Airedale:
koning der
T errier s
SERVICE PAGINA
Milieubeheer in
huis, tuin en
keuken soms nog
moeiteloos ook
DERDAG 20 APRIL 1972
Komt U op straat een flinke
hond tegen met krullerig haar,
die opvalt vanwege zijn rusti
ge gedrag en bovendien tot de
terriërs behoort, dan is de kans
groot, dat U met de Airedale
terriër van doen heeft. De Aire
dale is geen sensationele hond.
Daardoor komt hij gelukkig niet
in handen v an mensen die een
viervoeter aanschaffen louter
en alleen om te pronken. Rustig
en zonder kouwe drukte gaat
hij zijn gang. Hij kan het tegen
elk ander ras opnemen wat
moed en toewijding betreft,
daar zijn bijnaam „King of te
Terriërs".
Door
Paul Marijnis
en Aad Hakkert
De naam „terriër" betekent
eigenlijk „aardhond," van het
latijnse terra, wat aarde bete
kent! Want zij werden gebruikt
om schadelijk wild uit onder
aardse schuilplaatsen te Jagen.
Hiervoor waren moed, uithou
dingsvermogen en temperament
eerste vereisten. Door hun tem
perament zijn de meeste ter
riërs dan ook vaak luidruchtig.
Later kruiste men deze honden
met andere rassen: windhonden
(hounds) en otterhonden (een
heel zeldzaam ras waarvan er
in Nederland vermoedelijk geen
meer zijn). Zo ontstonden de
grote terriërrassen zoals de
Bedlington, de Dandle Dinmont
en de Airedale terriërs. Door
deze kruising met andere hon
den zijn ze oolp niet meer zo
luidruchtig en heel wat gezeg-
lijker. De Airedale terriër komt
uit Yorkshire, een van de mooi
ste graafschappen van En
geland en wel uit het plaatsje
Bingly aan de rivier de Aire.
Vandaar dat hij vroeger ook
wel Bingly terriër genoemd
werd. De vallei van de Aire is
een bosrijk gebied, kris-kras
doorsneden door rivieren en ka
nalen. Hij Joeg daar op otters
en bunzings die zich langs deze
oevers hadden genesteld. Maar
hij was niet buitengewoon ge
schikt voor deze taak. Hij is na
melijk een redelijk goede, maar
geen uitstekende zwemmer.
Toch vond men voor deze voor
treffelijke „werkman" weldra
andere taken, die beter bij hem
pasten.
Volmaakte babysit
De Airedale begon zijn loop
baan dus als verdelger van scha
delijk wild. Daarna werd hij een
bekende verschijning op het erf
van de Noordengelse boerde
rijen. Maar na het uitbreken
van de eerste wereldoorlog be
gon zijn carrière pas goed. In
het Engelse leger diende toen
een zekere Overste Richardson
een groot liefhebber van Aire
dales. En hij was van mening,
dat deze stoere ruige makker de
soldaten in de loopgraven on
schatbare diensten zou kunnen
bewijzen. Met veel moeite wist
hij enkele hoge officieren voor
zijn plan te winnen. De Airedale
kwam „op proef" Hij boekte
zulke successen, dat er al heel
vlug een speciale „hondencom
pagnie" werd opgericht. En na
tuurlijk onder commando van
Overste Richardson. De Aireda
les ginen mee op patrouille. Ze
liepen wacht. Ze brachten be
richten over en vervoerden mu
nitie van de ene loopgraaf naar
de andere. Ze versleepten zelfs
de kabels van de veldtelefoons.
Kortom, de Airedale werd al
spoedig een uiterst geliefde ver
schijning in de loopgraven. En
niet het minst doordat ze als
echte terriërs een ware slach
ting aanrichtten onder de dui
zenden ratten, die het leven
van de soldaten tot een hel
maakten. Ze oefenden ook vre
delievender taken uit. Door de
Airedales van het Roode Kruis
zijn duizenden gewonden gered
van een ellendige dood op het
slagveld. En hierbij maakte
de hond geen enkel onder
scheid tussen vriend en
vijand
Ook toen de tweede wereld
oorlog uitbrak volgde de Aire
dale zijn meester trouw naar het
slagveld. Vooral in de jungle
van Zuidoost-Azië bewezen ze
grote diensten als patrouille
hond. Door hun scherpe zintui
gen bemerkten ze vijandelij
ke sluipschutters al op grote af
stand. De beroemdste van alle
Airedales is zonder twijfel
Grand Old Irma. Tijdens de
Duitse luchtaanvallen op Lon
den werden velen levend begra
ven onder neerstortend puin.
