Mijnbouw
begint met
schatten op
zeebodem
ontginning
ijf Meihal wordt tv-studio
voor een eigen huis.
Kwekers ongerust over fluoridering
ROEP VOOR ZIEKEN EN BEJAARDEN
Üi
Algemene Bank Nederland
MET NIEUWE GEREEDSCHAPPEN ZOEKEN NAAR VERBORGEN RIJKDOM Omstreden
blijft in
voorarrest
HULPDIENST
MEERBURG
VAN START
LFC-UVS
AFGELAST
0A G n MET 1972
ADVERTENTIE
"De Leidse bevolking
lauw gereageerd
Bosch. Waarom? Voor de
voor zieken en bejadr-
HDiseerde de heer Bosch
historische toneelstukken,
l Burcht gespeeld zouden j
i door de omroep zouden
opgenomen. Maar de flgu-
hij nodig had, kwamen j
igen; "Er kwamen maar 20
da's veel te weinig".
[oor en mede doordat de
zalen in de Burcht vrij
is, zijn de opnamen nu
1st naar de Vijf Mei-hal aan
uiizerlaan. Dinsdag zullen de
amen beginnen,
de omroep voor zieken en
u eigenlijk? De 47-jarige
Keil [osch, momenteel wonend in
I eer, voorzitter van de om-
telt: "Mijn vader begon in
3et de Eerste Nederlandse
oroep. Tijdens de oorlog,
de radio-programma's over
hte zender "De Plitsbout"
den. Na de oorlog ontwik-
omroep zich tot wat hij
je radio en t.v.-omroep voor
bejaarden".
van de 120 aangesloten zie
nd) bejaardenhuizen zitten een
dewerkers die de program-
rzorgen. Wat we maken
op het radioprogramma
zieken "De Zonnebloem";
kwisje en af en toe een
tje dat vaak door de pa-
wordt gespeeld.
worden de pro-
met succes uitgezonden,
rs zeggen dat het genezend
idat het de zieken enthou-
en door puzzels aan het
'Tot nu toe hebben we alleen
tgramma's gemaakt. Nu
voor het eerst ais experi-
•opnamen maken".
'.E
Ook de Amerikaanse ont- 1 losse ceintuur en wijde vleer- i mouw in green en wit. Het witte
werpers richten hun aandacht I muismouwen. Midden een jersey broekpak rechts is een ontwerp
voor deze winter op de mouwen. chemisier met een ivijd poffende van Pierre Cardin.
Links een geruiten mantel met
Geld
De Algemene Bank Nederland wil U aan geldmiddelen
helpen om een huis te kopen. Alle kantoren van de
bank kunnen II een hypothecaire lening aanbieden, die
wordt verleend door de Algemene Bank voor Hypothecair
Krediet, een dochteronderneming van de ABN.
Onze rente is heel redelijk,momenteel 87+%en een
afsluitprovisie van 17o
Wij verstrekken U graag nadere inlichtingen.
rel
ment
periment gebeurt in de Vijf-
De stukken "Herrie om de
en "Angelique" zullen voor
borden opgenomen maar
komt er van de zomer
zodat iedereen, die zich als
lortjheeft aangemeld, genoteerd
tuurlijk zijn er nog steeds
juranten welkom.
[ochtend beginnen dé earne
rs voor de kindermusical
middags de
Het wordt gespeeld en ge-
veertig kinderen
anderoperette-club "Staal-
Leiden en gaat over een
(ster die door zijn leerlin-
pt wordt. In twee dagen
twee uur durende stuk
wÜieo-band staan. En zo zijn
vie ee stukken die in de zes da-
met zaterdagmiddag 27
liet woensdag 7 juni zoals
fcmeld worden opgeno-
musical "De tijd vliegt"
lisclie persiflage op de toe
een modern gezin) en het
)e onbekende wereld" bei
door niet-Leidse toneel-
feL
zal een bonte show worden
waaraan meedoen de
liging De Burcht, de ac-
eniging Neerlandia, een
[roep uit Oegstgeest en een YORK (UPI) Het duurt vendien wordt voortdurend gezocht
[roep van het Leidse I »een tien iaar «neer voordat reus- naar zware metalen zoals goud. I
en de balletgroep van achtige mijnbouwmachines lot op i en platina op en in de zeebodem
iBriër. zes kilometer diepte mineralen gaan I Voorbereidend werk heeft aange-
winnen op de zeebodem. Het wor- toond dat er bij de kust van Cam
den de nieuwe gereedschappen in bod ja, Thailand en Zuid-Vietnam
de strijd om deze verborgen rijk- j edelstenen voorkomen en bij de
dom. die voor het eerst in de g" westkust van de Golf van Thailand
l rr Uhiedenis binnen het bereik van de goud ligt.
