eengaan van Schiller: SPD
rliest haar prima donna
^Governs ideëen wekken meer weerstand
\derzoek naar Britse corruptie
Speculaties
over druk van
USSR en China
op Hanoi
Cjn
[MI VERWACHT GEEN ORDELIJKE POLITIEKE BUEENKOMST:
Al drie zelf-'verbrandingen
in Litauen
-4-
BUITENLAND
(DPA) De Britse re-
ll de beschuldiging dat
Titiei en ambtenaren zich
4tie schuldig: maken, met
Rtonderzoeken.
.„fzekering: gaf donderdag
tin het Lagerhuis, Robert
mVen vraag daarover van
de leider van de liberale partij,
Jeremy Thorpe.
De zaak werd bekend door het
faillissement van John Poulson,
directeur van een architectenbu
reau. Hij vertelde de rechter dat
hij grote sommen geld had be
taald aan een conservatief en een
socialistisch Lagerhuislid, alsmede
aan een hoge ambtenaar.
Ook zei hij aan minister van
Binnenlandse Zaken Reginald
Maudling 22.000 pond te hebben
betaald, welk bedrag op verzoek
van de minister dadelijk naar een
liefdadige instelling is gegaan. De
overige bedragen die hij betaald
had. beliepen in totaal 190.000 pond.
Maudling zegt in een verklaring
aan de pers, dat hij onbezoldigd
voorzitter van de met buitenlandse
ondernemingen samenwerkende
„International technical and con
structional services" is geweest.
Hij ziet niet in waarom zulk onbe
taald werk en het steunen van een
liefdadige instelling aanleiding tot
kritiek kan zijn.
De liberale partijleider Thorpe
eiste in het Lagerhuis dat alle par
lementsleden verplicht worden hun
commerciële belangen bekend te
maken.
)E (Van onze correspondent)
2ïj— De Westduitse kanselier Willy Brandt heeft dori
an pogingen meer ondernomen om zijn minister van
en Economische Zaken, Karl Schiller, in zijn kabinet
Hij heeft tijdens een kort gesprek, gistermorgen, de
eegedeeld dat hij niets tegen diens ontslag heeft,
er, die niet alleen ijdel is, maar ook graag als een
jler van het vaderland uit de economische malaise
erd wil worden, moet dit, ondanks zijn eigen ontslag-
ftjwel een harde slag zijn.
e carrière lijkt ten ein-
1 de minister-president
ïlstaat Rijnland-Westfa-
Kühn, gisteren verklaar-
sn voor Schiller een vei-
kpresentatieve plaats op
ran bondsdagkandidaten
fien, want, zo zei Kühn,
chfter die gelooft een poli-
niet te kunnen verant-
die daarom aftreedt,
idanks wel een goede
foocraat zijn",
r verdwijnt dan ook een
staatssecretarissen en
,e vrienden, Jean Bap-
horn, die op eigen ver-
vervroegd pensioen gaat.
t Schiller liet gaan werd
oen bekend werd dat de
minister van Defensie,
Schmidt, een paar uur
a was voorzien, terug-
zijn reis naar Turkije.
:aat het ministerie van
he Zaken de komende
den, tot de nieuwe ver-
beheren. Maar Schiller
minister, en de andere
Bjjn ministerie, namelijk
zal tijdelijk worden
aan de minister van
se Zaken, Hans Die-
fcher.
langrijkste verkiezingsthema's wor
den. De CDU-CSU-oppositie had
geen aantrekkelijk alternatief te
bieden, zolang Schiller nog ver
antwoordelijk voor Westduitslands
staatsfinanciën was. Een minister
van Financiën, Franz Josef Strauss,
die enkele semesters economie aan
de universiteit van Innsbruck stu
deerde, en een minister van Finan
ciën, Narj es, een lokale grootheid
uit Sleeswijk-Holstein, zouden het
tegen Schiller af moeten leggen.