Maar Irma heeft niet minder
dan 233 slachtoffers tijdig opge
spoord! Deze heldhaftige hond
werd' dan ook beloond met een
hoge onderscheiding.
Gelukkig leven wij in een vre
diger tijd. Maar de Airedale is
gebleven die hij was: intelligent,
dapper en loyaal. Steeds is
hij paraat om voor zijn baas in
de bres te springen. Daarom is
hij ook een volmaakte kinder
oppas. Want kleine kinderen
zijn, wanneer ze door „hun" Ai
redale vergezeld worden net zo
veilig als bij hun moeder. Is
het een wonder, dat hij een van
de populairste terriërs is?
Haveloze bedelaar
De harde dikke overjas van
de Airedales vereist veel zorg.
Meer dan bij veel andere hon
den het geval is. Als hij dit
noodzakelijke onderhoud niet
krijgt ziet hij er uit als een ha
veloze bedelaar.
Werkhonden verliezen veel
haar tijdens het uitoefenen van
hun taak. De vacht wordt als
het ware uitgekamd door het
ruige kreupelhout. Dit bespoe
digt de natuurlijke verwisse
ling van vracht (d'e rui). Bij
huishonden is dat niet het ge
val. Daarom moeten Airedales
die als huishond worden gehou
den minstens eenmaal per
dag stevig geborsteld en gekamd
worden. Omdat het haar erg
snel groeit moet hij bovendien
regelmatig worden getrimd. En
trimmen is werk voor een ex
pert. Het enige dat nóg lelijker
is dan een terriër met een wild
uitgegroeide dos vol dode haren
is een terriër die ondeskundig
is getrimd. Hondenkenners vra
gen in zo'n geval meewarig „of
het soms met vork en mes ge
daan is". Laat dus geen beun
hazen aan Uw hond knoeien. U
laat Uw kapsel toch ook niet
door een schapenscheerder ver
zorgen?"
Airedales zijn dol op kleine
kinderen. Ze doen graag mee
met al hun spelletjes. Geef
daarom Uw Airedale zijn eigen
speelgoed net als de kleintjes.
Anders loopt U de kans aat hij
hun speeltjes vernielt in het
vuur van het spel. Iedere hond
is dolgelukkig met een stevige
stok, die hij naar hartelust ka
pot mag kluiven. Met botten
moet U voorzichtig zijn. Een
stevige rundermergpijp is het
beste. Die gaat niet zo gauw ka
pot en beensplinters kunnen nu
eenmaal ernstige beschadigin
gen aanrichten in een honde
maag. Een hoge doktersreke
ning is dan het onvermijdelijke
gevolg, nog afgezien van de el
lende voor de hond zelf.
Rubberspeelgoed is evenmin
altijd geschikt. Inferieure kwali
teit rubber wordt snel aan brok
ken geknauwd, die vervolgens
door de enbhousiaste hond wor
den ingeslikt. En U begrijpt
wel, dat zoiets niet bepaald ge
zond is. Het enige merk, dat wij
met een gerust hart kunnen
aanbevelen is Spratt's. Prijzig,
maar absoluut betrouwbaar!
Traditiegetrouw geven wij U
tenslotte een verantwoord me
nu voor een volwassen Airedale
terriër.
's morgens: een bak melk, 4
oudbakken boterhammen, af en
toe een ei.
's avonds: 1 pond vlees met
daarbij een bak gekookte groen
te en een paar oudbakken bo
terhammen.
Vergeet 's winters de lever
traan niet! 1 eetlepel per dag is
ruim voldoende. Onthoud daar
bij twee dingen: altijd vers
drinkwater èn uit een schone
bak! En misgun hem zijn nood
zakelijke lichaamsbeweging
niet. Ga minstens anderhalf uur
per dag met hem uit!
Inlichtingen worden U gaar
ne verstrekt door: Airedale Ter
riër Club Nederland. Secr. me
vrouw M. Kist, Storm van
's-Gravensandeweg 86, Wasse
naar tel. 01751—2146.
IMSTERDAM
Stadsschouwburg: 21 apr. 20.15
ur Amsterdams Toneel met "In-
ileur" van Hugo Claus, 22, 23
,15 uur Amsterdams Toneel
iet "Dag Boefje" naar de roman
in M. J. Brusse door Eli Asser, 24
pr. 20.15 uur Nieuw Rotterdams
bneel "De bedelaarsopera" blij-
lel met zang van dans van John
lay, 26 apr. 20.15 uur Haagse Co-
edie met "Schakels" van Herman
eyermans, 29, 30 apr. 20.15 uur
msterdams Toneel met "Dag
oefje".
