Defensie
scherp
onder vuur
m
Juristen praten
over zichzelf
ZEEKRIJGSRAAD BEHANDELT ZINLOZE MOORD
COLLEGEGELD WEL OMHOOG
\\rmM
J y:
op een
GAZELLE
fiets beleef
je iets
Stuyt: sluikhandel
drugs met Zweden
aan banden leggen
DONDERDAG 15 JUNI 1972
DEN HAAG Van links en van rechts wordt het ministe
rie van Defensie onder parlementair vuur genomen. De „mid
denstander" Jac. H. de Jong (Democratische Middenpartij)
wil staatssecretaris A. van Es en de PvdA-er mr. A. Stemerdink
wil minister H. J. de Koster nog deze maand tijdens een inter
pellatie in de Tweede Kamer aan de tand voelen.
Stemerdink wil vragen stellen over meningsverschillen in
de militaire top van de Nederlandse krijgsmacht en over de
overplaatsing van de AR-gezinde luitenant-kolonel H. Volten
van het ministerie van Defensie naar een legeronderdeel in
Amersfoort.
De PvdA-er is niet tevreden over
de mededeling die minister De Kos
ter gistermorgen in een overleg met
de vaste Kamercommissie voor de
fensie heeft gedaan.
Na afloop van het
communiqué meegedeeld,
overplaatsing van de heer Volten
"geheel past in het carrièrebeleid".
Ook zou Volten "volledig begrip"
hebben voor de overplaatsing.
ie parlementaire oppositie
echter verband tussen de
i het bekend worden
van afwijkende opvattingen van ge
neraal F. E. Meynderts, comman
dant van het Eerste Legerkorps. De
generaal heeft zijn reactie op da
voorstellen van de commissie-Van
Rijckevorsel ook naar minister-pre
sident Biesheuvel gestuurd. Het
communiqué merkt hierover op, dat
dit "niet gebruikelijk is".
Niet noodzakelijk
Generaal Meynderts heeft laten
weten, dat aanleg van 't grote oefen
terrein bij Ter Apel zoals de com
missie heeft aanbevolen niet erg
noodzakelijk is. De kosten van dit
oefenterrein bedragen naar schat
ting een halfmiljard gulden. Minis
ter De Koster heeft de Kamercom
missie laten weten, dat hij "te eni
ger tijd" (een precies tijdstip wilde
hij niet noemen) de memorie van
antwoord op het voorlopige stand
punt van de verschillende Kamer
fracties over de Nota militaire
oefenterreinen zal sturen. In poli
tieke kringen leidt men hieruit af,
dat de minister van plan is vast te
houden aan het plan-Ter Apel.
Over de opvolging van de Starfigh-
ter als gevechtsvliegtuig van de Ko
ninklijke Luchtmacht heeft minister
de Koster meegedeeld, dat in de eer
ste helft van volgend Jaar een keuze
gemaakt moet worden uit de nog in
ontwikkeling zijnde COBRA van de
firma Northrop, en de al operatione
le Mirage F1 van de Franse fir
ma Dassault of de door SAAB ge
construeerde Zweedse Viggen.
'Alle firma's bieden de Neder
landse industrie interessante samen
werkingsmogelijkheden", heeft de mi
nister de Kamerleden verteld.
De minister zette zich af tegen het
standpunt van de parlementaire op
positie, dat vervanging van de Star-
fighter niet nodig zou zijn. Het was
voor hem vast komen te staan, dat
de voor Nederland in NAVO-ver-
band weggelegde luchtmachttaak,
niet door andere NAVO-landen zal
worden overgenomen, zei hij.
Het in zijn eentje opererende Ka
merlid Jac. de Jong heeft aangekon
digd staatssecretaris Van Es te wil
len interpelleren over diens perso
neelsbeleid inzake verzetsmilitairen.
In de persoonsregistratie zouden,
volgens De Jong, belangrijke gege
vens over deze militairen uit de oor
logsjaren zijn weggelaten.
