Fischer-Botwinnik (1962):
juweel van een eindspel
Junioren en aspiranten
streden om de eer in Ede
Toet verloor vanuit een
vroegere winst-stand
Alcoholgebruik
in de wereld
Kom er ACHT-er
Nieuwe
catalogus
Duitsland
Kruiswoordraadsel
122 APRIL 1972
EXTRA
PAGINA 21
hap, ibby Fischer met grootmeester Michael Botwinnik,
wereldkampioen, voor de eerste maal de degens
lympiade te Varna 1962), keek iedere schaakenthou-
ize aardse planeet met meer dan gewone belangstel-
dit gevecht uit. Hoe zou deze partij aflopen? Fischer,
slechts 19 jaren, tegen Botwinnik 51 jaren oud, die
staat van dienst achter de rug had!
;rtaïS iste partij werd in de schaakwereld tamelijk beknopt
eeit Eerst toen Bobby Fischer zijn instructief boekwerk
in ünorable Games" liet verschijnen (dit prachtige boek
re schaker bezitten!) ontdekten we in de analyses
M [toot gevecht dat toen geweest moet zijn!
|l
>ndi
Jaart
'O I'S
in een voorbereide va-
«winnik, maar weerlegde
lijk duivelse wijze. De
nr ik stellig aanneem,
met grote interesse na-
it er van beide zijden
de doeken wordt gedaan,
ntledlng in het toren-
[n juweelVan wege de
irtij kan ik helaas bij de
breedvoerig commen-
het remise» Pe6! 25. Pe6:? Beter is
Le3» fe6: 26. Td3 «Op 26. Tddl? wint
Tf8!Pc5 27. Te3 e5 28 Le5: Le5
29 Te5: Td6: 30. Te7 Td7 31. Td7:
Pd7: 32. Lg4 (Beter 32. Tel Kf8 33.
Te3 met goede remisekansen) Tc7 33.
Tel Kf7 34. Kg2 Pc5 35. Te3 Te7 36.
Tf3t Kg7 37. Tc3 Te4 38. Ldl Td4 39
Lc2 Kf6 40. Kf3 Kg5 41. Kg3 Pe4t 42.
Le4: Te4: 43. Ta3 «Beter Tc7! ene.)
TeT 44. Tf3 Tc7 45. a4
(Zie diagram)
Stelling na 45. a4
jjnfeld-Indisch
d4 Pf6 3 Pc3 d5 ("Ik
rinniks ogen zien, dat
l|L cdig op mijn Konings-
III wig had voorbereid".
Pf3 Lg7 5. Db3 dc4: 6
CwjH Lg4 8. Le3 Pfd7 (De
ïant) 9. Le2 Pc6 10. TYU
12. h3 Lf313. gf3:
Pe5 15. Pb5 (Direct 15.
fd" BOTWINNIK» Df6
17. e5 "Toen ik mij op
Smyslow voorbereide,
grondig deze Smyslow.
ag dat de zwarte dame
bevond, zowel na Dh4
^fcaas vond mijn tegen-
een derde voortzetting!"
£W|). 17. Df6xf4
naan ge name verrassing,
E i positie nog moeilijk is.
■F en mijn moed kregen
knak BOTWIN-
Pc5: 19. Pc7: Tac8 20.
a Jed6Lb222. 0-0 Pbd7
Lp4 peg js
Een leerrijk eindspel!
"Hier gaf zwart zijn zet af De
witte dreiging bestaat in de afruil
van een pion op de damevleugel door
a4-a5, waarna de zwakte van pion
h7. in verbinding met zijn ongeluk
kige Koningsstelling, een remise stel
lig garandeerd" BOTWINNIK.
"De partij was bij het ontbijt offi
cieel remise. De Russische tafel stond
dicht by die van de Amerikanen
Iemand vroeg aan Botwinnik wat h\j
van de afgebroken stand dacht. Deze
antwoordde, schouderophalend: "Ni-
ohia", wat remise betekent. Dat
woord verspreidde zich snel. Een an
der aan de Engelse tafel zei: "De
Russen zeggen, dat Fischer vóór het
afbreken had kunnen winnen
FISCHER
45. Tc7-c5 46. Tf3-f7 Tc5-a5
47. Tf7xh7
"Een zeer fijn idee, dat Gelier, tij
dens onze nachtelijke analyse vond.
