Kerken en jeugdmentaliteit
WOORD
VAN
BEZINNING
Kritische jongeren en traditiegetrouwe ouderen
Een droom van een kerk
kerkdiensten Leiden en omgeving
ZATERDAG 24 JUNI 1972
ÉJJrUJJDIimüJjtt
leroepingswerk
NED. HERV. KERK
ledankt voor Zeist: J. C. Schuur-
aan te Putten.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Heerhugowaard: mé-
rouw G. Postma-Gosker, kandidaat
Amsterdam die dit beroep heeft
angenomen.
Aangenomen de benoeming tot ad-
unct-directeur van het psycho-ana-
ystisch instituut te Amsterdam:
Irs. F. R. M. Elders, schoolpredikant
Ie Amsteidam.
Benoend tot medewerker aan het
ügemeer diakonaal bureau te U-
Irecht (vereld-diakonaat) S. S. van
Dijk te lampen.
GER2F. KERKEN (VRIJGEM
BUITEN VERBAND
Beropen te Kampen: F. van
Deursa te Haarlem, te Zaandam: J
3tuy t< Wieringermeer.
JHR. GEREF. KERKEN j
Bedankt voor Middelburg: M.
Vlietsra te Werkendam.
GEREF. GEMEENTEN
Bfoepen te Rotterdam: L. Blok
Ie leekbergen, te Westkapelle: A. 1
Brgman te Rijssen.
GEREF. GEM. IN NED.
jdankt voor Leerdam: J. de Groot
rflijssen.
Metropoliet Nikodim is na
een conflict met de commu
nistische partij onverwacht
afgetreden als leider van de
buitenlandse afdeling van
het patriarchaat van Mos
kou.
De metropoliet, door anti
communistische en anti-oe
cumenische kringen vaak en
graag gedoodverfd als een
geheide communist die zich
als agent van d* geheime
dienst in de kerk heeft inge
drongen, was een van de in
vloedrijkste leiders van de
Russische Orthodoxe Kerk.
Nikodim heeft de laatste
ijd aangestuurd op een meer
onafhankelijke positie van
de kerk en op een krachtiger
verdediging tegen de ideolo
gische invloed van het com
munisme op de gelovigen.
Daarom geloven waarne
mers niet erg veel van de
officiële ontslagreden: ge
zondheidsredenen. Zij hou
den het op ernstige menings
verschillen tussen Nikodim
en de leiding van de commu
nistische partij vcun de Soiv-
j et-Unie.
Nikodim (links op de foto)
blijft wel enkele minder be
langrijke afdelingen van het
patriarchaat leiden.
Een paar jaar geleden ging een eerstejaarsstudent volop meedoen met een actiegroep
tegen de volkstelling die toen stond te gebeuren. Toen hij thuis kwam en dit met eni
ge geestdrift vertelde, reageerde zijn vader nog al koel: als jij je ergens voor wilt in
zetten, dan is er toch wel wat beters te vinden. Zijn zoon antwoordde: maar vader, er
was niets anders. Deze jongeling was van goed gereformeerde huize. Toen ons dit ver
teld werd, vonden we het een kenmerkend staaltje dat vele jongeren tegenwoordig iets
moeten hebben om tegen te kunnen protesteren. Zit daarin ook niet een stuk mode?
Het gevaar is er natuurlijk dat de
kritische houding alleen maar ne
gatief blijft; protesteren om te pro
testeren. De oprechtheid waarmee de
Jongeren tegenwoordig voor hun me
ning uitkomen, kunnen we eigenlijk
alleen maar waarderen. De wijze
waarop sommigen dat doen, niet al
tijd. De tegenstelling tussen de ou
dere en de Jongere generatie is er
steeds geweest en deze zal er ook nog
wel zijn wanneer de Jongeren van
nu de ouderen zijn geworden. We
zijn er niet mee klaar door alleen
maar te zeggen hoe het niet moet.
Het is veel moeilijker aan te geven
hoe het dan wèl moet. Dat die Jon
geren optornen tegen veel dat zij al
leen maar kunnen zien als een stuk
traditie, is te begrijpen. Traditie al
leen is ook niet alles. Daarachter kan
een stuk onoprechtheid schuil gaan.
Doch het is ook weer moeilijk, zo
niet onmogelijk, alle traditie over
boord te zetten. Dat zij protesteren
tegen veel wat zij aanvoelen als een
stuk schijnheiligheid, is te begrijpen,
maar ze moeten weer niet doen als
of alle traditie bij de ouderen aan
elkaar hangt van schijnheiligheid.
Begrijpelijk is het dat de Jongeren
willen dat er op hun vragen wordt
ingegaan. Ze willen niet meer met
een kluitje in het riet worden ge
stuurd. Maar zij zelf moeten daar
bij openstaan voor een andere ge
dachte dan de hunne. Een gesprek
moet mogelijk kunnen blijven. Te
genwoordig hoor Je nog wel eens:
vroeger moesten de kinderen doen
wat de ouders zeiden; nu moeten de
ouders doen wat de kinderen zeg
gen. Dat is een lachertje natuurlijk.
Ook vroeger deden de kinderen niet
altijd wat de ouders zeiden en nu
zullen de ouders ook waarlijk niet
alles doen wat de kinderen willen.
Wel is de verhouding een andere ge
worden. Er is meer openheid geko
men en dit is alleen maar toe te
juichen.