DE REISDUIF
LEIDEN Met 157 duiven nam
„De Reisduif" deel aan een vlucht
vanuit Orleans. De uitslag luidt: 1—
3 P. Kooyman, 2. A. Singeling, 4. W.
v. d. Nieuwendijk, 5—7—8—9 W. v.
Oosten, 6. T. v. Duuren, 10. P. Moo-
DEN HAAG De krijgsraad
hoeft in vredestijd niet te wor
den gehandhaafd. Dat bleek de
mening van de meerderheid van
de Tweede Kamer te zijn, toen
gisteren daar de nota over een
nieuw militair strafprocesrecht
werd behandeld.
PvdA en D'66 gingen het
verst. Zij willen de militaire
rechters geheel afschaffen en de
rechtspraak over militaireu
overhevelen naar de gewone
rechter. Mr. Stemerdink (PvdA)
diende hierover een amende
ment in, dat waarschijnlijk ech
ter de meerderheid niet zal ha
len.
De regeringsfracties hadden
namelijk een andere oplossing
bij de hand. KVP, ARP en OHL
willen enerzijds de gespecial1-
seerde militaire rechter behou
den, maar hem anderzijds in
passen in een gewoon rechts
college. Een krijgsraad-nieuwe
stijl, gespecialiseerd als tot nu
toe, zou dan kunnen optreden
als militaire strafkamer van een
gewone rechtbank. Het Militair
Gerechtshof zou op dezelfde
wijze worden in gepast.
Namens de WD kondigde mr.
Koning een amendement aaa.
dat uitgaat van de opvatting,
dat in vredestijd de militaire
rechter voor de rechtspleging
niet de voorkeur verdient. Vol
gens de liberale fractie zouden
bij de gewone arrondissements
rechtbanken speciale kamers in
het leven moeten worden geroe
pen ter berechting van straf
bare feiten waarbij militairen
zijn betrokken. De vervolging is
in handen van de officier van
Justitie. De militaire comman
danten kunnen eventueel bij de
opsporing de bevoegdheden van
hulp-officier van Justitie krij-
SOEST DIJK Ruim 650 be
jaarden uit Den Haag, Leiden,
Vlaardingen, DordrechtHendrik
Ido Ambacht, Ridderkerk, Hoe
ven en Maasland hebben gister
middag in de tuin van het paleis
Soestdijk voor koningin Juliana
gedefileerd (foto boven).
Ze waren met zestien bussen
naar Soestdijk gekomen. Iedere
bus stopte voor de trap van het
bordes. De koningin (links) sprak
met deputaties uit de acht ge
meentes.
De vorstin kreeg ondermeer
bloemen, poppen in klederdracht,
antiek kuipersgereedschap en
een Indonesische spekkoek. Een
gecombineerd koor van bejaar
den uit Dordrecht en Hendrik
Prinses Margriet brengt op dit
ogenblik haar vakantie door op
Schiermonnikoog (onder). Zij
blijkt een geduldig „paard voor
de wagen" te zijn. Links achter
in de kar prins Constantijn, links
voor prins Maurits.
ADVERTENTIE
'Deze aktie geldt voor Gazelle/Juncker!
Locomotief/Simplex fietsen! Berini bromfietsen.
DOE MEE AAN DE BETOVERENDE
FILMTRIP DOOR AFRIKA
12 Nederlanders worden straks uitverkoren
om deelnemer te worden aan een onvergetelijke
16-daagse foto-film-safari.
HET GAZELLE OP SAFA1U
Haal een deelnemers-kaart bij uw fietsen
leverancier, Direkt doen!
Morgen en zaterdag gaat de Neder
landse Juristnvereniging in Utrecht
over de juridische opleiding verga
deren. Drie preaadviseure zijn Juris
ten: prof. A. Heijder, (hoogleraar
strafrecht in Amsterdsm), prof. T.
Koopmans (hoogleraar staatsrecht
in Lelden) en P. Neleman vroeger
wetenschappelijk medewerker in
Leiden; nu werkzaam op het depar-
merrt van Justitie, afdeling wetge
ving). Een nieuwigheid je is dat de
vierde pre-adviseur geen jurist is,
maar een psycholoog: dr. H. F. M.
