POLITIEKE LEIDSELS
STEVIG IN HANDEN
Huisarts
in tehuis
verdient
soms
dobbel
'PEN VRAGEN ROND OPEN CHRISTELIJKE PARTIJEN
gxnnen
jieren
DAG 6 MEI 1972
OOI
Ve4
De Jhr. Mr. A. F. de
min Lohmanstichting, het we-
happelijk centrum van de
telijk-Historische Unie, heeft in
landelijk onderzoek vastgesteld,
de samenwerking tussen KVP,
en CHU aan de voet verder is
•derd dan aan de top.
rs gezegd: in een groot aantal
jenten wordt door de drie
J^Jtelijke partijen in de gemeen-
"d meer en nauwer samenge-
dan door dezelfde partijen op
'Jlijk pohtiek niveau. Alle posi-
zij het dan ook nogal eens
ijvende - uitingen van de drie
voorzitters ten spijt. En on-
>rst<£ de mededeling van de voor
van de CHU-fractie in de
de Kamer, drs. A. D. W. Tila-
drie grote confessionele
«•fracties in juni hun eerste
«^schappelijke fractievergade-
iullen houden.
lag was het trouwens toch
eens de beurt aan de CHU-
om optimistisch over de sa-
|U erking te doen. Fractievoorzit-
ilanus zei onder applaus van
rergadering letterlijk: „Onze
toekomst is verandering, vernieu
wing, verbetering van de partijfor
matie. En partij vernieuwing is voor
ons de weg van de 3! De weg van
de 3 naar een nieuwe christelijke
partij". En Unievoorzitter mr. O. W.
A. baron van Verschuer zei, vol vol
doening een steeds inniger samen-
Door
Kees de Bruin
werking tussen KVP, ARP en CHU
memorerend: „Ik ben ervan over
tuigd dat het functioneren van de
democratie in belangrijke mate ge
baat zou zijn als wij er met elkaar
in slagen het aantal partijen tot
een aantal van 6 of 5 terug te
brengen".
Boosaardig gemor
Het klonk allemaal alsof de nieuwe
christelijke partij op het punt staat
geboren te worden. Of de in de
wandelgangen van het Utrechtse
Jaartjeurscentrum veelvuldig ge
hoorde geluiden dat de ziekte van
AR-voorzitter Veerman wel een di
plomatieke zou zijn en de plotselin
ge verhindering van zijn KVP-col-
lege De Zeeuw ook niet helemaal
toevallig - beiden waren als spreker
aangekondigd, maar hadden het la
ten afweten - slechts wat boosaar
dig gemor van een te verwaarlozen
deel van de achterban zou zijn.
Maar in de vergadering bleek, dat
het onwillige deel van die christe-
lijk-historische achterban helemaal
niet te verwaarlozen is. Dat de
nieuwe Unie-voorzitter Van Ver
schuer slechts via een bewogen be
roep op verdraagzaamheid het on
derlinge gekrakeel, dat zonder twij
fel de voor dit najaar aangekondig
de speciale vergadering over de
christelijke samenwerking zal be
heersen, nu althans nog binnen de
perken kon houden.
Dat de vijf kiesverenigingen Hui-
nen, Oud-Amsterdam. Huizen, Dok-
kum en Horst en Telgt, die de ver
gadering voorstelden niet verder te
gaan dan een federatieve samen
werking met ARP en KVP, dat
voorstel mondeling krachtig zouden
ondersteunen, lag wel voor de hand.
Minder voor de hand lag misschien
de voor het bestuur kennelijk toch
wel onaangename verrassing, dat
zich staande de vergadering zoveel
Unieleden achter deze gedachte
plaatsten. Niet alleen door er, zij
het als (forse) minderheid, krachtig
voor te applaudiseren, maar ook
door nog wat extra argumenten aan
te dragen. Zoals de afgevaardigde
uit Schiebroek, die de vergadering
confronteerde met zijn ongerustheid
over de plannen tot een open,
christelijke partij te komen: „Als
wij die weg opgaan, zullen wij on
getwijfeld nog meer van onze aan
hang verliezen".
Voorzitter Van Verschuer - in de
rug gesteund door de voorzitter van
de Statenkring Arnhem: „Ik heb
nooit geweten, dat momenteel niet-
christenen geen lid van de CHU
mogen worden" hield de drei
gende beroering onder de duim.
Zijn „Wij met elkaar bezig heel
moeilijke besluiten te nemen, dat
moeten wij met elkaar in grote ver
draagzaamheid doen" werkte.