Dat Brandts keuze nu op Helmuth
Schmidt is gevallen, is dan ook
niet toevallig. Schmidt, die als één
van de kroonprinsen van de SPD
wordt beschouwd, oefent door zijn
resolute optreden op vele twijfe
laars aantrekkingskracht uit. Van
Schmidt, die door Schiller smade
lijk „mijn gediplomeerde econoom"
werd genoemd weet men niet veel
meer dan dat hij een pragmatische
economische politiek voorstaat.
Hans Dietrich Genscher heeft de
laatste tijd zijn aanzien kunnen
vergroten door met law en order
parolen eindelijk die middelen aan
te schaffen, die het mogelijk maak
ten de Baader-Meinhof groep ach
ter slot en grendel te krijgen.
kringen dat de Sowjet-Unie en
China ieder voor zich Noord-Viet
nam aanmoedigen tot vrede te ko-
PARIJS (Reuter AFP) Ameri
kaanse diplomatieke kringen in
Parijs hebben een bericht uit Lon
den als zouden Moskou en Peking
druk uitoefenen op Hanoi om in de Men concludeerde dit nadat in juni
oorlog in Vietnam tot een vergelijk de Russische president Podgorni
te komen, „stratosfeerspeculatie" Hanoi had bezocht en dr. Henry
genoemd. Kissinger Peking, omstreeks tezelf-
De officiële woordvoerder van de der tijd.
Amerikaanse delegatie op het Viet- Moskou noch Peking zouden evenwel
namaverleg in de Franse hoofdstad voornemens zijn, aldus wordt gere-
wenste op het bericht geen com
mentaar te geven.
Uit Washington wordt bericht dat de
Amerikaanse regering nog eens
heeft gewaarschuwd tegen specu
laties
Een Noordvietnamese woordvoerder
deneerd, enigerlei druk te willen
uitoefenen op Hanoi. Dit zou wel
kunnen blijken uit de omstandig
heid dat de militaire en andere
steun uit de Sowjet-Unie en China
naar Noord-Vietnam onveranderd
aanhoudt.
in Parijs verklaarde: „Wij hebben Men gelooft niet dat de Russen en
bij herhaling gezegd dat de oplos
sing van de kwestie Vietnam ge
zocht moet worden, niet in Mos
kou of Peking, maar hier in Pa
rijs, aan de onderhandeltafel". Meer
wilden de Noordvietna mezen niet
de Chinezen bij hun „concurren
tiestrijd" de kans willen lopen er
van te worden beschuldigd,, Hanoi
te laten vallen", vooral niet nu de
heropening van het vredesoverleg
te Parijs voor de deur staat.
zeggen. De Vietkong had geen en- Opvallend, aldus de diplomaten, waa
kei commentaar.
Intussen hebben Amerika en Zuid-
Vietnam de partijen in Parijs
woensdag formeel laten weten dat
ze volgende week donderdag weer
aan het Vietnamoverleg deelne
men, na een Amerikaanse boycot
van twee maanden.
Diplomatieke kringen verwachten
dat Xoean Thuy, de Noordvietna
mese onderhandelaar, op tijd in
Parijs zal terugkeren om zijn dele
gatie te leiden. Hij heeft in Hanoi
ruggespraak met zijn regering ge-
Thuy, is volgens het
de koele ontvangst van Podgorni
die nogal „lauw" was geweest. Men
weet niet waarom. Het zou kunnen
zijn aldus wordt geredeneerd, dat
Hanoi gebelgd was dat de Russen
hun topconferentie met Nixon had
den gehouden op het ogenblik daA
Noord-Vietnam door de Amerika
nen werd gebombardeerd en de
Amerikanen mijnen uitzetten voor
de Noordvietnamese havens.
Het kan ook dat de Noardvietname-
zen gewoon vijandig stonden te
genover het voorstel of de raad
die Podgorni kwam aanbieden,
persbureau Ondertussen had China nieuwe
Nieuw China gisteren in Peking
aangekomen op weg naar Parijs.
