rotest tegen Vietnam breidt
rich binnen en buiten VS uit
TERMIJN-
SPAREN
torgen Europareferendum: Fransen geloven het wel
lo
VN: groot deel Bissau
in handen guerrillagroep
ompidou
Ireef wig
a kamp
Ian links
Studenten
betogen
tegen
kolonels
Bhoetto
wil krijgs
gevangenen
wel laten
vertrekken
Stakende
spoorar
beiders
gaan door
Betogers verbranden YS-vlag bij Unctad
flSRDAG 22 APRIL 1972
BUITENLAND
Door
Frank Onnen
Ui
(van onze correspondent)
TaJ PARIJS Wanneer men de
:ste resultaten van de opiniepei-
Lüjjfcen wil geloven, zal president
onai»rges Pompidou zondag bij zijn
'oor iropa-referendum slechts met
n o kken over de sloot komen. wei-
al
iswaar zou 74 procent der stem
mers "Ja" tegen Pompidou's Euro
pa willen zeggen, maar aangezien
de socialistische propaganda, voor
stemonthouding nogal wat succes
wordt toegekend, zal het staatshoof
de absolute meerderheid van de
bijna 30 miljoen stemgerechtigde
Fransen niet achter zich krijgen.
Onder de gegeven omstandighe
den moet het staatshoofd vooral re
kenen op de barometer. Als deze
druilerige en koude lente tot en
met zondag zal aanhouden mag de
presidentde hemel danken. Uit ver
veling zullen de Fransen die zich
tot huisarrest veroordeeld voelen,
hun schreden wellicht naar de
stemhokjes richten.
Moedeloos
Het is inderdaad een saaie en bij
na moedeloze campagne geweest,
die aan de "grote dag" vooraf is
gegaan en waardoor maar weinig
Fransen voor Pompidou's Europa
in vuur en vlam zijn geraakt. Ver
wonderlijk is dat niet. De hele opzet
van de operatie rook direct al naar
een manoeuvre van binnenlands
politieke aard, met het doel de so
cialisten van de communisten te
scheiden en de Europese aanhanger
van de centrum-oppositie naar het
regeringsblok te lokken.
In dat licht gezien heeft presi-
ent Pompidou bij voorbaat zijn po
litieke oogst binnen mogen halen.
Geheide Europeanen van het zui
verste supra-nationale water als Le-
canuet of Servan-Schreiber hebben
het staatshoofd al beloofd hem zon
dag het ja-woord te geven. Maar
nog belangrijker dan die nu niet zo
talrijke zoden die de voormalige
centrum-oppositie aan de dijk zal
kunnen zetten, is natuurlijk de <Jte-
pe wig die de president met zijn
Europa in het linkse front gedre
ven heeft. Bij de komende kamer
verkiezingen zal een rood rege
ringsprogramma ieder spoor van
geloofwaardigheid hebben verloren.
Maar het zijn zeker niet alleen
deze politieke bijbedoelingen die 'n
domper op de spontane geestdrift
van de Fransen voor dit Europa-
referendum hebben gezet, een ande
re reden waarom ze de campagne
maar met een half oor en oog ge-
volgt hebben, schuilt in het
feit dat na alle spraakwater nog
niemand weet welk Europa het
staatshoofd eigenlijk voor de geest
staat. De linkse partijen maken
zich geen illusies dat Pompidou's,
Europa een kapitalitisch Europa,
van de "trusts" zal zijn.
Mogelijkheden
Maar zelfs in dat kapitalistische
Europa zijn nog vele schakeringen
en mogelijkheden denkbaar. Een
Europa der vaderlanden of der
naties waaraan generaal de Gaulle
zijn patriotische hart had verpand?
Een Europees of een Atlantisch
Europa? Een Europa dat op con
federate ofwel op federale of supra
nationale leest zal zijn geschoeid?
Wie het weet mag het zeggen,
maar president Pompidou, zo hij
het zelf al weet. heeft tot dusver
die mysteries niet ontsluierd. Wat
evenmin verbazingwekkend is om
dat iedere duidelijke uitspraak, in
enigerlei richting hem onmiddel
lijk een deel van zijn aanhang had
moeten kosten. Want in werkelijk
heid is het kamp der Ja-broers
even verdeeld als dat der linkse op
positie.
