pat is er met Black Power gebeurd?
Moord en doodslag in Georgie
Na de grote onlusten in de ne
gergetto's van Watts, Detroit,
Washington, die volgden op de
moord van dr. Martin Luther
King, en na de bloedige con
frontaties tussen de zwarte
panters en de politie, lijkt er
een windstille periode te zijn
aangebroken in de ontwikke
ling van de "Black Power"-be-
weging. Onze correspondent in
Washington, mr. H. L. Leffe-
laar, is hierover gaan praten
met dr. Herman A. Howard,
een 39-jarige neger die noch
militant, noch gematigd is.
maar die de ontwikkelingen
Dr. Howard is de zoon van een
arbeider in een staalfabriek in
Pittsburgh. Na zijn diensttijd
in het korps mariniers studeer
de hij op een abletiek-beurs
(een .systeem waarbij Ameri
kaanse universiteiten zich ver
zekeren van potentieeel goede
toprugbyspelers)Hij speciali
seerde zich in het onderwijs,
promoveerde, en is nu hoofd
van de onderwijsfacuHteit van
Federal City College in Wa
shington een door de fede
rale regering gesubsidieerde
hogere onderwijsinstelling waar
96 procent van de ingeschreve
nen zwart is.
Uit dr. Howards hierbij weer
gegeven opmerkingen is vooral
op te maken dat ook onder de
gematigde negers, dank zij de
revolutionaire activiteiten van
zulke groepen als de zwarte
panters, een nieuw politiek
zelfbewustzijn is ontstaan dat
nog maar enkele Jaren geleden
ondenkbaar zou zijn gewest, en
dat op zijn best en scherpst
tot uiting komt in de fascine
rende figuur van Angela Davis.
rki
ASHINGTON "Sinds de
3rd op dr. Martin Luther
ig heeft iedereen zich voort
end afgevraagd wie zijn
aats zou gaan innemen. Ik zie
or die vraag geen enkele re-
De blanken hebben blijk-
lar het gevoel dat er een zwar-
leider moet zijn. een soort
itionale woordvoerder voor de
!gers. Maar waarom eigenlijk?
ik zou vragen wie de blanke
der hebben we het dan
er Nixon? Ik zie geen enkele
inke leider, en ik zie geen en-
le reden waarom wij zo nodig
zwarte leider moeten heb-
)e kracht van de zwarte bevol-
ing ligt meer in het ontwikke
lt van leiderschap bij èen aan-
mensen, die er verschillende
losofieën op na kunnen hou-
WiJ willen geen zwarte
ensen die zodanig geprogram-
eerd zijn dat ze allemaal het-
lfde denken. Wij, negers, ver
tillen net zoals blanken onder-
ag ook van mening. We zijn
it stadium voorbij dat we een
rarte leidsman nodig hebben.
laten we wel wezen: dr. King
is in feite geen nationale lei-
r van de negers. Ik zou haast
ggen dat hij, toen hij werd
rmoord, op z'n retour was. De
igen van het passieve, niet-ge-
elddadige verzet dat hij voor-
and. waren al voorbij. Hij was
aogstens de leider van een be-
ialde groep, de ouderen mis-
hien, degenen die al een be-
OU economisch niveau hadden
- reikt.
C k zeg dit niet omdat ik een
in of meer bevoorrechte positie
w neem en niet tot de minder
Kleelde zwarte groepen behoor
baat hebben bij een nationa-
figuur. Want deze groepen
ibben een leider, niet één,
verschillende. Je hebt
ensen als dominee Ralph
lernathy (die nominaal
King opvolgde als voorzitter
eifl n de Southern Christian Lea-
rship Conference), en Jesse
ekson (die enige tijd geleden
actie "Operation Breadbas-
broodmand op touw
tte in Chicago).
"Dan Is er natuurlijk nog altijd
de NAACP (de nationale vereni
ging ter bevordering van de be
langen van de negers). Een
tweede categorie is wat Je de
"gestampte pot"mensen zou
kunnen noemen. Dat zijn zij die
proberen een soort zelfbewustzijn
te kweken bij de onderste lagen
van de zwarte bevolking en een
van de meest bekwame leiders
daarvan is (de dichter-auteur»
Leroi Jones, die inmidels een
Afrikaanse naam heeft aangeno
men die ik vergeten ben.