Cr om bag.
Nu is dit ook weer niet zo*n waag
stuk. want dr. Crombag staat aan
het hoofd van het Leidse bureau
voor onderzoek onderwijs (BOVO)
dat zich de afgelopen Jaren inten
sief heeft bezig gehouden met de
Juridische opleiding. Dit bureau
heeft de basis gelegd voor een
nieuw element in die opleiding met
de introductie van het practicum
methoden en technieken. In zijn
pre-advies trekt Crombag zich dan
ook volledig terug op het bastillon:
vakmanschap is meesterschap.
Door onze
juridische medewerkster
Er komen steeds meer studenten
aan bij de Juridische faculteiten.
Sinds 1966 is dit aantal met bijna
100 procent gestegen. Maar er be
staan nog geen systematische gege
vens over de vraag waar al die
meesters in de rechten blijven. Om
dat juristen verdwijnen in het be
drijfsleven. In bestuursfuncties, op
departementen en eigenlijk overal
weer opduiken, wordt rechten stu-
DEN HAAG De sluikhandel in
verdovende middelen (amfetaminen)
met Zweden wil de regering aan
handen leggen. Minister Stuyt
(Volksgezondheid) heeft gisteren
maatregelen aangekondigd, die het
de douane mogelijk moeten maken
by grensverkeer van amfetaminen
en dergelijke stoffen strengere con
troles uit te oefenen. Daartoe zal een
vergunningstelsel worden ontworpen.
Stuyts Justitiecollega Van Agt
kondigde gisteren aan, dat het „soe
pele beleid" van de justitie bij over
tredingen van de opiumwet in Ne
derland zelf vooralsnog wordt ge
handhaafd.
Minister Stuyt deelde verder mee.
dat de regering nog voor het einde
van de maand aan de hand van het
op 6 maart van dit Jaar gepubli
ceerde drug-rapport van de commis
sie-Baan haar opvattingen over het
gebruik van verdovende middelen
bekend zal maken.
In het najaar wil de Tweede Ka
mer over het drug-beleid in Neder
land een groot debat houden. Op
verzoek van de regering is, zo deelde
minister Stuyt mee, het Europese
overleg inzake verdovende middelen
(het zogenaamde Pompidou-over-
Leg) dat deze maand in Rome zou
worden gehouden, verschoven naar
oktober.
DEN HAAG Het ziet ernaar uit
dat minister De Brauw (Weten
schapsbeleid) het voorstel om de
collegegelden tot f 1000 op te trekken
op dinsdag 27 juni wel door de
Tweede Kamer zal kunnen loodsen.
Hij zal dan wel enige concessies moe
ten doen aan de regeringspartijen,
die het voorstel in principe steunen,
maar op een aantal punten wijzi
gingen willen zien. De oppositie
spreekt zich wel uit tegen het wets
ontwerp. Bovendien heeft zij bezwa
ren tegen de late indiening ervan.
Uit het gisteren ingediend voorlopig
verslag blijkt dat vele Kamerleacn
van diverse fracties alsnog aandrin
gen op wijziging van:
de regeling van "de moeilijke ge
vallen". zoals student-assistenten en
student-ambtenaren, die volgens het
wetsontwerp ook het verhoogde col
legegeld moeten gaan betalen;
het besluit, dat ouderejaars, die
volgens het oude systeem na vier
jaar geen coliege-geld meer hoefden
te betalen, nu opeens weer wel moe
ten betalen;
de verplichting f 1000.- ineens te
betalen. Van verschillende kanten
wordt op de mogelijkheid van ge
spreide betaling aangedrongen;
de regeling, dat "zaterdag"- en
•'avond-studenten" f 125,- per jaar
per college uur moeten gaan betalen.
De mogelijkheden zijn bij de ver
schillende universiteiten zo verschil
lend, dat op een uniforme regeling
wordt aangedrongen. DS'70 wil niet
verder gaan dan hoogstens f 375,-
per jaar, bij de confessionele par
tijen kan f500,- ook nog door de
beugel.