Het Europa van de nostalgieke su
per-Gaullisten Michel Debré. Fou-
chet of des generaals bloedeigen
zwager, het kamerlid Vendroux,
blijft nauwelijks enig spoor van
gelijkenis vertonen met het Euro
pa van de geestelijke erfgenamen
van Robert Schuman en Jean Mon-
net. Een vleugel van het kamp der
Ja-zeggers weet dus van tevoren
zeker dat ze, als later puntje bij
paaltje komt, door Georges Pom
pidou zullen worden gemanipu
leerd. Ook dat vooruitzicht heeft
uiteraard weinig bijgedragen tot
een verheffing voor het hoge en
Europese ideaal.
Pompidou heeft, in tegenstelling
tot zijn voorganger generaal De
Gaulle, aan dit eerste referendum
van zijn mandaat geen portefeuil
lekwestie heeft verbonden. Niet
temin gaat het om een vrijbrief
voor zijn persoonlijke vertrouwen,
dat hij morgen van het Franse
volk hoopt te krijgen. Een referen
dum heeft 'n humorist onlangs op
gemerkt, is voor een president van
de vijfde republiek wat de spinazie
is voor Popeye the sailorman. De
hele vraag blijft tot morgenavond
alleen maar of Georges Pompidou
uit de stembussen dan evenveel
energische kracht zal weten te put
ten als Popeye uit zijn legendari
sche conserveblikken.
NEW YORK (AFP, AP, Reuter) Vandaag hebben zich
nog meer Amerikaanse universiteiten aangesloten bij het stu
dentenprotest tegen de hervatte Amerikaanse bombardemen
ten op Noord-Vietnam. Na Yale in Connecticut, heeft ook Co
lumbia in New York haar deuren gesloten. Aanvankelijk had
de rector van Columbia geweigerd er zijn toestemming voor te
geven.
IESAKA (Reuter. ANP) Drie
Jimaten van de Verenigde Na-
die een bezoek hebben ge
it aan de Portugese kolonie
hebben deze week in de
•iaanse hoofdstad Loesaka ver-
uitgebracht van him ervarin-
Het drietal maakt deel uit van
-commissie voor de kolonisa-
deze maand haar zittingen
:a houdt.
i drie diplomaten hebben met
k leden van het VN-secretariaat
[Uitnodiging van de bevrijdings
van Portugees Guinee en
Kaapverdische eilanden, de
een week doorgebracht in
wijde gebieden van deze West-
lanse kolonie. Portugal heeft
iprotesteerd tegen dit ongeno-
szoek, dat in de geschiedenis
Ide Verenigde Naties geen pre-
t heeft.
afloop van het bezoek ontken-
.bon zelfs dat de diplomaten
lee-Bissau waren geweest,
rebellen zouden de VN-diploma-
hebben misleid door hen mee
lemen op een tocht door de re-
Wyjj[ Hek Guinee. Daartoe is een rou-
litgestippeld die ook in het ver-
H<j is gebruikt voor rondleidingen
buitenlandse Journalisten, al-
age de Portugese regering.
Usef
>rdu
en s diplomaten, de Ecuadoriaan
5 u! icia Sevilla-Borja, de Zweed
uur, ie Lofgren en de Tunesiër Ka-
Belkhiria, gekleed in camou-
epak met VN-insignes op de
larf w en met baarden als querril-
L 9) 5, hebben vele malen dekking
oeD sten zoeken voor Portugese ver-
'lOi ®togsvliegtuigen. "We hebben
- den horen vallen, hoewel wij-
jisï nooit het doelwit van een bom-
iement waren", aldus de Ecu-
ianse diplomaat. Hij vond de
.4S it een unieke ervaring voor een
•diplomaat "heel iets anders dan
foattan".