Vanwege zijn slechte Koningsstelling
is het moeilijk voor zwart zijn ver
bonden vrijpionnen te mobiliseren."
BOTWINNIK.
"Dat was de eerste verdediging die
ik onderzocht! Passief spel biedt
geen kansen, bijvoorbeeld 47. Tf4
Tf5 48. Tc4 Tf7 gevolgd door
Kf5 en zwart brengt zijn Koning
naar de damevleugel." FISCHER.
47. Ta5xa4 48. h3-h4t!
"Ik had hoofdzakelijk 48. f4t ge
analyseerd FISCHER.
48. Kg5-f5 49. Th7-f7t Kf5-e5
50. Tf7-g7 Ta4-al 51. Kg3-f3 b6-b5?
Beide grootmeesters geven nu een
wijdlopige analyse. Fischer zegt dat
51. Kd4 52. Tg6: b5 wint. Bot
winnik meent dat daarna 53. h5 b4
54. h6! b3 55. Tg4t Kc5! 56. Tg5*
Kc6! 57. Tg6"« Kb7! 58 Tg7^ Ka6!
59. Tg6( Ka5 60. Tg5t Ka4! 61. Tg4'i
Ka3 62. Th4 b2 63. h7 blD 64. h8D
de partij remise is
Fischer gaat echter verder met 64.
Db3t65. Ke2 Ddl 66. Ke3 Tbl
67. Df8- Ka2 enz Om duizelig te
worden! Keren we nu terug uit het
Walhalla op aarde
52. h4-h5!
"Nu blijft zwart met twee vrije
raradpionnen over en het woord re
mise" is een vraag der theorie ge
worden!" BOTWINNIK.
"Deze zet heb ik overzien." FISCHER
52 Tal-a3t 53. Kf3-g2 g6xh5
"Botwinnik scheen opgelucht. Ik
heb hem precies in zijn "analyse" ge
speeld." FISCHER.
54. Tg7-g5t Ke5-d6 55 Tg5xb5 h5-
h4 56. f2-f4Kd6-c6 57. Tb5-b8! h4-
Bridgebond heeft
Jaren veel werk ge-
leugdbridge en dat be
lichten af te werpen
Jonge spelers ziet men
C toernooien en ook de
jeugdkampioenschappen
wchte evenementen. In
cJe: Jeugd onlangs bijeen
van het 10e Jeugd
Voor het eerst
in twee groepen: de
an 19—25 jaar en een
nten" van hoogstens 19
ouderparen begeleid-
ïwej treeks tienjarige sprui-
m kunnen constateren
ig en slaapgelegenheid
Mach in istenschool aan
ruimschoots voldeden.
junioren werden de
larm Everts-Joop v. d.
«efti
Goot. gevolgd door het Amsterdam
se paar Rob Kaas-Occo Nolf. welke
laatsten Nederland ook bij de Euro
pese Jeugdkampioenschappen in au
gustus te Delft zullen vertegenwoor
digen. In de aspirantengroep won
nen de Utrechters Cees Feenstra-
Louis Fresen, de tweede plaats was
voor de Velpse broers Georg en Ri
chard Rupp. Normaal bij de meeste
Jeugdspelers is, dat zij nog niet
precies alle kleine kaarten die ge
vallen zijn weten te onthouden. Dat
zag ik b.v. in dit spel:
Zuid gever, niemand kwetsbaar. Na
een weinig onthullend biedverioop
bereikten OW drie sansatout. waar
tegen noord de goede start vond
met schoppen twee, zuid maakte
schoppen negen en deed goed werk
.door klaver zes na te spelen, noord
V542
<?B 10
O B 10 5
HB42
Bk 87
N
V A 5 4 3
W O
H V 9 2
A 10 9
Z
H 10 9
9 872
O 863
V76
AB63
?HV6
CV A74
853
maakte klaverboer en speelde
schoppen vier. De spelleider pro
beerde schoppenboer op tafel, zuid
won met de heer en vervolgde met
de schoppen tien, west ruimde kla
ver tien op en won de slag op tafel
met schoppenaas. West probeerde
nu eerst drie malen harten «noord
klaver weg) en zuid had zich moe
ten realiseren dat west «gesloten
hand) een vierkaart in die klem-
had gehad. Na de hartenmislukking
schakelden west op ruiten over,
vond deze kleur goed verdeeld en
maakte vier ruitenslagen Op de
vierde «laatste» ruiten moest de
zuidspeler een kaart weggooien van
de drie die hij nog had: H 9 en
KL/V7. Het is geen wereldprobleem
dat zuid natuurlijk een klavertje
moet wegdoen, maar hij ruimde
harten negen op. tot zichtbare ont
steltenis van zijn partner die er be
ter oog op had. Zo kwam west nog
onverwacht aan een overslag met
harten vijfje en misschien heeft
zuid geleerd, dat hij nog veel te le
ren heeft.