Met de voorgestelde numerus fixus,
de volgens een ander wetsontwerp
van minister De Brauw noodzakelijke
(tijdelijke) beperking van het aan
tal studenten, is geen van de fracties
gelukkig. Toch zal ook dit wetsont
werp worden aangenomen omdat
vrijwel iedereen overtuigd lijkt van
de noodzaak van wat de WD noemt
"een uiterst middel". De regerings-
Oegstgeester-
weg weer open
LEIDEN/OEGSTGEEST D
verkeersdruk op de Rijnsburgerweg
ls met ingang van vanmorgen afge
nomen doordat de Oegstgeesterweg
tussen Warmonderweg en Willem de
Zwijgerlaan weer gebruikt kan
den.
Het wegdek is geasfalteerd,
aansluiting op de in reconstructie
zijnde Warmonderweg is nog provi
sorisch, maar het verkeer kan deze
ader weer gebruiken. Het scheelt in
de wijk bij de Leidsche Hout.
het de Rijnsburgerweg ontwijkende
verkeer voor gevaarlijke situaties
zorgde.
Experiment met dader als razend proefkonijn
DEN HAAG Bloedig en zinloos
was die slachting wan korporaal-
barbier Cor Pijl aan boord van het
bevoorradingschip der Koninklijke
Marine Hr. Ms. „Poolster". Het was
'n schoolvoorbeeld van een patholo
gische roes gedemonstreerd door de
18-jarige telegrafist Nico V., die
op zondagavond 6 februari aan
boord van de Poolster zijn dolk sta
in het hart van een man met wie
hij nog nooit ruzie had gehad, die
hij eigenlijk nauwelijks kende: een
toevallig slachtoffer.
Door
Sybe Stamm
Vijftien familieleden van Cor Pijl,
die een vrouw en vier kinderen na
laat, woonden gisteren de zitting
bij van de permanente krijgsraad
Voor de zeemacht te Den Haag.
Zij werden bedolven onder een
urenlange stortvloed van Juridisch
to psychiatrisch gepraat. Het
®as een unieke zaak.
In zijn diensttijd die zondag tik
te telegrafist Nico een paar bericht
jes uit. Verder verbleef hij uren
lang in de kantine waar hij tien
tallen glazen bier verzwolg. De stil
le en verlegen Jongen was de voor
gaande dagen ook dronken geweest.
Nico's stuntwerk was beroemd.
In Den Helder klom hij eens
dronken in een mast. Op twintig m
ter hoogte sliep hij zijn roes uit.
Toen hij wakker werd schrok hij
zich bijna een ongeluk. Geen won
der: hij lijdt aan hoogtevrees.
In Gibraltar moest de Jonge te
legrafist met geweld worden tegen
gehouden toen hij onder drankin
vloed besloot om naar Afrika te
zwemmen. En steeds als hij later
weer bij zijn positieven kwam, bleek
Nico alles te zijn vergeten wat hij
in dronkenschap had uitgehaald.
In Saint Nazaire,
gebeurde het op 6 februari. Spier
naakt, slechts omgord door een
koppelriem met dolk, drong Nico
de kapsalon van barbier Pijl bin
nen. „Wat doe Je nou?", riep de
barbier verbaasd. Even later klonk
zijn stem weer, nu angstig. „Niet
doen!", riep hij. Toen was hij
dood.
Een werker uit de K alverstraat
was er getuige van dat Nico de kap
salon uitrende, terwijl Cor Pijl nog
een enkele stuiptrekking maakte. D
Kalverstraat heet de gang aan
boord van de Poolster waaraan alle
werkplaatsen zijn gevestigd. De ge
tuige, een korporaal-schoenmaker,
belde in paniek de officier van de
wacht en de ziekenboeg. Maar alle
hulp kwam te laat.
Met een lijk en een gevangene
aan boord stoomde de Poolster uit
St. Nazaire naar Den Helder On
derweg kwam de marinrecherche
per helikopter aan boord. Nico werd
ondervraagd. En Nico wist van niks
hij kon zioh zijn misdaad niet her
inneren.
voerd (met cognac) terwijl hij zat
vastgekoppeld aan een electronisch
apparaat waarmee zijn hersens wer
den „doorgemeten".
