GO o'
Wereld gaat aan vervuiling ten onder
Mentaliteitsz
verandering
moet nu snel
aanvang
nemen
DE. t;>0
V ervuilingsbelastir
voor zeegebruike
EXTRA
ZATERDAG
De door de Hazers-
looudse jeugd ingerichte ex
positie in het gemeentehuis
laat aan duidelijkheid niets
te wensen over.
De door de jeugd inge
richte expositie in het ge
meentehuis laat aan duide
lijkheid niets te wensen over.
(Foto Wim Dijkman)
In de streek zijn sinds vorig jaar, een aantal actiegroepen op
gericht, om het water schoon te houden.
Het gebied van de Kagerplassen is o.m. schoongemaakt door
schoolkinderen en andere vrijwilligers uit Warmond. Organisa
tor Neefjens: „We zijn vorig jaar begonnen. Dit gebeurde op
voorstel van raadslid Heemskerk. We hebben toen onze actie
beperkt tot het gebied van de Kagerplassen, gelegen binnen de
grenzen van Warmond. Vorig jaar waren er 100 deelnemers.
Er werd toen V/ ton vuil uit het water gevist". Behalve het
water werd ook het dorp schoongemaakt. In het kader van
„heitje voor een karweitje" hebben ongeveer 40 padvinders
straten en plantsoenen schoongemaakt.
Deelnemers aan de vuilvis-ac-
tie waren scholieren, werkende jon
geren, jongens van de zeeverkenners
en deelnemers van de Kaagsocië
teit. Dit jaar is de actie uitgebreid.
„Warmond heeft altijd goede contac
ten met Alkemade, dat ten slotte aan
de overkant van de Kagerplassen ligt'
vertelt Neefjens. „We doen nu in sa
menwerking met Alkemade de hele
Kagerplassen". De samenwerking
tussen de beide gemeenten wordt
vooral in stand gehouden door de
dorpsraad de Kaag en door
de watersportvereniging van de
Kaagsociëteit. Er waren dit
jaar uiteraard meer deelnemers.
„Maar liefst 120 man hebben
we kunnen strikken", zegt organisa
tor Neefjens. „We hadden in 2% uur
ongeveer vijf ton vuil bijeelkaar. He
laas werd het weer toen te slecht,
waardoor we op moesten houden. De
kinderen wilden trouwens wel door
gaan. Die zijn enorm enthousiast".
Samenwerking
Volgend Jaar wordt de actie weer
uitgebreid. Dan wordt ook de Braas-
semermeer bij de actie betrokken.
Contacten worden daarom gelegd
met Woubrugge. „Het hele gebied
moet een actie gaan vormen", meent
Kees Neefjens. „Net zoals de
boomplantdag". Nadelen kleven
er ook aan de vuilvisactie.
„Je kan alleen in het voor
jaar „vissen", vanwege de riet
kraag en de broedtijd van de vogels.
Daardoor zien de recreanten, die gro
te vervuilers van de plassen zijn,
niet wat er voor hen wordt gedaan
door de vrijwilligers". Recreanten
boeren en andere mensen die aan de
rand van de Kagerplassen wonen ziet
Kees Neefjens als de hoofdschuldi
gen. Als de grote toeristenstroom
weer begint zullen ze een schone Ka-
gerplas aantreffen. Om de water-
of bermtoerist eraan te herinneren,
dat de schoonmaakactie niet voor de
lol is gehouden worden er tijdens de
Kaagweek symbolische zakken uitge
reikt met een stencil erbij met de
strekking: wij hebben de rommel op
geruimd. denk er nu zelf eens om of
help mee.
Door
Peter van Been
Kees Neefjens, filosoferend over het
milieuvraagstuk: „Een nadeel vind
ik. dat de hoofdoorzaken van de ver
vuiling bekend zijn, maar dat er toch
alleen maar kan worden gewerkt aan
de symptomen. Daar staat natuur
lijkwei weer tegenover dat't ingrij
pen in de directe omgeving een men-
taliteitsveradering bij de mensen te
weeg kan brengen. We moeten hier
mee wel opschieten. De kwaliteit
van het water loopt sterk terug. En
het vervelende is, dat Je Je wel kan
ergeren aan het chemisch afval, dat
de fabrieken lozen, maar Je kunt er
verder weinig concreets aan doen".