Maar het overtuigde duidelijk niet
iedereen. Meer dan paste bij alle
mooie woorden hing ditmaal in de
Unie-vergadering de angst voor, het
wantrouwen Jegens „de Roomsen".
Want daarmee kun Je Je als recht
geaard CHU-er niet zo maar in één
partij laten stoppen vond de Gel
derse afgevaardigde, die bezwaar
had tegen KVP-voorzitter De
Zeeuw, omdat hij „meer aanhanger
schijnt te zijn van het humanisme
dan van het christendom". Om van
de bisschoppen Simonis en Gijsen
maar te zwijgen. Want daarvan
kun Je „geen eerbied voor de Hei-
delbergse catechismus verwachten"
Die CHU-leden, die met deze ver
ontruste spreker van mening zijn.
dat die catechismus nog steeds een
van de pijlers is, waar hun Unie op
rust, willen voor geen prijs in één
partij met mensen, die daar anders
over denken. Dat hebben zij zater
dag in Utrecht duidelijk laten mer
ken. En dat zullen zij, op die spe
ciale CHU-vergadering in het na
jaar, die alleen over die ene, chris
telijke partij zal gaan, zonder twij
fel met nog meer nadruk aan hun
Unie-genoten voorhouden.
Mr. O. W. A. baron van Verschuer
Andriessen op drie fronten in de aanval
De nieuwe fractievoorzitter van de
KVP in de Tweede Kamer. mr. F.
H. J. J. Andriessen, heeft deze week
op drie fronten de politieke leidsels
van zijn partij stevig in handen ge
nomen. In de discussie over de par
tij-politiek heeft hij hardhandig in
gegrepen door zonder meer het
moeizaam door partijvoorzitter dr.
ir. D. de Zeeuw en diens inspirator
prof. dr. P. A. J. M. Steenkamp op
gebouwde kaartenhuis van de open
Door
Peter Riemersma
christelijk-humanistische volkspartij
omver te blazen.
In de buiten-parlementaire discussie
met de vakbeweging heeft hij zich
stoer opgesteld en een onmiskenba
re aanval op het kabinet langs zich
heen laten glijden.
Tenslotte: in het parlement zelf
heeft Andriessen, gesecondeerd door
coming-man P. J. A. van der San-
den, een visje uitgegooid naar de
grootste oppositiepartij, de PvdA. in
de vorm van een kiesdrempel.
De KVP heeft een al voor de parle
mentsverkiezingen van 28 april '71
gelanceerd idee: invoering van een
kiesdrempel van drie zetels om het
aantal fracties in de Tweede Kamer
te beperken en daardoor zijn werk
wijze efficiënter te maken, nu op
nieuw ter discussie gesteld Je kunt
Je afvragen of de KVP soms op
korte termijn nieuwe verkiezingen
verwacht-
In elk geval verwacht de KVP
steun voor het voorstel van de
PvdA. De voormalige schaduw-pre-
mier drs. J. M. den Uyl heeft deze
verwachting niet gehonoreerd. Koel
tjes stelde Den Uyl vast, dat de
kiesdrempel-propagandisten hun po
sitie hebben verzwakt door in de
memorie van antwoord over het
voorstel van wet niet in te gaan op
de in het voorlopig verslag gemaak
te opmerkingen van PvdA-ziJde.
Deze opmerkingen hadden als cen
traal thema: geef de kiezers meer
invloed op de regeringsvorming en
bereik daardoor dat het parlement
beter werkt.
Want, zo luidt de PvdA-redenering.
meer invloed van de kiezers ver
groot de kans op een regering die
steunt op gelijkgezinde partijen.
Het is niet zo verwonderlijk, dat de
KVP langs deze kern van de zaak
heenpraat. Zij steunt nu immers
een kabinet, waarvan iedereen weet
dat het afhankelijk is van vijf par
tijen, die niet gelijkgezind zijn. Wat
natuurlijk niet hoeft uit te sluiten,
dat zij thans eensgezind zijn in de
opvatting dat alleen een kabinet
zoals het er nu is de gigantische fi
nanciële problemen kan oplossen en
dat dus alles moet worden gedaan
eensgezind zo'n oplossing te berei
ken.
Andriessen heeft zich al sterk ge
maakt voor zo'n oplossing. Lucht
hartig is hij heengestapt over de
NKV-kritiek in het blad Ruim
Zicht als zou het kabinet best te
overbruggen Eind mei zal dat blij
ken, als de regering spreekt met de
sociale partners over het beleid voor
volgend Jaar.