De eleotronische registratie van
Nico's hersenwerklng veranderde
nauwelijks onder drankinvloed, ver
telde gisteren kolonel-arts H. Ha
ving a aan de Zeekrijgsraad, maar
toen zijn bloed ongeveer 1,85 pro
mille alcohol bevatte kreeg het
menselijke proefkonijn een vre-
selijke aanval van razernij. Zes Inrichting
mannen in witte Jassen moesten
hem vasthouden om te voorkomen
dat hij de kostbare apparatuur zou
vernielen.
en toen hy de Straat van Gibral
tar wilde overzwemmen was hij
uit op zelfvernietiging.
Tijdens een uitvoerige ondervra
ging door de president zette de ma
rinepsychiater uiteen dat Nico tij
dens het plegen van zijn daad vol
ledig ontoerekenbaar is geweest.
Vóórdat hij begon te drinken was
hij alleen maar verminderd toere
kenbaar.
Frankrijk, p.
ari. Spier- Uoormeten
HIJ kon zich gisteren ook niets
herinneren van het experiment
wat sindsdien met hem is uitge
haald. Het was een uniek experi
ment, waarbij Nico is dronken ge-
Dit was dan een pathologische
roes geweest, vergelijkbaar met de
toestand waarin Nico verkeerde
toen hij zijn dolkmes hanteerde, zei
kolonel-arts Havinga.
Krijgsraadvoorzitter mr. R. Prins
wierp nog tegen dat Nico altijd zo
kalm placht te blijven in dron
kenschap, maar de kolonel-arts
legde uit dat Nico's stuntwerk wel
degelijk ook destructief gericht was
geweest. Toen Nico in de mast klom
Auditeur-fiscaal mr. Van Ee
zocht verdachtes verantwoordelijk
heid dan ook in het feit dat hij
was gaan drinken, hoewel hij uit
ervaring wist dat hij dan gevaarlij
ke dingen kon doen. In 'n uitput
tend jjiridisch betoog achtte de fis
caal ook Nico's opzet tot dodelijke
mishandeling bewezen.
De eis luidde: zes maanden ge
vangenisstraf met aftrek, voor
waardelijke ter beschikkingstelling
van de regering, met drie Jaar
proeftijd en bijzondere voorwaar
den. De voorwaarden waren: Nico
moet zich gedragen naar de aan
wijzingen van de dr. Meyersvereni-
ging; hij moet zich gedurende de
proeftijd laten behandelen door 'n
psychiater, hij moet zich laten op
nemen in een psychiatrische in
richting en hij dient zich te onder
werpen aan een esperal-implantatle
waardoor alcoholgebruik voor hem
onmogelijk wordt.
Nico's verdediger luitenant ter zee
J. C. Gmelich Meijllng bepleitte
ontslag van rechtsvervolging op
grond van ontoerekeningsvatbaar
heid bij de zeekrijgsraad heet
dit vrijspraak omdat Nico in zijn
pathologische alcoholroes geen en-
keel opzet kan hebben gehad. Hy
had ook geen enkel motief.
Ter bescherming van de maat-
sehappy dient de jongeman natuur
lijk wel te worden opgenomen en
behandeld. Aangezien hij nog in
dienst is kan dat tóch wel, zei lui
tenant Gmelich Meijling, die toe
zegde dat hij verdachte persoonlijk
naar het marinehospitaal te Over-
veen zou brengen. Nico wil zelf niet
anders.
Na een uur lang beraad wees de
zeekrijgsraad vonnis conform de
eis van de fiscaaL
deren wel eens beschouwd als een
soort algemene vorming op univer
sitair niveau. Toch wordt door de
meeste universiteiten de opleiding
nog sterk afgestemd op de typisch
juridische beroepen, zoals dat van
rechter, officier van Justitie of ad
vocaat.
