ressie
Leids
voor
^an der Meulen
Bakker Kor ff straat heeft
naweeën van 't noodweer
Pak Mee:
STICHTING STREEKENERGIEBEDRIJF
LEVERT LEIDEN F12 MILJOEN OP
HOE CONTROLEREN WET?
C^onë\wcl0iKk
LEIDEN De eventuele om
zetting van de stedelijke fabrieken
voor gas en elektriciteit in een
streekenergiebedrijf Rijnland be
tekent voor Leiden het slaan van
twee vliegen in één klap. Leiden
raakt af van de financiering van
de investeringen van de SLF, die
op de gemeentelijke begroting
drukken, en er komt een bedrag
vrij, dat ongeveer gelijk is aan het
begrotingstekort voor dit Jaar (12%
miljoen).
Dat is simpel gesteld de conclu
sie van het zojuist verschenen
rapport, waarin een werkgroep
aandringt op stichting van een ge
meenschappelijk energiebedrijf.
Dit vorige week in deze krant aan
gekondigde rapport is nu toege
zonden aan de gemeentebesturen
van Ter Aar, Alkemade, Bent
huizen, Hazerswoude, Koudekerk,
Leiden, Leiderdorp, Leimuiden,
Moer kapel le, Nieuwkoop, Nieuw-
veen, Noordwijkerhout, Oegstgeest,
Rijnsaterwoude, Rijnsburg, Val
kenburg, Voorhout, Warmond,
Woubrugge, Zevenhoven, Zeven
huizen en aan het engrosbedrijf
Lugdunum, dat de energievoorzie
ning aan vier gemeenten verzorgt.
De Leidse raad zal het voorstel op
18 september behandelen.
De commissie heeft waardering
voor het Leidse standpunt, dat in
deze tijd beter een 6treekbedrijf
kan worden gesticht. Ze wijst op de
voordelen voor de doelnemende ge
meenten: bestuurlijke inspraak en
deling in de winst (eventueel in
het verlies, maar de werkgroep
acht die kans zeer klein).
Een voordeel van het streek be
drijf is, dat het vrij toegang heeft
tot de kapitaalmarkt en de finan
ciering van investeringen veel een
voudiger is verzekerd dan nu. Het
drukken op de Leidse begroting
van deze bedragen heeft in het
jongste verleden aanleiding gege
ven tot moeilijkhedden.
De werkgroep heeft een finan-
cieël voorstel gedaan, waarbij de
overgang naar streekenergiebedrijf
in de eerste Jaren geen gevolgen
heeft voor de begroting Het
streekbedrijf gaat aflossen: in 20
jaar tot nihil, zodat het in de toe
komst wel invloed heeft op de
Leidse financiën.
Op het moment van overgang
streefdatum 1 Januari a.s. is er
evenwel een flinke som gelds aan
vrijkomende reserves en fondsen
en overdrachtswinst. Voor de ge
meente Leiden bedraagt deze
f 12.582.300 en voor de NV Lugdu
num f 88.100.
^jïIDEN Fel klinkt het! „Ik heb de feiten nu zwart op
QanlNou kunnen ze mijn weerwoord horen. Net voor ik hier
Senm, kreeg ik deze brief in handen gestopt". De 80-jarige
ailJ Van der Meulen was de wekelijkse spreker van gister-
35ld in het Leidse Praathuys. Verontwaardigd gaat hij ver-
15 8|„Ze betichten mij van rekenkundige fouten. Moet je na-
u l' dat zijn mensen die nog nooit in de tropen zijn geweest,
!>ovendien niet ter zake kundig zijn. Ik kook van binnen",
anders klinkt zijn: „Ik ben een beetje verdrietig. Het gaat
st jle redding van de mensheid, en ik sta nu met mijn ene
'i in het graf". Tenslotte het: ,Als kleine man sta je mach te-
is typerend voor alle tegenslagen die hij te verwerken
gekregen in zijn leven.