Noordwijkerhout
Dat ook de kerken met de tegen
woordige Jeugd-mentaliteit te maken
hebben, is begrijpelijk. Men zit
daarmee niet weinig verlegen, want
ook de Jeugd van de kerken is niet
meer van plan precies het aangege
ven traditionele pad te gaan. Wie
het hebben meegemaakt zullen zich
de avond blijven herinneren toen op
het Pastorale ConciQie te Noord-
wijkerhout een afvaardiging van de
r.k. Jeugd verscheen. Die jongeren
met eigen haardracht en kleding
kwamen binnen met borden waarop
zij hun leuzen en wensen duidelijk
demonstreerden. De toenmalige sym
bolen hingen om hun hals. Dat kos
tuum en die haardracht betekent
iets voor hen. Het traditionele pak
past niet meer bij nen, vinden ze.
Duidelijk moet uitkomen, dat ze van
traditie niet gediend zijn.
Die avond te Noordwijkerhout zou
er een gesprek zijn van het concilie
met deze ric. jongeren, maar daar
van is niets terecht gekomen. De
voorzit, prof. Steenkamp, die toch
waarlik wel de gave heeft leiding te
kunnen geven aan 'n vergadering,
probeerde eerst nog de touwtjes in
handen te houden, maar het ge
lukte hem niet en evenmin aan de
bisschoppen. Zij werden overstemd
met leuzen en kreten en zo kregen
zij geen voet meer aan de grond.
Als een stormwind die alles dat in
zijn weg staat wegblaast, ging deze
Jeugddelegatie door het Pastoraal
concilie heen. Zij zag een eigen weg
en wilde die gaan, zonder zich te la
ten afleiden door traditie en ver
standelijke redeneringen van oude
ren en zonder zich af te vragen of
die ook wel eens wat verstandigs,
zouden kunnen zeggen. En dit was
nog wel een stuk Jeugd dat altijd
nauw aan hun kerk verbonden is
geweest, zoals dat in geen enkele an
dere kerk het geval was.
Jeugdwerk
Alle kerk zit min of meer verlegen
met haar jeugd en als ze het nog
niet zit, dan zal het wel komen. Dit.
is een maar moeilijk te verteren
zaak. Nu is het in de meeste kerken
zó geweest dat de Jeugdbewegingen
niet direct kerkelijk waren, maar 'n
eigen organisatievorm kenden. Na
tuurlijk waren er wel allerlei bin
dingen en soms zeer sterke, met hun
eigen kerk, maar toch kon Je niet
spreken van direct kerkelijk jeugd
werk. De onderscheiding tussen de
kerk als instituut en de kerk als or
ganisme hebben ook op dit terrein
doorgewerkt en dit niet alleen in de
Geref. Kerken, waar het bijna een
geloofsbelijdenis was. Ook de her
vormde Jongeren kenden hun eigen
organisatie, die interkerkelijk was,
zoals het met de zondagsscholen ook
steeds het geval is geweest. En zo
hebben de gereformeerde Jongeren,
zich georganiseerd in het Lande
lijk Centrum voor Gereformeerd
(L.C.G.J.) We hebben het bericht
kunnen lezen dat dit L.C.G.J. beslo
ten heeft zich te blijven stellen ach
ter de „Jongeren voor Vietnam". Het
bestuur van dit centrum besloot hier
toe hoeveel kritiek zij uit eigen kring
daarvoor zouden moeten incasseren
Op actieve wijze wilde men blij
ven meewerken om zich in te zet
ten voor het beëindigen van de oor
log in dat ongelukkige land. Eni
ge provinciale centra hebben zich
tegen dit besluit van het landelijk
bestuur verzet. Deze vinden dat de
actie .Jongeren voor Vietnam' te een
zijdig is gericht. Men zamelt gelden
in die bestemd zijn voor de voorlopi
ge revolutionaire regering van Zuid-
Vietnam, maar deze gelden mo
gen in geen geval worden gebruikt
voor aanschaf van wapens, maar al
leen" voor het vervoer van hulpgoe
deren en voor het lenigen van
menselijke nood". Het is te bergijpen
dat het besluit van het bestuur van
het L.C.G.J. niet overal een goede
weerklank heeft gevonden in het in
stituut van de Geref. Kerken. Een
heel stuk verontwaardiging is losge
broken omdat hot jongeren deze een
zijdige weg zijn gegaan, zoals men
meende. Tot in allerlei „meerdere
vergaderingen" is deze kritiek te ho
ren geweest. Moeilijk blijft de schel
ding tussen de kerk als instituut en
de kerk als organisme. Wat er hier
in het L.C.G..J plaats vindt, is in
wezen precies hetzelfde als het con
flict dat er op de synode van de
Geref. Kerken woedde toen het ging
om de steun die de Wereldraad van
Kerken geeft aan de bewegingen te
gen het racisme, welke zich ook met
de wapens in de hand verzetten te
gen wat nu nog heet hun wettige
overheid.
T raditie
De kerken als instituut zijn nog al
traditiegetrouw. Dit schrijven we niet
in misprijzende zin. Hoe dan ook, 'n
traditie is niet te vermijden. En al
die bewegingen, die zich zozeer ver
zetten tegen traditie, komen wan
neer ze groeien, zelf ook tot een be
paalde traditie. Het communisme dat
een beweging was, is geworden tot
een stuk traditie toen het in Rus
land en in andere landen de macht
in handen kreeg en deze traditie is
minstens even sterk als die van de
kerk.
Begrijpelijk daarom ook dat de
jeugd in die landen er in feite niet
veel meer voor voelt, zodat in een
vooraanstaand communistisch blad
de vraag gesteld kan worden of de
slag om de Jeugd helemaal verlo
ren is. Of om een kerkelijk voor
beeld te noemen: de Pinksterbewe
ging heeft echt een beweging wil
len zijn om door te werken in de
kerken. De Pinkstergeest moest
wederom over deze vaardig worden.