"En een derde groep is tenslotte
de "Black Caucus" (het zwarte
overleg), die bestaat uit zwarte
politici, voornamelijk uit het
huis van afgevaardigden. Zij
proberen het gevestigde maat
schappelijke apparaat van bin
nenuit te veranderen. Wat ik
hiermee zeggen wil is, dat er een
afsplitsing is gekomen van de
oude machtsstructuur, waarbij
de negerdominees meestal de be
langrijkste woordvoerders waren
van de zwarte bevolking. Hier in
Washington is dat nog steeds
het geval, daar zijn de predikers
nog steeds zeer invloedrijk^ voor
al waar het de verkiezingen be
treft.
"Waar het op neer komt, is dat
er groepen zijn die binnen de
gevestigde orde werken, en daar
naast zijn er kleinere groepen
die dat buiten het systeem doen
groepen waarvan de namen
en leiders nauwelijks bekend
zijn. Ik voel me zelf het meest
aangetrokken tot de black cua-
cus-groep, misschien vanwege
mijn leeftijd, ervaring, en posi
tie. Ik geloof dat we binnen het
bestaande machtssysteem moeten
werken. Misschien ben ik te oud
om in een directe confrontatie
met het gevestigde gezag te ge
loven.
"Niettemin vind ik dat sommige
van de methoden van bijvoor
beeld de NAACP verouderd zijn.
De NAACP is het antwoord niet.
meer. Het punt is, dat we nu
een machtsbasis moeten creëeren
van waaruit wij het nationale
beleid kunnen beïnvloeden, door
het introduceren van nieuwe
wetten, en door het tegenhouden
van andere. Ik zit in het onder
wijs, en ik geloof dat een van de
beste wapens die we hebben het
onderwijs is. Door het onderwijs
kunnen wij een soort katalysator
zijn die deze groepen kan ver
enigen. Want uiteindelijk is de
enige barrière tussen de politieke
groepen, de "gestampte pot"-Jon -
ges en de armen in de getto's,
een kwestie van onderwijs.
"Wij zwarte leraren en onderwij
zers hebben tot nog toe de nei
ging gehad om niet tegen de
draad van de gevestigde maat
schappelijke orde in te gaan.
Dat is aan het veranderen. Er
zijn bijvoorbeeld allerlei statis
tieken die aantonen dat zwarte
leerlingen het minder goed op de
scholen doen dan blanke kinde
ren. Dat kan best waar zijn.
Maar wat wij willen, is het af
schaffen van zulke termen als
"cultureel minder bedeeld", want
natuurlijk zijn getto-kinderen
cultureel minder bedeeld wan
neer je een andere cultuur dan
de hunne als maatstaf aanlegt.
Waar het heen moet, is dat de
scholen zich gaan toeleggen op
de speciale behoeften van deze
kinderen.
"We moeten leraren en onder
wijzers hebben die ophouden
met het systeem waarbij er naar
toe wordt gewerkt om hun voor
spellingen waar te maken. Dat
wil zeggen dat wanneer zij een
onverzorgd kind zien, dat geen
manieren heeft, dat vaak spij
belt, en dat plat praat, dat kind
dan automatisch het etiket
krijgt van een "kneusje" dat het
nooit zal maken, en dan is de
tendens om het hem ook niet te
laten maken. Wat ook moet
veranderen, is dat de meeste le
raren en onderwijzers voorname
lijk uit de middenstand komen.
Ik geloof dat we meer en meer
krachten moeten aantrekken die
meer met de leefgemeenschap
van de schoolomgeving te maken
hebben. Ik denk dan bijvoor
beeld aan het opleiden van pa
ra-beroepsonderwijskrachten die
geworteld zijn in de betreffende
gemeenschap en die de kans
niiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Door
mr. H. L. Leffelaar
Foto's:
rechts boven
dr. Martin Luther King;
links boven
ds. Ralph Abernathy
(eerste rij rechts)
lillilllilliillililiililllillilllilM
moetenkrijgen mettertijd vol
waardig gediplomeerde onderwij
zers te worden.
"Een ander vraagstuk is dat een
afgestudeerde neger een enorme
handicap heeft om werkelijk
datgene te bereiken waartoe hij
met zijn capaciteiten in staat is.
Ik geloof dat een afgestudeerde
neger, die wat wil bereiken, twee
keer zo goed uitgerust moet zijn
als zijn blanke tegenhanger, zo
wel wat zijn intellect als wat
zijn papieren betreft.