B h! betekent dn redden- meilsheid
voor de kinderoperette- Een andere groep metalen tita-
filwijk". Toen zij zich op Mijnbouw onder water is al een nium zirconium en thorium - is al
fee avond in oktober vorig ?oed eind op weg in de ondiepe gewonnen Uit strand- en duinzand
opheffen kwam de heer wateren bij de kust van veel lau- in Australiè Nieuw-Zeeland Cevlon,
C rnrnl. w. „4- Irilf Kr, (1P11 W 3 t. nil 111 ZlpM t IC Kof
A
;r.:;
DIT IS ONZE AARDE
diepgang, die tot bijna vier km j
diepte kan worden neergelaten.
3 igs en sprak met het be
ll heer Heijrien (voorzitter
^jjierette-club) vertelt: „Door
belangstelling onder de
en het verdwijnen van de
houwburg moesten we ons
Maar voor de musical
f ideren nodig. Veel kinde-
waren meteen enthousiast,
de opnames steeds dichter
Daarmee zullen de t.v.-
voor de zieken en be jaar-
look een impuls zijn voor
ij Leiden. In ieder geval zijn
rtig kil deren van „Staal-
ln half Jaar elke week en-
aan het oefenen. Ook in
zal de balletgroep van
feriër meespelen.
/f tijacht
Mg resultaat", zegt de heer
deelnemers hebben zich
Daarmee kan natuurlijk
lenjacht worden gehouden.
Geinig. Voorlopig schuiven
tatenjacht door naar een
'lp en de inschrijving blijft
11 open. Iedereen die wil
fingen kan zich aanmelden
Talens, Stuurstraat 18.
12099».
11 er na de opnamen ge-
heer Bosch: „Als de pro-
klaar zijn gaan we kijken
henhuizen belangstelling
behalve daar kunnen ze
°°k gebruikt worden bij
jokale radio- en t.v. stu-
Jlaamse televisie heeft in
al belangstelling voor de
letoond. Gaat het met de-
■n goed dan gaan we het
L Het grappige is, dat op de
jjMedag. de 23e mei, ik 48
H omroep voor zieken en
wJaar bestaan".
veel lau- j
den. Wat nu in zicht komt is het Afrlka. Indla en de vs Deze l„
uitbreiden van deze mijnbouw tot den gebruikt de ïlieBtulglndustrie
de diepzee, aldus VN-deskundigen
Zij verwachten dat het nog wel en
kele jaren, misschien zelfs tientallen
en in het vormzand in de metaal
gieterijen. Verwacht wordt, dat de
grote vraag de produktie uit
Naast dit alles zijn momenteel in
60 landen in totaal 300 onderne
mingen bezig met een andere vorm
Jaren zal duren voordat dergelijke hooswaardige ertsen die ln ondi
mijnbouw op werkelijk grote schaal1
ontwikkeld kan worden, omdat de
kosten enorm hoog zijn. Het begin
is echter in zicht.
De meeste landen die lid zijn van
de VN erkennen de noodzaak van al
lesomvattende, nieuwe internationa
le overeenkomsten. De VN-commis-
sie voor de zeebodem, die 86 leden
telt, tracht nu al vast te stellen tot
hoe ver de nationale juridistrictie va
kustlanden kan worden uitgebreid
met inbegrip van het alleenrecht
op ontginning van de zeebodem
en hoe de grenzen moeten worden
getrokken voor de daarachter lig
gende "internationale zone".
