Parijs zwijgt over kernproef
Rapport Senaat
over Vietnam
bezorgd over
toekomst Thioe
NOORD-VIET
NAM WORDT
MET GROND
GELIJK
GEMAAKT
IRA komt met plan federatie Ierland
Walvissen
zijn er al
30 miljoen
jaar maar
hoe lang
nog
MILITANTE PROTESTANTEN WILLEN NU OOK BARRICADES OPWERPEN
PONDERDAG 29 JUNI 1972
BUITENLAND
PAGINA 9
(Van onze correspondent)
LONDEN Over een paar
Jaar zullen er geen walvissen
meer snuivend uit de hoge gol
ven opduiken, als de mensen
die op hen Jagen niet verstan
diger worden. Dat ze hoogst
waarschijnlijk niet verstandiger
willen worden blijkt uit het
verloop van de internationale
walvisconferentie in Londen,
waar vertegenwoordigers van
walvisvangende landen deze
week bijeen zijn.
Met veel geheimzinnigheid
omgeven, onderhandelen de
walvis-experts in een moderne
torenflat langs de Theems met
op de stoep vertegenwoordigers
van de organisatie „Friends of
the Earth", die plakkaten om
hoog houden waar de delegaties
niet naar willen kijken, maar
waarop te lezen staat dat het
ras der Cetacea naar de blik
sem gaat. Jonge mensen verko
pen ook een document dat door
experts is opgesteld en waarin
het lot van de walvis beschreven
staat.
Zo is de grootste walvis die de
wereld kent, de blauwe Vinvis
(die 35 meter lang kan worden
en ruim 150.000 kilo kan wegen)
al zo ijverig uitgeroeid, dat een
zame mannetjes en vrouwtjes
van de blauwe walvissoort el
kaar in de eindeloze oceaan niet
meer kunnen vinden om te pa
ren en het geslacht voort te
zetten.
Een paar weken geleden werd
op de milieuconferentie van de
Verenigde Naties in Stockholm
het voorstel gedaan dat de wal
visvarende landen de komende
tien jaar met hun harpoenen
van de walvissen zouden af
blijven. Maar dit was duidelijk
te veel gevraagd. De Sow Jet-
Unie als een van de grootste
walvisvarende naties was in
Stockholm niet vertegenwoor
digd en hier in Londen hebben
de Russen duidelijk laten mer
ken dat ze voor het tien-jaren
plan van abstinentie niets voe
len. Hun hele apparatuur en
hun schepen zouden dan ook
vanzelfsprekend op de schroot
hoop kunnen worden gegooid.
Een andere walvisbelangheb-
bende is Japan, en de Japan
ners hebben in Londen hun af
grijzen voor het tien-jarenplan,
evenmin onder stoelen of ban
ken gestoken. Wel werd een
overeenkomst getekend waarbij
zogenaamde politieagenten van
de betrokken landen bij elkaar
op de schepen zullen worden
gestationeerd om te controleren
dat men met meer walvissen
naar de andere wereld helpt dan
was afgesproken. Want dat was
natuurlijk altijd al het geval en
het valt af te wachen in hoe
verre het nieuwe controleplan
enig effect zal hebben.
Walvissen bestaan er al zo'n
30 miljoen jaar, hoewel de
meeste nog bekende soorten
niet ouder zijn dan vijf miljoen
jaar. Het zijn de grootste bees
ten die de aarde ooit hebben be
volkt, aldus de vereniging
„Friends of the Earth". In hun
voortreffelijk gedocumenteerd
verslag vertellen de „vrienden
van de aarde" wat er met de
produkten die de walvis oplevert
allemaal wordt gemaakt: van
kaarsen tot veevoer, van lino
leum tot lippenstift, van potlo
den tot vitamine A, van inkt tot
shampo en parfum.
In deze lijst staat ook nauw
keurig beschreven op welke an
dere manier deze produkten
evengoed kunnen worden ge
maakt zonder dat er eerst een
walvis voor hoeft te sneuvelen.
En er is een lijst van firma's
die door de „Vrienden van de
aarde" werden gevraagd of ze
walvisprodukten gebruikten. De
meeste antwoordden ontken
nend, sommigen stuurden de
brieven terug, en weinigen
als Elisabeth Arden bekenden
openlijk walvisoliën te gebrui
ken (bijvoorbeeld; voor anti-
zonne-oliën).