Het persbureau vermeldt niet hoe
lang hij in de Chinese hoofdstad
blijft. Het zegt slechts dat hij ont
vangen is door Keng Piao, lid van
het centrale comité van de Chinese
communistische partij en hoofd
van de internationale afdeling
daarvan, en door Han Nien-lung,
vice-minister van Buitenlandse K.wang 1 ri
Zaken.
groepen technici en arbeiders naar
Noordvietnam gestuurd om schade,
opgelopen bij de bombardementen,
te helpen herstellen.
Ofschoon dit dan weer niet zou stro
ken met de geruchten dat Peking
Hanooi wilde aanmoedigen snel
naar een vrede te gaan toewerken.
I Bericht
i Volgens het bericht uit Londen ge-
I loofden Westerse diplomatieke
tijdelijk door de minis-
Tolkshuisvesting Lauritz
beheerd. Daarmee heeft
fen pijnlijke procedure
die noodzakelijk zou
li hij nieuwe ministers
md. Het parlement zou
[vakantie teruggeroepen
rden en de oppositie zou
leker benut hebben om
Lfgang van de regering-
verkondigen.
gsthema's
het minst in de Bondsrepubliek
zijn gestegen en dat de hoogste
reële economische groei eveneens
in West-Duitsland viel te consta
teren. Naast Adenauer, Erhardt en
Brandt, werd de in de Bondsrepu
bliek tamelijk geïsoleerde minister
toch een soort reclame-artikel in
het buitenland.
Defensie zal de huidige Rechtse garde
in Verkeer Georg Leber
^an Y_er" Leber staat bekend als een bekwaam
minister, die evenals Schmidt tot
de rechtse garde van de SPD be
hoort. Ondertussen vertrok Karl
August Schiller vandaag met zijn
vrouw Etta naar zijn vakantiever
blijf in Tessin. De tragiek van Communicatiestoring
Schiller is wellicht dat hij ondanks
de vele kritiek, die vaak gerecht
vaardigd was, toch één van de
succesvolste ministers van de grote
coalitie en van het kabinet-Brandt
is geweest. Uit een recent rapport
van de OECD over de economische
ontwikkeling van de Westerse in
dustrielanden blijkt namelijk dat
de prijzen in de afgelopen vijf jaar
ADVERTENTIE
eelgoedauto op Philips batterijen won laatst
langrijke auto-rally. Hij hoefde niet te tanken.
Dat hij in eigen land geïsoleerd stond
kwam voornamelijk omdat Schil
ler, eigenzinnig als hij was, zijn
doelstellingen zonder discussie en
ruggespraak, en zonder rugdekking
van zijn partij, de SPD en zijn
fractie, en vaak ook zonder de
steun van zijn kabinetscollega's er
door probeerde te drukken. De
laatste tijd werd de communicatie
storing tussen Schiller en zijn
partij steeds groter. Vooral toen de
minister er niet in slaagde de aan
gekondigde belastinghervormingen
te realiseren. Voor Schiller staan
fraaie baantjes in de industrie te
wachten, maar de SPD heeft haar
„Gallas" verloren.
SAN DIEGO (Reuter/UPI) Een
onbekende rnan heeft gisteravond
een Boeing 727 van de Amerikaanse
luchtvaartmaatschappij ..Pacific
Southwest Airlines" gekaapt. Aan
boord van het toestel bevinden zich
92 passagiers en 6 bemanningsleden.
De kaper heeft een losgeld van on
geveer 1,5 miljoen gulden geëist.
Op de luchthaven van Califcrnië
wordt het geld voor de kaper in de
zak aangevoerd (zie foto).
Pacific Southwest is dezelfde
maatschappij waarvan woensdag
twee Russische immigranten een
toestel kaapten en een losgeld van
2,5 miljoen gulden vroegen. Beide
kapers werden door agenten van de
FBI doodgeschoten. In het geweer
vuur kwam ook een passagier om.
De kaper, die gewapend is met een
gulden losgeld tevens een parachute
gulden losgeld tevens een parahcute
geëist.