1922 deed ingenieur G. F. van
[eulen een ontdekking, die hem
steeds bezighoudt. Een ont-
waarvan bovendien de er-
nog steeds op zich laat
en: het plantje van Van der
>n K zoals hij het zelf populair
isit i. Toepassing van deze plant
u®nolgens hem de oplossing van
;n''t.#ereldvoedselprobleem beteke-
aantzeifs woestijnen kunnen in
leefbare gebieden herschapen
ti. Wat dit plantje zo „mens-
^e$d" maakt? Het is in staat bo
's (psie tegen te gaan, of, zoals
Jonesië bijv. het geval: het ver-
va b gras „alang alang" te ver-
t Gp. Nadat voedingsgewassen ge-
eva'en geoogst zijn zaait men de
va^ema pubecens, zoals Van der
dens' plant moeilijk heet. Deze
ntnj de bodem vochtig door haar
jombsorberend vermogen. Erosie,
jders altijd optreedt gedurende
dat er geen maïs, cassave of
•maï>k op het land staat, wordt zo
ewef™11-
bejaarde Hagenaar: „Het is
[langrijk dat het hele Jaar de
een groenbedekking heeft i.v.
Dsie, die gelijk komt opzetten
l.f®3de bodem kaal is. Kunstmest
'jin de tropische gebieden dus
trivial niets". Ter illustratie laat
h luchtfoto van Brazilië zien:
fiiljoen ha is daar savanne ge-
ormi er is geen mens die er
;ksate voor heeft", komt het er een
bitter achteraan,
chij
lur vruchtbaar?
gere Van der Meulen een woes-
ruchtbaar denkt te kunnen
l? Hij heeft zich bezig ge-
h met Noord-Afrika. De eer-
kunnen daar niets aan
e }l opleveren. De groei van zijn
lleee moet er allereerst op gang
iht worden, maar als deze
zich eenmaal goed ingezet heeft,
kunnen de zo broodnodige voedings
gewassen verbouwd worden. Bij de
toepassing.van zijn methode maakt
hij gebruik van een combinatie van
zijn eerste ontdekkingsplant en twee
later ontdekte planten. Een daarvan
levert enorme hoeveelheden organi
sche mest, te gebruiken als mest,
terwijl nauwilijks voedingsstoffen uit
de bodem gezogen worden. Ervarin
gen met de door hem ontwikkelde
methode? Van 1922 tot 1940 in In
donesië. „Na twee Jaar kwam het
plantje al op 1% miljoen ha voor"
vertelt hij enthousiast. In de jaren
zestig vertrok hij naar Brazilië op
kosten van de Wereldbank. Zij be
rekende dat de grondverbetering van
Van der Meulen 500 dollar per ha
zou kosten. Twee keer goedkoper dan
een irrigatieprojekt, het alternatief
van weleer.
Vasthoudend
Erkenning en uitvoering op grote
schaal van zijn methode is echter
altijd uitgebleven. Van der Meulen:
„Er is niets vasthoudender dan de
mens". Hij vertelt over een bezoek,
dat hij indertijd aan de Braziliaan
se regering heeft gebracht. Hij no
digde ze uit om eens te komen kij
ken: ze waren erg opgetogen bij het
zien van zijn resultaten. Van der
Meulen: „Maar later hoorde ik er
niets meer van". En bij een dia van
een Amerikaanse boomzaagmachine
in Brazilië klinkt het spottend: „Ja,
die Amerikanen willen hun
afzet van dergelijke machines niet
graag kwijt. Ontwikkelingshulp noe
men ze dat: ze stoppen er twee mil
jard ui om er tien miljard weer uit
te halen". Op de erkenning van de
Amerikanen zit hij op dit ogenblik
echter niet zo te springen. Hij zoekt
land: de Landbouw Hoge School in
Wageningen stuurde indertijd Van
Goor om eens te gaan kijken in
Brazilië waar Van der Meulen toen
aan 't experimenteren was. Ook hij
was erg enthousiast" vertelt de
Praathuysspreker. Maar terug in
Holland: „Ze hebben Van Goor
toen geïntimideerd: het is allemaal
mentale corruptie en zo is het met
alles. Daar in Wageningen zijn ze
allemaal vóór gebruik van kunst
mest. Van Goor ontbrak het aan
morele moed om de waarheid te
spreken". Zonder de steun en erken
ning van Wageningen kan Van der
Meulens projekt echter niet. In Bra
zilië vond hij wel aanhang voor zijn
methode zijn zo van de tafel. Nu
hij er weg is: „De ecologen hebben de
moed opgegeven om tegen de kapi
talisten te vechten". Vier anibwikke-
lingsorgandsaties steunden me, maar
de plannen die zij op tafel gelegd
hebben zijn zo van de tafel geveegd.
