■Sint Wilman fladderde als een
deurkanarie door domineesland
t
-amkalden wil
traathandel
n drugs hat en
Ns
i
Ieder, die
gedoopt
is, mag
zich Sint
noemen
Mercedes Diesel: nèt even 2*cent de kilometer
Shirley Bassey
in Amsterdam
alikoping in
-nacker
Ie bezem door
Sporttoto
Wandeltocht
"Zuid-West"
"iderzoek
■aJLUJIII'HUR'l
PORION
VARIA
eet je wat we gaan doen? We gaan eerst een sigaar
:ken, want met een sigaar in je mond gaan alle dingen
t leven gelijk een stuk makkelijker."
rit Wilman staat op en verlaat zijn studeervertrek. Hij
een blauwe trui aan, een wijde broek, heeft grijs haar,
rrij smal gezicht met zeer slimme ogen. Hij komt weer
n.
jaar, die hij offreert is een,
mün doen, gigantische bol-
Daaraan ben ik niet gewend:
ee lucifers afgestreken te heb-
i er dan ook nog steeds geen
pe Sint slaat het getob mild
)n zegt dan: „Kijk, m'n zoon,
*n sigaar is het net zo als
gelovigen in mijn gemeente.
altijd: „Je moet ze eerst
|i de kop knijpen voordat je
P k ze krijgt..."
vagenaar
i Wilman heet hij, is op 17
ffrer 1906 geboren in Wiersum
Pj Nederlands-hervormd predi-
Gaast. Een Fries dorpje is
tijf kilometer westelijk van
pi, pal achiter de IJsselmeer-
'aNar Gaast voert een zeer
weg en aan het eind daar-
mdt met het handjevol hui-
de twee spitse kerkjes, de
op. Wandelend over de kei-
Gaast kan de stadsmens
!en voetstappen horen een
fjaal.
Preek no. 4315
las Willem Wilman dominee.
|week voor het laatst. Zondag
j vanaf de mini-kansel inz'n
Jrk zijn laatste predikatie,
lis Zacharias 4:6 net als op 27
*er 1936, toen hij in het Gro-
Idorp Lettelbert het dominees-
lanvaardde.
preek nr. 4315; na de
woorden ervan ging dominee
met pensioen. Met emeri-
(als dat heet.
Frilman zegt: „Ik moet gaan,
ich Here, met wat een spijt.
ioet ik nu gaan doen 'h
schrijven misschien, maar
soms een uitgever...?"
laar wél weet ik na eeh" ge-
|an 3% uur, dat de autobio-
^^,Ik Sint Wilman" wel eens
Iiverbiddelijke bestseller zou
I worden. Want Willem Wil-
ongetwijfeld de meest kleur -
lienaar des Woords, die God
irland op de kansel bracht,
beginnen verklaarde Willem
i zich zonder schroom reeds
bij zijn leven heilig. Vandaar dat
hij zich „Sint" Wilman noemt en
niet „dominee". Al mag je ook rus
tig „meneer" of desnoods „Willem"
zeggen, want protocol, titulatuur of
ander uiterlijk vertoon, vindt hij
flauwekul. „Ik heb nog nooit een
das omgehad. Judas had wél een
das om en daarmee heeft hij zich
verhangen nadat hij de Heer ver
loochend had. Ja ik ben daar gek..."
Sint
„Ik ben bij mijn doop geheiligd
door de woorden „In de naam van
de Vader, de Zoon en de Heilige
Geest". Dan ben je geheiligd. Ieder
een. die gedoopt is. is heilig en mag
zich dus Sint noemen. Dat alleen ik
dat doe tja Bent u gedoopt?"
„Dan bent u ook Sint".
Sint Wilman is een man, die de 36
jaar van zijn ambstuitoefening als
een kleurkanarie door domineesland
heeft gefladderd. Hij deed dat in
Lettelbert. Lollum. Oudeschoot en
vanaf 1968 in het piepkleine Gaast.