"Laten we een eenvoudig voor
beeld nemen: het openbare
schoolsysteem. Een zwarte on
derwijskracht moet over onge
veer twee keer de kwalificaties
en ervaring beschikken om een
baan te krijgen die vergelijkbaar
is met die van een blanke, tenzij
er grote pressie vanuit de ge
meenschap wordt uitgeoefend om
hem aan te stellen en zelfs in
dat geval ben je zeer beperkt in
je mogelijkheden. Je ziet wel
zwarten in functies van assis
tent-schoolhoofd, onderdirecteur,
of iets dergelijks, maar waar het
om gaat zijn de top-posities,
omdat daar de beleidsbeslissingen
woren genomen over aanstellin
gen en over het systeem zelf.
Maar dat is een gebied waar
nog steeds geprobeerd wordt de
zwarten te weren. Kijk maar om
je heen, nationaal gesproken, er
zijn er niet veel op dat top-ni-
veau. ze worden systematisch
buitengesloten.
"Ik spreek uit eigen ervaring. *n
Paar Jaar geleden werkte ik
aan de andere kant van de ri
vier (de Potomac) in Virginia, in
het plaatsje Alexandria, als con
sulent voor kinderen met vak-
keuzemoeilijkheden. Dat was in
een openbare-schoolsysteem.
Mijn collega en medewerker had
geen doctoraal, ik wel en ik was
bezig om te promoveren. Op een
dag werd hij, waar ik bij stond,
binnengeroepen door de onderin
specteur van onderwijs die belast
was met de aanstelling van on
derwijskrachten.
"Die zei tegen hem: "We hebben
een hoofdconsulent nodig. U
heeft nog geen doctoraaal exa
men gedaan, wat daarvoor ver
eist is, maar die positie houden
wij voor u open totdat u het
ïxamen gedaan heeft". Daar
stond ik bij en er waren ook
anderen met uitstekende aanbe
velingen, maar omdat zij zwart
waren, kwamen ze niet in aan
merking. Ik ben kort daarna
weggegaan en werd toen assis-
:ent-schoolhoofd. Dezelfde onder
inspecteur zei dat mijn nieuwe
aanstelling een risico was, omdat
hij niet wist wat de reactie van
de blanke schoolouders zou zijn.
Het was uiteindelijk het school
hoofd dat mijn aanstelling er
door gedrukt heeft. Dat was een
Jaar voordat dr. King werd ver
moord. en ik heb dan ook altijd
gezegd dat ik die baan heb ge
kregen. ondanks het feit dat ik
zwart was.
"Want na de dood van King,
toen de zwarte bevolking in op
stand kwam en er allerlei moei
lijkheden waren, ook aan de
scholen, toen stond men erop om
een neger te vinden als mijn
plaatsvervanger. Ik was toen ge
promoveerd. Ze vroegen me zelfs
om een zwarte opvolger voor ze
te vinden. Toen wel.
"Want of je het nu leuk vindt
of niet, het is een feit dat het
gebruik van geweld een van de
snelste manieren is om in dit
land veranderingen aan te bren
gen. Blank Amerika reageert op
geweld. Organiseer een groep
zwarten, geef ze lucifers, en je
kan er zeker van zijn dat er
concessies worden gedaan. Dat
was de betekenis van de marsen,
de sit-ins. Het ging erom de na
tionale aandacht op de zwarten
te vestigen, en ook om onder de
negers een bepaalde solidariteit
te creëren.
Zwarte Panters zijn daar
weer een afsplitsing van. ze zijn
het symbool van een nieuw soort
revolutie. Waar de andere groe
pen van zulke mensen als dr.
King en Randolph alleen maar
noopten veranderingen aan te
brengen binnen het gevestigde
systeem, zeiden de panters dat
ze er genoeg van hadden om on
derdrukt te worden. Ze zeiden:
zelfs wanneer het ons eigen le
ven kost, we vechten terug. We
sullen onszelf verdedigen, onze
vrouwen en kinderen. Dat was
een nieuw soort neger. Nog voor
de panters er waren, was er een
andere groep. Die noemde zich
de "Deacons for Self-defense"
(Diakens voor zelf-bescherming).
Dat wa6 een groep in het diepe
zuiden van Louisiana die niet
langer de blanken de andere
wang toewendde om ook daar
geslagen te worden, maar die
bereid was terug te vechten. En
dat in het diepe zuiden dat was
ongehoord.