Voor de oorlog ging nog de helft
van de afgestudeerde juristen in die
sector werken. In 1960 was dit 30
procent, een percentage dat sinds
dien steeds kleiner is geworden.
Voor Rotterdam is dit aanleiding
geweest de Juridische opleiding fun
damenteel te herzien. Sinds 1970
..draait" in Rotterdam een studie
programma dat sterk maatschap-
py-gericht is, Wil een student zyn
opleiding toch richten op een ty
pisch juridisch beroep, dan kan hy
dit doen door de traditionele vak
ken te kiezen. Maar het is ook mo
gelijk dat de helft van het studie
pakket uit wetenschappen zoals so
ciologie. psychologie en dergelijke
bestaat.
Deze Rotterdamse ommezwaai heeft
nogal wat deining veroorzaakt op
het Juridische front. Wie dit weet
verbaast zich misschien minder over
het feit, dat geen van de pre-advi
seurs uit Rotterdam komt. terwijl
Leiden zwaar vertegenwoordigd is.
Ook In de pre-advrezen zelf komt
het Rotterdamse experiment nauwe
lijks uit de verf en wordt het voor
namelijk in de voetnoten bestreden.
Mondjesmaat
Alle pre-adviseurs zyn het er over
eens. dat de sociale wetenschappen
meer aandacht moeten krijgen in
de juridische opleiding, maar het
blijft mondjesmaat. Koopmans er
kent dat veel juridisch werk een
„politiek" aspect heeft. Hij pleit er
voor de jurist tijdens zijn opleiding
hiervan bewust te maken. Verder
wil hij niet gaan omdat de richting
waarin dit beleid moet gaan en de
eventuele consequenties van de te
nemen beslissing te onbepaald zijn.
De taak van de Jurist is primair
..problem centered" (het probleem
staat centraal), stelt Koopmans.
„Wanneer hengelaars of voetballers
zich tot een jurist wanden omdat
zij een vereniging willen oprichten,
is het niet de rol van een Jurist om
hun erop te wijzen, dat zij beter
niet kunnen hengelen of voetballen
(er wordt al genoeg gemoraliseerd
in ons land) maar om hun hulp te
bieden bij het zoeken van een
reohtvorra by hun gezameniyke ac
tiviteit".
Mijn commentaar: akkoord, maar
juist dit „zoeken naar een rechts
vorm" heeft een beleidsmarge waar
maar al te graag over heen gehup
peld wordt. Het zijn Juristen die
„domweg" doorgaan met de archaï
sche stichtingsstructuur toe te pas
sen. een vorm die in een democrati
sche samenleving vaak tot proble
men leidt, die dan weer door Juris
ten mogen worden „opgelost". Be
vorderen Juristen het zoeken naar
werkbare alternatieven? Of promo
veren zij rustig op „de stichting"
zonder dat dit maatschappelijk as
pect zelfs maar aan de orde wordt
gesteld?
Er zijn vele terreinen aan te wij
zen, zoals de afwikkeling van ver-
keersschades. waar het Juridisch
model - het hoogst hachelijke vast
stellen van de mate van schuld -
een groot aantal nadelen heeft.
Zoeken hier de Juristen - ook als
zij werken voor verzekeringsmaat
schappijen - naar maatschappelijk
minder schadelijke oplossingen, of
zijn zij zo ..problem centered", dat
zij in de dossiers ten onder gaan?
Verleden
Over het algemeen zijn Juristen
geen maatscliappijbestormers. Dit is
ook begrijpelijk omdat het traditio
nele oriëntatiepunt voor de Jurist m
het verleden ligt. Zijn beslissing of
advies moet aansluiten bij de
rechtsontwikkeling, de bestaande
wetgeving en de bestaande recht
spraak. Wanneer het zou lukken Ju
risten op te lelden die één oog naar
het verleden en één oog naar de
toekomst richten, zou dit een sti
mulerend effect op de hele rechts
ontwikkeling kunnen hebben. Op
merkelijk is dat Crombag wel een
aantal werkterreinen van de Jurist
aanwijst maar Juist deze rechtsvor-
mende taak niet noemt. Recht la
niet, het wordt.