Maar wat zien we gebeuren. De
Pinkstergemeenten formeren zich
tot kerken en zo zelfs dat enkele van
hen Zuid-Amerika, de Congo) zich
officieel hebben aangesloten
bij de Wereldraad van Kerken en
daarmee is aangegeven dat de bewe
ging een instituut is geworden.
Gesprek noodzakelijk
Als u het over de Kerk heeft
waar denkt u dan aan? Staat
u dan de gemeenschap voor
ogen die beschreven wordt in
de Handelingen van de Aposte
len? „Zij legden zich ernstig toe
op de leer van de Apostelen,
bleven trouw aan het gemeen
schappelijk leven ep ijverig in
het breken van het brood en het
gebed. Ontzag beving hen ieder,
want door de Apostelen werden
vele wonderbare tekenen ver
richt. Allen die het geloof had
den aangenomen waren nauw
aaneengesloten en bezaten alles
gemeenschappelijk. Zij waren
gewoon him bezittingen en goe
deren te verkopen en die onder
allen te verdelen naar ieders
behoefte". (Hand. 2, 42-45).
Een droom van een Kerk. Dan
denkt u, zoals mgr. Simonls het
eens in een toespraak uitdrukte,
aan mensen die werkelijk be
geesterd zijn, die dus door de
Geest zijn geïnspireerd die
om Christus geven. Mensen in
wier hart het geloof in Chris
tus wordt gewekt; mensen die
om elkaar geven en die zich
bezorgd maken over deze wereld
waarin wij leven. Groepen van
mensen die elkaar helpen om te
verduidelijken aan elkaar wat
Jezus nu eigenlijk voor ons wil
betekenen. Mensen die lezen in
de Schrift, die lezen wat in de
loop van de tijden anderen heb
ben opgediept aan rijkdom uit
die Schrift, en die dat aan el
kaar doorvertellen: aan hun
kindexen of aan anderen. Die
daar zo vol van zijn, dat zij het
niet voor zich kunnen houden.
Groepen van mensen die zo nu
en dan samenkomen om God
dank te zeggen voor alles wat
Hij voor ons gedaan heeft door
Jezus Christus onze heer.
Een droom van een Kerk. Dan
denkt u aan mensen die, hoewel
zij tot verschillende kerken be
horen, zich toch onderling met
elkander verbanden weten door
één en dezelfde Heer die hen tot
het geloof heeft geroepen en die
hen verzamelt rond het éne
Woord en de éne Tafel. Voor wie
geldt: één geloof, één doop, één
God en Vader en én Heer Je
zus Christus. Mensen die gelo
ven wat Cod langs zijn ondoor
grondelijke wegen van genade en
liefde verbindt dankbaar mag
worden beleefd, en dat Hij
daarvoor mag worden lofgezon-
gen, gedankt en geprezen. Die
het éne Woord van God erken
nen en aanvaarden en die el
kaar erkennen en aanvaarden
als leden van de Kerk van Chris
tus, wanneer zij in verbonden-
he id met elkaar naar dart; Woord
luisteren en het geloof belijden.
Die zich ook met God en
met elkaar verbonden weten als
zij bidden voor elkaar, voor de
kerken, voor de wereld en haar
noden. Die deze verbonden
heid vooral beleven wanneer zij
in dankzegging de maaltijd des
Heren vieren.
Een droom van een Kérk.
Dan denkt u aan mensen die zich
vanuit die verbondenheid in ge
loof geroepen weten tot zo groot
mogelijke samenwerking en
eensgezindheid om op deze wijze
de boodschap van verlossing en
bevrijding aan andere mensen
te kunnen brengen en om duide
lijker vorm te kunnen geven aan
de kon sek wen ties van dit evan
gelie voor kerk en samenleving.
Die aldus samen willen doen
wat onze Heer Jezus Christus z'n
Kerk bevolen heeft te doen toen
Hij zei: „Gaat heen ln de gehe
le wereld, verkondigt het evan
gelie aan de ganse schepping".
van dit Jaar heeft haar synode zich
ook bezig gehouden met de verhou
ding van kerk en Jeugd. De vraag
lag daar of het wel goed Is geweest,
dat de kerken zich officieel in haar
besturen niet hebben bemoeid met de
jongeren die tot haar gerekened
mochten worden. De wens is uit
gesproken „naar meer lijn in de vor
ming en toerusting van de Jeugd der
kerk". Hierbij heeft de synode ge
dacht aan een „meer actieve rol van
de plaatselijke kerk". Men heeft ge
constateerd dat er „eigenlijk weinig
sprake van een duidelijke strate
gie in het beleid van de kerken" Is
geweest. Men heeft dit te veel over
gelaten aan allerlei instanties, die
zich ieder op eigen wijze met deze
zaak hebben bezig gehouden en
daarbij heeft men vooraal gedacht aan
het L.C.G.J en aan de werkgroep
voor de catechese, die ook al hele
maal is voortgekomen uit particu
lier initiatief. Deze beide instanties
„werken niet onder directe verant
woordelijkheid van de kerken". Wie
bepaalt er nu het Jeugdbeleid? Bo
vendien heeft men nu te maken met
het Jeugdbeleid van de overheid
„dat in de richting gaat van de cen
tralisatie van het welzijnsbeleid (o.a.
Jeugd) en deelname van de bevol
king in dat beleid". Burgerlijke ge
meenten zullen er zich steeds meer
mee gaan bemoeien. Wat is nu de
taak van de kerk en op welke wijze
zal zij de jonge leden van de ge
meente „toerusten tot mondig chris-
christen te zijn ln de samenleving.
We lezen van spanningen die er
zijn. „Vanuit de kerken ontmoet hel
L.C.G.J. gelijktijdig kritische dis
tantie én een toenemende vraag om
hulp". We lezen dit van de Geref.