In Warmond wil men het water
schoon hebben. Het open riool, dat
Warmond tot nu toe had, wordt af
geschaft. De gemeente besteed veel
aandacht aan het „groen", ook aan
de Kagerplassen. Bij de actie in War
mond is veel plastic en hout opge
vist. „Vorig Jaar waren er veel ka
davers, mu gelukkig niet", aldus
Neefjens. Er is dit jaar enorm ent
housiast gewerkt, volgens sommigen
wel 'ns iets te enthousiast. Neefjens
„Er heeft ons iemand opgebeld, dat
ze de sloot achter z'n huis hadden
schoongemaakt. Hij had veel waar
dering voor de actie, alleen vond hij
heft wel vervelend, dat de schoon
makers in hun enthousiasme ook
zijn bootje hadden weggehaald, dat
daar half onder water lag om het
hout te laten dichten Of dit inder
daad door een enthousiaste schoon-
Hazerswoude
In Hazerswoude heeft men geen
plassen. „Gelukkig alleen maar slo
ten", zegt de Bruin, mede-organisa
tor van de werkgroep voor milieu
hygiëne. „Vorig jaar zijn we begon
nen te praten over een werkprogram
ma voor de schooljeugd over de mi
lieuvervuiling", herinnert De Bruin
zich. De hoofdonderwijzers van de
lagere scholen werden uitgenodigd,
om samen een werkgroep te vormen.
Er werd een schema opgesteld en
een van de acties in dat schema was
de boomplantdag.
De leerlingen moest natuurlijk ook
iets worden bijgebracht over de pro
blematiek van het milieu. De kinde
ren kregen dan ook de opdracht een
werkmap te vervaardigen over de mi
lieuvervuiling. De verdere plannen
zijn gekomen van de St. Michel-
school uit Hazerswoude-dorp Deze
plannen zijn toegezonden aan de
andere scholen in Hazerswoude.
Daarnaast kwam er, zij het
veel later, nog een werkschema
binnen van de mavo-school in
Hazerswoude-dorp.
De schooljeugd moet 'n hoop over de
milieuvervuiling zelf opzoeken maar
ze worden daarnaast natuurlijk ook
op deskundige wijze voorgelicht. Zo
is er bijvoorbeeld een film voor de
kinderen vertoond, getiteld „levend
water". Dekker, lid van de commissie
De wereld gaat aan vervuiling
ten onder. Een kreet, waarom
men tien jaar geleden zou heb
ben gelachen. In die laatste tien
jaar is er echter wel wat veran
derd. De kreet dreigt nu op een
angstwekkend snelle manier be
waarheid te worden. Gelukkig be
gint men dit nu in te zien. Men
eist, dat de fabrieken hun giftige
afvalstoffen niet meer in de rivie
ren lozen. De vieze rook die de
schoorstenen van diezelfde fabrie
ken uitbraken moet ook op een
of andere manier worden gestopt.
"De fabrieken moeten betalen.
Laten ze de winst, die ze maken
nu maar eens aanwenden voor de
gezondheid van het milieu en met
name die van de mensen", wordt
er geroepen. Urenlang wordt ge
discussieerd over mogelijke op
lossingen door actiegroepen. Een
groot aantal leden van dergelijke
actiegroepen rijdt echter rustig in
autootjes rond en schromen er
niet voor hun argumenten
kracht bij te zetten door een
krachtige trek aan sigaret, si
gaar of pijp. Een beetje cru ge
zegd misschien, maar toch
schuilt hier de wortel van het he
le milieuvraagstuk. De enige mo
gelijkheid om de milieuvervuiling
af te remmen lijkt te zijn. door
van onder af te beginnen. Dat be
tekent, dat ieder mens afzonder
lijk veel verantwoordelijkheids
gevoel ten opzichte van de natuur
moet zien te kweken.
Er zal een rigoreuze mentali
teitsverandering moeten komen.
Dit kan natuurlijk niet in een ge
neratie. Als de huidige jeugd
wordt geleerd het belang van 'n
gezonde natuur in te zien, zijn we
al een heel eind. Het is verheu
gend, dat er de laatste jaren door
met name de lagere scholen hard
aan deze problematiek wordt ge-
De eerste resultaten zijn al
duidelijk te zien. Tijdens de
boomplantdag en de vuilvisactie
hebben honderden schoolkinderen
in deze streek geholpen de na
tuur weer een beetje schoner te
maken. Zo werd er in de Kager
plassen, de Braassemermeer,
de Westeinder plassen en de vele
vaarten en sloten druk gevist naar
vuil; vuil, achtergelaten door wa
tertoeristen, vrachtboten, fabrie
ken en mensen uit de omgeving
van de plassen, die deze blijkbaar
zien als een handige vuilnisbelt.
voor de milieuhygiëne, heeft een dia
voorstelling vertoond op de scholen
en verteld, wat voor problemen er
spelen bij het milieuvraagstuk. De
schoolkinderen hebben alles wat ze
zelf hebben opgezocht en de dingen
die ze hebben gehoord samengebun
deld tot een expositie, die staat opge
steld in ht gemeentehuis. Uit deze
tentoonstelling blijkt duidelijk de ge
ëngageerdheid van de kinderen voor
dit probleem.