Bewijzen
Volgens de dekolonisatie-commis
sie is de expeditie teruggekomen met
bewijzen dat de Padgc een groot
deel van het platteland onder con
trole heeft. De Portugezen zijn in
die gebieden alleen heer en meester
in de luöht en in de steden. De
voorzitter van de dekolonisatie-com
missie, de Tanzaniaan Salim, meent
dat de Portugezen geprobeerd heb
ben de leden van de missie gevan
gen te nemen, mogelijk wilden ze
hen zelfs doden. Hfj was "doodsbe
nauwd" geweest tijdens hun tocht
en "erg opgelucht" toen de missie
zich in de aangrenzende republiek
Guinee weer bij de commissie
Volgens Salim heeft de missie in
formatie verzameld over de behoef
te aan medische, onderwijskundi
ge en andere humanitaire hulp in
de bevrijde gebieden. "We zagen
kinderen tussen zes en 15 Jaar op
scholen in de wouden, die door de
Paigc zijn opgezet.
De scholen moeten voortdurend
verplaatst worden om aan de bom
bardementen te ontkomen. De kin
deren hebben schoolboeken nodig.
Op het ogenblik moeten ze alle les- 1 dood.
sen opschrijven", aldus Sevilla-Bor-
Medische hulp is nodig voor
gewonden en voor de normale
ziektegevallen. De diplomaten heb
ben 26 rolletjes met foto's gemaakt
om de schade te laten zien die door
Portugese bombardementen is aan
gericht. Ze fotografeerden ook scho
len, ziekenhuizen en winkels die door
de bevrijdingsbeweging zijn in ge
richt.
Navragen
Op de vraag hoever ze in Gulnee-
Bissau zajn geweest, antwoordde
Sevilla-Borja: "Dat zou ik moeten
navragen. We zijn zover geweest als
iemand kan komen die twee uur per
jeep reist en dan zeven dagen loopt"
Over de strijd zei hij: "De Portu
gezen kunnen op de grond niets
doen. Ze laten bommen vallen en
voeren dan per helicopter troepen
aan, die na de actie weer worden
opgepakt door de vliegtuigen". Vol
gens de Ecuadoriaanse diplomaat
wil Portugal zich niet terugtrekken
uit Guinee op grond van de domi
no-theorie: Lissabon vreest dat het
opgeven van Guinee ernstige ge
volgen zou hebben voor het Portu
gese bestuur over de veel grotere
kolonies Angola en Mozambique.
In tegenstelling tot het kleine West-
afrikaanse Guinee zijn Angola en
Mozambique van groot economisch
belang voor Portugal. Guinee, on
geveer even groot als Nederland, telt
niet meer dan een 600.000 inwoners.
Er worden geen delfstoffen gewon
nen en ook de landbouw levert wei
nig economisch profijt: er is wat
veeteelt en de landbouwprodukten
beperken zich hoofdzakelijk tot
rijst, pindanoten en palmolie. Vol
gens de guerrilla-beweging is twee
derde van het land bevrijd. De Por
tugezen handhaven zich voorname
lijk in de steden en langs de kust
strook. Volgens een Portugees le-
ger-communiqué zijn in 1971 in
Guinee 1257 guerrillastrijders ge-
ATHENE (AFP, Reuter, AP)
Rond 100 Griekse studenten heb
be-i gisteren gepoogd voor de uni
versiteit van Athene een betoging
te houden, gericht tegen het kolo
nelsbewind
De studenten, die "democratie,
democratie" riepenwerden ech
ter direct door de politie ver
spreid. Vijf van hen zijn gearres
teerd. Jiakovos Diamantopoelos.
voormalige vice-voorzitter van het
Griekse parlement en tegenstan
der van de huidige regering, werd
aangehouden toen hij probeerde
de politie te overreden niet in te-
grijpen. Een paar uur later is hij
vrijgelaten.
Het was de eerste keer in vijf
jaar dat zulk een studentende
monstratie plaatsvond. De politie
heeft een aantal arrestaties ver
richt.
De kolonels vierden gisteren de
machtsovername door het leger,
nu vijf jaar geleden.
Tweeduizend studenten aan de
Havard universiteit in Massachu
setts hebben zich uitgesproken,
voor een staking van onbepaalde
duur. Pacifistische bewegingen heb
ben in Nieuw-Engeland postgevat
voor 45 onderwijsinstituten.
