Suikerzoete
Cabaret:
nazisme als
couleur
locale
edegenereerden
ilm met pakket
warte grappen
Kant en klare
kunsthars rulpasta
amilietrots zal
verwinnen
feer dan
;enoeg
)loot
ujdag
16 JUNI 1972
(Van onze correspondent)
LONDEN De Londense
filmcritici staan op het ogen
blik op hun hoofd van waarde
ring voor een recente uit de
Verenigde Staten geïmporteer
de film die „Cabaret" heet en
waarin de hoofdrol wordt ver
vuld door Liza Minelli, de doch
ter van Judy Galand. Men
roept al opgewonden uit dat
opnieuw „a star is born" en
vergelijkt Liza met haar moe
der en met Barbra Streisand.
Nu is Liza evenmin direct eer
schoonheid en ze zingt wel wat
schreeuwerig, maar dat ze
„het" heeft is iets dat niemand
zal kunnen betwisten.
Door
Rudolph Bakker
„Cabaret" is geïnspireerd op
een reeks korte verhalen van
de tegen de zeventig lopende En
gelse schrijver Christopher Is-
herwood, een van die makers
van het soort fijnproevers li
teratuur, waarvan onze eigen
W. F. Hermans vindt dat ze uit
de verte op suikergoed of fon
dant lijkt, maar van dichtbij
gekleurd kaarsvet blijkt te zijn.
Zelden heeft iemand met zo
weinig zo goed geschoten als Is-
herwood. Z'n bundeltje „Good-
by to Berlin" werd eerst ver
filmd tot „I am a camera,"
daarna tot een musical onder
de titel „Cabaret" gemaakt en
nu is van de musical een film
gemaakt en die heet ook „Ca
baret".
Klassiek
De hoofdpersoon in de mees
te verhalen in „Cabaret" is Sal
ly Bowles, die de Britten al als
een klassieke figuur in hun li
teratuur zijn gaan beschouwen.
Sally is een van die uit niet
onbemiddelde families weggelo
pen woelwaters die in vreemde
steden onbeschreven Jongeman-
nenzielen in verwarring bren
gen, om dan weer aan de hori
zon te verdwijnen met achter
lating van liters liefdesverdriet.
Sally Bowles speelt de hoer
en ze zingt in een cabaret en in
de film brengt ze de jeugdige
en kennelijk wel erg onbeschre
ven Christopher het hoofd op
hol, hoewel dat in het boek al
lerminst gebeurt en Christopher
in de film anders heet.
„Cabaret" is een musical, dat
wil zeggen een film waarin de
hoofdrolspeler op de meest on
berekenbare momenten in ge
zang uitbarst, maar het is daar
bij een moderne musical en
daarin gebeurt het minder en
dan alleen op het toneel. Dat is
de zogenaamde „Kitkat-club"
in een Berlijn van de Jaren
dertig, waarvan de filmbezoeker
overigens niets wezenlijks te zien
krijgt. Deze Kitkat-scenes zijn
verreweg de meest geslaagde
van „Cabaret", niet in het minst
door de bijdragen van Joel
Grey, die voor zijn optreden
in dezelfde rol op Broadway
in '67 een onderscheiding ont
ving.
Grey is ook de enige in de
film die iets weet over te bren-
Liza Minelli
gen van wat Berlijn in de da
gen van het opkomende nazis
me geweest moet zijn. De arme
Liza is en blijft onvermijdelijk
te direct uit Amerika geïmpor
teerd en tenslotte spreekt en
zingt iedereen Engels, wat niet
meteen bijdraagt tot het op
wekken van de gewenste at
mosfeer.
Die dosering aan nazistische
gruweldaden is nogal willekeu
rig en er is dan ook geen spra
ke van dat in „Cabaret" iets
overkomt van wat er werkelijk
in die dagen aan de hand was.
De aankondigingen voor de
film hier spreken over een
„verrukkelijk decadente erva
ring" en dan blijkt dat de na
zi-praktijken in ons tijdsge
wricht al teruggebracht kun
nen worden tot een „couleur
locale", waarmee men naar
wens het decor opverft.
Couleur locale
In feite is "Cabaret" een vre
selijk Engelse film en zo blijkt
Isherwoods invloed ondanks de
malle ingrepen van de script
writers niet uit te roeien. Brit
ten schrijven niet zelden het
indringendst over continentale
toestanden, maar sommigen
komen zelf uit het betoog te
voorschijn als een soort sexlo-
ze Old Shatterhands die alles
begrijpen en zien aankomen,
het goede helpen waar ze kun
nen. in ellendige complicaties
verzeild kunnen raken maar de
zekerheid hebben dat alles toch
weer veilig voor de eigen open
haard afloopt.