Wat betreft de vuilvi9dag: dit idee
is gekomen uit de werkgroep voor
milieuhygiëne. Men is gaan praten,
met de schoolhoofden en men kwam
tot de conclusie, dat deze actie moest
worden uitgevoerd door de scholen.
„Er waren klachten binnengekomen
over de rommel in de sloten", zegt
De Bruin. „We besloten toen de za
ken rigoreus aan te pakken. Zo is
vuilvisdag er gekomen en het resul
taat is erg goed geworden. De kin
deren waren dol-enthousiast en er
werd zoveel vuil uit de sloten gevist,
dat de reinigingsauto het vervoer er
van haast niet kon bijhouden. Vier
honderd leerlingen, van alle lagere
scholen hebben meegedaan. Et-
werd gevist vanaf de kant met schep
netten. We hebben dus alleen de
kant maar schoon gemaakt. Vier
vraohtwagens vol met vuil hebben de
kinderen uit het water gevist"
De sloten en vaarten rond Rhy-
nenburg, de sloten bij Groenestein
en het water langs de Dorpsstraat,
Westeinde en Poelzoom behoorden
tot het werkterrein van de vrijwilli
ge schoonmakertjes. Daarnaast zijn
bovendien ook nog de straten schoon-
geplukt van het vuil. De vangst
bestond ook bij deze actie voorna
melijk uit hout en plastic.
Braassemmermeer
Woubrugge en Hoogmade. twee
toeristendorpen aan de Braassemer
meer. die natuurlijk ook te maken
hebben met watervervuiling. Ook
hier zijn aoties gevoerd, acties die
een groot gebied bestrijken, namelijk
de Braassemermeer, de Wijde Aa.
sloten en vaarten en de Woudwe
tering en Heijmanswetering waar
per jaar zo'n 30.000 schepen door va
ren. We spraken met een lid van
het comité „hou 't water schoon", A.
C. van Tienhoven, tevens consul van
de ANWB voor dit gebied. „In 1971
is het comité opgericht", memoreert
Van Tienhoven. „Oprichter was Sijs-
ses en z'n vrouw, die gemeenteraads
lid is in Hoogmade. Verdere leden
van het comité zijn het hoofd van
de rk-school in Hoogmade, J. Ouwer-
kerk en het hoofd van de openbare
school in Woubrugge D. Boersma. We
zijn begonnen met het ophangen van
affiches om de watertoeristen duide
lijk te maken niet alle rommel in
't water te gooien. In april 1971 kre
gen we medewerking van de gemeen
te en met ongeveer 50 schoolkinde
ren is een vuilvisactie gehouden, die
ongeveer 40 kubieke meter vuil te
voorschijn toverde. Dit jaar is maar
liefst 70 kubieke meter vuil uit hei
water gehaald en er ligt nog wel
zo'n 70 kubieke meter", verkondigt
Van Tienhoven. „We zijn nog lang
niet in alle gebieden geweest". Er
werd gevist volgens twee methodes:
langs de oevers met harken en op 't
water met vier boten, uitgeleend door
vrijwilligers. Deze laatste methode
werd toegepast om het water rond de
rietkragen schoon te maken.
„In de Braassemermeer ligt 'n
natuurreservaat, dat onder toezicht,
staat van J. A. C. Slingerland", ver
telt Van Tienhoven. „Deze is met 'n
motorboot de vennen, die daar lig
gen, ingevaren en is daar het vuil
gaan verwijderen. Er zijn daar ook
twee recreatie-eiland'en «De Grote
Hem en de Kleine Hem>. Hier ko
men veel watertoeristen. Om te zor
gen. dat deze eilanden een beetje,
verschoond blijven van de gevolgen
van zo'n massale invasie hebben we
er manden en zakken neergezet, waar
ze het vuil in kunnen doen. Het vuil
wat hier wordt gevonden bestaat voor
zeker 80 pet uit plastic, blik en hout.