H. W. FILARSKI
ter twee weken geleden,
fiersma op weergaloze
VlU onale damtitel verover-
trschijnen van deze ru-
DND relds jongste grootmees-
leid bezig zijn ook de
Bill 1 op zijn naam te schrü-
zullen sommigen den
voor Harm een niet al
ipgave was om de natio-
gewaardeerde ereplaats
te eisen, nu Sijbrands
partij was. Wiersma
chter heel anders over.
itie op het toernooi
nacht voorafgaande
ïoeting met Toet zelfs
|D ie morgen bezig met on-
iagrai
h3t 58. Kg2-h2 a7-a5 59. f4-f5 Kc6-
c7 60. Tb8-b5! Kc7-d6
"Algemeen gesproken is dit eind
spel ook remise zonder de f-pion.
Dat kan elk eindspel-leerboek u ver
tellen." BOTWINNIK
Er volgde nog:
61. f6 Ke6 62. Tb6t Kf7 63. Ta6 Kg6
64. Tc6 a4 65. Ta6 Kf7 66. Tc6 Td3
67 Ta6 a3 68 Kgl remise.
Ik las in een schaak-orgaan dat
Fischer na de 68e zet snel opstond
en zonder zijn tegenstander te felici
teren Botwinnik's fraaie verdediging
kunnen wij een wezenlijk succes noe
men!) schielijk de toernooizaal ver
liet
BISHOP
Postzegels van Duitsland,
in al zijn geledingen, zijn opgeno
men in de catalogus van Globus,
die door postzegelhand el Heimann
in Nederland wordt geïmporteerd.
De Duitse uitgever is er in geslaagd
de catalogus 1972'73 op een klein,
hanteerbaar formaat te houden en
toch vrij veel informatie te verwer
ken Naast de zegels van het Duitse
Rijk. West-Duitéland en West-Ber-
lijn zijn ook die van de diverse be
zettingen, Oost-Duitsland en bezette
gebieden tijdens de tweede wereld
oorlog opgenomen. Bij iedere zegel
Is ook nog de maat opgenomen,
speciaal voor mensen die de postze
gels in Hawid-stroken willen bewa
ren. Afwijkingen, kleurverschillen
e.d. zijn niet opgenomen, maar dat
kon ook moeilijk in een boekje van
deze afmetingen. De prijs is f 3,50.
In verband met de opening van een
nieuw postkantoor werd op 14 april
in Purmerend de bijzondere dagte
keningstempel ..Purmerend 14 april,
opening nieuw postkantoor" ge
bruikt. Tot en met 14 mei wordt in
een stempelmachine van het post
kantoor Maastricht de bijzondere
stempelvlag „Maastricht Maastro-
pool-feesten 1114 1972" gebruikt.
In Albanië werden op 7 april ter
gelegenheid van de wereldgezond-
heidsdag twee zegels van resp. 1.10
en 1.20 lek uitgegeven. Ter gelegen
heid van de 90ste verjaardag van
de schilder Wladimir Dimitrow is
op 29 maart in Bulgarije een serie
van zes zegels met afbeeldingen van
werken van deze kunstenaar uitge-
zgeven: 1 stotinki „Zingende vrouwen
bij de oogst", 2 st „De Maaier". 3 st
„Gravende vrouwen", 13 st „De
Bleek," 20 st „Mijn moeder" en 40
st „Zelfportret". De oplaag is
300.000 series.
Een menselijk hart en een cardio
gram zijn afgebeeld op twee zegels
van 15 en 50 mils, die op 11 april
onder het motto ..Uw hart is uw
gezondheid" op Cyprus verschenen
in het kader van de wereldgezond-
heidsdag van de Veren Naties. In
1797 vond de in Praag als zoon van
een toneelspeler geboren Alois Se-
nefelder «1771-1834) een nieuw
drukprocedé uit, dat hij steendruk
of lithografie noemde. Hij was tot
zijn ontdekking gekomen doordat
hij door geldgebrek zijn eigen teke
ningen niet kon laten graveren. Hij
bestreek koperplaten met een uit
een mengsel van was, talkzeep en
zwartsel vervaardigde inkt. De af
drukken maakte hij met een glad-
gepolijste steen, waarvan alleen de
betekende delen de inkt aannamen.
