toepassingsmogelijkheden
Oog en oor voor de O.S.
ETENSCHAPSPROJECT OPENT GROOT MAATSCHAPPELIJK
DAG 3 MEI 1972
EXTRA
PAGINA
water uitgegeven, hét voorschip diep
in de zee. Hat bleek een zeer stabie
le constructie te zijn. Via vensters
in de verbindiVigsbuis konden waar
nemingen onder het wateroppervlak
worden gedaan.
Platform
In de praktijk ik'eken er bezwaren
te bestaan. Men hi'd snelle verbin
dingen met de wal £)odig «voor he
wetenschappelijk onderzoek) en der
halve een helikopter dek. waarvoor op
dit schip geen plaats was*
Er is thans een nieuwe construc
tie oiitworpen, welke aan de bezwa
ren tegemoet komt en ineé>us moge
lijkheden opent waarover wij het
hoogte variëren b.v. wanneer er zeer.
hoge golfslag is. die men vrij wil hou
den van de onderzijde van het plat-
Honderd meter
Bij de definitieve versie hebben
de betonpalen een lengte van ruim
honderd meter. De diameter varieert
van zes meter boven tot negen me
ter beneden. De wanden zijn 20 cm
dik. De ervaring met schaalmodellen
heeft geleerd, dat de constructie
uitermate stabiel is. ook bij woelig
en in stromend water en bij harde
wind. De stabiliteit neemt toe wan
neer meer van deze eenheden sa
mengevoegd worden.
Gewapend beton is gekozen als
Het schaalmodel waarmee wordt geëxperimenteerd in de
baai van San Diego in drijvende toestand. In deze toestand
ligt het platform nog plat op het water, evenwijdig aan de
drijv&-s.
hoef te kunnen worden aangepast.
Deze aanpassing aan de behoefte
van ieder moment is een in het oog
springend voordeel van het systeem
ook wanneer dit voor nog andere
doeleinden wordt gebruikt. Het trans
port van hele of geueeitelijke eilan
den is betrekkelijk eenvoudig: men
po.npt de „dobbers" leeg en de com
ponenten worden over water ver
sleept. Wanneer de opbouw moeilijk
is te verwijderen, kan een complex
ook met gevulde tanks worden ge-
Verplaatsbare en flexibele industriecentra,
steden, vliegvelden en wetenschaps-stations
zijn nu teclmisch en economisch haalbaar
in het begin van deze beschouwing
hadden. Een schaalmodel «één op
acht) wordt reeds enige tijd beproefd
in de Baai van San Diego. Het pro
totype van de werkelijke constructie
wordt waarschijnlijk komende zo-
ner te water gelaten.
In varende toestand bestaat de
ze constructie uit twee evenwijdige
horizontale holle betonpalen. Aan
het ene einde zijn deze verbonden
door een holle betonnen tank. aan
de andere zijde door een stalen plat
form met 'n oppervlak van 1350 vier
kante meter, dat scharnierend aap de
betonpalen is bevestigd.
Op de plaats van bestemming aan
gekomen iaat men de tank en even
tueel een deel van de palen vollo
pen met zeewater. Tank en palen
zakken dan naar beneden, tot zij al
leen nog maar verticaal naar bene
den gericht drijvend worden gehou
den door het platform, dat dank zij
de scharnieren horizontaal op het
water blijft liggen. Nadat de schar
nieren vergrendeld zijn wordt weer
water uit de poten gepompt, waar
door het gevaarte oprijst tot het
platform op de gewenste hoogte ge
heel vrij van het wateroppervlak bo
ven zee 'is opgeheven. Men kan de
materiaal voor de paal-drijvers- «Ver-
gelijkbaar met reusachtige dobbers)
en de beneden tank omdat dit goed
bestand is tegen zeewater, tegen ho
ge druk op grote diepte eïT bovendien
aan sterkte wint met de jaren. Ook
is de fabricage van dergelijke beton-
kolommen relatief goedkoop.
Flexibel
Een groot voordeel van de drij
vende-eilanden-techniek is, dat de
elementen zich gemakkelijk laten sa
menvoegen tot grote complexen. Men
kan één platform ergens verankeren
of rond laten dobberen, b.v. voor
een eenzaam wetenschappelijk waar
nemingsstation, voor meteorologische
stations of als landingsplaats voor
helikopters in de buurt van moei
lijk te bevliegen kusten. Daarvoor
zijn de constructies aanvankelijk
ontworpen. Maar de combinatie-tech'
niek schept grote mogelijkheden op
ander terrein.