Dinsdag ging de conferentie
voort met het geharrewar over
de vraag hoeveel walvissen ieder
land het komende jaar zou mo
gen vangen. Informatie was
schaars alsof het over de ont
wikkeling van een nieuwe
atoombom gaat. Met weet dat
de wereldopinie wordt gemobili
seerd, dat er kinderen genoeg
zijn die er wat voor over heb
ben als ze geen levertraan meer
hoeven te slikken voor het
naar-bed-gaan.
De Britse onder-minister voor
Landbouw heeft op de confe
rentie verklaard dat zijn rege
ring „beangstigd" is over het lot
van de walvissen en dat hij erop
„vertrouwt" dat de commissie
bekwaam genoeg is om het drei
gende gevaar te keren.
De „Vrienden van de aarde"
stellen in hun document niet
ten onrechte dat in gevallen als
deze de verantwoordelijkheid
niet aan een commissie kan
worden overgelaten, maar dat
de regeringen zelf acties moeten
ondernemen. Maar zolang de
regeringen eigenbelang laten
voorgaan boven doordachte
plannen over een politiek op het
terrein van de bronnen van
onze samenleving, dan is de
W A L V I S S 0 II K X
IWwf
WASHINGTON (Reuter) Als het huidige niveau van de Ameri
kaanse militaire en economische steun niet gehandhaafd blijft,
zullen de Zuidvietnamese strijdkrachten grote Noordvietnamese
aanvallen in de toekomst, voor zover die tenminste te overzien
valt, niet kunnen weerstaan.
Dit staat in een rapport, opgesteld door twee assistenten van de
commissie voor Buitenlandse Betrekkingen van de Amerikaanse
Senaat dat gisteren is gepubliceerd. De Amerikaanse steun vanuit
de lucht heeft een belangrijke rol gespeeld in het jongste offensief
van het Bevrijdingsfront, aldus het rapport, hij heeft er in grote
mate toe bijgedragen dat de Zuidvietnamese troepen geen neder
laag hebben geleden. In het rapport wordt de nadruk, gelegd op
de ernstige militaire situatie bij het begin van het Noordvietna
mese offensief in maart en gezegd dat de Amerikaanse militairen
niet hebben kunnen begrijpen waarom de Noordvietnamezen en
de Vietcongstrijders na hun overwinningen in het begin, niet héb
ben doorgezet.
De toestand op het platteland van Zuid-Vietnam blijft verslechteren
en de Zuidvietnamese president Ngoejen Van-thioe is niet in staat
geweest het Polk achter zich te krijgen. Het merendeel van
de politieke figuren in Zuid-Vietnam die in oppositie zijn, zo gaat
het rapport dan verder, en sommige Amerikanen vrezen dat Thioe
de politieke crisis die op een bestand zal volgen, niet zal overleven.
De opstellers van het verslag benadrukken voorts de onzékere toe
komst van Zuid-Vietnam en zeggen dat de Vietnamezen deze toe
komst met grote bezorgdheid tegemoet zien.
De bijzonderheden in het rapport over de zware verliezen van de
Zuidvietnamezen zijn voor een deel niet door de censuur gekomen.
De totale verliezen van de Zuidvietnamese artillerie worden op een
bedrag van 8V2 miljoen dollar geschat en de verliezen aan tanks
op rond 38 miljoen dollar.
Het Amerikaanse opperbevel, aldus het rapport, schat dal de tegen-
stander maar 33 stukken geschat heeft verloren. Verder zou hij
tussen de 250 en 397 tanks zijn kwijtgeaakt. 6.350 Amerikaanss
adviseurs hebben een belangrijke rol gespeeld bij het jongste
offensief. In bepaalde gevechtssituaties hebben zij in feite het
bevel gevoerd.
De voorzitter van de Zuidvietnamese Senaat, Ngoejen Van-hoejen,
heeft de geldigheid van de stemming over de volmachten van pre
sident Thioe betwist. Hij noemde de omstandigheden waaronder
het betrokken wetsontwerp door de Senaat wais aangenomen, on
aanvaardbaar.
Ngoejen Van-hoejen had geweigerd te vergaderen over de kwestie,
waarna de vice-vooTzitter van de Senaat en 27 senatoren het wets
ontwerp aanvaardden in afwezigheid van de voorzitter en tal van
senaatsleden die gekant waren tegen het voorstel.
kans op succes nihil. De 14 lan- bestaan te redden van de zoge- gaan en dat ook eventuele af-
den in de commissie ons land naamde vinvissen (Balaenopte- spraken als het erop aankomt
is geen lid hebben nu een ridae). De kans is echter groot tussen de kade en de walvis-
plan voor zich om het voort- dat commerciële belangen voor- vaarders zullen vallen.