Zo'n rol speelt Isherwood in
zijn eigen verhalen wel een
beetje, en onvermijdelijk krijgt
ook de tegenspeler van Liza
Minelli. de good-looking Mi
chael York van deze molen een
tik beet. Aanvankelijk schijnt
hij geheel zonder sex, maar
laat zich dan door Liza verlei
den en tenslotte kan hij ook
van haar vriend een kort mo
ment niet afblijven. Een cu
rieuze bijzonderheid aan Mi
chael York is dat hij zo'n vre
selijk Duits gezicht heeft dat ik
zelf aanvankelijk de kluts kwijt
raakte over wie het nu eigen
lijk ging.
Een nieuwkomer in de film is
de beeldschone Marisa Beren-
son, kleindochter van Elsa
Schiaparelli, fotomodel van be
roep. Ze trad zwijgend en kort
in Visconti's „Dood in Venetië"
op als de vrouw van Dirk Bo-
garde. Ook Helmut Griem
inderdaad wel een Duitser
die in "Cabaret" paradeert,
trad in een film van Visconti
op: "The damned", over de on
dergang in decadentie van een
Duitse industriële familie in de
Nazi-tijd.
En over Visconti gesproken:
dan blijkt wie de ware meester
is: Cabaret's regisseur Bob
Fosse (van "Sweet charity") of
Visconti, als het er om gaat bij
benadering uit te beelden hoe
Duitsland onder het opkomend
nazisme was. Want van Viscon
ti's wat dik aangezette drama
tiek in 'The damned" heeft
"Cabaret" beslist te weinig.
Toch wel een film om ooit
heen te gaan, al weet Bob Fos
se soms ook niet meer hoe het
verder moet. En dan maar weer
wat lekker decadents gezongen.
il: De Gedegenereerden. Re-
Gian Luigi Polidoro. Voor-
rollen: Graziella Grana-
ïtffany en Ügo Tognazi. Thea-
Btudio.
i moet Je aan met een film
JDe Gedegenereerden (The De-
56) Wat moet Je aan met
lange, maar vaak indringende
ikt over het opgeblazen Ro
le tijdperk van keizer Nero?
tu de beelden natuurlijk met
i walging voor kennisgeving
ADVERTENTIE
mHaag 15 juni 1972:
w maakt kuitenflikker
op Korte Poten.
I uitvinder van de dro-
(ocologne krijgt steeds
1 navolgsters. In deze
twoele zomerse dagen
Icte n keurige dame
tond de vijftig, fris en
ter een kuitenflikker op
rakke Korte Poten.
mt ze zei, omdat ze voor
een groene bus Deo-
!M Extra Dry had ge
it. Puur enthousiasme
voor de nieuwe droge
orant van 4711, die je
lelijk droog en fris
lt.
I.B, voor een grote bus
lt n 6.50)
kunnen aannemen en van Je kun
nen afzetten, maar zo gemakkelijk
kom Je er toch niet af na zo'n twee
uur aanschouwde verloedering. De
Gedegenereerden handelt name
lijk over mensen en het begrip
gedegenereerde betekent letter
lijk: „ontaard, iemand die erfelijk
belast is met slechte eigenschap
pen". Moet Je de beelden dan pro
jecteren op de smakkende con
sumptie-maatschappij van te
genwoordig? Hoewel al die be
poederde Jongens soms zo uit een
Asterixstrip weggelopen zouden
kunnen zijn, ontkom je even vaak
toch niet aan die gedachte als de
film langs Je trekt. In de eenzame
duisteris besluipt je meermalen
een gevoel van angstige her
kenning, een gevoel van identifi
catie met de naïef-eerlijke hoofd
persoon Encolpoius die steeds meer
verloedert in de verrotte wereld
waarin hij leeft. Een wereld vol
zuip- en vreetpartijen, hoererij en
sodomie, waarin Encolpius al zijn
zekerheden verliest en waarin ten-
gend voelbare onheil zijn enig tast
bare houvast verdelgt. Encolpius,
(Don Backy) blijft alleen achter.
Samen met een paar onbekende
frisse vissers, op een strand ver
weg van de besmeurde samenle
ving.
Symbool van een nieuw begin?
Regisseur Poldori heeft hem in ie-
zand geplant: „schoongespoeld" na
een schipbreuk. Eindelijk los ook
van zijn liefde voor de travestiet
lang vergeefs heeft lopen vechten.