"Dat heeft een nieuwe dag doen
aanbreken. Het was het punt,
geloof ik, waar de verschuiving
begon van de neger-image naar
de image van de zwarte. De
panters, ook al hoor je minder
van ze, zijn nog steeds actief.
Dat kan je zien wanneer je door
ie straten van Washington loopt,
dat kan je ook constateren aan
de hand van hun publikaties die
nog steeds verschijnen. Maar zij
ziin ook in een tweede stadium
aangekomen.
"Hun streven is nu het zwarte
ras te ruggesteunen. Ze doen
veel met Jongeren en proberen
sen onafhankelijke economische
basis voor zichzelf op te zetten.
Ze hebben bijvoorbeeld aan de
westkust in Californie kleine in
dustrieën opgezet, die zichzelf
bedruipen, en verder hebben ze
Dnderwijsprogramma's voor get-
;o-kinderen. gratis ontbijt-pro-
jecten voor schoolgaande arme
kinderen, en proberen ze meer
recreatiemogelijkheden te vinden.
Dat zien de mensen liever, dan
panters die met geweren rondlo
pen.
"En toch moesten ze door die
eerste fase heen om gerespec
teerd te worden. Dat respect
kregen ze ook, zelfs van hen die
erg tegen de doelstellingen van
de panters waren, voornamelijk
omdat ze het lef hadden te zeg
gen dat ze er genoeg van had
den om als vuil behandeld te
worden.
"Veel hangt er nu van af wat er
In de komende jaren gedaan zal
worden aan de armoede in het
land, aan de getto's, aan de
werkmogelijkheden voor de min
derbedeelden en nu heb ik
het niet alleen over zwart, maar
ook over blank. Want als daar
niets aan gedaan wordt, dan is
het vanuit die groepen dat er
een opstand kan komen. Ik heb
altijd geloofd, en ik weet niet of
het in Nixons tweede regerings
periode zal komen, of in de ko
mende tien Jaar, maar ik ben er
zeker van dat de tegenstelling
tussen blank en zwart zal
plaatsmaken voor een gezamen
lijke confrontatie van alle armen
en alle sociaal-misdeelden tegen
degenen die alles hebben. Dat
zal een soort economische wor
steling worden".
"In het zuiden zijn er al aan
wijzingen dat de arme blanken
en de arme negers, die elkaar
altijd hebben bestreden, nu zeg
gen: waarom moeten we elkaar
eigenlijk bevechten op dit arme
tierige niveau? We kunnen beter
gezamenlijk vechten tegen de
orde boven ons. Ze hebben leren
zien dat ze iets gemeen hebben,
ook al mogen ze elkaar niet, en
ook al houden ze vast aan hun
rassen-vooroordelen. Dat is op
een kleine schaal al in Washing
ton gebeurd, toen we onlangs die
protestmars hadden van zwarte
en blanke moeders, die met hun
gezinnen van de steun moeten
leven. Dat was een doorbraak in
de traditionele zwart-blankschei-
ding. En dit gaat hand in hand
met het toenemen van een
nieuw zwart politiek bewustzijn".
ntïi
Idicus Verstegen. De Revolu-
i Querido. Amsterdam.
£h in te kunnen leven in een
?eld die zo totaal van west-
'opa verschilt als Rusland in
tijd van de revoluties van
'K en 1917 van Nederland in
ilke testand dan ook, is voor
schrijver een gave van de
fste orde. Bovendien een gave
Öi bij Nederlandse auteurs zel-
tt wordt aangetroffen. Judicus
-'stegen bezit deze gave in
"*ge mate; iets waar ik al ter-
op gewezen heb bij een
spreking van een ander werk
b hem zoals "De Vloek van
1 Schema". In dit nieuwe boek
l-t Verstegen zover dat hij niet
zijn drama in Rusland
1 spelen daar weten we zo
:?zamerhand wel het een en
Mer van maar ook nog in
verafgelegen en voor de ge
middelde Europeaan welhaast
onbekend deel van Rusland, de
langs de Zwarte Zee gelegen
provincie of moet ik nu zeggen,
deel-republiek van de Sowjet
Unie? genaamd Georgië. Van
Georgië was mij niet veel meer
bekend dan dat Stalin er van
daan gekomen is. Deze dode ti
ran blijft echter op een afstand,
evenals zijn partijgenoten Lenln
en Trotsky die een enkele maal
in gesprekken optreden. Dit
boek, alweer een vraag: moet ik
het een roman noemen?, bevat
de tragische geschiedenis van de
boerenbevolking, de in feite
naamlozen, van Georgië. In een
dorp genaamd Kiija is de bevol
king het water tot de lippen ge
stegen. De mensen leven in de
uiterste armoede, nog in de staat
waarin lijden beschouwd wordt
als een hemels bestel en waarbij
niemand zich afvraagt waarom
het altijd dezelfden moeten zijn
die daar het slachtoffer van
worden. Geruchten van de voor
bereidingen tot een revolutie
dringen door en vinden zelfs in
dit afgelegen dorp aanhangers.