Al die tijd heeft Van der Meulen
zich echter niet geweerd. Onder an
dere in een radioprogramma van de
Radio Wereldomroep kreeg hij kri
tiek te verduren, „maar zolang dit
nog niet zwart op wit stond, heb ik
er Biets aan gedaan". Enfin, het is
er nu zwart op writ.
De Praathuys-bezoekers van gis
teravond gaan hem helpen er iets
aan te doen. Spontaan werd een
werkgroep opgericht: een pressie
groep die erkenning voor Van der
Meulens plannen gaat eisen.
Van der Meulen: Bomans heeft
vorig Jaar gezegd: mensen die hier
niet aan mee willen werken zijn
misdadigers. Heel Jammer: kort
daarop werd hij ziek en stierf. Hij
was tenminste een man met morele
moed".
Tot laat in de avond was Van der
Meulen in het middelpunt van de
Praathuys-belangstelling. Hij liet
het zich met graagte welgevallen:
„De Jonge generatie moet mijn werk
ook overnemen".
ADVERTENTIE
VERLOVINGSRINGEN
Blijvende service.
De ruimste maten.
De beste merken.
Gratis graveren,
desgewenst handgravure.
De KONING der
VERLOVINGSRINGEN.
Uw Juwelier
v.d. WATER
Haarlemmerstraat 181.
Martelende vraag bij 1000 gulden collegegeld
LEIDEN De „duizend gul-
denwet" is erdoor. Iedere stu
dent die college loopt is nu wet
telijk verplicht duizend gul
den per Jaar neer te tellen voor
een collegekaart en een voorstel
is nog geen wet geworden of in
vele hoofden rijzen de plannen
om die wet te ontduiken. „We
betalen gewoon niet." zeggen de
studenten die niet zo gemakke
lijk duizend gulden op tafel
kunnen leggen, „dan zien we wel
wat er gebeurt".
Door
Ronny Vink
Waarschijnlijk gebeurt er niet
veel. Controle op de betalin
gen van zo'n dertienduizend
studenten is geen kleinigheid,
vooral niet als daar weer een
aantal bij zit dat géén college
geld hoeft te betalen en er mis
schien kans is op gespreide be
taling. Er is nog maar nauwe
lijks gepraat over de moeilijk
heden die de administratie van
de Leidse universiteit daarbij zal
ondervinden en over mogelijke
oplossingen is helemaal met nog
geen woord gerept.
J. Smit, hoofd van het bu
reau inschrijvingen en inlich
tingen, zal de betalingsproble-
matiek straks in alle hevigheid
over zich heen krijgen. Zijn
toch al met veel werk bezette
bureau dat te maken heeft met
nieuwe inschrijvingen, studen
tenstoppen op de faculteiten en
de nog niet aangestelde plaat-
singscommissles heeft nog geen
tijd gehad om er zich zorgen
over te maken.
Voor zichzelf heeft Smit er zijn
gedachten wel over laten gaan.
„Die controle die we tot nu toe
hebben uitgevoerd, bestond uit
het werk van twee gepension-
neerde politiemensen. Twee keer
per Jaar gingen ze een paar we
ken bij de ingang van de colle
gezalen staan en daar contro
leerden ze wie een collegekaart
bij zich had. Dat soort contro-
len heeft bij de nieuwe gang
van zaken geen enkel effect.
Er is wel een bepaalde con
trole, een soort stok achter de
deur. Zo moeten studenten
kunnen bewijzen dat ze stude
ren. anders krijgen hun ouders
geen kinderbijslag en kunnen
ze niet profiteren van de kin
deraftrek van de belasting".
Studentenkamers
„Als er controle komt moet
die wel efficiënt zijn. Ik heb
daar zelf wel wat ideeën over.