De opvatting dat de schatten van
deze zone het gemeenschappelijk
erfdeel van de gehele mensheid
vormen, werd in 1970 bevestigd in
een verklaring over de zeebodem,
die de Algemene Vergadering tij
van ontginning van de zee. Het
winnen van mineralen die in zee
water opgelost zijn. Daaronder zijn
zouten van magnesium en in gerin
gere mate van kalium en calcium,
broom en zwaar water. Praktisch al
dit werk blijft beperkt tot de be
trekkelijk ondiepe delen van de ter
ritoriale wateren. De werkelijke
rijkdom ligt volgens VN-deskundi-
gen in de internationale diepzeezo
ne. in de vorm van mangaanknollen
en korsten.
Omschrijving
n het. -rapport van de commissie
voor de zeebodem wordt deze rijk
dom als volgt omschreven
„De grootste en uitzonderlijkste mi
neralen van olie do diepzeeknollen
die nieuwe bronnen voor koper en
nikkel kunnen vormen. De man
gaanknollen en aanverwante sedi
menten in de oceanen van de we
reld zijn voortdurend geologisch en
geochemisch onderzocht en vooral
de laatste paar jaren is het zoeken
naar op de bodem liggende, hoog
waardige mangaanknollen uitge
breid. Verscheidene industriële on
dernemingen in de VS en Japan
hebben grote delen van de diepzfe-
bodom afgezocht. Het onderzoek
heeft tot dusver uitgewezen dat aan
de oppervlakte liggende knollen met
buitengewoon hoog gehalte aan ko
per, kobalt, nikkel, mangaan en an
dere metalen waarschijnlijk in vol
doende hoeveelheden voorkomen op
3600 meter diepte en lager.
Onlangs in de Stille Oceaan en de
zuidelijke wateren rond het Zuid
poolgebied genomen monsters tonen
Het grootste deel van de aar
de is'bedekt met water.
tevens aan dat mangaanknollen
voorkomen in sedimenten op slechts
enkele meters onder de zeebodem.
Het is echter nog niet zeker of
deze lagen rijk genoeg zijn voor eco
nomische ontginning.
Behalve de traditionele machinerie
voor mijnbouw op de zeebodem, die
nu tot op 60 meter diepte reikt, be
schrijft het rapport twee geheel
nieuwe systemen vo$r deze mijn
bouw, die met succes in 1970 zijn
beproefd, een ontworpen in Japan
en een in de VS.
Een Amerikaanse maatschappij ge
bruikt een omgebouwd vrachtschip,
in het Blake-plateau, 270 km van
de kust van Georgia. Het bereikt al
bijna een kilometer diepte en zal
tot 6000 meter diep gaan. Het be
staat uit een op een slee lijkende
baggerkop die tijdens het trekken
over de oceaanbodem voor het ver
zamelen van de knollen in een
zuigbuis door een televisiecamera
wordt gevolgd. Een spant van 46 m
lengte houdt de baggerkop omlaag
en verleent buigzaamheid aan de
buis.
Verscheidene pompen zuigen de
bagger omhoog. Een centrifugale se
parator aan boord gooit de knollen
op een transportband naar de op
slagruimte. Het ontwikkelen van dit
systeem heeft 18 miljoen dollar ge
kost.
Het Japanse systeem is in de Stille
Oceaan beproefd, ongeveer 400 km
ten noorden van Tahiti. Het is een
graafmachine met een „eindeloze"
Dit betrekkelijk eenvoudige systeem,
dat op de manier van een trans
portband werkt, heeft meer dan
vier jaren van ontwerpen en labo
ratoriumproeven geëist. Het is een
zeer sterke kabel van polypropyleen,
2,4 maal zo lang als de waterdiepte,
waaraan een groot aantal speciaal
vervaardigde stalen emmers op re
gelmatige afstand bevestigd zitten
De emmers dalen af langs een ge
leidende windas aan de boeg, trek
ken langs de zeebodem en scheppen
daar de knollen op. Zij worden dan
weer aan het achterschip opgehesen
en daar leeggegooid.
Het Japanse systeem kan niet bij
hoge zee werken en vereist een ta
melijk lang schip om te voorkomen
dat de kabels in de knoop raken.
Het is echter goedkoper en eenvou-
Eenvoudig 11 Atari C
idige systeem, i llv 1/Cf.JL _Lk_7
PARIJS De rechtbank van de
Noordfranse stad Bethune heeft be
sloten dat notaris Leroy. die ervan
beschuldigd wordt een 16-jarige
mijnwerkersdochter vermoord te heb
ben, voorlopig nog minstens itiwee we
ken in voorarrest zal blijven.