Het vuil, dat in het water drijft, is
niet alleen van de gemeente Wou
brugge, of van de watersporters. Er
komt veel vuil uit het zuiden drij
ven i Alphen. Boskoop en Waddinx-
veen> als het waterschap Rijnland
bij Halfweg gaat lozen. Het vuil
blijft dan steken in de inhammen,
waar veel woonboten liggen. Het
wordt dan bij die woonboten na
tuurlijk een grote smeerboel in het
water", meent Van Tienhoven. „On
geveer een half jaar geleden werd
tijdens een raadsvergadering een in
teressant plan geopperd
lid Venhuizen, die voorat
dorp vaten neer te zetug
motorbootbezitters afgew x
in kunnen doen. Dit plal
eigenlijk een beetje diF
Venhuizen komt ongety
een van de raadsvergadty
weer op terug. Hij zal da
stefllen grote plasticzaky*
zetten voor de watertoeri[
actie, om de
schoon te houden
ten worden voortgezet",
ven heeft nogal wat
houding van de gemeentel
d. Rijn wat dat betreftu»
Woubrugse weg, binnen p
te Alphen, (de weg lanj
manswetering) ligt ontah
troep, waar niets aan wl,
Zo liggen er al Jaren gito
heden plastic, oude fiq 1
enzovoort". L(
I i
Wi
De kwaliteit van het. 'J£
Braassemermeer schijn s
houding tot andere mei*®
zijn. Men mag er zelfs il i
wat lang niet van allejoi
worden gezegd. Er zijn cP
fabrieken, die hun afvap
op de Braasemermeer. p
„Langs de Woudsedip
langs het zuiden van loi
mermeer) gooien onbekqoc
mobilisten nogal eens ou|
wasmachines e.d. in detta
klaagt Van Tienhoven.
allemaal stiekem: het isch
een kind te vondeling ren
gelegd". Het grote poblei,,]
Tienhoven ook in de me;
de mensen. „Als er eennK
ligt, zegt iedereen: daar er
gooi ons afval er dan maï h
I
Alle gebruikers van de zee
zouden, voorzover hun activi
teiten schadelijke gevolgen
kunnen hebben voor het zee
milieu, een internationale
"vervuilingsbelasting" moeten
moeten betalen aan een inter
nationaal fonds.
Dit voorstel lanceert dr J
Bouchez. lector in het volken
recht aan de rijksuniversiteit
in Utrecht in een pre-advies dat
hij heeft uitgebracht voor de
conferentie van de Nederlandse
vereniging voor internationaal
recht over "volkenrechtelijke
aspecten van de waterveront
reiniging" die vandaag in Ut
recht wordt gehouden.
Als belastingplichtigen noemt
dr. Bouchez de eigenaars van
schepen en ladingen, mijn-
bouwondernemingen en dege
nen die een vergunning hebben
om afvalstoffen in zee te stor
ten. Het geld zou moeten wor
den gebruikt voor het weten
schappelijk onderzoek van de
zee en voor de vergoeding van
schade in gevallen waarin be
staande internationale regelin
gen daar niet of onvoldoende
in voorzien.
Het marine milieu zal moe
ten worden beschermd met het
oog op bestaande en toekomsti
ge voedselproduktie uit de zee
Daarbij zal de zee volgen dr.
Bouchez in beginsel als een in
tegraal geheel moeten worden
beschouwd. De rechtsmacht
van de kuststaten over delen
van de zee mogen geen hin
derpaal vormen voor een ef
fectief beleid.
Hij pleit voor het opstellen
van internationale maatstaven
die door alle staten in hun na
tionale wetgeving worden opge
nomen. Die maatstaven zullen
moeten gelden voor de scheep
vaart, de mijnbouw op de zee
bodem (inclusief het continen
tale plat) en voor het sorten
van giftige stoffen in zee. Dr.
rai
Bouchez meent dat eme:
sico-aansprakelijkheid let
komen voor schade djze
veroorzaakt door vei in
ging van het zeemilieu.
Volgens hem zullen
heid van de volle ze g
vrijheid van scheepvai
moeten worden gekwi
In bepaalde delen van
zee zou de vaart v
tankers bljvoorbeeli
langs daarvoor va
routes shipping lane
ten worden toegestaan
heid van wetenschappij
zoek zal, ook voor ws
moeten worden erkend.
Mr. G. W. Maas Gei&i
assistent Juridisch ad
het ministerie van t\(
landse Zaken, heeft ei T«
vies uitgebracht over oj
tegen grensoverschrijd
terverontreiniging. Hij
het ogenblik een ond<
naar de regels in het ER
volkenrecht inzake he
van rivierwater. In zi
vies zegt hij. dat he g
recht geen verbod ken a
lozing in grensoversc e
wateren, maar dat de 5
van de andere oevers o
eventueel schadevergo tl
betalen. B
Over de internationa S
commissies zegt mr Mi F
teranus, dat Jongere K
sies. zoals die welke M
door negen Afrikaan! A
is ingesteld voor de f
ter toegerust zijn dan
commissie. "Niet EN
vleiend voor het oud< A
bakermat van het
volkenrecht", constat q
De verzilting van het
ter is aanzienlijk tol b
sinds de Rijnoeverstal gi
tig jaar geleden beslis
zamenlijk overleg te D
gen over het paal en 1W
len aan de waterve R
ging. T