„In Gaast woonden per 1 Januari
van dit jaar 265 mensen. En daar
van gaat de helft nog naar de Ge
reformeerde kerk. Je hebt zeker wel
gezien dat de torens van onze twee
kerkjes tegen mekaar staan op te
bieden in vroomheid? We kunnen
goed met elkaar opschieten hoor,
mijn gereformeerde collega en ik.
Onze enige geschilpunt is de inter
pretatie van psalm 105: „Het ver
bond met Abraham zijn vrind, be
vestigt Mij van kind tot kind". Ik
zeg dat het hier de aartsvader
Abraham betreft, maar die gerefor
meerde houdt het er koppig op dat
het hier om zijn eigen grote Abra
ham Kuyper gaat".
Sint Wilman: „Dit was een grapje"
Zoals ook: „Als ik hier over het
kerkhofje loop, zeg ik altijd:
ruikt de drank boven de grafzerken
uit. In de hemel, het vagevuur of
de hel. zul je geen enkele inwoner
van Gaast vinden. Die hangen er
gens anders allemaal nog te drogen.
Ja. d'r is hier door de eeuwen heen
wat afgezopen.."
Ik ben rijk
Willem Wilman: „Door mijn doop,
die me heiligde, zijn al mijn schul
den voor Jezus Christus. Hij staat
borg voor me. Ik ben rijk. Als de
duivel op bezoek zou komen en ik
zou zeggen: ik ben een beste vent,
gaat hij lachen; als ik tegen hem
zou zeggen: ik ben vroom, krijgt-ie
de slappe lach, maar als ik zeg: ik
ben in Christus, dan krijgt-ie subiet
de schrik in zijn bokkenpoten en
weg is-ie".
Sint Wilman, die zelfs voor het
kleine Gaast vrijwel de hele vrijdag
en zaterdag aan zijn preek voor
zondag besteedt, heeft er steeds
naar gestreefd de punten des ge
loofs zo gemakkelijk mogelijk, recht
voor de raap, te zeggen. Klonk het
voorstel niet zo oneerbiedig, dan
zou de Bijbel best wat vergelijkin
gen (parabels) van Wilman als bij
voegsel kunnen opnemen.
Een van zijn spectaculaire „optre
den" (woord van hemzelf) greep
enkele jaren geleden plaats in
Langweer, waar hij gevraagd was
een dienst te leiden in een zeil-
school. Hij koos als onderwerp van
zijn preek „recreatie": herschepping.
„Ik moet er nog om lachen", zegt
hij, „het moest een beetje origineel
zijn hé, zo'n preek voor alle vakan
tieklanten. Dus ik ben er helemaal
zwart naar toegegaan, ondanks de
warmte. Zwarte jas, hoge zije,
zwarte sokken enzovoorts. Een do
minee uit een oud boek.
In zwembroek
En toen ben ik gaan preken over
recreatie, herschepping en tenslotte
schepping. En langzaam aan, deed
ik alles uit: hoed af, jas aan de
kant, broek uit, hemd uit en op het
hoogtepunt van de preek stond ik
daar alleen nog maar in zwem
broek. Toen, na mijn laatste woor
den, dook ik hoep! het zwembad in.
Vind je 't gek? Maar ondertussen
had ik al die badgasten wél beel
dend de Waarheid bijgebracht".
In Sint Wilman's studeerkamer
hangt een kaart van Friesland, die
zwart ziet van de speldjes. Het zijn
de steden, dorpen en gehuchten,
waar hij als gast predikaties heeft
gehouden. De olijke Sint is 36 Jaar
een veelgevraagd artiest geweest in
de bediening des Woords.
Vooral nadat hij in oktober 1943
begonnen was met het preken in de
taal des volks: het Fries.