Kerken, maar ln plaats van hen,
kunnen we ook Iedere andere kerk
zetten. Er zal een gesprek moeten
kamen, maar dat zal niet gemakke
lijk zijn. Onmogelijk wordt het wan
neer men van beide kanten „prin
cipieel" gaat doen.
Hervormde Gemeente:
Hooglandse Kerk 10 u. Ds. J. E
n Veen, Wassenaar (Jeugddienst) te
,<5u. Oecumenische studentendienst
DO u. Ds. G. C. Post.
Marekerk 10.30 u. Ds. J. de Wit.
Maranathakerk 10 u. Ds. H. J. v.
thterberg (Heilig Avondmaal).
Koningskerk 10.00 u. Ds. G. C.
Bt (Heilig Avondmaal).
Bevrijdingskerk 9 u. Ds. K
nihuys.
Bethlehemkerk 10 u. Ds. E. M.
mnekoek.
Vredeskerk 10 u. Ds. Joh. Poort.
Eglise Wallonne 10.30 u. Pasteur
Rlbs.
!i\ van Vrijz. Hervormden (aula As-
rstraat 1) 10.30 u. Prof. Dr. P. Smits
Acad. Ziekenhuis 10 u. Dhr. C
roo, Koudekerk a./d Rijn.
Dlaconessenhuis 10.30 u. ds. J
iaskant.
Jeugdkapel Vredeskerk 10 u. MeJ
M. Lagerwerf (afscheid oudsten).
Jeugdkapel "De Goede Herder" 10.30
De heer M. H. K. van der Zee.
Janvossensteeg 17 11 u. Oecume-
sche werkplaats.
Gemeenschap van Kerken (Meren-
l]k) 10 u. oecumenische dienst ds.
irtensius.
Geref. Kerk
Zuiderkerk (Lammenschansweg 15)
10 u. De heer D. J. Brouwer Kat-
]k aan Zee. 5 u. Dr. Dronkert.
Petrakerk (Surinamestraat) 10 u.
L W. P. H. Pouwels Hillegom. 7 u.
i Hortensius (Dienst met belangstel -
Wen).
Oude Vestkerk (Oude Vest 133) 10
Dr. Dronkert. 5 u. Ds. W. P. H.
ouwels.
Beloftekerk :Robljnstraat) 10 u.
i. S. Oegema Oegstgeest. 5 u. Ds.
iaskant.
Bevrijdingskerk (Aerent Bruunstraat
10.30 u. Dr. W. van der Zwaan. 5
dê S. Oegema.
Huize "Groenl
Meijer Rottere
Gezinsdiensten "Jeugdhaven" 10
"De Mirt" De Heer De Koning 10 u
at Mierennest: Ds de Heer.
Diaconessenhuis 10.30 u. Ds.
aaskant.
Petrakerk 10.30 u Dienst voor do.
in.
Geref. Kerk (vrijgem.) 10 en 5 u. ds
v. d. Haar.
Geref. Gem. 10 en 4.30 u. ds. R. Boo-
ürd.
Baptistengetn. 8 (Oude Rijn 3) 10 u.
ir. A. Stringer.
Evang. Luth. Gem. 10.15 u. ds. J. H.
hit Duyzentkunst.
Leger des Heils 10 u. Heiligingsdienst
30 u. verlossingssamenkomst.
Chr. Science (Steenschuur 6) 10.30 u.
Dllandse dienst.
Evang. Chr. Gemeenschap. (Middel-
fcgracht 3) 10 u. dhr. Dikkes.
RK Kerk H. Antonius (zat. av. 7 u.)
30 en 11 en 12.15 uur.
Hartebrug (zat. av. 7 u.) 8, 9, 10, 11
12 15 en 6 u.
Stud. Parochie (zat. av. 7 u).
Lodewijkskerk 11.45 u. in-Hoogland-
5 Leonarduskerk (zat. av. 7 u) 9 en te
10.45 en 12 en 7 u.
Petruskerk (zat. av. 7 u.) 9. 10.30 12
en 6 u.
St. Joseph (zat. av. 7 u.) 8.30, 9.30, 11
en 6.30 u.
Lodewijkskerk (zat.. 7 u.) 9.30, 11,
^Oud^ath. Kerk (Zoeterw. Singel 50)
9.45 u. gezongen H.M.
Chr. Geref. Kerk 10 en 5 u. ds. Car-
li6Nieuwe Apostolische Kerk (Hoge
Rijndijk 24) 9.30 en 4 u. (dond. 8 u.).
Doopsgez. Rem. Gem. 10 u. dr. L.
P. Meijerlng.
Zendingswerk Middernachtsroep (Zijl-
Singel 21) 6 u. spr. dhr. Van Duuren.
The English and American Epis
copal Church (Oud-kath.) kerk Zw Sin
gel 50) 7.30 u. Rev. W. Lister
Aarlanderveen Herv. Gem. 10 u.
ds. W. H. Beekenkamp te Antwerpen.
7 u. ds. G. van Hoegee. Geref. Kerk
10 en 6 30 u. ds. A. Borman te .Al
phen aan den Rijn Heilig avondmaal
en dankzegging. Chr. Geref. Kerk 9.30
u. Dienst des Woords 2.30 u. ds. H. O.
v d. Ent te Katwijk a. Zee. R.K. kerk
(zat. 7 u.) 7.30 en 10.30 u. Ter Aar
Dorpshuis Aardam 9 en 12 u.
Alphen aan den Rijn —Herv. Gem.
Adventskerk Jullanastraat 9.30 u. ds.