Carré: t/m 30 apr. dag 20.15 uur
Sonneveld met Willem NiJ-
»lt en Corrie van Gorp.
De Kleine Komedie: t/m 30 apr.
1.15 uur "Sex a la meuniere" met
aul Cammermans, Ina van Faas-
ffl, Marielle Fiolet, Sylvia de
«UT.
Nieuwe de la Mar-theater: t/m
apr. 20.15 uur "Namens Jac-
les Brei", cabaret-musical met
Iselore Gerritsen, Henk van Ulsen,
bianda Bruce en George Ball.
De Brakke Grond: t/m 29 apr.
D*) uur Nieuwe Komedie "Zeven
knieren om een rivier over te
teken" van Lodewijk de Boer.
Shaffy Theater: 22, 25, 29 apr.
1.30 uur Studio "De lotgevallen
iQ de familie Jansen", 21, 22, 25,
5.27, 29 apr. 20.30 uur Popstudio
lindrik met "Aai moedertje aai",
apr. 24 uur Tryout "Neer-
uds hoop in bange dagen".
De Koopermolen: dag. beh. ma.
i 19 uur Cabaret rondom Henk
Isink.
RAI-gebouw: 21 t/m 30 apr
ig 10—17 en 19—22.30 uur Huis-
oudbeurs/Idee.
Concertgebouw: 21 apr. 20.15
bi Amsterdams Philharmonisch
frkest o.l.v. Anton Kersjes, 21, 22
br. 24 uur Optreden van John
kyall, 23 apr. 20.15 uur Symfo-
Orkest Con Brio o.l.v. Nico
Hernand, 25 apr. 20 uur Gem.
Zangver. Kunst en Strijd, N.H.
Philharmonisch Orkest, Gem. Koor
Rotterdam, KLM Mannenkoor, 28
apr. 20.15 uur Amsterdams Phil
harmonisch Orkest o.l.v. Anton
Kersjes; 21 apr. 20.15 uur Kon.
Mannenzangver. Apollo mmv. Am
sterdams Vrouwenkoor, 24 apr.
20.15 uur Louis Kentner, piano, 25
apr. Charlotte Martin-piano, 27
apr. 20.15 uur Robert Preston,
piano, 28 apr. 20.15 uur Kamer
orkest Royal College of Music in
London, 29 apr. 20.15 uur Ludo-
vic de San, bariton, Joseph Alfi-
di, piano.
DEN HAAG
Kon. Schouwburg: 23 apr. 14 uur
Haagse Comedie met „Maak me
vrouw niet wakker", 28 apr. 20.15
uur Haagse Comedie me', ,,'n Blok
aan het been" 22 apr. 20.15 urn-
Haagse Comedde met de première
van „Dag mevrouw, dag meneer".
23, 29 apr. 20.15 uur Haagse Come
die met „Dag mevrouw, dag me--
neer", 24 t.e.m. 26 apr. 20.15 uur
Toneelgroep Centrum met „vroe
ger", 30 apr. 14 uur Bulandra Thea
ter me „Leonce en Lena", 30 apr
20.15 uur „Carbavaleske" van de
Roemeense acteur Ion Luca Cara-
giale (Bij beide voorstellingen, si
multane Nederlandse vertalin
gen).
Congresgebouw: 25 apr. 20.15 uur
Russische folklore, dansers, zan
geres en musici uit de Oekraine. 30
apr. 20.15 uur Programma met
Liesbeth List. Ramses Shaffy en
het Trio Louis van Dijk.
Circustheater: 21 apr. 20 uur De
Nederl. Operastichting met „Ariad
ne auf Naxos" m.m.v. het instru
mentaal ensemble Ned. Omroep-
stichting o.l.v. Kenneth Montgome
ry (eveneens op 23 apr.), 28 apr.
20 uur Kansas City Jazz m.m.v.
Count Basie en zijn ork. The Kan
sas City Blues Shouters en The
Kansas City Seven.
Kurzaal: 20 apr. 20.15 uur Resi-
JOHN MAY ALL
dentle Opera Koor m.m.v. Zuider
Orkestvereniging o.l.v. Nico Rin-
gels .La Favorita" v. Donizetti, 22
apr. 21 uur Concert met bal door
the Dutch Swing College Band 23
apr. 14.30 uur Hofstad Jeugdorkest
O.I.V. Lex Veelo m.m.v. Christiaan
Boers, hoorn.
Theater Pepijn: 22 apr. 20.30 uur
Cabaret Tekstpieremenit m m.v. Syl
via Alberts. Lia Karon en Frank
Sanders, 30 apr. 15-24 u. Afscheids
concert.
HOT-theater: 20, 21, 22, 23 apr.