„Dat was nadat in dat jaar voor
het eerst de Bijbel was uitgebracht
in het Fries. Een ware revolutie:
vóór die tijd, was je een boerenkin-
kinkel als je Fries durfde praten als
bekleder van een of ander ambt
Maar er was een dominee Wumkes,
die vrijwillige emeritaat had ge
vraagd om de Bijbel in onze eigen
taal om te zetten. Een enorm kar
wei! Dat was een van de mooiste
momenten in mijn leven, toen in
Leeuwarden die Bijbel werd gepre
senteerd. M'n hart klopte als een
lammestutje ja, dat is Fries, dat
hoeft u me niet te zeggen. En op
de kansel stond een dominee Wiers-
ma met die „Bibel" in zijn hand en
ik hoor hem nog zeggen: „Hjir ha
ik die Fryske Bibel yn hannen; je
wurde er suver oars fan..." Kan je
het verstaan?
Toen ik 's avonds thuis kwam. had
de post mijn exemplaar van de
„Bibel" gebracht; ik heb direct een
briefkaart aan Wumkes geschreven
met diezelfde tekst: „Hjir ha ik die Die ouderling komt naar me toe om
Fryske Bibel yn hannen..." Ik was
gelukkig, God dankbaar".
Sint Wilman staat op en zoekt in
zijn rommelige boekenkast, komt na
veel gemopper over de rotzooi met
een boekje te voorschijn: „Hier, je
mag 't even vasthouden, je moet:
dit is de Friese berijming van de
psalmen en gezangen. Dit is een
schat".
„Toch ben ik mij donders bewust,
dat ik ook wel eens de pest voor
mensen ben geweest", zegt Sint
Wilman, „ondanks die populariteit
en die rare streken van me. Of
Juist daardóór".
Hij vertelt dan van een hooglopend
geschil, waarin hij zes Jaar geleden
verwikkeld raakte toen hij nog pre
dikant was in Oudeschoot. „In de
gemeente Nijenhaske was een vaca
ture en als dichstbijzijnde dominee
moest ik „consulent" zijn. Maar met
die kerkeraad daar klikte het hele
maal niet. Dat is een gedonder ge
weest! Op een gegeven moment was
het zo, dat ik een dienst moest lei
den en dan is het gewoonte dat een
ouderling met een gebed opent.
me van dat gebed mededeling
doen. Ik furieus! Ik zei: „Als jij
begint te bidden, begin ik vanaf de
kansel te vloeken! Want beter in
oprechtheid te vloeken dan geveinsd
te bidden! Ziezo! Nou, dat werd
een rel, waar de landelijke pers
zich nog mee heeft bemoeid".
Wilman: „Ja, dat doet de duivel
ook altijd".
Goed. er is geen beginnen aan. Dan
maar over naar een serie uitspra
ken van Sint Wilman uit Gaast.
„Ik heb onlangs gepreekt op een
bijeenkomst van Youth for Christ.
De jeugd voor Christus. Heel mooi,
maar het moet natuurlijk wel om
gekeerd zijn: Christus voor de
jeugd".
„Ik hecht aan dogmatiek, alleen je
mag 'm niet zien. Dogmatiek is bot
ten en benen van het geloof en die
dingen, je botten, moet je óók be
dekt houden door vlees. Overigens:
het Leger des Heils zit in de kleu
terklas van de dogmatiek, maar dat
Is weer een heel ander onderwerp.
„De dood is de absolute grens.
Maar als ik van de Heer ben, en 1 gen.
dat ben ik, draagt Hij me wel door
die dood heen. Geen zorgen aan
m'n kop dus, in dit geval".
We lopen over de keitjes naar het
kleine, naar schatting zes eeuwen
oude kerkje van Sint Wilman. In
de tuin er omheen ligt een vers ge
dolven graf; nu dus nog maar 264
inwoners in Gaast. De predikant
groet desondanks een voorbijganger
vrolijk in het Fries. Alles is vrien
delijk. Een andere dorpeling loopt
de IJsselmeerdijk op en gaat daar
in het gras zitten.
Stilte. „Mooi hè", zegt Sint Wilman,
„over zes weken ben ik dit allemaal
kwijt. Dan moet ik de pastorie uit
en ga ik naar Kollum".
Dankbaar mens
Stilte. „Toch ben ik zo dankbaar
voor alles wat ik gekregen heb. Ik
heb drie kinderen, twee Jongens en
een meisje. Die twee knapen zijn
allebei erg goed terecht gekomen.