M. Hanemaaijer, 6.30 u. Ds. G. Boer
te Zoetermeer voor de G.B. Kruiskerk
Gouwsluis 9.30 u. ds. L. J. Cazemler
Em Pred. te Voorschoten. Opstan-
dingskerk Prinses Marljkestraat 9.30 u.
ds. P. A. Lefeber, 5 u. jeugddienst ds.
J Vos. Martha-Stlchting "Rijnstroom
Besloten dienst i.v.m. met Televisie
opnamen vanuit kerk Rijnstroom voor
Zingend Geloven op 23 Juli. Kerkge
bouw Oudshoornseweg 10 u. ds. G. Ca
dée te Maassluis. Hervormde Sionskerk
Hooftstraat 9.30 u. ds. S. W. Verploeg.
6.30 u. Candidaat Korevaar. De Goe
de Herderkerk Ten Harmsenstraat te
10.30 u. ds. N. J. M. Hoogendijk. Rld
derveld Aula Morgensterschool Pa-
relstraat 9 u. ds. N. J. M. Hoogendijk
Geref. Kerk Maranathakerk Raadhuis
straat 10 u. Kandidaat J. J. Buikema
te Anna Paulowna. 6.30 u. Ds. J. Vos.
Salvatorikerk Willem ae Zwijgerlaan
10 u. ds. Fr. de Jong 6.30 u. Kandi
daat J. H. Buikema. t>e Goede Her
derkerk Ten Harmsenstraat 9 u. ds. J.
H. Bogers Herv. predikant, 6.30 u. ds.
Fr. de Jong. Rldderveld "Het Kas
teel" Veldbloemweg 10.30 u. ds. J. Vos
6 30 u. ds. J. H. Bogers Hen-. Pred.
Geref. Kerk (Vrijgemaakt) 9.30 u. ds
W. Wierenga, 6.30 u. leesdlenst. Chr.
Geref. Kerk Grijpensteinstraat 9.30 u.
en 5 u. ds. P. Sneep (H. Avondmaal
en Dankzegging). Oud Geref. Gem. het
Kerkgebouw Hooftstraat 240 9.30 en 4
u. Leesdienst. (maandag 7.15 u. ds.
De Waard). Rem. Geref. Gem. geen
dienst. Leger des Hells Gebouw Corn,
de Vlamingstraat 10 en 7.30 u. R.K.
Kerk St. Bonifacius (Zat. 7 u.) 8.30, 10
Gezinsdiensten 11.30 u. Pred. F.
Wüst. R.K. Plus X. kerk (zat. 7 u) 9.
10.30, 11.45 en 5.30 u. RI. H. Geest
parochie Rldderveld (zat. 6.30 u.) 8.45
11.15 m.m.v. Jeugdkoor en 5.30 u. Pred
H. Verdegaal.
Benthuizen Herv. Gemeente 9.30
en 6 u. dienst Geref. Gemeente 9.30u.
leesdlenst. 3 u. kand. Bac te Moerka-
pelle (dinsdag 7.30 u. kand. Bac).
Bodegraven Herv. Gem. Dorps
kerk 9.30 u. Ds. J. van Noort v. Ame-
rongen. 6.30 u. Ds. J. Wieman van AJ-
blaaserdam. Salvatorkerk 9.30 u. Ds.
W. BaJke, 6.30 u. Ds. F. D. Emous v.
Den Haag. Bethlehemkerk 9.30 u. ds.
J. Lekkerkerker vam Uttrecht, 6.30 u
Ds. W. Balke. Geref. Kerk 10.15 u.
Auladienst Ds. George Brucks 10.30 u.
Ds. L. Buitenhuis. 6.30 u. Ds. L. Bui
tenhuls. Jeugddienst (Nleuwerbrug) 9
u. Ds. L. Buitenhuis. 6.30 u. geen op
gaaf ontvangen. Geref. Kerk (vrligem)
9.30 u. en 4.15 u. Ds. I. de Wolff. Ge
ref. Gemeente 10 en 6.30 u. Leesdlenst.
Evang. Luth. Kerk 10.30 u. Ds. D.
Poubuda. Evangelisatiekring 10 u ere
dienst. 6.45 u. J. v. Stormbroek. Ver
eniging van Gelovigen 10 u. Eredienst
6.30 u. Woord verkondiging. R.K. Kerk
8. 10 en 11.30 u.
Boskoop Her. Gemeente 9.30 u. ds
W. Kool Katwijk Gerf. Kerk 9.30 u. ds.
H. Dijkstra 4.30 u. ds. H. Dijkstra (ge
ref. en A. de Leeuw herv.) Marana-
tha-6chool 11 u. ds. W. Kool Katwijk;
Chr. Geref. Kerk 9.30 en 480 u. prof.
dr. J. P. Versteeg, Apeldoorn. Geref.
Kerk 9.30 en 4 30 u. prof. dr. J. P. Ver
cteeg. Apeldoorn Geref. Gem. 9.30 en
6 u. ka/njd. A. Bak Rotterdam. Vriijz.
Prat. 10 ln Rem. kerk de heer P. v.
d. Laarse. Pinkstergemeente 9.30u. in
Concordia de heer Th. Verwoerd. Ver
eniging van gelovigen 9.30 en 5 u. sa
menkomsten Nieuwstraat 27 Bethel te
9.30 en 6.30 u. de heer J. Modderkolk.
R.K. dorp (zaterdagavond 7 u.) 8.45.
10 en 11.30 u. Ontmoetingscentrum
(Snijdelwijk) (zaterdagmiddag 5.30)
9.30 u.