20.30 uur Nieuwe Komedie met
„Geen bacchanalen, 23 apr. 14 uur
Kindertheater Pssst Piccolo en de
zwartmaker" 30 apr. 14 uur Kin
dertheater Pssst met „Piccolo en de
dompjoeter".
ROTTERDAM
Concertgebouw De Doelen: 21
apr. 20.15 uur Rotterdams Philhar
monisch Orkest o.l.v. Jean Fournet
mm.v. Rudolf Firkusny, Heinz
Friezen en Wim Stok, 22 apr. 24.15
uur Optreden van John Mayall, 23
apr. 20.15 uur „Dnjepr". Russisch,
staatszang-, dans- en muziekensem-
ble, uit de Oekraine. 25 apr. 20.15
uur Rotterdams Opera Orkest o.l.v.
Piet Struyk, 29 apr 20.15 uur Rot.
Philharmonisch Orkest met 'n pro
menadeconcert 30 apr. 20.15 uur Or
gelconcert door Hedwig Bilgram,
mm.v. Maurice Andire, trompet, 21
22 apr. 20.15 uur Optreden van de
The Sissies. 27 apr. 20.15 uur RKS
solistenconcert, Marja Bon, piano,
Else Krieg, viool. 29 apr. 15 en 20
uur RKS Festival harmonie en
fanfare.
Rotterdamse Schouwburg: 21 apr.
20.15 uur Nieuw Rotterdams To
neel .Liefde half om half", 22 apr.
20.15 uur Nieuw Rotterdams To
neel „De vijanden", 25 apr. 20 uur
Nederlandse operastichting „Ariad
ne auf Naxos". 26 apr. 20.15 uur
Toneelgroep Theater 20 apr. 20.15
uur Nieuw Rotterdams Toneel met
de premiere van „Vroeger".
Groote Schouwburg: 27 apr. 20.15
uur Operagezelschap Forum met
„Die Zauberflote".
Luxor theater: t.em. 14 mei Mu
sical Promises Promises met Ge
rard Cox, Trudy LabiJ, Joan Rem-
melts, Tonny Huurdeman en Tom
van Beek.
Hof pleintheater: gehele maand,
beh. 24 apr. 20.15 uur De Jasperl-
na Show met Jasperina de Jong,
John Kuipers en Henk Flier, bege
leiding: orkest onder leiding van
Henk Walrus.
Piccolo-theater: 29 en 30 apr. om
20.15 uur Toneelgroep r7.
ADVERTENTIE
RESTORAMA
Rijksstraatweg 324. Waasenaar
dir P. d'HERSIGNY
grill bar
Gezellige afeer voor
groepsdiners
bruiloften en partijen etc.
TELEFOON 01751—2500
Stel u voor, u besluit plotseling
milieubewust te worden. Daarmee
kunt u het beste beginnen in en
om uw huis, want daar in de eer
ste plaats hebt u het zelf voor het
zeggen en daar sleept u de meeste
aankopen naar toe, levensmidde
len, gebruiksartikelen die u sinds
uw lofwaardige besluit voortaan
niet alleen prijsbewust (of mis
schien Juist niet meer!) maar
vooral milieubewust moet (probe
ren te) kiezen.
"Je kunt", zegt Marijke Brunt,
biologe bij het Centrum Mileuzorg
ln Amsterdam, "een hele lange lijst
maken met allerlei kleinigheden,
maar die is nooit compleet en Je
kan hem dus niet domweg uit Je
hoofd leren. Daarom is het belang
rijkste punt de bewustwording en
verder moet Je eningszins van de
problemen op de hoogte zijn, dat
hoeft geen gespecialiseerde kennis
te zijn. Er zijn een heleboel
eenvoudige boekjes te krijgen
waar van alles in staat".
Marijke Brunt vindt dat men
ook moet beseffen dat algemeen
milieubewustzijn een omwenteling
in de samenleving zal betekenen
met haar weerslag in het dage
lijkse huis-, tuin- en keukenleven.
Verkwisting
In de allereerste plaats zal ver
kwisting moeten worden vervan
gen door soberheid.
Laten we in huis beginnen.
Vanwege de schaarste aan grond
stoffen wijzen we voortaan voor de
nieuwe dingen die we voor in
huis kopen, verpakking zoveel
mogelijk af, zeker de verpakking
van plastic, omdat die vrijwel on
verteerbaar is. (Geschenkverpak
king zouden we gewoon moeten
handhaven, het moet een béétje
ieuk blijven).
Verder kopen we vooral spullen
die niet snel kapot gaan, dus
duurzame dingen en geen weg-
werpgevallen. Geldt voor auto's,
voor koelkasten, voor kleding,
voor alles.