De colleges aan de Barnard Univer
siteit in New York werden gisteren
eveneens afgelast wegens studenten
betogingen. De Queens Universiteit,
en de Hunter Universiteit hebben
aangekondigd een collegestaking te
zullen steunen.
In Cambridge in de Amerikaanse
staat Massachusetts stemden 2000
studenten van de Harvard Universi
teit voor een collegestaking. De stem
ming in Harvard vond plaats, nadat
verschillende zwarte studenten het
om hun eisen kracht bij te zetten,
dat de Harvard universiteit afstand
moest doen van de aandelen van 19
miljoen Amerikaanse dollar van de
oliemaatschappij Gulf. Zij eisten,
dat de universiteit afstand van de
aandelen deed, omdat Gulf investe
ringen heeft in Portugees Angola.
In Melbourne in Australië,
zijn straatgevechten tussen de poli
tie en betogers tegen de Amerikaan
se bombardementen op Noord-Viet-
nam geleverd. Politiepaarden wer
den tijdens de gevechten door stenen
getroffen en een inspecteur kreeg 'n
fles tegen zijn hoofd. Twee mensen
werden bewusteloos geslagen en een
jongeman werd door een passerende
auto geschept.
Democraten
De Democratische fractie van het
Amerikaanse Huis van Afgevaardig
den heeft met 144 tegen 58 stemmen
een resolutie aangenomen, waarin
zowel de hervatting van de Ameri
kaanse bombardementen op Hanoi,
en Haifong als de inval in Zuid-Viet-
nam van Noordvietnamese troepen
worden veroordeeld. In de resolu
tie wordt voorts de bekendmaking,
binnen 30 dagen geëist van een da
tum voor de terugtrekking van alle
Amerikaanse strijdkrachten uit Viet
nam. Mits Hanoi de Amerikaanse
krijgsgevangenen vrijlaat. De De
mocratische fractie in het 434 leden
tellende Huis van Afgevaardigden is
256 man sterk. Woensdag nog heeft
minister van Buitenlandse Zaken.
William Rogers, de de democraten
bezworen de politiek van de rege
ring tegenover Vietnam volledig te
steunen.
Moskou
Volgens zegslieden in Moskou heeft
de Sowjet-Unie als protest tegen de
voortdurende Amerikaanse bombar
dementen op Noord-Vietnam het be
zoek van de Amerikaanse president
Nixon volgende maand een lagere
status toegekend.
Volgens deze zegslieden hebben de
informatie en propaganda organen
van de communistische wereld op
dracht gekregen om het bezoek,
voortaan aan te duiden als een "top
ontmoeting" en niet meer als een
"staatsbezoek".
Diplomaten van met Rusland ver
bonden landen waren door dit nieuws
zeer verrast. Hét verschil tussen 'n
staatsbezoek en een topontmoeting,
is meer dan een fijne onderschei
ding in het diplomatieke proto
col. Een staatsbezoek symboliseert,
een beweging naar elkaar toe van
twee naties. Het suggereert een ver
gaande mate van samenwerking, of
in ieder geval het scheppen van een
basis voor toekomstige samenwer
king.
China
De Chinese premier Tsjoe En-lal,
heeft de Amerikaanse Senatoren:
Mansfield en Scott met hun vrouwen
ontvangen. De mededeling van het
persbureau "Nieuw China" over de
ze ontvangst was in nogal koele be
woordingen gesteld. In tegenstelling,
tot andere dergelijke gelegenheden,
werd geen gewag gemaakt van de
toespraken die gastheren en gasten,
hadden gehouden. Deze koele
wind in de Chinese pers is begonnen
op te steken nadat de Amerikanen
de bombardementen op Noord-Viet
nam hadden hervat.
Op de binnenplaats van de Ameri
kaanse ambassade in Rome zijn
drie kleine bommen geëxplodeerd.
Niemand werd gewond en er werd
slechts lichte schade aangericht. De
politie heeft een vrouw en een man
gearresteerd.
ADVERTENTIE
P
De ideale parkeerplaats
voor uw teünijnspaargelden
(veilig en met hoge rente)
LEIDSE
SPAARBANK
NIEUW DELHI (AP) De Paki
staanse president Zoelfikar All
Bhoetto heeft gezegd dat hij bereid
is om alle Indiase krijgsgevange
nen te repatriëren, "zelfs als
India niet hetzelfde wil doen".