Een kabinet, dat zou steunen op de
christelijke partijen en de progres
sieve drie «PvdA, D'66 en PPR) in
plaats van de WD en DS"70 zou
volgens Andriessen geen wezenlijk
ander beleid kunnen voeren.
Met zijn kijk op wat praktisch in
de politiek haalbaar is, stelt An
driessen dat de voortdurende stij
ging van lonen en prijzen en de
geldontwaarding domweg de uitvoe
ring van ambitieuze regeringspro
gramma's (dus zowel die van de
christelijke drie als die van de pro
gressieve drie)
Een typisch centrum-redenering
spreidt Andriessen hier ten toon.
De christelijke partijen zitten mid
denin op de bok van de regerings-
kar. De WD en DS'70 mogen wel
eens proberen wat naar rechts te
sturen en de progressieve drie mo
gen de leidsels naar links willen
rukken, de koers van de kar zal
steeds «hooguit lichtsllngerend)
langs de gulden middenweg blijven
lopen..
Andriessens opstelling in de partij
politieke discussie gaat al evenzeer
uit van deze gedachtengang. Waar
om zou Je de kans lopen dertig
procent van Je confessionele aan
hang te verliezen door modern te
doen en de partij „open te gooien"
zoals De Zeeuw en Steenkamp wil
len.
Natuurlijk, ook Andriessen weet
wel, dat de christelijke partijen on
derhevig zijn aan een nu al Jaren
lang durend afbrokkelingsproces.
Maar dat proces schrijdt maar
langzaam voort. Andriessen kiest
voor een langzame dood in plaats
van voor een snelle. Langzaam uit
stervende christelijke partijen kun
nen immers nog Jarenlang de dienst
blijven uitmaken, zo moet de nieu
we politieke leider van de KVP
hebben gedacht.
C. Egas
heid) en staatssecretaris Van Vee-
nenidaal (CRM). De Kamerleden
vinden dat geen enkel objectief ar
gument kan worden aangevoerd
voor een extra vergoeding aan de
dokter en voor de doorberekening
daarvan in de verzorgingsprijs. Het
gaat hier om een onrechtvaardige
inkomensverdeling, menen zij.
Gedwongen
De bejaardentehuizen worden vaak
in deze situatie gedwongen. De con
currentie is zo groot, zeggen die te
huizen, dat, als wij goede mensen
willen hebben, we wel moeten beta
len. Doen we dat niet. dan gaat dat
ten koste van de medische voorzie
ningen. Een belangrijk aantal te
huizen worstelt volgens de Kamer
leden met dat probleem en het ge
vaar zit er in dat dat er steeds
meer worden, ook buiten de Rand
stad.
Als het antwoord van de bewinds
lieden op de vragen onbevredigend
is, zullen de Kamerleden in com
missieverband overleggen of zil on
der druk moeten worden gezet.
Maar men hoopt dat er een discus
sie op gang komt. Dat de ministers
en de staatssecretaris samen met de
artsen en vertegenwoordigers uit de
bejaardentehuizen om de tafel gaan
zitten.
De heer Egas: „Bejaarden hebben
veel meer medische hulp nodig dan
anderen. De ziekenfondskosten voor
bejaarden zijn het dubbele van die
voor de jeugd. We worstelen duide
lijk met dat probleem. Bovendien
zijn de huisartsen te zwaar belast
met de zorg voor bejaarden. Daar
door krijgen zij vaak een aversie
tegen ziekenbezoek, terwijl de ver
goeding gering is. In het probleem
van de arts zit een grond van
waarheid en daar zijn wij ook van
uit gegaan."
Al apart
De heer Egas acht het uitgesloten
om de bejaarden meer te laten be
talen in de ziektekosten. „We zitten
al met een aparte ziekenverzekering
voor de bejaarden. Moet het niet zozijn. Maar het is moeilijk om een
zijn dat. als een arts bereid wordt j arts te krijgen die vrijgesteld is.
gevonden om spreekuur te houden Hoewel de opvatting onder de jonge
in een tehuis, een deel van de kos- artsen aan het veranderen is Toch
ten wordt afgewenteld op de kosten zal de financiering dan nog niet op-
van het tehuis? De tehuizen kun-i?el°st zijn. Je kunt ook zeggen:
nen zeggenlaten wij er wat bij breng die mensen onder de AWBZ
doen. Maar het gevaar blijft dat (Algemene Wet Bijzondere Ziekte-
dan de verzorgingsprijzen stijgen, kosten). Wellicht kun Je het pro-
En in die vicieuze cirkel draait de bleem dan wel oplossen omdat dan
zaak vast."