En die dochter... Opeens, zonder dat
ik daar wat aan gedaan heb, is ze
theologie gaan studeren in Gronin-
N.V. L.I.A.M., Leiden, Vondellaan 45, tel. 01710 -4 45 45 ROOYAKKERS
AUTOMOBIELBEDRIJF N.V., Oegstgeest, Leidsestraatweg 1, tel. 01710 -
5 26 43/4
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Hagestein: R. Steur
te Garderen. Te Putten: H. Veld
huizen te Lopik. Te Ommelander-
wiJk-Meeden: C. Haas, kandidaat te
Lelden.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Zwijndrecht: A. Bak
ker te Duisburg.
Aangenomen de benoeming tot
godsdienstleraar aan de christelijke
lycea te Middelburg en Goes: P.
Wulffraat te Kapelle aan de IJssel.
GEREF. KERKEN «VRIJGEM)
Beroepen te Deventer, Zevenbergen
in combinatie met Bergen op Zoom,
en Zuidwolde: P. Groenenberg, kan
didaat te Waardhuizen.
Aan de theologische hogeschool te
Kampen is voor 't doctoraal examen
theologie geslaagd: K. Deddens te
Rijnsburg.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Gorinchem: A. M. den
Boer te Ridderkerk. Te Middelharnls
C. de Ridder te Nunspeet.
SCHIPHOL Op Schiphol te gis
termiddag de Engese zangeres Shir
ley Bassey aangekomen voor een
kort verblijf in ons land. Zij treedt
vanavond op in het Concertgebouw
in Amsterdam met een orkest onder
leiding van de Engelse dirigent Brian
Fahey. Shirley Bassey, die in Ne
derland bekendheid kreeg door haar
vertolkingen van de titelsongs van
.Tames Bond films wertrekt mor
gen weer uit Nederland.
Mercedes-Benz Diesels omwille van comfortabele veiligheid
Mercedes Diesel is de grote econoom. Elke kilometer kost nèt iets meer
dan 2* cent aan brandstof. En voor dat geld rijdt u dan in een Mercedes.
Want deze diesel is - op de motor na - identiek aan zijn benzinebroers
200 en 220. Dezelfde veiligheid, vering, wegligging, schijfremmen en
carrosserie. De motor is een fluisterdiesel, waarvan alleen Mercedes - dank
zij 35 jaar dieselervaring - het geheim kent
Als het waar is dat - zoals men zegt - dit het jaar van De Economie
wordt, dan wordt dit ook het jaar van Mercedes Diesel. Ga maar na:
minimale brandstofkosten. En daarenboven dan nog eens die hoge inruil-
waarde. Na twee jaar, 80.000 km, ligt die voor een
schadevrije en goed onderhouden Mercedes Diesel
thans rond de 11 a 12.000 gulden. (Elke bona
fide handelaar in tweedehands auto's
zal u dit bevestigen). Dat autorijden
zó economisch kon zijn, dat hebt u
nooit geweten. Mogen we u noteren
voor een proefrit in een 200D of220D?
Rijdend Nederland berekende in z'n roadtest d.cL
4 december 1971 de brandstofkosten zelfs op 1,7 cent!
PAGINA \1
1RDAM Burgemeester
wil de bezem halen door
in van Amsterdam waar een
'e drughandel op straat wordt
[end. Hij vindt het nodig dat
itie hiervoor meer armslag
eenteraad heeft het volgend
tot wijziging van de politie
ling gekregen: „Het is, onver-
het bepaalde in de opium
boden op of aan de openbare
net de daaraan gelegen por-
arcaden of nissen binnen de
Ie kom post te vatten, of zich 1
weer te bewegen, indien re- j
i wijze kan worden aangeno-
it zulks geschiedt om aldaar
nde middelen in de zin van
umwet of daarop gelijkende
koop aan te bieden",
meester en wethouders zeg-
zich niet mengen in de
discussie op landelijk niveau over de
wenselijkheid om het gebruik van
soft drugs uit de sfeer van de straf
wet te halen. Het gaat hen er om het
jeugdtoerisme te beschermen tegen
het steeds driester optreden van ben
des drughandelaren. De politie zou
wel een voorzichtig gebruik moe
ten maken van de nieuwe verorde
ning, zeggen B en W erbij.