Encolpius heeft zich zelfs laten
ranselen om dat tegennatuurlijke
uit te laten bannen. Zonder resul
taat: er blijkt een catastrofe voor
nodig om de mens los te rukken
uit zijn oude omgeving. Om hem
in staat te stellen opnieuw te be
ginnen, met een schone led.
De film heeft meer herkennings
punten. In het kleine plaatsje waar
de vluchtende Encolpius, zijn
vriend Asecyltus en de onderweg
opgepikte „slavin" GitQn terecht
kernen (ze hebben het voortdu
rend aan de stok met soldaten om
dat ze geen geldige papieren heb
ben in een tijd dat er steeds meer
aanslagen op het leven van Nero
worden beraamd lopen ze een
filosoof tegen het lijf. Nou Ja, fi
losoof. Het was in die tijd ken
nelijk zo gesteld: als je arm was,
maar géén slaaf en je wilde geen
handenarbeid verrichten dan gaf je
je uit voor filosoof of dichter. Dan
kraamde Je af en toe wat onzin
uit en je was de verachte, maai
getolereerde intelectueel, die pro
beerde op kosten van de rijke ge
meenschap probperde te leven, in
...I
afwachting van beter dagen 'ook
een boodschap?). Maar goed, die
filosoof belooft hen tot erfgenaam
te maken van zijn verwachte rijk-
dommen als ze bereid zijn na
zijn dood zijn lijk te op te eten.
(Een „goede" gewoonte die dagen:
ook in Fellini's Satyricon is dat
thema terug te vinden). Om de er
felijke belasting uit de beelden? Wie
weet. Er blijven meer vragen na
de in twee uur verpakte Italiaan
se visie op degeneratie bijvoorbeeld
over de schatrijke Trimalchius, die
zich er op beroemt zich uit sla-
venpositie te hebben opgewerkt en
eenmaal aan de „top" dus be
horend tot de establishment zijn
slaven „zwijnen" noemt, maar zelf
als een varken leeftDe vraat
zuchtige kerel blijkt een practical
joker die om de verveling te ver
drijven tijdens aangerichte orgies 't
orgi(e) hele zwarte grappen. Zo
gaat hij zich na elke scliranspar-
De rijke Trimalchius in zijn
dagelijksester 1 scène aan het
eind van een orgie. Onderdeel van
zijn pakket zwarte grappen.
tij „dood" in een liederlijke sterf
scène: het naderende onheil wordt
uitgebeeld door de ogen van En-
colpus en zijn vrienden. Van wie
tenslotte Ascyltos wordt gekrui
sigd en Giton en de filosoof Emol-
pius tijdens een plezierreisje op
zee verdrinken. Encolpius zelf is
dan inmiddels al herhaaldelijk im
potent gebleken en blijft eenzaam
achter. Eenzelfde besluit als in Fel
lini's Satyricon waarmee de Ge
degenereerden opmerkelijk veel
gemeen heeft. Het eten van het
lijk is al gememoreerd, de schijn-
begravenis kan er nog aan worden
toegevoegd. En aan het einde van
De Gedegenereerden zoemen stem
men bijna treiterend „Satyricon,
Satyricon". Wat moet Je daar nou
mee aan?
PAUL DE TOMBE
ADVERTENTIE
OOE-HET-ZELVERS ATTENTIE!
Wat slecht te repareren lijkt
lukt met PORION, de in Zwitserland
ontwikkelde universele kunsthars
VUL/STOP/PLAMUUR-MASSA.
Gebruiksgereed, geen verlies van
resten, onbeperkt houdbaar. On
misbaar bij elk karwei. Hecht op al
les; op hout, steen, beton, metaal,
tegels, glas, noem maar op, en zowel
op droge als vochtige ondergrond.
Onschadelijkvoorde handen. Krimpt
niet, zet niet uit, scheurt niet.
1 kg ƒ8.55, 2 kg 15.30, 5 kg 29.95
fkl: De geweldenaars. Regie:
•I Newman. Voornaamste rol-
Paul Newman, Henry Fonda,
ael Sarrazin. Theater Lido.
tol Newman heeft toen hij "De
geweldenaars" maakte twee din
gen voor ogen gehad; president Ri
chard Nixon en zijn Jeugddroom
over de stoere sympathieke pio
niers die Amerika hebben gemaakt.