Bhoetto deed het aanbod tijdens
een directe radio-uitzending van de
ceremonie van zijn aanvaarding,
van het presidentschap onder Paki-
stans nieuwe tussentijdse grondwet.
De Pakistaanse president, die er "n
gewoonte van heeft gemaakt om zijn
gehoor toestemming te vragen van
besluiten, die zijn regering 6inds
zijn machtsovername vorig Jaar de
cember heeft genomen, vroeg de me
nigte of zij ermee instemde dat hij
eenzijdig tot repatriëring zou over
gaan. De menigte betuigde enthou
siast haar instemming.
Pakistan heeft maar ongeveer 600
Indiase krijgsgevangenen. India heeft
daarentegen 93.000 Pakistaanse sol
daten geïnterneerd.
Bhoetto's aanbod is gedaan enkele
dagen voor speciale afgezanten van
India en Pakistan bij elkaar komen
om een agenda op te stellen, voor
Bhoetto's overleg met mevrouw
Gandhi.
LONDEN (AP) Op verschillen
de plaatsen in Engeland hebben
spoorwegemployé's geen gevolg ge
geven aan het bevel van het hof voor
de industriële betrekkingen'him lang
zaam-aan-actie te beëindigen.
Dit leidde opnieuw tot grote ver
tragingen in het personen- en goe
derenverkeer.
Het hof, dat zich voor het eerst
moest uitspreken in een arbeidsge
schil, had de spoorwegarbeiders be
volen hun actie voor 14 dagen stop
te zetten.
Hoe dan ook zou het wel tot maan
dag duren voor het treinverkeer weer
normaal zal zijn. Een deel van de
verwarring die bestaat is ongetwij
feld een gevolg van de tegenstrijdige
resoluties die de spoorwegbonden
gisteren aan hun leden hebben gezon
den. In een resolutie legden de bon
den rich neer bij de uitspraak van
het hof en gelastten rij de langzaam-
aan-actie af. Maar in een tweede,
stelden rij dat geen hof de spoor
wegmannen kan opdragen geen ge
volg te geven aan de voorschriften,
die de spoorwegen zelf hebben uit
gevaardigd.
SANTIAGO (EFE) Tijdens
een betoging van een groep stu
denten voor het gebouw van de
Unotad-conferentie in Santiago is
een Amerikaanse vlag in brand
gestoken. De betogers droegen
spandoeken en borden met leuzen
tegen de "imperialistische politiek".
Ze werden snel verjaagd door de
politie die grote hoeveelheden
traangas gebruikte. Een betoger
wist het politiecordon te doorbre
ken en slaagde erin een Ameri
kaanse vlag bij de ingang van het
gebouw in brand te steken. Hij is
gearresteerd.
Tientallen diplomaten die net
voor de middagpauze naar buiten
kwamen vluchtten met zakdoeken
voor hun gericht weer naar bin
nen.
De ongeveer 300 demonstranten
zouden behoren tot een re
volutionaire-linkse groepering in
Chili. Ze rijn met traangas en
een waterkanon verdreven. Velen
zochten hun toevlucht in de na
burige katholieke universiteit
waar de politie niet mag komen.
De betogers deelden pamfletten
uit waarin ze steun betuig
den aan het Vietnamese volk maar
ook aan "het heroïsch verzet van
het Ierse volk, linkse arbeiders in
Frankrijk en onderdrukte volke
ren in de hele wereld". Ze protes
teerden tegen de aanwezigheid van
"revisionisten" en "imperialisten"
op de Unctad waarbij ze het met
name hadden gemunt op de Ame
rikaanse staatssecretaris John Ir
win en de president van de We
reldbank Robert McNamara. De
ritting in het Unctad-gebouw
moest korte tijd geschorst worden
omdat traangas de zaal was bin
nengestroomd.
Ook binnen het conferentie-ge
bouw laaiden de politieke harts
tochten op. Kort na middernacht
eiste de Amerikaanse afgevaardig
de George von Peterffy het rocht
op weerwoord na anti-Amerikaan
se uitlatingen van Cuba en China,