„Beter voor stad
en universiteit"
ZEILVAART OP DE ZUIDZEE
Over
en verkeerde borden
BALLY
Zomertentoonstelling in „Volkenkunde":
Alternatief plan voor
Witte Singelcomplex
DONDERDAG 18 MEI 1672
LEIDEN De werkgroep milieubeheer van de Leidse
universiteit en een aantal toekomstige gebruikers hebben
een alternatief plan ontwikkeld voor de huisvesting van de
universiteitsbibliotheek en de A-faculteiten, waarvoor de
plannen voor de Witte Singel al jaren gereed liggen.
Aanvaarding van dit alternatief,
dat het maken van een "cité uni
versitaire" inhoudt, houdt volgens
de opstellers in hun brief aan het
college van bestuur en de universi
teitsraad het volgende in
tt Met bevoegde instanties zou op
korte termijn moeten worden on
derhandeld over het Doelen-terrein.
In de tussentijd zouden ten eers
te de bouwplannen van de U.B op
nieuw moeten worden bezien in het
licht van de gewijzigde omstandig
heden en worden aangepast aan een
meer gedecentraliseerde huisvesting
van A-faculteiten en secties: ten
tweede opnieuw prioriteiten moeten
worden gesteld voor de huisvesting
(in nieuwbouw dan wel gerenoveer
de panden) van de onderscheiden
A-faculteiten en secties.
Op grond hiervan zouden ver
volgens plannen moeten worden
ontwikkeld voor nieuwbouw op het
Doelen- terrein.
Zodra zekerheid omtrent de
verwerving van het Doelen-terrein
is verkregen, kan, in fasen, met de
uitvoering van de plannen worden
begonnen, en wel allereerst met de
bouw van de U.B., vervolgens met de
bouw op het Doelen-terrein.
Punt van overweging is dat zo
min mogelijk reeds gedane uitga
ven ten behoeve van de huisvesting
van de A-faculteiten en de U.B. ver
loren mogen gaan. Het ligt daarom
voor de hand om voor het terrein
aan de Witte Singel een universi
taire huisvesting te handhaven.
Doelenkazerne
De werkgroep gaat ervan uit dat
ook het terrein van de huidige Doe
len-kazerne voor de universiteit tei
beschikking komt. Het is niet voor
heit eerst dat in deze richting ge
dacht wordt, maar pas sinds kort is
bekend geworden dat het ministe
rie van Defensie serieuze plannen
heeft ontwikkeld om de intendan
ce-diensten te concentreren
en de Doelen-kazerne af te stoten
De informatie gaat zover dat tegen
oktober van dit jaar zekerheid
hieromtrent voorhanden zal zijn.
Het plan behelst een pleidooi voor
een meer gespreide huisvesting van
de A-faculteiten en de ontwik
keling van een open "cité-universi-
taire" (een stadswijk met univer
sitair karakter), ruwweg gelegen
tussen Pieterskerk en Witte Singel.
Dit is een stedelijk bedreigd ge
bied. Het bevat bouwwerken die in
architectonisch en historisch op
zicht ofwel van zeer geringe waar
de zijn i bijvoorbeeld de Doelenka
zerne) ofwel van uitzonderlijk hoge
waarde (bijvoorbeeld 17de en 18de
eeuwse panden aan het Rapen
burg). Talrijke historische gebou
wen binnen dit gebied (Latijnse
school, Pieterskerk, VVSL-gebouw,
Snouck Hurgronjehuis, Prytaneum
enz.) hebben geen (passende) be
stemming, zullen in de naaste toe
komst worden verlaten of moeten
een andere bestemming krijgen. De
werkgroep is van mening dat de
universiteit door te kiezen voor
een meer gedecentraliseerde oplos
sing van haar ruimteproblemen
binnen dit gehele gebied niet
slechts haar eigen belang zou die
nen maar tevens een zeer belangrij
ke hulp aan de stad zou bieden
door deze bedreigde kern te helpen
izoals bijvoorbeeld de stichting Stu
denten huisvesting reeds doet).
Witte Singel
Wat de ruimtebesteding en de fa
sering van de bouw betreft gaan de
gedachten in de volgende richting
In eerste instantie zou de noodtoe
stand qua ruimte en behuizing van
de U.B. verholpen moeten worden
door nieuwbouw aan de Witte Singel,
en wel op een wijze die zinvol aan
gepast is aan de nieuwe situatie. Bij
deze nieuwe behuizing zouden ook
centrale diensten een plaats kun
nen vinden.