Hazerswoude Herv. Gem. 9.30 en
680 u. Ds. L. Boer (H.A.). Geref. kerk
9.30 u. dr. A. Wind 5 u. ds. J. Boven
berg te Leiden. R.K. kerk St Beraar-
dus Rijndijk (zat. 7 u.) 9.30 en 11 u.
R.K. Kerk St. Michael Rijndijk (zat. 7
u.) 9 en 11.30 u. R.K. Kerk der Engel
bewaarders Dorp (zat. 7 u.) 8, 10 en
11.30 u.
Hongmade Herv. Gem. 10 u. ds.
P. Schoenenboom. R.K. Kerk (zat. 7
u.) 9 en 11 u.
Katwijk aan den Rijn Herv. Ge
meente Dorpskerk 9.30 u. ds. Bouman
uit Doorn, 6 u. ds. Van Buuren Was
senaar. Ontmoetlngskerk 10 u. ds Hey-
mans. 6.30 u. ds. Koelman Katwijk a.
Zee. School Narcisstraat 10.30 u. kand.
De Jonge Lelden. Gore: Kerk 9.30 u.
ds. Van Hal6ema Katwijk aan Zee 5 u.
ds. De Vries Katwijk aan Zee. R_K.
kerk (zaterdag 7 u.) 8, 9.30 en 11.16
1 Katwijk aan Zee Herv. Gemeente
Nieuwe Kerk 10 u. ds. D. Harteveld.
van Rotterdam-Delfshaven 6 u. Ds. van
den Bergh. Oude Kerk 830 u. Ds. J.
Vroeglndewey baddlenst 10 u. Ds. C.
Treure 6 u. Ds. J. P. van Roon. van
Zeist. Ichthuskerk 10 u. Ds. A. Vink 5
u. Ds. M. Heymans. vanKatwijk aan
den Rijn. Pnlëlkerk 9.30 u. Ds. A. W.
van der Plas van Ooltgensplaat. 6 u.
Ds. D. Harteveld, van Rotterdam-
Delfshaven. Groen van Prinsterersch.
10 u. Ds. J. Vroeglndewey. Zeehospi
tium 8.45 u. Gereformeerde dienst H.
Avondmaal. Ziekenhuis "Overduin" 2
u. Ds. J. G. van Ieperen. Geref. Kerk
Vredeskerk 9 30 u. Ds. F. Pijlman 5
u. Ds. G. van Halsema Triumfator-
kerk 9.30 u. Ds. Schuddebeurs 5 u. Ds.
F. Pijlman. Chr. Geref. Kerk 10 u. Ds.
H. C. van der Ent, 5 u. Ds. H. C. van
der Ent. Geref. Kerk (vrijgemaakt)
8.30 u. Ds. Th. Hoff 3 u. Ds. Th. Hoff.
Geref. Kerk 9 u. Ds. G. Roukema. 7
u. Ds. G. Roukema H. Avondmaal Ge
ref. Gemeente (Remisestraat) 10 u. de
Leesdienst 5 u. Leesdienst. Soefi Be
weging Universel Sportlaan 3 u. bij
eenkomst voor belangstellenden 4 u. de
Universele eredienst, formeel. ..Volle
Evangeliegemeente Katwijk" Voor
straat 100, 9.45 uur.
Leiderdorp Herv. Geref Kerk de
Dorpskerk 10 u. Ds. H. W. Hemmes.
Oegstgeest. Hoofdstraatkerk 10 u. dhr.
J. Reugebrink, 5 u. ds. Braam. Schep-
plngskerk 9 en 10.30 u. ds. J. P. Honnef
R.K. Kerk Menswordingskerk Gaar-
meesterstraat (zat. av. 7.30 u) 9, 10.30
en 12 uur.
Leimuiden Herv. Gem. 9.30 u. ds.
H. R. Timmerman. Vrij Evangelisch
Pred. te Oldenbroek. Geref. Kerk de
Kerkdiensten in Oosterkerk 9.30 u. ds.
Jos. G. Los H. Avondmaal 7 u. ds. Jos.
G. Los Heilig avondmaal en Dankzeg
ging RK kerk (zat. 7 u) 7.30. 9.30 en
11.15 uur.
Llsse Herv. Gemeente Grote kerk
10.30 u en 7 u. ds. J. van der Velden.
Helvetlakapel 9.00 u. ds. J. van der
Velden. Geref. Kerk 8.30 u. Ds. J. Bo
venberg van Leiden 7.00 u. de heer D.
J. Brouwer Katwijk aan Zee Chr. Ge
ref. Kerk 10.30 u. Ds. Chr. Verhage v.
Den Haag. 4 30 u. Ds. D. H. Blesma.
Geref. Gemeente 10 en 4 u. Ds. W. Suy-
ker. Geref. Kerk (vrijgemaakt) 10 en
4.30 u. Ds. A. Kamer van Loenen aan
de Vecht. Geref. Kerk 9.30 en 5 u. Ds.
J. J. Verleur. Oud Geref. Gemeente te
9.30 en 3 u. Leesdienst. Aktle Kruis
tochten Nederland Maandagavond gas
tenhuis Welkom evangellsatiedlenst uit
gaande van de Aktle Kruistochten Ne
derland. Ds. J. Gravendeel 8 uur. St.
Agatha Parochie R.K. Kerk (zaterd.
av. 7 u.) 10 en 11.30 u. Dependance
Poelpolder (zat. av. 7. u.) 9. en 11 30
Maria Parochie (Zat. av. 7 u.) 8.30
10.30, 12 en 5.30 u. H H. Engelbe
waarders parochie (zat. av. 7 u.) 7.30
9 30. 11 u. 5.45 u.