MOSKOU (AP) Een derde Li-
tauer heeft door zelfverbranding een
einde aan zijn leven gemaakt in
protest tegen de Russische bezetting
van zijn land. Hij is een dag na zijn
poging in een militair ziekenhuis ge
storven, dat was op 3 juni.
Hij werd door de geheime politie
begraven en op het graf staat geen
naam, aldus is hier vanavond te
Moskou vernomen. Zes dagen later
mislukte een zeimoordpoging, even
eens in Kaunas.
De eerste zelfmoord voor Litauens
autonomie was op 4 mei gepleegd
door een 20-jarige student, Roman
ADVERTENTIE
Inbrekers van tegenwoordig zijn als
de dood voor Philips batleri|en.
de zaklantaarn van een oqeni van politie.
SAIGON Parachutisten vaar het
regime Thieoe zouden volgens be
richten in Saigon het zuidelijk deel
van de stad Kwang Tri hebben
heroverd en een hoofdkwartier In
gelicht hebben in het station. Dit
is gisteren bekendgemaakt door
het Zuidvietnamese opperbevel in
Saigon.
Volgens inlichtingen van het front
zouden Zuidvietnamese mariniers
een grote basis op drie km ten
noordwesten van Kwang Tri heb
ben veroverd met hulp van de
Amerikaanse luchtmacht. Ze zou
den weinig weerstand ontmoeten.
Het bevrijdingsfront meldt de afge
lopen tijd bij Kwang Tri zes com
pagnieën van het Zuidvietnamese
leger in de pan gehakt, vier vlieg
tuigen neergehaald en tien tankB
vernietigd te hebben.
In het persbericht dat via Hanoi
werd toegzonden aan de Noordviet
namese delegatie op de vredesbe
sprekingen in Parijs, werd verder
gezegd dat bij de jongste gevech
ten in het gebied een afdeling van
het Zuidvietnamse regeringsleger
Kardinaal Suenens bij paus was vernietigd en twee compagniën
Paus Paulus VI heeft gisteren Jozef werden gedecimeerd,
kardinaal Suenens, aartsbisschop De strijdkrachten van het Bevrty-
van Mechelen en Brussel, in privé- dings front hebben een grote hoe
audiëntie ontvangen. Over het ge- veelheid materieel in beslag geno-
sprek isn iets meegedeeld men, aldus het persbureau.
Kalanta. Hierop volgden enige da
gen van nationalistische rellen onder
de Litause jongeren die onder meer
op straat „Vrijheid voor Litauen"
schreeuwden.
Van 11 tot 18 juni werd in de Li
tause stad Vilnus een internationale
handbalwedstrijd gehouden. Daar
werd tegen de Russen gedemon
streerd. Studenten en schooljongens
weigerden op te staan als het Rus
sisohe volkslied werd gespeeld. Zij
verspreidden anti-Russische affiche o
en hingen op straat Litause vlaggen
op. Toen de politie ingreep zouden
er 150 arresetaties zijn verricht.
onze correspondent)
GTON Vijfduizend
fden naar het demo-
partijcongres en hun
,200 „I
iele duizenden familiele-
5 en
en dit weekeinde Miami
ieder op zijn manier
c^te zijn bij het vierjaar-
JUfakelstuk, waarbij c
hun kandidaat voor 't
lap kiezen. En, zoals
tijd roerige Democra-
it, schijnt iedereen
ruzie te hebben met
UX enteraad van Miami is
burgemeester, omdat hij
de hand boven het
yg int te houden en hen
n in de nabijheid van
^gebouw hun demon -
seances te houden,
zijn boos omdat ze niet
l.üfeebracht in het hotel
teuze, de gepensioneer-
iich in en om Miami
om er hun laatste Ja-
en zonneschijn te slij-
rbolgen over de toevloed
angharig tuig," dat hun
lelt.
ze ruzies en kifterijen
ir- 't niet vergeleken bD
conflicten in de boezem
emocratische partij. Al
deze conflicten zijn terug te bren
gen tot een vraag: is de democra
tische partij rijp, of niet, voor een
doorbraak naar de progressieve
ideeën die bij het vorige partij
congres in 1968 schipbreuk leden
met de moord op Robert Kennedy
en de nederlaag van senator Euge
ne McCarthy?