Vervolgens spreekt het vanzelf dat
de nieuwbouw voor de secties mo
derne talen in de directe omgeving
van de U.B geplaatst zou moeten
worden. Deze nieuwbouw zou zeer
gelukkig kunnen worden gereali
seerd op het terrein van de Doelen
kazerne, temidden van uitlopers van
een verlengde Hortus, en vermengd
met aantrekkelijke mogelijkheden
tot verpozing.
Bij deze nieuwbouw zouden de
waardevolle ideeën, zoals verwerkt
in het Witte Singel-project, zoveel
mogelijk dienen te worden gehand
haafd. Dit wil in concreto zeggen,
dat een direct ruimtelijke relatie
tussen UB en A-faculteiten en een
open relatie tussen universiteit en
stad die een vruchtbare samen
werking waarborgen kan zou
den moeten worden bewaard.
In het Witte Singel-project werd
hiervoor een open entrée ontworpen
met tentoonstellingsruimte, die de
universitaire gemeenschap de gele
genheid bood haar arbeid naar bui
ten zichtbaar te maken. Annexruim-
ten waren bovendien voorzien voor
culturele manifestaties.
Naast deze nieuwbouwactiviteit zou
er naar moeten worden gestreefd om
te restaureren panden binnen het
omschreven gebied te verwerven
om op een gedifferentieerde wijze
■Schoenen
het kenmerk nan. kwa.uteit
Don.lc.erstce,<n zi Leiden,
aan de ruimtebehoeften van de tal
rijke kleinere instituten en beheers-
eenheden tegemoet te kunnen ko
men. en tevens de mogelijkheid te
bieden om contactcentra te schep
pen. Ook zouden op reeds openge-
komen plaatsen kleinere en aan de
omgeving aangepaste nieuwbouw
projecten kunnen worden uitgevoerd
Wat de bereikbaarheid van het
nieuwe centrum betreft mag wor
den gesteld dat een groot deel van de
toekomstige gebruikers in Leiden
woonachtig zal zijn en we! op een
afstand die zeer goed te voet of met
de fiets kan worden afgelegd. Alleen
reeds daarom lijkt het zinvol om de
schaal en de sfeer van de nieuw
bouw primair op deze wijze van ver
plaatsen af te stemmen. Binnen de
Cité Universitaire" en vanuit de
aangrenzende wijken zullen de af
standen goed te belopen en te be-
fietsen zijn. De externe bereikbaar
heid zal primair met het openbaar
vervoer gerealiseerd moeten wor
den Daarnaast zullen, als aanvulling,
parkeerplaatsen aan de rond van de
stad, bij halteplaatsen van 't open
baar vervoer, en in beperkt aantal
ook bij de instituten zelf, moeten
worden aangelegd.
Waarom?
Er zijn een aantal klemmende re
denen die de werkgroep bewegen de
huidige bouwplannen opnieuw ter
discussie te stellen.
In de eerste plaats heeft men pas
kortgeleden ook in Nederland erva
ring opgedaan met grote gecentrali
seerde universitaire complexen. Me
de daardoor onderkent men thans
de problemen die met centralisatie
samenhangen beter dan voorheen.
In de tweede plaats bestaan er tal
van onzekerheden over de verwe
zenlijking van het plan.
In de derde plaats moet gesteld
worden dat er wel degelijk reëele en
bruikbare alternatieve oplossingen
voor de ruimtenood van een groot
aantal A-instituten denkbaar zijn,
waarbij een minder sterke centrali
satie wordt nagestreefd. Deze alter
natieve oplossingen die zowel
nieuwbouw als herstel van bestaan
de panden inhouden zouden
voordelen bieden aan gebruikers en
stad. Een dergelijke minder gecen
traliseerde aanpak biedt bijvoor
beeld een ruimere mogelijkheid tot
fasering. In vergelijking met het al-
les-of-niets karakter dat aan het
Witte Singel-project inherent is,
achten de samenstellers een derge
lijke fasering aantrekkelijk.
De Rij nklievers
LEIDERDORP De Postduiven
vereniging "De Rijnklievers" had
510 oude duiven ingezet voor een
wedvlucht vanuit St. Ghislain
Hornu, met het volgende resultaat
(eerste tien binnenkomende dui
ven) 1, 2 en 9 A. vd. Dop en zn„ 3.
M. Jongeleen, 4. Gebr. Kok, 5-10 J.
Rozier, 6. P. Landesbergen, 7. P. v.
Griensven, 8. J. Zevenhoven.
Aan een vlucht vanuit St. Quen-
tin namen 488 oude duiven deel
Bij deze vlucht was het resultaat:
1. 4 en 7 gebr. Kok. 2. C. Nieuwen-
dijk, 3. J. v.d. Wal, 5. P. v. Griens
ven, 6-9. A. v.d. Dop en an., 8-10 J
Rozier.