In de serie „Vooruitgang op het ge
bied van techniek en wetenschap"
van de Westduitse PTT werd op 14
april een zegel van pf .25 «groen»
gewijd aan ..175 Jaar Steendruk".
De door prof. Karl Oskar Blase
ontworpen zegel toont een door Se-
nef elder gebouwde vlakdrukpers.
Oplaag: 30 miljoen exemplaren.
.Perlijnse landschappen" noemt de
postadministratie van West-Berlijn
een serie van drie zegels, die op 14
april in omloop werden gebracht.
De zegels tonen schilderijen met af
beeldingen van meren uit de omge
ving van Berlijn: pf 10 „Am Gru-
newaldsee" van Alexander von Rie-
sen, pf 25 „Am Wannsee" van Max
Liebermann en pf 40 ..Am Schlach-
tensee" van Walter Leistikow. In
het kader van de wereldgezond-
heidsdag verscheen in de DDR op 4
april een zegel van 35 pf. Op de
door Dietrich Dorstecher ontworpen
zegel zijn afgebeeld het WHO-em-
bleem en de tekst „Gezondheid
werkkracht, levensvreugde". Oplaag
5.1 miljoen exemplaren.
In de serie „Natuurbescherming"
van de Franse posterijen verscheen
op 17 april een zegel van fr 0.65
met een afbeelding van een oehoe
of ransuil. Hazewindhonden zijn af
gebeeld op een serie van zeven ze
gels. die de Hongaarse PTT in april
laat verschijnen. De door Adam
Czigleny ontworpen zegels tonen: 40
filler Hongaarse Hazewind. 60 f
Afghaans type. 80 f Ierse hond, 1.20
forint Barsoy, 2 ft hazewind in vol
le ren. 4 ft kleine hazewind. 6 ft
langharige Afghaan. Oplaag: 600 000
getande en 7.000 ongetande series.
PIETER TAFFIJN
er achter
Sipoaj J^BM '8
UBUI UBA tOJJOlUBd i
afaooq 9
MnOAA UBA Uddq "5
•re& )JA UB A SBf UBA ittUOUI
Mno.iA uba paoq
uba inn do afpjads z
□bui uba m*a 'i
Vanuit deze stand kreeg zwart voor
deel als volgt:
11-16; 48-42, 7-11; 38-33, 23-28:
43-38, 27-32!; 38x27, 19-23!; 29-24,
14-30; 33-29, 17-21; 26x17, 12x32.
Harm had echter iets zien "schit
teren" in de witte stelling hetgeen
hem tot een zeer diepgaande analyse
beroerde. Hij zal de stand beslist
kansrijk hebben gevonden, want de
ontmoeting Wiersma (wit) Toet
«zwart) gaf het volgende verloop:
1. 33-29. 17-22; 2. 39-33, 11-17; 3.
44-39, 6-11: 4 50-44, 1-6; 5. 31-26,
16-21; 6. 32-28. 19-23; 7. 28x19, 14x23;
8, 35-30, 10-14; 9. 30-34, 31-37; 10.
De Scheveningse dammer
Krijn Toet.
37-31, 5-10; 11. 42-37, 20-25; 12. 24-20,
15x24; 13. 29x20, 14-19; 14. 20-15,
10-14; 15. 33-29! en de diagramstand
is zowaar ontstaan. Evenals tegen
Bergsma vervolgde Toet met 15.
11-16; 16. 47-42, van dit moment af
gaat Harm het heel anders aanpak
ken. 7-11; 17. 37-32, 16-21; 18.
42-37, 19-24? 19 29x20, 14-19?? Wit
gaat nu door een geestige combinatie
een schijf winnen. 20. 39-33. 25x14; 21.
15-10! «anders komt nog een combi
natie van zwart» 4x15: 22. 33-28,
22x42; 23. 31x22, 18x38; 24 43x32,
42x31; 25. 36x29 en zwart staakte de
strijd.