Nieuwkoop Herv. Gem. 9.30 u. ds
G. van Doorn Heilig avondmaal 6.30
ds. G. van Doorn Heilig avondmaal
Dankzegging. Geref. Kerk 9.30 en te
6.30 u. ds. Rinse J. A. Hanenburg Chr.
Geref. Kerk 9.30 u. Dienst des Woords
2 u. ds. P. Sneep te Alphen aan den
Rijn. Rem. Geref. Gem. 10 u ds. P. M. 1 gemaakt) geen'opgave ontvangen
Luca. R.K. Kerk (zat. 7 u.) 7.30,
10.45 en 7 u.
Nleuwveen Herv. Gem. 9.30 u. ds
J Laleman te Oudewetering. 6.30 u
heer Barendrecht te Rotterdam Jeugd
dienst. Geref. Kerk 9.30 u. d6. P.
Knotters te Oudewater. 7 u. ds. J.
Vanhaelen te Mijdrecht. R.K. Kerk
(zat. 7.u.) 9. 10.45 en 5 u.
Nieuw Vennep Herv. Gem. 9.30 u.
ds. H. A. Visser te Amsterdam (Jeugd
dienst) 7 u. dhr. G. H. N. Germans.
Geref. Kerk 8.30 en 10.30 u. ds. G. den
Heeten (H A.) 4.30 u. ds. Den Heeten.
Chr. Geref. Kerk 9.30 en 3 u. ds. W.
de Graaf R.K. Kerk (zat. av. 7 u.) 9,
11 en 7.30 u.
Noordwljk Binnen Hen-. Gemeen
te (in geref. Kerk) 10.30 en 7 u. dr. J.
G. B. Jansen (HA.) Geref. Kerk 9 u.
bevestiging 5 u. intrede ds. R. Elgers-
ma. R.K. Kerk (zat.av. 7 u.) 8. 9.30, 11
en 12 u. Van de Berghstlchting 11 u.
dhr. A, R. Plaatzer te Kampen.
Noordwijk aan Zee Herv. Gem.
10 u. ds. A. L. Lapré (H A.) 7 u. ds.
D. Keuning (H A.) Geref. Kerk 10 en 7
u. dhr. Plaatzer. Hen'. Geref. evan
gelisatie (Schoolstraat) 10 u. ds. G. v.
Estrik te Genemuiden 3.30 u. dienst.
R.K. Kerk (zat.av. 7 u.) 7.30. 9. 10.30
12 en 7 u. Sole Mio 9.30 u. dr. J. G. B.
Jansen.
Noordwijkerhout Herv. Gem. 10
U. (Geref. dienst) dhr. H. E. Bljleveld
10 u. ln De Zllk Ds. J. Streefland uit
Noordwijkerhout. R.K. KERK St. Jo
zef (zat. av. 7 u.) 8. 10. 11.30 en 7 u.
St. Viktor (zat. av.) 7 u) 8. 9.30. 11 en
16.00 uur. H. Hart van Jezus ln De
Zllk (zat. av. 7 u.) 8.30, 10 en 11.30 u.
Oegstgeest Hen-, Gemeente (de
Groene Kerk) 9 u. dr. I. H. Enklaar.
(H.A.) (Pauluskerk) 10 u. ds. W. E.
Verdonk (Gemeentecentrum) 10.30 u.
ds. I. J. van Houte te Hilversum 10.30
jeugdkerk) dhr. A. Vreede. Geref.
10 u. ds. Vegter (H.A.) 7 u. ds.
Vegter (gem.schappelljk H.A.) Geref.
Kerk (vrijgemaakt) 8.30 en 3 u. ds.
K. Deddens. R.K. Kerk (zat. av. 7 u.)
9. 10.30, 12 en 6.30 u. Bonaventuraka-
pel (zat. av. 6.30 u.) 8. 10 en 11 uur.
Oudewetering Herv. Gem. 9.30 u.
dhr. Goedhart te Nieuwkoop. Geref.
Kerk 9.30 en 6.30 u. ds. J. Czlria. R K.
Kerk Meerkreuk (zat. 7 u.) 7.45, 9.15
en 11 u. Rem. Geref. Gem. 10 u. de hr.
F. H. Fockema Andreae,
RIJnsaterwoude Herv. Gem. 9.30
u. Kandidaat T. J. de Heer te Utrecht.
7 u. Dr. G. de Ru te Scheveningen Em
Pred. Chr. Geref. Kerk 9.)30 u. Dienst
des Woords. 2.15 u. ds. G. Bouw. Sche
veningen. R.K. Kerk (zat. 7 u.) 7.30,
9.30 en 11.15 u.
Rilnshurg Herv. Gemeente (Gro
te Kerk) 9.30 u. prof. dr. G. C. van
Nlftrlk 5 u. ds. I. J. Wisse (Bethel-
kerk) 9.30 u. ds. Wisse 5 u. prof. Van
Nlftrik (Camping Koningshof) 10.30 u
dhr. H. Ravensbergen. Geref. Kerk
Petrakerk 9.30 u. Ds. Iz. Meijer Uit
hoorn. 5 u. Ds. Baayen. Immanuëlkerk
9.30 u. Ds Baayen 6 u. Ds. Bljleveld.
Maranathakerk 9.30 u. Ds. Bljleveld 5
Kerk tuinbouwschool (zat. av. 7 u.) te
10.30 u. Evang. Chr. Gemeente (aula
mavo) 10 uur ds. A. H. Agtereek.
Sassenheini Herv. Gem. 10.30 u.
(in Geref. Kerk) ds. A. Westra 6.30
u. ds. J. Swagerman te Voorburg Ge
ref. Kerk 9 u. ds. J. D. te Winkel 5 u.
ds. H. v. d. Berg, Chr. Geref. Kerk 10
en 5 u. ds. L. S. den Boer. R.K. Kerk
(zat. av. 7 u.) 8. 9.30 11 en 5.30 u.