We zouden in samenwerking
met de stichting studenten
huisvesting kunnen controleren
wie van de studenten, die in de
huizen van de stichting wonen
zijn ingeschreven en hebben
betaald. Wie geen collegekaart
heeft, moet dan maar verdwij
nen. Datzelfde kunnen we bij
de mensa doen: de mensa is ooit
eens geopend om studenten
goedkoop te laten eten, maar er
eten ook vele niet-studenten.
We kunnen ook daar om de col
legekaart vragen of een bon
nenstelsel invoeren. Het zwak
ke punt van dit plan is, dat
sommige mensen zo redeneren:
de universiteit krijgt geld uit de
belastingpot, belasting wordt
door iedereen betaald, dus ieder
een heeft het recht om daar te
eten. Het beheer van de mensa
is vroeger heel soepel aangepakt
en ik vraag me af of dat juist is
geweest".
„Als de Brauw wil toestaan
dat de studenten het geld in ter
mijnen betalen dan is de enige
controle: geen collegekaar af
geven tot alles betaald is, wél
betalingsbewijzen natuurlijk".
„Overigens zullen veel mensen,
die vorige Jaren bij de univer
siteit stonden ingeschreven om
dat ze daardoor van de studen
tenvoorzieningen gebruik kon-
de maken, waarschijnlijk wel
afvallen. Het inschrijfgeld was
tien gulden en wordt honderd
gulden en Je vraagt Je af of de
voordelen daar nog tegen op
wegen.
Een ander probleem waar we
mee te maken krijgen is de vrij
stelling. Voorheen hoefde men
sen na vier Jaar college lopen
geen collegegeld meer te betalen
maar de minister heeft dat ver
anderd in een vrijstelling voor
mensen die een verklaring kun
nen tonen dat ze een promotie
voorbereiden".
Vrijstelling
Overiges is de angst voor
controle bij examens, die som
mige ontduikende studenten
misschien mochten hebben over
bodig. Smit: „Het is niet ver
plicht om voor examens colle
ges te lopen bij de universiteit,
zodat men onmogelijk naar Je
collegekaart kan vragen. Als de
tentamens op dezelfde manier
worden bekeken geldt die rege
ling ook daarvoor".
Voorlopig hoeven studenten, die
minister De Brauw z'n wet wil
len ontduiken, zich niet veel
zorgen te maken. De controle is
in Leiden even slecht als op
alle andere Nederlandse univer
siteiten en of de plannen voor
controle, die binnenkort wel
zullen worden uitgedacht in het
college van bestuur, snel worden
gerealiseerd is een grote vraag.
Hoeveel van de geraamde tien
miljoen gulden aan collegegeld
zal de Leidse universiteit wer
kelijk binnenkrijgen?
ADVERTENTIE
(Opruiming van donderdag 13 juli t/m vrijdag 4 augustus.)
'5S'
Afgeprijsde Perzische tapijten.
Dat betekent 20,30 en zelfs
40% voordeel. En er worden alleen maar
mooie perzen opgeruimd.
in de opruiming van
Amsterdam-Leidsestraat Rotterdam-Lijnbaan
Den Haag-Hoogstraat Arnhem-Gele Rijdersplein
Eindhoven-Piazza
LEIDEN ,,'s Nachts om twee
uur stond de straat blank, en
kwam het water van onder de
vloer de kamer in. Er was niets
meer tegen te doen". Dat is het
geluid uit de Bakker Korffstraat
in Leiden (achter de Willem de
Zwijgerlaan bij de Groenoord-
hal), waar bij ongeveer zes hui
zen de benedenverdiepingen zijn
ondergelopen. Dat gebeurde gis
ternacht, toen het met bakken
heeft geregend. Het water is in
tussen weg, maar de mensen zit
ten met de gebakken peren.
Door de grote hoeveelheid water
ineens kon de riolering de afvoer
niet verwerken. Het waterniveau
werd op straat te hoog en het water
zocht daarom de weg van de min
ste weerstand. Het kwam door putten
in de achtertuin omhoog, door de
douche-cellen en de wq's; van de
straat en van onder de vloeren.
Maar het liep niet door de riole
ring.