PARIJS Het Franse ministerie van Defensie heeft gewei
gerd het bericht te bevestigen of te weerspreken van de
kernproef op zondag in de Stille Oceaan. Het ministerie
liet doorschemeren dat geen officieel commentaar zou worden
geleverd tot na de voltooiing van de reeks, wat vermoedelijk
later in de zomer is.
aantal atoommogendheden niet heeft
ondertekend. Frankrijk en de Chi
nese volksrepubliek zijn de enige
landen die nog proeven in de atmos
feer uitvoeren.
De kernproef waarvan hét Agen-
ce France Fresse gewagmaakt heeft
plaatsgehad na een offensief van
tien dagen door Nieuw Zeeland,
Australië en Peru, dat het afgelas
ten van de voorgenomen reeks beoog
de. De drie landen kregen later steun
van anderen.
De Franse regering gaf evenwel
indirect te verstaan dat ze zich de
protesten niet zou aantrekken. Ze
beantwoordde verwijten dat het mi
lieu zou worden vervuild met de op
merking dat de proeven klein van
omvang zijn en plaatshebben op af
doende afstand van bevolkte streken.
Frankrijk is het enige grote land in
het westen dat het non-proliferatie
verdrag tegen toeneming van het
Schepen
Een Nieuwzeelandse treiler met vier
man aan boord zette vandaag koers
naar het Franse proefgebied om de
Franse proeven te verhinderen, al
dus is woensdag in Wellington be
kendgemaakt. Barry Mitcalfe, voor
zitter van 't Nieuwzeelandse Peace
Media Research Project, deelde mee
dat de ongeveer zestien meter lan
ge boot "Boy Roel" op het punt staat
vanuit Tauranga, een havenstad, te
vertrekken.
Volgens Mitcalfe zullen zich in de
komende weken andere protestsche-
pen aansluiten. Hieronder is een
twintig meter lang schip, de 169 ton
metende Kaiwaka, nu voor anker in
Auckland.
De Australische afdeling van de
Greenpeace Foundation in Vancou
ver in Canada, heeft al een anti-kern
proefschip, de Greenpeace-II naar
het proefgebied uitgestuurd. Dat was
iets meer dan een week geleden,
maar radiocontact is er nog niet
mee gemaakt. De schipper en eige
naar is een Canadees, en zijn "be
manning" bestaat uit een Austra
liër en een Brit. De Fransen zeggen
dat ze het hebben weggesleept. Mit
calfe zei dat meer dan honderd vrij
willigers klaarstaan om in een "arma
da" van protestschepen naar Moeroe-
roa te varen. In verschillende Nieuw
zeelandse havens wordt onderhandeld
over schepen.
In Melbourne heeft de Labour afge
vaardigde in het Australische parle
ment, dr. James Cairns, de Austra
liërs en anderen opgeroepen om "in
ternationale moratoriumvluchten"
naar Tahiti te maken, om zo onge-
oegen over de Franse kernproeven
uit te drukken. Cairns zelf zal mor
gen samen met zeven andere Austra
liërs in een Qantasvliegtuig uit Syd
ney naar Tahiti vertrekken.
Verbod
De Nieuwzeelandse vakbondsfede
ratie heeft een verbod od het bedie
nen van Franse schepen en vliegtui
gen die Nieuw-Zeeland aandoen, ver
lengd. Wel heeft ze er in toegestemd
een gesprek te hebben met premier
John Marshall, voor overweging van
het verbod. Dit had morgen zullen
aflopen. De federatie wil van de re
gering "iets concreters tegen de
Franse proeven, dan papieren re
soluties".
In Parijs vergaderde gisteren het
Franse kabinet, maar volgens zijn
woordvoerder werd de controverse
over de kernproeven niet aangesne
den. Merkwaardig is dat de proef van
zaterdag op zondag nergens is gere
gistreerd. Dat te verklaren zou zijn
als de proef van kleine omvang was
geweest.
Het seismologisch instituut in Upp
sala in Zweden heeft verklaard, dat
het niets buitengewoons had geregi
streerd op zondag, toen Frankrijk
een kernproef zou hebben genomen.