DEN HAAG (ANP) De cijfers
van sporttoto 43 van het afgelopen
weekeinde zijn:
Aantal deelnemers 593.237, bruto-
inleg f 1.384.193,-, prijzenbedrag
f 585.513.-. Ie, 2e. 3e prijs en premie
elk f 146.378,-.
De premie ten bedrage van f 146.378,-
wordt na het sluiten van de reclame-
termijn op woensdag 31 mei a.s. bij
loting toegewezen aan een der eerste
prijswinnaars.
LEIDEN De wandelsportvereni
ging „Zuid-West" organiseert morgen
een tocht, die door een fraai parcours
leidt over afstanden van 5 tot 40
kilometer. Voor de 25 tot 40 km af
standen vindt de start tussen 10 en 11
uur plaats en voor de overige afstan
den tussen 10 en 3 uur. AlQe deelne
mers aan deze wandeltocht vertrek
ken vanaf het clubhuls „De Klinker"
aan de Berlagestraat.
Reizigers in de hal van het
centraal station van Tokio zagen
zich de afgelopen dagen gecon
fronteerd met een levensgrote.gi
raffe op een balkonnetje. Het
dier door een kunstenaar met
grote vaardigheid nagemaakt
moet reclame maken voor de die
rentuin van Tokio.
ACKER (ANP) In ver-
net het zoekraken van een
i dsbevel tot sluiting van een
ervuilend bedrijf in Pym-acker
it—iet college van B en W van
laats de justitie gevraagd te
>eken of er mogelijk gemeenite-
laren zyn omgekocht.
emeester mr. R. F. Hentenius
jnacker onthulde het zoekra-
j h het sluitingsbevel va-n de
vorige week tijdens een beslo-
idsvergadering.
«s dit bevel had het bedrijf
firma A. J. van der Kooy aan
pwijkseweg in Pijnacker, dat
mmm in olie levert aan tuinderijen,
ecember 1971 gesloten moeten
kwam hier pas weer achter
door omwonenden weer fclach-
ir het bedrijf bij de gemeente
1^ ingediend.
Kant en klare universele kunsthars
vulpasta met gebundelde hechtkraoht»
op ELK materiaal, droog of vochtig,
binnen of buiten. Krimpt of scheurt
niet, zet niet uit.. Onschadelijk voor
handen. Onbeperkt houdbaar. Geen ver
lies resten. Onmisbaar bij elk karwei:
STOPPEN, PLAMUREN, HERSTELLEN
van beton, houtrot, afdichten, enz.
1 kg ƒ8.55. 2 kg 15.30, 5 kg ƒ29.95 bij
winkels in hobby- en dhz-artikelen»
verfwaren, ijzerwaren en bouwstoffen»
Sint Wilman ging deze week
met emeritaat. Op de achter
grond de Hervormde kerk van
zijn laatste gemeente Gaast.
En Juist vorige week te ze als pre
dikante bevestigd in Noordijk. Der
tig Jaar is ze, zij heeft al drie kin
deren. Ik was er natuurlijk bij in
die kerk... en toen zag ik daar op
eens mijn meisje staan op de kan
sel, in een eenvoudig jurkje en ze
zegt als predikante: „Onze hulp is
in de naam des Heren".... En gek,
weet je wat ik dacht? Ik dacht:
wat een wonder, hoe kómt zo'n
kind aan die kennis...?"
Sint Wilman kijkt me vragend aan,
voor we zijn kerkje binnen gaan. HU
méént het. Een dag later vind ik ln
mijn notities nog een uitspraak van
hem: „Voor dit rotventje sta lk
persoonlijk in, zei de Heer toen ik
ln 1906 ln Wiersum gedoopt werd..."