Mr. Leroy werd een maand1 gefleden
achter de tralies gezet, nadat de
rechter van instructie, Pascal, hem
langdurig had ondervraagd. Het lt)k
diger te bedienen dan het zuigbuis- van Brigitte Devevre werd de dag na
systeem van Amerikaans ontwerp.
Deze twee, en andere gelijksoortige
experimenten wijzen er echter op
dat de schatten van de diepzee in
toenemende mate worden ontgonnen-
en dat het nodig is bot internatio
nale overeenstemming te komen
over de manier waarop dat moet
gebeuren.
LEIDEN De Stichting Diens
tencentrum Leiden zal woensdag 24
mei om 8 uur 's avonds in de
kantine van de L.T.B. aan de Hoge
Rijndijk 306 van start gaan met de
hulpdienst Meerburg. De directrice
van de Stichting, mej. Timmers, zal
een uiteenzetting geven over het
werk dat dienstencentra verrichten.
Een bestuurslid van de Stichting
zal vervolgens d/ contactpersonen
voor Meerburg installeren.
Voorts zullen op 24 mei de vrij
willigers worden geïnstrueerd.
de moord gevonden op een bouwter
rein dat gelegen is naast de villa van
de verloofde van de notaris, die bij
haar die noodlottige avond had door
gebracht.
Enkele weken geleden werd rechter
Pascal door de procureur der repu
bliek als openbaar aanklager gelast
de notaris weer op vrije voeten te
stellen. Inderdaad behelsde het dos
sier toen en nog steeds geen
enkel concreet bewijs. Het uitzonder
lijke feit dat de drie hogere rechters
de notaris evenmin zyn vrijheid heb
ben hergeven, toont aan dat dit lang
durige voorarrest door wel heel zware
verdenkingen moet kunnen worden
g erechtva ardigd.
LEIDEN In verband met de
slechte gesteldheid van het terrein
gaat de voor vanavond vastgestelde
wedstrijd tussen LFC en UVS om
de derde plaats in het Zilveren Mo-
lentoernooi niet door. De ontmoe
ting is versohoven naar dinsdag
avond 30 mei. De finale tussen
Zwart Wit '28 en Quick Boy* 1* nu
vastgesteld op 6 juni.
Den Haag zijn verontrusting uitge
sproken over de fluoridering van het
drinkwater door Amsterdam en de
pogingen van Den Haag in die rich
ting. Uit tal van onderzoekingen is
namelijk gebleken, dat vele (en voor
al de belangrijkste) snijbloemen veel
a oc I minder houdbaar zijn als ze op ge-
?SS hey zs-jang Jubileum van de nuorideerd water worden gezet Plan-
DEN HAAG Het Produktschap in dit geval economische redenen
voor Siergewassen heeft gisteren in j moesten kunnen meetellen.
Deze discussie werd veroorzaakt
door een brief, die de drie .midden
standsorganisaties Aalsmeer hebben
gezonden naar het. Landbouwschap
en afschriften naar alle organisaties,
zowel werkgevers als werknemers,
die bij de produktie en handel van
siergewassen zijn betrokken. In acht
VN aflegde.
De commissie voor de zeebodem
werkt nu aan voorstellen voor bepa
lingen inzake ontginning van de
diepzee. Deze zullen in 1973 bij de
conferentie over het zeerecht wor
den ingediend.
Mijnen
Er bestaan al minstens 100 onder -
zeemijnen bij de kusten van Au
stralië, Canada, Chili. Finland.
I ten kunnen ook fluor door de wortels
Door
André Geljon
opnemen, waardoor schade aan het
uiterlijk ontstaat. In tuinbouwkrin-
gen is men bevreesd, dat andere Eu
ropese landen de produkten uit ge
fluorideerde gebieden niet meer zul-
binnenlaten. Voor
Frankrijk, Griekenland. Ierland. Ja- j sensector zou dat alleen al een snü-
pan, Polen, Spanje, Taiwan, Tur- bloemen en bloemkwekeryplanten
kije, Engeland en de Verenigde Sta- ongeveer 500 miljoen gulden zijn.
ten.