C. VARKEVISSER
Oplossing van vorige puzzel
&}5
D
j|e|
,v\
E
L B
0 T
Ap
V
X A
AK
E V' U
K
X
Xc
X.N
AlXj 1
w
T
A>
<W
Lf
t\"
0
te*
XfR
A'.VjE
L: 1
*U
<Ie>
E
K|A
R 0
"OEN
yiRfX;
'k|E[R
■Jo
f E
X.
E
3*6
*|B>
0
IA*R
E P'uïEfB.T
RIOIeIt M|0Ïf
«^XjS(X|A
]IÏt;o;n
"j E |N
'MAX
De Fransen zijn de grootste drin
kers van de wereld. Zij gebruiken
ruim anderhalf maal zoveel alcohol
als hun naaste „concurrenten", de
Italianen. Dit is een van de conclu
sies van het Amerikaanse ministerie
van gezondheid, onderwijs en maat
schappelijk werk, dat een rapport
heeft opgesteld voor het congres
over het alcoholgebruik en de pro
blemen van het alcoholisme.
In het rapport worden echter alleen
die landen genoemd die nauwkeurig
gegevens hebben bijgehouden over de
drinkgewoonten van hun bevolking.
Na de Italianen komen de Zwitsers
die op hun beurt op de voet worden
gevolgd door de Westduitsers, de
Australiërs en de Belgen. Nederland
komt samen met Japan op de veer
tiende plaats. 70 procent van de
Amerikanen die als nummer zeven
op de lijst voorkomen, drinkt. Ne
gen miljoen Amerikanen hebben
moeilijkheden in verband met het
alcoholgebruik of staan te boek als
alcoholici.
De Fransen en Italianen gaan voor
op omdat zij zoveel wijn drinken.
Wat het gebruik van gedistilleerde
dranken betreft gaan de Fransen
ook op kop. op de hielen gevolgd
door de Amerikanen.
In het rapport wordt gezegd dat
het alcholgebruik en het alcoholis
me de VS jaarlijks op naar schat
ting 15 miljard dollar komt te
staan.
Wat het jaarlijkse gebruik van al
cohol per inwoner in de verschillen
de landen betreft, geeft het rapport
voor Frankrijk 23 liter, voor Italië
15,2 liter, voor de VS 9,8 en voor
Nederland 5,7 liter. De hekkesluiter
is Israël waar men per hoofd per
jaar maar 3,1 liter alcohol gebruikt.
Horizontaal
3. gewicht
8. Franse rivier
9. ontwerpen
11 brandsingel
12. Nederlandse rivier
13. lofdicht
14. persoonlijk voornaamwoord
(Lat.)
16. aangezien
19. orgelstem
21 wijsgeer
23. soezerig
24. zijvlak
25. breimateriaal
26. piekeraar
30 sorteer inrichting
31 vreemde munt
33. bijwoord
35 zich schuilhouden
37 onderscheppen
38. spoedig
39. loot
40. vis
41 eikeschors
43. dessertspijs
45. misdrijf
46. vrije heerlijkheid
47. drankkast
Verticaal
1. mythologische figuur
5. watervlakte
6. wal
7. schrikbewind
10. controleur
15. huid
16. kunstprodukt
17. huisgrond
18. Europeaan
19. besturen
20. dwingeland
21 bijl
22. Oostenrijkse rivier
26. bocht
27. kleine baai
28. vogel
29. zangstem
31. plant
32. zangwijs
33. lor
34. bijbelse figuur
36. Britse rivier
39. eiland in de Middellandse Zee
41. boom
42. dorsafval
44. scheepsmaat.
Oplossingen dienen voor woensdag
a.s. te 9 uur, v.m. in het bezit te
zijn van de redactie. Witte Suigel 1
te Lelden. Onder de goede oplossin
gen stellen wij een eerste prijs van
f 10,- een tweede van f. 7.50 en twee
prezen van f 5 beschikbaar, waar
naar alleen abonnees kunnen mede
dingen.
De eerste prijs van f 10.- werd
toegekend aan de heer G. G. Starren-
burg, Voldersgracht A te Leiden, die
tweede prijs van f 7.50 aan de heer
Joh. Rijnsburger, Meidoornstraat 6
te Leiderdorp. De prijzen van f 5.-
gingen naar de heer K. Loosbroek.
Ruige Hoek 45 te Burgerveen en
aan mevr. C. Schaap, Noortheystraat
10 te Voorschoten.
De prijzen worden de winnaars
toegezonden.