Het liep de kamers binnen. "We
hebben rond half één 's nachts de
gemeente opgebeld en er Is een wa
gen van de gemeentereiniging langs
gekomen. Die is na een tijdje weer
weggegaan en men beloofde dat er
twee wagens zouden terugkomen om
met het pompen door te gaan. Maar
ze zijn niet teruggekomen. Pas van
morgen om acht uur is de gemeen
tereiniging langs geweest. Er zijn in
totaal acht wagens weggehaald, elk
met een inhoud van 3000 liter. Het
water is gisteren teruggezakt door
de houten vloer in het riool". Dat
vertelde gisteren één van de be
woonsters.
Dit alles gebeurde bij de huisjes
die staan aan de lage kant van de
straat: de nummers 4 tot en met 16.
In de meeste huizen is het water tot
twintig centimeter hoog in de ka
mer gekomen. Tapijten, stoelen ma
trassen, bedden, parket, bankstel
len, enz. hebben allemaal water
schade. Allemaal zijn ze een tijdje
gedrenkt geweest in een smerig
mengsel van rioolwater en regen.
Dat dat mengsel niet al te smake
lijk is, bewijst een stapel vloerte
gels, die met zwarte vlekken buiten
drogen. Bij de meeste huizen is de
vloerbedekking het slechtst er aan
toe. Het is soppend nat, stinkt en is
aan alle kanten een paar centimeter
gekrompen.
Twee vrouwen: "Het is werkelijk
treurig. We hebben vanaf twee uur
vannacht zitten ploeteren". Een 64-
Jarig vrouwtje: "Toen ik vanmor
gen uit bed stapte, kwam ik met mijn
voeten in het koude water. Het wa
ter stond in de kast; de Jurk die ik
aan heb is de enige die nog droog
is. En alles stinkt van de vieze blub
ber". Een Jong getrouwd stel: "We
zitten hier net een half Jaar; de on-
dervloerbédekking is helemaal rot die
kun je weggooien. Nu maar alles
schoonmaken en goed stoken zodat
het droog wordt
En wie betaalt de schade? De ver
zekering?
Een bewoonster: "Mijn verzeke
ringsagent heeft al gezegd niets
te kunnen vergoeden omdat de scha
de niet door hemelwater is veroor
zaakt".
Waarom kon de riolering de hevi
ge regenval niet verwerken? De huis
jes aan de noordkant van de Bak
ker Korffstraat liggen laag. Enkele
Jaren geleden was er zo wat elk
Jaar wel een kleine overstroming.
Maar sinds vier en een half Jaar
ligt er een nieuwe riolering in de
straat. De gemeente beloofde dat het
nu niet meer zou gebeuren. Geen
overstromingen meer.
Een van de bewoners: "Het riool
water gaat via het kanaal naar het
gemaal in Katwijk, waar het op zee
geloosd wordt. Het schijnt dat gis
ternacht niet geloosd kon worden,
omdat het vloed was. Dat lozen kan
alleen bij eb". Een vrouw: "Ik moet
er niet aan denken als het weer ge
beurt. .het is middeleeuws".
Aan een oplossing hiervoor moet
gedacht worden, want het mag dra
matisch klinken: de situatie is mid
deleeuws.
Een van de bewoners: "Bij de hui
zen bij de Ringkade hebben ze een
extra-pomp. Die pompt bij heftige
regenval het water-overschot de
vaart In. Dat zouden ze hier ook
moeten maken".
Pompen en de boel laten dro
gen, triest beeld van gisteren in
de Bakker Korffstraat.
(Foto Holvast)
Gemeente
Voorlopig commentaar van de ge
meente Leiden is dat de capaciteit
van de riolering in de Bakker Korff
straat voldoende is, maar dat voor
uitzonderingen als eergisternacht
zeer zware regen de lage ligging
van de huizen aan de straat fataal
is. Dan is het pompen van het wa
ter hetzelfde als de zee leeg schep
pen met een emmertje. Daar is geen
pompen meer aan, aldus Iemand
van de gemeente. Of er een extra-
pomp geplaatst kan worden om in
nood-gevallen het water in de Haar
lemmer Trekvaart te pompen kon
een woordvoerder van de afdeling
riolering niet zeggen.