Er worden mineralen zoals steen
kool, ijzererts, tin, nikkel, koper,
goud en kalksteen gewonnen. Bo-
Het grootste bezwaar heeft men te
gen het feit. dat het nut van fluori
dering in medische kringen nog
«leeds een omstreden punt is, zodat
punten worden publicaties van on
derzoekers in binnen- en buitenland
opgesomd, die alle tot de conclusie
komen, dat bloemen en planten, die
worden behandeld met gefluorideerd
leidingwater schade oplopen.
W. A. Matters in Flori
da concludeerde, dat de houdbaar
heid van gladiolebloemen met 20%
afneemt bij het gebruik van 1 mg
fluor per liter water.
Het Proefstation te Aalsmeer neemt
ook proeven in samenwerking met
het Laboratorium voor Bloembollen-
onderzoek te Lisse. Het heeft voor
lopig gevonden, dat rode anjerva
riëteiten verkleuren. De bladeren van
de tulpen gaan verdorren in leiding
water. Bij vele bloemen is de schade
al na één dag te zien. Nog lang niet
alles is onderzocht. Vast staat dat
de volgende bloemen en planten ge
voelig zijn: roos, gerbera, kers, chry
sant, abrikoos, appel, gladiool, perzik,
peer, freesia, pruim.
Er zijn kascultures, waarbij men
uitsluitend gebruik maakt van lei
dingwater. Men vraagt zich af wat
er gebeurt met de bodem en het op
pervlaktewater. Er is nog nooit een
onderzoek gedaan om het gedrag van
fluor op de bodem te kennen.
Afzet in gevaar
Een even groot vraagteken is hoe
andere landen zullen reageren op de
fluoridering. Er is de mogelijkheid,
dat de ln het water gezette bloemen
in de periode tussen oogst en ver
zending worden beschadigd door het
water. Als de houdbaarheid minder
wordt, zal Nederland de concurrentie
niet kunnen weerstaan. De concur
rent kan beweren, dat zijn niet ge
fluorideerde bloemen langer houd
baar zijn.
Verder bestaat de vrees, dat som
mige landen de invoer van derge
lijke bloemen zullen verbieden.
«Vele landen ln Bui opa, o m, DuiU-
land, België Frankrijk en Zweden, i vriende tandarts meent, dat het pro
hebben kunstmatige verhoging van bleem is op te lossen door de baby'*
het fluorgehalte lil het water bij de twee jaar zoutloos dieet te geven
wet verboden De vrees wordt ook^ Fluor is een gevaarlijke stof, waar-
gedeeld door de levens- en genotmid- van een theelepeltje vol al voldoende
delen-industrie. Men gaat uitzoeken is om het meneelifk gestel gehew!
hoeveel water in de Aalsmeerse van slag af te brengen
bloementeelt uit de kraan wordt ge- Hy had al klachten van handela-
haald om de bloemen ln leven te ren gekregen, die hem vertelden
houden. j dat het publiek hen de echuld gaf
De standsorganisaties zien maar oude bloemen te hebben geleverd Ze
één oplossing: fluoridering stoppen waren zo gauw weg. Zo lang de me-
Men aou het Zwitserse systeem dici het niet eens zijn met elkaar
kunnen volgen, waar al 15 jaar zal men de economische belangen
ook moeten laten meespreken, aldus
fluor aan het keukenzout wordt toe
gevoegd. Alle andere mogelijkheden
om schoon water te krijgen zoals
opvangen van regenwater, gebruik
maken van grondwater of aanvoer
van schoon water zijn öf niet te
reliseren Of te kostbaar. De organi
saties wordt verzocht mee te werken
om een oplossing te vinden voor dit
probleem
Theelepel fataal
L. Ster inga zag niet in, waarom
men het water zo nodig moet fluo
rideren. De medici zijn het onder
elkaar nog niet een*. Een hem be-
meende L. Elferink. Het staat ln
ieder geval vast, dat bloemen schade
ondervinden.
Men kwam overeen verder geen
medische aspecten meer aan te voe
ren, omdat die heren lijnrecht te
genover elkaar staan. Men zal de
onderzoekingen van Proefstation
Aalsmeer afwachten en intussen
trachten om alle aangeschreven or
ganisaties aan een tafel te krijgen
om een oplossing te zoeken.