McGovern
Het middelpunt van de storm in
de Democratische gelederen is de
50-jarige senator George Meljo-
vern van South Dakota, die in 1968
het gevallen vaandel van Robert
Kennedy opnam en die een jaar
geleden nog gebrandmerkt werd als
de absolute „underdog" van de toen
nog talrijke democratische presi-
Door
Henk Leffelaar
dentskandidaten. Maar nu liet hij
tot ieders verbazing en tenslotte tot
de onthutsing van velen zijn con
currenten voor het Witte Huis in
de voorverkiezingen ver achter zich.
McGoverns onverwachte popula
riteit was, en is nog steeds, een
niet verklaard fenomeen, waarover
ook de beroeps-analisten van het
politieke proces zich het hoofd
breken. Hier is een voor Ameri
kaanse maatstaven ultra-progres
sieve senator, die zich ruimden
kend opstelt ten aanzien van zul
ke explosieve kwesties als abortus,
marihuana, homosexualiteit, die het
mes wil zetten in de heilige koe
van het establishment: het Penta
gon, die de grote industrieën
zwaardere belastingen wil opleggen,
de inkomens wil nivelleren, en meer
geld wil uitgeven voor de nationale
voorzieningen. Deze senator krijgt
in de voorverkiezingen stemmen
van conservatieven, die zich altijd
met hand en tand hebben verzet
tegen precies diezelfde ideeën.
Wanner men conservatieve Ame
rikanen hiernaar vroeg, was het
antwoord meestal dat ze zelf ook
niet precies wisten waarom ze zich
tot McGovern voelden aangetrok
ken, maar dat ze hem herkenden
als iemand die ook niet over een
nacht ijs ging. De conclusie van de
experts was, dat de bevolking ken
nelijk nog te weinig op de hoogte
was van McGoverns ideeën en dat
de kiezers in de voorverkiezingen
geneigd zijn „gedurfder" te stem
men dan bij de eigenlijke presi
dentsverkiezingen, wanneer het uit
brengen wan e enstem beslissend is.
Onvermijdelijk
Na de zegetocht van Mc Govern
door de voorverkiezingen, bekroond
door zijn overwinning op senator
Hubert Humphrey in de belang
rijke (grote) staat Californië, was
het dan ook onvermijdelijk dat de
oude, gevestigde garde van de De
mocratische partij, die het verloop
van de voorverkiezingen met lede
ogen had aangezien, pogingen zou
aanwenden om de zegekar van Mc
Govern een spaak in het wiel te
steken.
Het instrument wat zich daartoe
bij uitstek leende was de commis
sie voor de accreditatie van demo
cratische afgevaardigden naar het
congres het terrein waar de
oude gorde zich als een vis in het
water voelt, want hier geen ideo
logische nieuwlichters-debatten,
maar het puntjes op de i zetten
van technische procedures. Gealli
eerden werden gevonden in de me
dewerkers van senator Humphrey,
die McGoverns overwinning in Ca
lifornië betwistten op grond van de
redenatie dat het aantal afge
vaardigden van de staat verhou
dingsgewijs verdeeld diende te wor
den over de presidentskandidaten,
aan de hand van de op hen uitge
brachte stemmen.
McGovern beriep zich van zijn
kant op de afspraak dat de win
nende kandidaat alle gedelegeerden
zou krijgen. De accreditatiecom
missie besliste na weken van hefti
ge discussies in het voordeel van
Humphrey, gaf hem 120 van de
Californische afgevaardigden, 31
aan de overige kandidaten en Mc
Govern de resterende 120 in
plaats van het totaal van 271.