De hoofdfiguren in de film vader
Henry (Henry Fonda) en zoon
Hank (Paul Newman) hebben de
keiharde alles verwoestende men
taliteit die ook de Nixon-politiek
kenmerkt maar van de andere
kant heeft Newman op boeiende
wijze iets laten zien van het harde.
gevaarlijke leven dat sommige
mannen en vrouwen dit keer geen
cowboys maar houthakkers, moeten
leven om te zorgen dat de rest
van de wereld comfortabel kan
wonen en werken. Daarbij krijgen
ook de vakbonden, die dat is nu
zo langzamerhand wel bekend vaak
misdadig zijn opgetreden, een
veeg uit de pan.
Voor de filmkijker die geamu
seerd wil worden heeft Newman
gezorgd voor enkele spectaculaire
staaltjes uit het houthakkersbe
st aan. Dat zijn dan ook eigenlijk de
beste scènes want of Newman met
zijn Geweldenaars iets wilde vertel
len, kritiseren of ophemelen is niet
helemaal duidelijk geworden.
De familie Stamper, want daar
draait het in deze film om, gaat te
gen het advies van de vakbonden in
door met het kappen van bomen. De
uitgeroepen staking trekken zij
zich niet aan. Dat hoeft ook niet
want de familiebedrijven vallen
niet onder de bevoegdheid van de
vakbonden. Dat er op andere ma
nieren wordt geprobeerd het werk
van Stamper in de soep te draaien
is natuurlijk duidelijk. En alsof 't
oliché een ongeluk komt nooit alleen
daar geboren is, komt bij deze toe
stand de half--broer van Hank en
zijn broer Jody opdagen. Deze half
broer Leeland heeft, denkt hij, een
appeltje met Hank te schillen. HfJ
wacht nadat zij alleen zijn overge-
hun blootje.
De film die deze week in de
Haarlemmerstraat draait, heeft
als voordeel dat de belofte, die de
titel draagt, inderdaad wordt
waargemaakt.
Het bloot is nog veel massaler
aanwezig dan het blond. Al deze
"nackedei". zoals een telkens te
rugkerend liedje het noemt, valt
te zien op het Duits eiland Sylt,
waar men legaal in zijn niksie kan
rondhobbelen. Want legaal moet
het allemaal wel blijven. Legaal en
vooral ook niet schokkend. Keurig,
gezellig bloot. Als er nog een lijn
is, die al het geëtaleerde vlees moet
verbinden, is dat een verhaaltje
over een rijke, oudere snoeper, die
naar Sylt trekt in de verwachting
daar een complete lusthof aan te
treffen. Niets blijkt echter minder
waai-: sex is alleen weggelegd voor
wie Jong is. De oudere man is niet
"fris" genoeg. Toch is het af en
toe wel aardig om te zien hoe hij
moeizaam voortstumperd op de
jacht naar bedgenotes.
Ook wel grappig is soms het ver
haaltje over een onhandige, boe
kenwurm. die door enige vertegen
woordigers van de fraaiere sexe
wordt opgevoerd tot swingende
blootloper en vrijer.
Overigens valt het in dit soort
films altijd weer op hoe wezenlijk
ongeïnteresseerd er door iedereen
wordt gewerkt. "Het gaat om het
bloot, een grap ertussen door is
ook wel eens aardig, maar verder
geen gezeur over intriges, spelpres-
taties of wat voor zaken dan ook
die het product nog van enig ni-
Goede films
ergens anders
L'Annee dernière Marienbad
(Resnais). Amsterdam The Movies.
Blozende Charlie (SJöman),
(Rotterdam) 't Venster.
A Clockwork Orange (Kubrick),
Amsterdam Nöggerath, Den Haag
Passage, Rotterdam Thalia,
Utrecht Vreeburg.
The Concert for Bangladesh,
Amsterdam Calypso, Den Haag
Asta. Rotterdam Cinerama.
Cul de Sac (Polanski)Den
Haag De Uitkijk.
Decamerone (Pasolini)Den
Haag Camera.
Le Genou de Claire (Rohmer%
Amsterdam De Uitkijk.
The Graduate (Nichols) Rotter
dam Studio 62.
Jules et Jim (Truffaut), Am
sterdam The Movies.
The Last Picture Show (Bogda-
novisch), Amsterdam Leidseplein-
theater, Den Haag Bijou.
Mash (Altman)Amsterdam
Rialto, Utrecht Camera.
Rosemary's Baby (Polanski),
Amsterdam Victoria.
Trash (Morrisey), Amsterdam
Clnetol. Den Haag Kriterion.
NACHT VOORSTELLINGEN!
Alice's Restaurant (Penn), Rot
terdam 't Venster.