Egas: „Voorlopig kunnen we slechts
een antwoord geven met de natte
vinger. Onze fractie wil uiteindelijk
naar een volksverzekering toe. In
die tussentijd moet Je de bejaarde
niet nog meer belasten, maar juist
verlichten. Het verdient overweging
om te bekijken of Je een arts volle
dig aan een groot tehuis moet ver
binden. Dus iemand zonder huisart
senpraktijk. Zo'n ambtelijke functie
heeft voordelen.
Bijscholing
De arts kan zich scherper instellen
op de geriatrische belangstelling
(ouderdomszorg, red.) en bijscho
ling. Hij hoeft geen specialist te
de financiering verzekerd is."
Kamerlid Egas gaat er van uit, dat
de bejaarde altijd zijn vrijheid
moet houden om zelf een huisarts
te kiezen, ook in het tehuis. Ook
als er een full-time man in het te
huis komt moet men daar rekening
mee blijven houden. Maar in de
praktijd gebeurt het vaak dat als
een huisarts in het tehuis komt,
steeds meer bejaarden hem als dok
ter nemen. „Als de bejaarden op me-
disch-sociale Indicatie in het tehuis
worden opgenomen, heeft een groot
aantal van hen een dokter nodig.
Daarbij moet Je rekening houden
met de huisarts nieuwe stijl. Hij
wordt niet alleen geroepen voor li
chamelijke klachten, maar ook voor
psychische moeilijkheden. Zeker ou
dere mensen leggen graag alle pro
blemen voor aan de dokter. Voor
hen is het belangrijk dat hij ver
trouwensarts is. Maar als dat alle
maal betaald moet worden, wordt
het bedrag voor de bejaarde bijzon
der hoog."
De stichting Landelijke Samenwer
king Bejaardentehuizen Organisatie
is niet gelukkig met de door de Ka
merleden gestelde vragen. Met de
Landelijke Huisartsenvereniging en
de artsen in dienstverband praat
men al geruime tijd over de positie
van de arts in het tehuis, alsook
over zijn salaris. Maar voorlopig
zijn er van dat beraad nog geen
concrete resultaten te verwachten.
Niet de hele PvdA-fractie huldigt
het standpunt van de heer Egas.
Dr. J. H. Lamberts: „Mijn veroor
deling gaat niet zover als die van
mijn partijgenoten. Geld verzoet
vaak arbeid en de artsen worden op
die manier verleid. Maar ik kan me
daar niet zo over opwinden. Onze
Nederlandse huisarts werkt nog zo,
Dr. J. H. Lamberts
dat ik hem een uitzonderlijk mens
vind. Een huisarts die in de buurv
van een tehuis woont, kan niet ook
nog de bejaarden uit dat tehuis bij
zijn praktijk hebben. Als Je een
praktijk hebt van 2700 mensen, kun
Je in de plaats daarvan slechts 900
bejaarden hebben, want zij hebben
drie maal zoveel hulp nodig.
Er zijn artsen die idealistisch zijn
ingesteld, zoals bij voorbeeld in
Ommoord (Rotterdam). Vanuit de
groepspraktijk regelt men daar dat
ook de bejaarden in de tehuizen
worden geholpen. Die artsen krijgen
er geen extra vergoeding voor. Maar
dat verwacht ik niet van de gemid
delde mensen. Het hele probleem is
een bewijs dat de organisatie van
de gezondheidszorg niet goed is.
Men opent een nieuw tehuis en
denkt van tevoren niet: die mensen
zouden wel eens geneeskundige hulp
nodig kunnen hebben."
Wat is de oorzaak van deze situatie
Hoe kun Je het probleem oplossen?
in de tehuizen?
Mr, F, H. J, J. Andriessen
Cl aantal bejaardentehuizen in
ind krijgen huisartsen dubbel
laid voor hun werk. Zij hou-
Jr eekuur in het tehuis, krijgen
■jun patiënten daar het nor-
rjg ziekenfondssalaris en innen
J tien jaarlijks een extraatje
Ingeveer tienduizend gulden
et tehuis. De tehuizen, die
Ie grootste moeite hebben om
Ikter aan te trekken, bereke-
c jt geld dat zij aan de dokter
Ijin de verzorgingsprijs.
ïatie die volgens het Tweede
,d C. Egas (PvdA) vooral in
dstad bestaat. Daar is het
het grootst en daar
de meeste bejaarden.
leine Roumen
_0as legde samen met zijn
moten dr. D. Dolman en C
o onlangs het probleem op ta-
stelden schriftelijke vragen j
ministers Langman (Econo-1
Zaken)Stuyt (Volksgezond-