Maar, aldus een woordvoerder, dit
»ls niet vreemd, daar Frankrijk vo
rig jaar ook enkele proeven met
kernladingen van geringe kracht
nam, die niet door ons instituut kon
den worden gergïsbreerd. Een kracht
van drie megaton gelijk aan drie
ton TNT zou echter duidelijk in
Uppsala kunnen worden opgevan
gen.
DUBLIN (Reuter) De voorlo
pige "provisionele" vleugel van het
verboden Ierse Republikeinse Le
ger (IRAi, heeft een "blauwdruk"
uitgegeven voor een nieuw Ier
land, waarin de Britse provincie
Noord-Ierland is opgenomen als
één van vier gewestelijke bestu
ren onder een federaal orgaan.
Op een persconferentie in Du
blin, na het maandag afgekondig
de bestand van het IRA, heeft de
militante afdeling van het IRA
gepleit voor vereniging van het
overwegend protestantse Noord-
Ierland met de overwegend
In de blauwdruk heet het ver
der, dat het doel van de republi
keinse beweging is, de vestiging
van een nieuwe maatschappij in
Ierland. Om dit tot stand te bren
gen zou het nodig zijn, "het be
staande stelsel van ondemocrati
sche delingsbestuur af te schaf-
gen en te vervangen door een ge
heel nieuw, op de eenheid en soe
vereiniteit van het Ierse volk, ge
grondvest stelsel.
De militante republikeinse be
weging wil ook een nieuwe grond
wet en een nieuwe regeringsstruc
tuur bestaande uit een federale
regering en vier provinciale rege
ringen, naar het model van de
vier historische provincies van
Ierland: Ulster, Munster, Leinster
en Connaught.
Het nieuwe uit negen graaf
schappen bestaande gewestelijke
parlement in Ulster zou drie graaf
schappen omvatten, die nu in de
Ierse republiek liggen. Maar de
protestanten zouden nog steeds de
meerderheid vormen (sinds maart
is het overheersend protestantse
parlement van Noord-Ierland ter
zijde gesteld en vervangen door
een Brits bestuur onder leiding
van William Whitelaw).
Volgens het document van de
"voorlopigen" zouden de regiona
le besturen gebaseerd moeten zijn
op duidelijk bepaalde economische
gebieden. Het federale parlement
zou 150 afgevaardigden moeten
hebben de helft gekozen bij recht
streeks, algemeen kiesrecht en met
inachtneming van het evenredig
heidsstelsel en de andere helft uit
de provinciale parlementen.
De blauwdruk voorziet ook in
een program voor sociale en eco
nomische ontwikkeling en na
tionalisatie van sleutelindustrieën.
Positief
David O'Connell. één van de po
litieke kopstukken van het IRA,
heeft verklaard, dat het IRA geen
hervatting van de militaire activi
teit wenst. "Wij menen, dat er
hervatting van de militaire activi
teit wenst. "Wij menen, dat er
Wij hebben de afgelopen acht
maanden besprekingen gevoerd
met protestanten in Noord-Ierland
en hebben rekening gehouden met
meningen bij de opstelling van de
blauwdruk".
Volgens O'Connell verwerpen de
voorlopigen de voorstellen van
Whitelaw voor een rondetafel
conferentie over de toekomst van
Noord-Ierland en een plebisciet
over de grens met de Ierse repu
bliek. Beide voorstellen beoogden
oplossingen binnen een kunstma
tig geheel.
O'Connell zei overigens er op te
vertrouwen, dat Whitelaw de
kwestie opnieuw zou beschouwen
en zou besluiten tot een conferen
tie over de toekomst van geheel het
Ierse eiland.
De vereniging voor de Verdedi
ging van Ulster heeft gisteravond
bekendgemaakt dat in het komen
de weekeinde permanente versper
ringen zullen worden opgericht in
de Protestantse wijken van Belfast
en Londonderry en in geheel
Noord-Ierland indien de versper
ringen van de katholieke wijken
Bogside en Creggan Estate in
Londonderry niet gesloopt wor
den.
Deze bekendmaking is gedaan
door de leiders van de UDA na af
loop van een bijeenkomst van twee
uur met William Whitelaw, de
Britse staatssecretaris voor Noord-
Ierland.
Door dit besluit van de militan
te protestantse organisatie in
Noord-Ierland dreigt het bestand
in gevaar te komen, dat door het
IRA om middernacht is afgekon
digd.