Het McGovern-kamp spande een
proces aan voor een rechtbank in
Washington, werd in eerste instan
tie in het ongelijk gesteld, maar
kreeg de zetels in hoger beroep
toegekend. Het was echter een sym
bolische overwinning, want on
danks de beslissing van de recht
bank is het uiteindelijk de demo
cratische partij zelf die de defini
tieve beslissing heeft. Het oordeel
van de rechters kan hoogstens nog
van psychologische invloed zijn op
de afgevaardigden die zich moeten
uitspreken over deze kwestie.
Laatste pasja
In een nog opzienbarender be
slissing van de accreditatie-com
missie (die zich moest uitspreken
over iets minder dan 1200 aange
vochten zetels van afgevaardigden),
wérd burgemeester Richard Daley,
een van de laatste grote pasja's
van de partij, het recht ontzegd
om met zijn blok van 59 afgevaar
digden Chicago en het zuidelijk
deel van de staat Illinois te verte
genwoordigers. De zetels werden toe
gewezen aan 'n jongere en meer
progressieve groep gedelegeerden.
Ook hier kan op het laatste ogen
blik de democratische partij nog
beslissen.
Het eventuele verlies van de Ca
lifornische afgevaardigden kan
voor McGovern in zoverre fataal
zijn, dat hij de uiteindelijke over
winning op het congres in Miami
niet in de eerste stemmingsronde
kan behalen. De strategie van zijn
modewerkers was om met het
momentum van de overwinningen
in de voorverkiezingen door te sto
ten naar de prijs in de eerste stem
mingsronde. Wanneer er een twee
de ronde aan te pas komt, zo re
deneerden zij, dan zouden zich met
de gerezen twijfel over McGoverns
kracht stemmen kunnen gaan af
splitsen voor andere kandidaten. In
dat geval zou Hubert Humphrey, of
misschien wel Edmund Muskee zich
meester kunnen maken van het
kerende tij.
Prikkeldraad
Het anti-McGovern sentiment
begon vlak voor het begin van het
partijcongres ook op te duiken in
de zakenwereld. Economen voor
spelden aan de hand van McGo
verns ideeën een grote reces
sie wanneer hij gekozen zou wor
den. De New York Times drukte
een lang interview af met zo'n
doemprofeet. Onder hen die zich
in een eerste opwelling lieten ver
leiden om misschien zelfs wel te
stemmen op McGovern in de voor-
verkiezingen, wordt nu het argu
ment gehoord: "Ja, we mogen hem
wel, maar waar we op afknappen
zijn z'n ideeën over betere natio
nale sociale voorzieningen. Dat
kan ons als middenstanders al
leen maar geld kosten".
Op het partijcongres gelden
zulke overwegingen misschien
minder dan, bijvoorbeeld, het feit
dat 40 procent van de afgevaar
digden vrouwen zijn, ruim 21 pro
cent Jongeren van nog geen 30
Jaar en 15 procent zwart. Dat zijn
groepen die McGovern aantrok in
de voorverkiezingen. Niettemin
verwacht men geen ordelijke po
litieke bijeenkomst. Het vergader
gebouw is omspannen met een
twee meter hoog stalen hek en om
hotel Doral, waar het McGoverrv-
kamp logeert, is zelfs een prikkel
draadversperring opgetrokken.
In de buurt van Miami staan
2500 soldaten klaar om zonodig
met helikopters in te grijpen, 3000
man (ongeveer de helft) van de
nationale garde van Florida aan
gevuld met honderden ordebewa
kers uit de omstreken.
President Nixon heeft zich
teruggetrokken op zijn buitenhuis
in San Clemente aan de kust van
de Stille Oceaan in Californië en
zal daar tot na het Democratische
strijdgewoel blijven. Om vervol
gens na een triomfantelijke ont
vangst door het congres van de
republikeinen in augustus het
verkiezingszwaard op te nemen te
gen zijn democratische tegenstan
der. die dan misschien McGovern
heet, of Humphrey, of, wie weet»
zelfs Kennedy.