Valkenburg Herv. Gemeente 10 u.
Ds. G. Zonneveld 6.30 u. De heer Drij
ver uit Voorschoten (Jeugddienst met
medewerking van de zangvereniging:
"Advendo") Geref. Kerk 9.30 en 6.30
u. ds Rooze. Geref. Kerk (vrljgem.)
10 en 5 u. ds. Th. Hoff (H.A.).
Voorschoten Herv. Gemeente
(Dorskerk) 10 uur ds. Metering (ge-
zinsdlenst met. H.D.), 7 uur ds. Van
der Schoot (Hulp en Heil) 10 uur ds.
Van der Geest (Rijndijk) 10 uur ds.
Van der Schoot (aula N.-Hofland)
9.35 uur ds. Henkei te Den Haag. Ge
ref. Kerk 9. 10.30 en 5 uur ds. De
Zeeuw. Geref. Kerk (vrijgemaakt) 8.30
en 3.45 uur ds. Van der Haar (H.A.).
R.K. Kerk Laurentius (zat.av. 7 uur.
8.30, 10.30 en 12 u. Moeder Gods (zat.
av. 7 u) 8. 10. 11.30 en 6 u.
Voorhout Herv. Gem. 10 u. (HA)
Ds. Hoogenkamp. R.K. Kerk (zat. 8 en
19 u.) 9. 10.30, 11.45 en 5.30 u.
Waddinxveen Herv. Gem. Brug-
kerk 9.30 u. Ds. T. van 't Veld 6.30 u.
Ds. D. van Vliet Wljkgebouw 980 u.
Ds. D. van Vliet 6 30 u. De. J. v. d.
Heuvel, Bethelkerk 9.30 u. Ds. J. v. d.
Heuvel 5 u. Ds. T. v. 't Veld. Imma-
nuelkerk 9.30 u. Ds. S. v. d. Bos, 7.00
u. Ds. G. J. v. d. Bogerd. Geref. Kerk
Kruiskerk 10 u. Ds. M. J. v. Dijken,
te Amstelveen 5 u. Ds. C. v. d. Tas
te Boskoop Ontmoetlngskerk 10 u. Ds.
J. Snoey te Katwijk aan Zee. 5 u. Ds.
M. J. v. Dijken. Chr. Afgesch. Gem.
9.30 u. en 5 u. Ds. A. P. Verloop Oud
Ger. Gem. in Ned. Zuidkade 158 10 u.
en 6.30 u. leesdlenst RK Ontmoetlngs
kerk 8.30 u. 11.45 u. en 6.30 u. (zat.
7 u.) St. Vlctorkerk 8 en 10 u. (zat.
Warmond Herv. Gemeente 10 u.
Ds. D. Keuning uit Noordwijk (Doop-
dlenst). R.K. Kerk (zat. av. 7 u.) 8, 10
en 11.30 u.
jssenaar Herv. Gemeente de
Dorpskerk 9 uur toeristend lenst 10 uur
Dr, Th C. Frederlkse 4.30 u. Ds. D.
an Vliet Waddinxveen. Klevietkerk 10
Ds. J. T. Wiersma Messlaskerk 10
u. Drs. A. van Buuren Dorpscentrum
9.30 u. Ds. M. Ottevanger Oegstgeest
Geref. Kerk Bloemcamplaan 10 u. ds
H. J. Bavinck, Baarn 7 u. Ds. J. T.
Wiersma Zijllaan 10 en 7 u. ds. D. van
der Meulen. Ned. Prot. Bond Lange
Kerkdam 10.30 u. Ds. E. van Straten
Den Haag. R.K. Kerk Wllllbrordus (te
zat. av. 7 u.) 8. 9.30. 11. 12.15 en 5 u.
Goede Herder (zat. av. 5 u.) 8.30, 10
en 11.30 uur. H. Joseph (zat. av. 7 u.)
7.30, 8.45, 10.30. 12.15 en 7 u.
Wou brugge Herv. Gemeente 9.30
i 6.30 u. Ds. Franken (HA.) Geref.
De fraaie kansel In de her
vormde Grote Kerk te Rijnsburg,
Kerk 9.30 u. Ds. van den Tas Boskoop
5 u. Ds. De Jong Alphen aan den Rijn.
R.K. Kerk (zat. av. 7 u.) 10 u.
Zevenhoven Herv. Gem. 980 u. da
G. van Hoegee te Aarlanderveen 7 u.
ds. Oost te Leiderdorp. Geref. Kerk te
9.30 u. drs. W. Bakker te Amstelveen
7 u. ds. W. Oost Herv. pred. te Lei
derdorp. R.K. Kerk (zat. 7 u.) 7.45, 9 e
en 10.45 u.
Zoeterwoude Herv. Gem. 10 u. ds.
S. L. Schoch. R.K. St. Janskerk Zuld-
buurtseweg (zat. 7.30 u.) 7.30, 10 en 11
uur. R.K Christus Dlenaarkerk (zat.
7 u.) 8.30, 10. 11.30 en 6 u. R.K. Kerk
Meerburg (zat. 7 u.) 8.45, 10.30. 12 en
Zwammerdam Herv. Gem. 10 u.
ds. D. Goudzwaard Heilig Avondmaal.
on u. ds. D. Goudzwaard Hellié
ïdmaal en Dankzegging. Gerer.
c 9.30 u. en 6.30 u ds. D Krone-
meyer te Lelden Rem. Geref Gem.
geen dienst. R.K. Kerk (zat. 7 u.) 8. 10.
1180 en 680 uur.