Men kan een drijvend eiland vor
men van iedere gewenste grootte of
vorm, dat bovendien erg flexibel is
in afmetingen. Er kan een industrie
complex op worden gebouwd, aange
past aan de vorm-behoefte. Wan
neer enige tijd later uitbreiding, in
krimping of vormverandering ge
wenst is. kan dit in korte tijd wor
den verwezenlijkt. Bovendien zou een
woonoord op een nabijgelegen eiland
kunnen worden geschapen, met een
verbinding van een serie platforms
van slechts één stuk breed voor
een verbindingsweg. Ook landingsba
nen voor zware vliegtuigen kunnen
op deze wijze op zee worden ge
bouwd: een enorm voordeel in ver
band met de geluidshinder boven
het bewoonde land. De verbindingen
met het vaste land, zelfs direct met
de woonkernen kunnen dan onder
houden worden met helikopters,
waarvoor een nabijgelegen eiland
met luchthavengebouwen kan worden
ingericht. Transcontinentale verbin
dingen bv. tussen het hart van Am
sterdam en New York «niet tussen
Schiphol en Kennedy Airport!)
kunnen zo veel sneller zijn dan
thans het geval is. En ook hier geldt,
dat de flexibiliteit van de landings
baan een enorm economisch voor
deel is. evenals de flexibiliteit van
de helikopter-routes, die aan de be-
transporteerd.
Een groot bijkomend voordeel is, dat
een dergelijk eiland de bestaande na
tuurlijke zeestromingen nauwelijks
verstoort, in tegenstelling met een
„vast" eiland, dat een grote invloed
zal hebben op de ecologie van een
groot omliggend gebied.
Gehele stad
Inmiddels Is op basis van dit prin
cipe van betonnen drijvers al een
gigantisch project in voorbereiding:
een drijvende stad op vele honder
den drijfpalen voor circa twintigdui
zend bewoners, compleet met scholen,
recreatiecentra, energievoorziening,
winkels, kantoren etc. De plaats van
verankering: bij het eiland Waikiki
in de Hawaii-groep. Geestelijke va
der van het project is de Japanse
hoogleraar Kinyonori Kikutake, die
bij het ontwerp nauw heeft samen
gewerkt met zijn Amerikaanse hoog
leraar prof. J. Craven, leider van het
oceanografisch onderzoek van de uni
versiteit van Hawaii. Het is in studie
bij de autoriteiten van deze Ame
rikaanse staat, die de financierings
mogelijkheden onderzoeken. Het is
niet zo maar een wild plan. maar een
gedegen en serieus opgezet project.
Er is één bezwaar aan het sys
teem: het behoeft diep water, want
de dragers zijn honderd meter lang!
Die lengte kan ingekort worden, het
geen echter de stabiliteit niet gunstig
beïnvloed.
Overigens blijft er «zeer geringe)
beweging zitten in de platforms, ook
wanneer de drijvers honderd meter
diep steken. Die beweging is echter
voor mensen niet te voelen. Het ge
volg is wel, dat bepaalde industriële
processen er niet zullen kunnen wor
den uitgevoerd, evenmin als bepaal
de wetenschappelijke onderzoekin
gen. Biljarters van formaat moeten
het hier ook maar niet proberen,
en misschien kan de kop op een
borrel minder fors zijn. Maar de re
creatie-mogelijkheden bij zo'n stad
zijn enorm, niet alleen door de aan
wezigheid van de zee maar ook door
dat sportvelden eenvoudig kunnen
worden toegevoegd zonder enige
restrictie en omdat gewassen, ook bo
men, heel goed groeien kunnen op
een betrekkelijk dunne laag aarde,
op de platforms aangebracht.
Zoals gezegd: het systeem is de
overweging waard wanneer men Se
rieus gaat denken over een indus
trieel eiland in de Noordzee.
Bovenstaande foto toont twee samengevoegde elementen in hun
volle lengte zoals zij er uit zien na vulling van de tanks. De platforms
kunnen voor velerlei doeleinden gebruikt worden. De honderd meter
diep in het water stekende „dobbers" van beton geven een grote sta
biliteit.