Drive he said (Nicholson) Rot
terdam Centraal.
The Good, the bad and the
ugly 'Leone) Amsterdam Nögge
rath. Utrecht Vreeburg.
The Honeymoon Killers (Kasb-
le), Den Haag Kriterion.
Performance (Roeg en Carmell)
Amsterdam Leidseplein Theater.
Sacco en Vanzetti (Montaldo)
Amsterdam City.
Viridiana (Bunuel), Amsterdam
The Movies,
Films in de nacht
Titel: Adieu 1'AmL Regie: Jean
Herman. Hoofdrolspelers: Alain
Delon, Charles Bronson. Theater:
Camera. Tijd: vrij. en za. 23.30
De laatste tijd wordt nauwelijks
iets vernomen van Alain Delons
connecties met de Franse onder
wereld. Destijds, toen Adieu l'ami
werd gemaakt was dat een bron
van grote sensatie in de Franse
persorganen. Of Delon nu wel of
niet film- en privé werkelijkheid
door elkaar heeft gehaald doet er
eigenlijk niet zo veel toe. Een feit
ls dat hij wat uiterlijk en optre
den de verpersoonlijking is van de
misdadiger waarop de Franse film
zich na afloop van het Lino Ven
tura- Riffi-tijdperk heeft gewor
pen. Een beetje regisseur weet
met zo'n man een goede thriller te
maken. Dat is Adieu l'ami dan
ook, al komt Herman niet zo ver
als Le Samoerai.
Titel: The Wild Angels. Voor
naamste rollen: Pter Fonda, Nan
cy Sinatra. Theater: Rex. Tijdi
vrij. en za. 23.30 uur.
Het kan niet anders of de een
of andere slimmerd moest de twee
beroemde kinderen van beroemde
vaders eens een keer bij elkaar
brengen in een film. Die gaat dan
ook over de verworden Jeugd.
Nancy en Peter doen lustig mee
aan allerlei verwoestingen met
soms een sprietje tederheid. Alle
maal lekker commercieel dat weL
Blijvers
LUXOR Klute gaat zijn der
de week voltooien. Jane Fonda in
een schitterende vertoning van
een liefde-haatvorhouding tussen
een callgirl en een politieman. Als
derde in de eeuwige driehoeks een
onbekende sexmaniak. Pakula's
film heeft meer dan middelmatige
pretenties en dat komt er uit ook.-
TRIANON The French Con
nection naar het echte verhaal
over heroïnesmokkel in de VS
biedt een tweetal perspectieven. In
de eerste plaats dat van een nor
male thriller. In de tweede plaata
documentair materiaal psycholo
gisch verwerkt. In beide opzichten
ls de film niet helemaal geslaagd,
maar blijft de moeite waard.
Terug
bleven na de rampen die de fami
lie hebben getroffen, nog op het
"stuk gaan" van Hank. Maar om
dat Leeland tegelijk een Stamper is
kan hij de verleiding niet weer
staan samen met zijn broer de an
dere een lesje te geven. Het lukt,
de stoerheid, en familietrots over
wint, maar ten koste van wat....
HENRIETTE v. d. HOEVEN
CAMERA Niet alleen de mu
sical My Fair Lady is klaarge
maakt voor een nieuwe triomf
tocht. De film is er al mee bezig.
Gegeven en uitwerking mogen
bekend worden verondersteld dat
het geheel geen nadere toelichting
behoeft.
Kindermiddag
veau zouden kunnen voorzien",
schijnt onvermijdelijk het parool
te zijn. Het resultaat is er dan
ook wel naar: een volledig chao
tisch verhaal, meisjes die nog min
der overtuigend "strandpretje"
kunnen spelen dan het doorsnee
Coca Cola-reclamemeisje.
Maar, zoals gezegd, bloot is er
genoeg te zien Meer dan genoeg.
BERT VAN DOMMELEN.
CAMERA Niks dan goeds van
de oude Dik Trom. Bij herlezing
blijkt het echt wel een naar ke
reltje te zijn geweest waaraan
Joh. C. Kieviets Stastoksgeeet
vorm gaf. Maar Ja voor kinderen
worden alle boehs en bahs van de
ze maatschappij in het Trom-ge
geven krachtig vertolkt. Later ver
vagen die een beetje en moet ook
Trom water bij de wijn doen. Het
theater aan de Hogewoerd brengt
zaterdag en woensdag om 14.30 en
zo. om 14.30 en 16.15 uur duidelijk
omschreven Jeugdamusement,