LEIDEN „Fai la!" Deze zee-
manskreet van de eilanden in de
Stille Oceaan („Hijs de zeilen!") is
tevens de titel van de nieuwe zo
mertentoonstelling in het Museum
voor Volkenkunde aan de Steen-
straat te Leiden. Een tentoonstel
ling, waar vooral watersportliefheb
bers hun hart aan zullen ophalen.
Want juist uit het gebied waar deze
expositie over gaat, stammen de
„katamarans". De zeilboten met dub
bele romp. Het is een type, dat tot
in het begin van deze eeuw in de
buurten van Nieuw Guinea werd ge
bruikt voor de zeevaart. Het model
verdween daar. maar is nu in plastic
sportgedaante weer terug. Op de
meren rond Leiden verschijnen
steeds meer Van die snelle katama
rans.
Beproefd
Maar terug naar de Fai la ten
toonstelling En „terug" betekent
o.m.: kennis nemen van de zeilge-
schiedenis van de eilandbewoners
uit Micronesië, Fiji, Polynesië. Die
geschiedenis is ook nu nog werkelijk
heid, want de oude beproefde zeil-
methoden en scheepsmodellen zijn in
eeuwen nauwelijks veranderd. Mo
torboten worden alleen nog maar
gebruikt voor het (weinig frequen
te) vrachtverkeer tussen de eilan
den. De eilandbewoners zelf maken
voor hun visvangsten en visites aan
naburige eilanden nog gebruik van
uit hout en boomblad vervaardigde
boten.
CASSETTES
De ruimste keuze in Pleet,
Edelstaal en Vlekvrij.
Uw juwelier en Gero-dealer.
Grote keuze verzilverde
geschenkartikelen,
v. d. WATER
Haarlemmerstraat 181, Leiden
Het zijn primitieve, maar toch
ook ongelooflijk vernuftig vervaar
digde vaartuigen .Voor de rivieren
zijn het uitgeholde boomstamkano's,
die door staande mannen worden
voortgeroeid. (foto links), de zee
waardige boten zijn voorzien van
een uitlegger, aan één of twee kan
ten. (foto rechts). Deze helpen de
boot in evenwicht houden op zee-
Hoe moeilijk dat zeilen met één
uitlegger is, wordt eveneens getoond.
De kunst is, het vaartuig overeind
te houden op de open oceaan, waar
een harde wind vaak geen uitzonde
ring is. De eilandbewoners zijn daar
meesters in. Zij moeten ook wel,
want ze weten dat zij ten dode zijn
opgeschreven als hun boot onver
hoopt omklapt. Hij komt dan nooit
meer overeind.
Zonder kompas
Het varen zonder kompas is een
ander punt. Hoe doen de Zuidzee-be-
woners dat. als zij op weg gaan naar
een tientallen kilometers ver weg lig
gend eiland dat bij vertrek niet is
te zien? Eén herkenningspunt is de
door de nauwelijks merkbaar terug
gekaatste golfslag van het eiland, dat
als reisdoel is gekozen. Ook letten
zij op het gedragen van de landvo
gels. die over zee uitvliegen om te
Al deze facetten van het zeilen in cie
Stille Zuidzee (oftewel de Grote of
Pacifische Oceaan) worden belicht,
in deze extra-tentoonstelling van
het Leidse museum. Fai La is van
af .morgen te bezichtigen, enkele
maanden lang.
Samensteller van de expositie is
de onder-directeur van het museum,
dr. Simon Kcoijman. Hij is zelf
enige maanden lang de Zuidzee-ei-
landen afgereisd om achtergrond-in
formatie en tentoonstellingsmateriaal
te vergaren. „Ik was echter be
perkt, in de beschikbare ruimte on
der meer. Het is een zee-tentoonstel
ling, en dan moet Je ook „ruimte"
bewaren".
De tentoonstellingsverdieping is
dan ook niet volgestouwd met aller
lei materiaal. De opzet is sober: veel
foto's, wandteksten, sierhoutsnij-
werk van de boten, scheepsmodelle
tjes. maar toch ook een (van een
Duits museum geleende) uitlegger
boot en een moderne katamaran.
Een band met zeegeluiden zorgt voor
sfeer.
Zeiltechnieken
Dr. Kooijman heeft zich zegt 1
hij zelf - strikt gehouden aan het lillIlÜCr DUSSCI1
zeil-thema: „je kunt met zo'n onder
werp natuurlijk alle kanten uit, maar
ik heb me beperkt tot 't zeilen zelf
de gebruikte zeiltechnieken en de
vraag: wat is er gebeurd met
zeilschepen."