Technici aan het werk op het bescheiden platform van het be
proefde schaalmodel. De ballasttank is gevuld en de poten van hei
platform steken diep in het water.
Wetenschap en
technologie
door P. Bok
?t recente streven, om de -ën en oceanen, hun rijkdom-
i hun invloed op de atmosfeer en het leefklimaat beter
n kennen, ontwerpen ingenit-urs steeds inventiever uit
en voor het wetenschappelijk onderzoek. Zij leggen daar-
vens de basis voor technieken, die geheel andere toepas-
mogelijk maken dan waarvoo.r zij werden ontwikkeld,
n die onverwachte mogelijkheden is de bouw van drij-
eilanden, die op vele manieren gebruikt kunnen worden
op den duur wel eens een heel ander aanzicht aan de
zeeën zouden kunnen geven. Het onderwerp is een be
ing waard nu er onlangs plannen bekend zijn gemaakt
eiland irt de Noordzee aan te legge\n voor centrale .afval-
king.
ast" eiland, dus een opge-
uk land, of een leeggemalen
tuk zee, hetzij een eiland op
op of in de zeebodem rusten,
getwijfeld voordelen boven
ind complex, maar d-ie voor
gen in de meeste gevallen
«gen dé extra merites van
eilanden, mits die tech-
nogelijk en economisch
Bij een vast eiland is een
og springend voordeel, dat
erverbindingen door middel
iels op de zeebodem moge-
Daardoor zouden super-
eeftreinen voor personen-,
ii autovervoer geleid kun-
len met snelheden tot 400
i per uur. Dat betekent in
en een eiland midden in
zee, dat dé Randstad Hol-
het gebied van Londen
n half uurtje van een der-
J ecomplex liggen. Op het
rkend personeel hoeft daar
te wonen. De afstand huis-
niettemin in tijd korter
wat ontelbare duizenden fo-
uidaag de dag in de Rand-
n om de grote woon-werk-
noeten afleggen,
vende eilanden lijkt dit iets
maar dat is dan ook het
leel. De voordelen daaren-
j legio.
Duik-schip
nieken, die drijvende eilan-
i ook economisch mogelijk
Jn voortgekomen uit inge-
ïstructies voor het Scripps
1 of Oceanographyof Ca-
!echnici bouwden daar een
dig schip van circa hon-
)r lengte ten behoeve van
ingen op enkele tientallen
ider het zeeoppervlak. Het
ond uit een uiterlijk con-
voorschip en achterschip,
niet door 'n normaal mid-
varen verbonden maar door
buis en een loopconstructie
oor naar achter te komen,
dat al sinds 1965 voortref-
nsten verleent aan 't ocea-
i onderzoek, kan normaal
inneer op een gegeven mo-
arnemingen onder water
orden verricht, laat men
t voorschip vollopen, waar-
zinkt. De opwaartse druk
icht in de verbindingsbuis
dat het schip loodrecht op
>ervlak komt te staan, het
p enige meters boven het
Zo ziet het vreemde
vaartuig er uit, waaruit later
de eenheden voor grotere
drijvende constructies zijn
ontworpenBoven het water
uitstekend op de met lucht
gevulde middenbuis het ach
terschip van de vreemde
constructie, waarvan het
voorschip vol water is ge
pompt.
Via deze antenne kunnen zowel
radio- als televisie-reportages met
behulp van satellieten over de gehele
wereld worden verzonden. Na de spe
len worden hoofdzakelijk enkele te
levisieprogramma's en telefoonge
sprekken via deze antenne geleid.
De kolossale draaibare parabool-
antenne, die een gewicht heeft van
255 ton, kan met de nauwkeurigheid
van een honderdste booggraad op een
satelliet gericht worden op een af
stand van 40.000 kilometer.
De enorme antenne voor satelliet
verbindingen in Raisting in Beieren
nadert voltooiing. Op deze foto het
samenvoegen van twee helften van de
parabolische constructie, die een dia
meter heeft van 28,5 meter.
De antenne is het voornaamste in
strument voor het derde grondsta
tion voor satelliet-communicatie ln
West-Duitsland. Er wordt haast ge
maakt met de afbouw van dit sta
tion, omdat het de voornaamste scha
kel voor satelliet-communicatie wordt
bij de Olympische Spelen, die in au
gustus en september in München wor
den gehouden.