Maar het merendeel van de be
woners of het nu een boer of
een veerman, een arbeider of
een dorpsonderwijzer of een
pope is, is bereid revolutionaire
principes te laten varen voor een
stuk brood of een slok drank. Er
is een rentmeester, een grondbe
zitter een paar georgische natio
nalisten van "prinselijken bloe
de", zoals de lijst van belangrij
ke personen die aan het verhaal
voorafgaat, hen aanduidt. In de
grond is Georgië bereid desnoods
te strijden voor zijn o nafhan-
kelijkheid. Daardoor is het dat
de mildere mensjewieken daar
eerder aanhang vinden dan de
harde wet van de bolsjewieken.
Literaire kroniek
door
Clara Eggink
In hoeverre de mensjewieken
deze mogelijke onafhankelijkheid
gebruiken als lokaas, vraag Je Je
wel af. Ondanks de geweldige
deining onder de bevolking ge
beurt er niet veel dat op veran
dering wijst. Onderling verraad,
moord en doodslag, deportatie
naar Siberië en roof leveren sen
satie genoeg. De verwarring, be
ter gezegd de chaos zowel bij de
eerste aJs bij de tweede revolu
tie, is grenzeloos. Tot die chaos
dragen nog bij de onderlinge
twistentussen de bewoners
van Georgië en zij die In de aan
grenzende provincies Azerbeids-
Jan en Armenië leven. In
Trans-Kaukasië heerst al de on
rust van nationalisme en ver-
schil van godsdienst. Het ver
wondert dan ook niemand dat er
de rode troepen van Stalin, die
volkscommisaria voor de Natio
naliteiten geworden is, voor no
dig zijn om die gordiaanse
knoop door te hakken.
'De Revoluties" is een boek om
met grote belangstelling en res
pect te bejegenen. Het is, naar
ik aanneem, alleen naar de fei
ten een historisch verhaal. De
optredende figuren zijn voor het
grootste deel or es ties van de au
teur. Die figuren zijn evenwel zo
gecreëerd dat Je vertrouwen
krijgt in des schrijvers voorstel
lingsvermogen en aanneemt dat
deze Oeorgiërs in het begin van
deze eeuw ook werkelijk zo ge
weest zijn.
De intrige, als men deze voor
treffelijk opgeroepen ^chaotische
opstandssfeer een intrige kan
noemen, ia ingewikkeld zonder
verwarrend te zijn en dat eerste
ia bij een gang van zaken als
deze ook niet te verwonderen.
Dat de auteur zelf in staat is
geweest alle draden fors in de
hand te houden, mag een won
der heten. De lezer, minder op
de hoogte vtn Trans-Kaukasi-
5che situaties, doet er evenwel
verstandig aan zich van enige
historische gegevens op de hoog
te te stellen. Want hij zal toch
al moeite genoeg hebben alle in
gewikkelde Russische Armeense
en Georgische namen goed uit
elkaar te houden en hij zal die
lijst voorin herhaaldelijk consul
teren. Maar zijn bewondering en
geboeidheid zullen daar niet
minder om worden.
Eén bezwaar wil ik toch naar
voren brengen. Verstegen heeft
zijn dramatische verhaal ge
schreven in goed helder Neder
lands zonder enige poging tot
archaïsmen die toch altijd van
Nederlandse bodem zouden moe
ten blijven. Maar dat hij deze
bewoners van Ruslands diepste
zuiden aan het begin van deze
eeuw, amerikanismen van veel
later datum zoals "O.K." en "op
gepept" in de mond legt, lijkt
mij wat bar.
