdorp, C. H. J. Hoogeveen Noordwijk, H.Hoppenbrouwer Lei derdorp, J. A. Hoving Wassenaar, C. J. A. v. d. Hulst Noordwijk, H. Imthom Valkenburg, Th. J. M. Jan maat Zevenhoven, P. C. Jansen R. H Kool Lisse. W. Th. M. Kooy- man De Kwakel, H. J Kort De Kwakel, A. C. H. Koster Nieuwkoop, J. G. v. d. Pouw-Kraan Rijpwete ring, R. A. Kraay Leiderdorp, J. H. M. Kroft Alphen a/ d Rijn. H. M. Kroon Nieuw-Vennep, N. v. d. Kwaak Rijnsburg, B. M. v. Leeuwen Zoe terwoude, W. C. C. M. Lek Uithoorn, G. B. Lensen Lisse, T. J. Lie Ter Aar, A. J. v. d. Linden Nieuwkoop. H. Ph. F. v. d. Linden Leiden. E. v. Lingen Leiden, W. J. M. v. d. Louw Boskoop. H. F. v. d. Marei Katwijk. A. J. M. v. d. Meer Roe lofarendsveen, J. M. H Meewissen- Verhoef Voorhout, C. D. Meirik Kat wijk. G W. J. Melgers Uithoorn, D J. Middelkoop Nieuw-Vennep, H. J. v. Middelkoop Nieuwkoop, D. J. K. Minnee Katwijk a/d Rijn. N. W. C. Mol Katwijk a. Zee, A. M. A. Moo- ren Rijpwetering, M. J. M. Mooren Rijpwetering, J. W. M. Mooijman P. G. A. N. Pierrot Leiden, D. M. L. v. d. Ploeg Oegstgeest, W. Plug Noordwijk Binnen, C. Ravensbergen Rijnsburg. C. A. F. M. Reekers Nieuw Vennep, J. Th. M. Regtvoort Zwammerdam, J. D. Remmelzwaal Katwijk a. Zee, M. J. M. de Ridder Noordwijk, M. C. A. Rodenburg Noordwijkerhout, A. C. Roegiest Nieuwkoop, F. W. C. Roelandse Noordwijk a. Zee, M. H. M. Rolling De Kwakel, W. J. v. Rossum Rijns burg, M. J. M. V. Ruiten-v. Veen Roelofarendsveen, A v. Rijn Kat wijk a. Zee, N. v. Rijn Katwijk, a. Zee, B. Th. M. v. d. Salm Zoeter woude, K. v. Santen Noordwijk, N. Schaap Katwijk a. Zee, H. Schel lingerhout Hazerswoude, J. C. Se- gers Lisse, F. G. Schmidt Leider dorp, J. C. Snel Lisse, L. Snoeker Leiden, J. Spek Ter Aar, R. Spruit Alphen a. d. Rijn, A. P. Stam Mij drecht, W. Stam-v. Lith Nieuwkoop L. H. Stolk Alphen a. d Rijn. J. A. Holwijk Uithoorn, N. D. Taat Katwijk a. Zee, E. J. M Tegelaar Leiden, J. J. Tempel Ledden, J. E. Teske Voorschoten, A. C. M. Togni Valkenburg, W. J. M. v. Tol De Kwakel, W. F. v. Tongeren Voor schotel!, R. J. Uittenbogaard Leiden, A. v. Veen Alphen a/d Rijn, J. W. M. v. d. Velden Alphen a/d Rijn, J.P. v. Velzen Leiderdorp, M. Ver- brugge-v. d. Schaft De Hoef, A. P. M. Verhaar Nieuwkoop, H. Verkerk Alphen a/d Rijn, M. Verloop Kat wijk, A. H. M. Vermey Uithoorn, B. Verwey Alphen a/d Rijn, C. Ver- zaal Rijnsaterwoude, H. A. M. Vink Oud-Ade, W. v. Vliet Leiden, G. J. N. Voorn De Kwakel. A. J. de Vries Valkenburg, C. de Vries Val kenburg J. C de Vries Valkenburg, F. M. Vrolijk Alphen a/d Rijn, R. L. v. Vamen Oegstgeest, J. N. M. Walraven Haastrecht, P. J. WM. Walraven Bodegraven, G. A. M Wamerdam Noordwijkerhout, L. R. Warmerdam Noordwijkerhout, K. W. Weisz Leiden, C. A. v. Werkhoven Sassenheim, J. Wesselius Leimuiden, M. P. A. v. d. Weijden Zevenhoven, J. C. M. Wildenburg Langeraar, G. J. M. Willems Oegstgeest. J. W. de Winter Rijnsburg, J v. Wouwe-Bulk Woubrugge. W. A. C. Weijnands Noordwijkerhout. C. Wijsman Wou brugge, D. Uildez-Blaey Oude We tering, J. H. M. v. d. Zalm Voorhout, H. Zuiver Leiden, R. H. M. de Zwart Sassenheim, J. J. v. d. Zwet Lisse, M. M. v. d. Zwet Lisse, H. F. J Noordman Zoeterwoude, J. v. Eg mond Alphen a. /d Rijn. LEIDEN De bouwvakkers zijn nog met vakantie en deze foto's can Holvast) zijn dus eigenlijk 'n oetje een groet-vaw-thuis. Het zijn beelden van bouwwerken in Leiden v. armee gaatjes worden gevuld. De hoge foto is genomen langs de Hoge Rijndijk tegenover de Leider- dorpsebrug. Hier in de eertijds lan delijke omgeving van de Besjeslaai verrijst een hoog flatgebouw met on derin kantoorruimte en daarop woon verdiepingen. De brede foto laat twee werken in aanbouw aan de Boerhaavelaan zien Op de voorgrond deuitbreïding van de rk technische school Don Bosco waaraan de laatste hand wordt ge legd. Op de achtergrond één van de "bijenkorven" die gaan uitgroeien tot ruim honderd flatwoningen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1972 | | pagina 3