SAIGON (Reuter), AP, UPI 1
De Amerikaanse bombardementen
op Noord-Vietnam hebben desas
treuze gevolgen. Nog nimmer in de
geschiedenis van de wereld heeft een
natie een andere natie intensief ge
tracht kapot te maken. Zelfs al zou
Amerika's president Richard Milhous
Nixon op dit moment besluiten te
stoppen met het leggen van bomta-
pijten op Noord-Vietnam dan komt
het Noordvietnamese volk nog de
eerste vijf jaar de vernietiging van
het industriële potentieel niet meer
te boven. Daarbij komt dat ook de
landbouw ernstig bedreigd wordt
door de aanvallen op de dijken,
waardoor het land overstroomt dreigt
te raiken.
De Zweedse ambassadeur
noi heeft verklaard dat alle industrie
In de omgeving van de Noordvietna
mese hoofdstad is vernietigd, dat al
les behalve de haven in het noord
oostelijke industriegebied Hong Gal
buiten werking is gesteld, dat de
scheepsbouw en cement-industrie in
Haiphong zijn vernietigd en dat de
mijnblokkade inderdaad de toegang
tot de zee onmogelijk maakt.
„De Amerikanen zetten ontzettend
veel materiaal in om ook kleine
werkplaatsen, kleine bruggen, klei
ne stations alles te vernietigen,"
verklaarde de ambassadeur. „Ze ne
men grote risico's met him vliegtui
gen. Tijdens het laatste bombarde
mentsoffensief hebben ze ongeveer
175 tot 200 vliegtuigen verloren en
zelfs meer piloten zijn gevangen
nomen". De Zweed beschuldigde de
VS ervan, dat de bombardementen
niet zijn bedoeld om de toevoersmo
gelijkheden naar de Noordvietname
se troepen in het Zuiden af te snij
den, maar om het land kompleet ka
pot te bombarderen. Nu zijn dam
men en dijken het doelwit, beweer
de de ambassadeur.
Perfectie
Een Aerikaanse commandant,
betrokken is by het bombarderen
van het noorden, heeft gisteren op
getogen verteld dat de nieuwe bom
men, die gebruikt worden,
fraai staaltje zijn van de verfijning
van de wetenschap der vernietiging
De zestien elektronisch geleide bom
men die deze maand op een water
krachtcentrale op 101 kilometer ten
noordwesten van Hanoi zijn gewor-
pen, hebben driekwart van het elek
triciteitsvermogen van Noord-Viet
nam uitgeschakeld.
Kolonel Carl Miller, commander
van de achtste tactische wing van
de Amerikaanse luchtmacht die in
Thailand zijn basis heeft was zeer te
spreken over de grote accuratesse
van de bommen.
Ze waren voor negentig procent ef
fectief, en het was deze doeltref
fendheid die verhinderde dat de op
24 meter van de centrale gelegen
grote dam, beschadigd werd.
Hij onthulde dat de bommen die
door televisie- en laserstralen wor
den geleid, de voornaamste wapens
zijn tegen bruggen, opslagvemen,
spoorwegen en aanvoerwegen in
Noord-Vietnam, om zo het Noord
vietnamese offensief tegen het zui
den af te remmen.
Miller, die ook de Phantomaanval
n 10 juni tegen de krachtcentrale
van Lang Tsji leidde, zei dat de
bommen die gebruikt worden, bom
zij n die sinds de tweede wereld
oorlog gebruikt worden. „Waar het
gaat is wat eraan is vastge
maakt," zei hij.
Aan door televisie geleide bommen
een kleine, in Japan gemaakte te
levisiecamera gehecht. De bommen
worden van onder de vleugels van
vliegtuig losgelaten en naar hun
doel „gevlogen". Ze hebben een auto
matische piloot en beweegbare
staartvinnen om een door de wind
verstoorde koers te corrigeren.
Het Noordvietnamese persagent
schap heeft gemeld, dat Amerikaanse
vliegtuigen ernstige schade hebben
toegebracht aan het grootste zieken
huis van Noord-Vietnam, waarbU
tal van mensen gedood en gewond
werden. Het ziekenhuis van Back
Mai was een van de voornaamste
doelen bij de bom- en raketaanval-
len op bevolkte voorsteden, een in
dustriecentrum, een pagode en een
sluisdeur in een niet nader ge
noemde stroom.
ADVERTENTIE