„D&t maakt wèl, dat je vooraf kig,
voorspellen dat de kring
stellenden niet zo groot zal
voor vroegere vakantietentoonstó
gen van „Volkenkunde", zoals o
de indianen en eskimo's. Maat
ker in dit watersportgebied zal
Leidse museum het met deze
toonstelling toch wel doen.
HENK DEjbm
Schoolkorfbal
om LD-beker
LEIDEN Traditiegetrouw wordt za
terdag voor Pinksteren het school-
korfbaltoernooi gehouden, een toer
nooi, dat gezien het aantal deelne
mende ploegen een teruggang ten
opzichte van voorgaande jaren te
zien geeft. 74 Twaalftallen zorgen er
niettemin voor, dat het sportpark
o.nburg" van 's ochtends 9.00
uur tot 's middags 4.30 uur volledig
in beslag genomen wordt.
De ochtenduren zijn geheel gereser
veerd voor de ploegen van de lagere
scholen, die weer in twee categoriën
zijn onderverdeeld: de geoefende en
de ongeoefende teams. Vanaf om
streeks 12.00 uur zullen ook de scho
len van het voortgezet onderwijs
zich aan het karwei zetten. Opmer-
is bii deze categorie, dat het
aantal afdelingen danig geslonken is
3,echts 5 scholen vormen de hoofd
afdeling met als inzet de L.D. wissel
beker. Titelverdediger is de Thor-
beckemavo.
- vooral 's avond
Maarse Kroor
LEIDEN Met ingang van
mei a.s. wordt een nieuwe Ma
en Kroon dienstregeling van kn
In verband met de gebleken zeer tgi:
ringe vraag naar vervoer op
aantal lijnen, met name
avonduren, is een aantal ritten
vallen en wordt de dienst op son
ge trajecten vroeger beëindigd.
Lijn 1: In de avonduren wordt
sen Leimuiden en Aalsmeer
uurdienst teruggebracht tot een (t
uurdienst.
Lijn 3: In verband met de gö
vervoersvraag zijn 2 ritten vervi
Lijn 4: De eerste rit van Lei!
den naar Alphen, van Alphen
Aalsmeer en van Aalsmeer naar
muilen vervalt.
Lijn 13: Het aantal ritten i
aangepast aan de geringe vrai
teruggebracht tot 7, waarby oj
drie avondritten vervallen,
dagen wordt de dienst niet meer
gevoerd.
Lijn 23: In overleg met de genCj
te Haarlemmermeer zijn de r g
Lijn 24: In de laatste r !oi
vanaf 18.33 uur vervallen,
zijn wijzigingen aangebracht.
Er gaat nog een snêldienst naar Den Haag (die van Amsterdam
komt) en die gaat in Oegstgeest even van de rijksweg af. Ook hier
zouden tenminste enige voorzieningen moeten komen voor het stal
len van (brom)fietsen. Vooral t.o.v. de nieuiobouxv van Oegstgeest
is deze bushalte ver weg en xvordt gebruik gemaakt van fietsen.
Om met het goede te beginnen. Bij bushalten langs de Voor-
schoterxoeg heeft de provinciale waterstaat borden gezet om brom
mers en fietsen tegen te zetten. Het is de meest eenvoudige oplossing
en er zijn andere mogelijkheden denkbaar, maar er is iets gedaan
om de (brom)fietser tegemoet te komen, die gebruik maakt van de
(interlokale) bussen.
Nu de NZH meer en snellere bussen inlegt tussen het Leidse gebied
en Den Haag door de "afgang" van de Leidse Baan is er meer
behoefte aan fietsenstallingen bij bushalten. Langs de Voorschoter-
xveg komt de niexixoe bus 49, de sneldienst naar Den Haag, die na
enige weken goed begint te lopen. Overwogen wordt op de spitsuren
al txvee bussen achter elkaar te laten rijden. Ook daarbuiten is er
een behoorlijke bezetting.
Over naar het verkeerde bordEr wordt steeds op aangedrongen
dat de Leidse binnenstad en ook de singelroute zo min mogelijk
worden gebruikt voor doorgaand verkeer. Waarom, zo vraag je je
dan af, xvijst op het Stationsplein het ANWB-bord allerlei plaatsen
aan in de richting van het centrum? En dat terxoijl er via het
Schuttersveld en Willem de Zxoijgerlaan een uitstekende omleidings-
weg is naar Leiderdop en andere plaatsen.
LEIDEN Borden met aanxvijzingen, borden om te gebruiken.
Bordenze spelen een belangrijke rol in het leven van alle dag Op
lal van plaatsen xuordt het stadsbeeld erdoor beheerst. Op foto's
(van Holvast) twee borden als voorbeeld, een goed en een verkeerd