Oude kranten en oud drukwerk
lenen zich bijzonder goed voor
hergebruik en moeten daarom
niet naast de vuilnisbak maar
(eventueel via de noodlijdende
buurtvereniging) naar de oud-pa
pierhandelaar.
We zouden zuiniger aan kunnen
doen doen met onze energie, altijd
een goed idee trouwens.Goed
isoleren kan wel eens 20% lager
gas- of olieverbruik betekenen.
Marijke Brunt vindt voor een be
tere isolatie dubbele ramen erg
goed.
Voor al dat glas heb Je toch weer
extra grondstoffen nodig, merk
lk scherpzinnig op. "Maar die ra
men gooi je niet meteen weer weg",
is haar antwoord.
Olie- en gaskachels moeten re
gelmatig worden schoongemaakt
en afgesteld, dat voorkomt onno
dige luchtvervuiling als gevolg,
van onvolledige verbranding.
De schoonmaakmiddelen nu.
Over de wasmiddelen ls al wel eens
meer geschreven, iedereen kent nu
zo langzamerhand wel de proble
matiek rond de fosfaten die kalk
aanslag uit het water op het ver
warmingselement van de wasma
chine moeten voorkomen, maar die
ook overmatige "waterbloei" kun
nen veroorzaken, een vorm van
vervuiling waar de vissen soms
niet goed tegen kunnen.
Maar vaak zitten er te veel fos
faten hi de wasmiddelen en kan
de wasvrouw met veel min
der toe. Ze kan er in de praktijk
achter komen met hoeveel min
der.
Schuimgolven
Groene zeep oplossen ln warm
water ls ook een mogelijkheid
maar ook dat moet met moed
beleid en trouw gebeuren, anders
wordt u door enorme schuimgol
ven uit uw woning verdreven.
Sterk toenemend zeepverbruik
kan grondstof problemen oproepen
maar zou grootscheepse aanplant
van palmbomen (voor de olie) ln
de arme landen niet een aardige
vorm van ontwikkelingshulp kun
nen zijn?
Omdat in de wasmiddelen voor
de vaatwasmachine een zeer gro
te dosis fosfaat zit, en er in de
•verste verte nog geen beter alter
natief is, blijven we voorlopig Ja
zeggen tegen het gebruik van de
hand en de theedoek.
Schoonmaakmiddelen bevatten
vaak bijtende stoffen als chloor en
ammoniak die in het water bac
teriën plegen te doden, zodat de
reinigende werking (van het wa
ter, niet van de schoonmaakmid
delen) nadelig wordt beïnvloed.
Ouderwetse sopjes doen het ook
hier eigenlijk nog steeds erg goed.
Onnodig
Zuiniger aan
Spuitbussen zijn uit den boee,
want ze vormen een volstrekt on
nodige wegwerpverpakking (zie
boven) en zijn vaak veel
duurder ook. Ze worden gebruikt
voor boenwas en voor scheerzeep
en ook tegen insecten.
Eveneens niet nodig. Ook de
strips niet. Horren en vliegenmep
pers zijn toch ook een goede com
binatie? U bent immers milieube
wust geworden, dat betekent dat
u er soms wat meer moeite voor
moet doen.
Op uw kamerplanten mag u
bladluis vies blijven vinden, of lie
ver de vettige plekken die zij op de
vensterbank achterlaten, maar
hiertegen bestaat al heel lang een
goede methode: lauw water met
een beetje zachte zeep en een
scheutje spiritus aanbrengen op het
blad.
Kringloop
Luis in de tuin kunt u maar be
ter op de koop toe nemen, Je kan
moeilijk al het blad in de appel
boom af soppen, maar de appels
kunnen worden afgewassen, en
de luis is, als het goed is en daar
willen we toch naar toe, voor de
lieveheersbeestjes. De kringloopge
dachte, waarin ook de toepassing
van gedroogde kunstmest uitste
kend past. En compost natuurlijk
ook.
Compost kunt u zelfs zelf maken.
Etensresten, moet u niet
door het toilet spoelen, dat ls altijd
verkeert, maar tot mest verwerken.
Elke goede kwekerij kan vertellen
hoe dat precies in zijn werk gaat.
Vogels in uw tuin kunnen van
uw etensovervloed ook mooi mee
profiteren. Van vet kunt u bolle
tjes maken, waar ze gek op zijn,
alleen ln de zomer zullen er niet
naar omkijken.
Misverstand
Dan moet het vet in een krant
ln de vuilnisemmer.
Voor ongedierte en onkruid (hoe
veel misverstand spreekt er uit
die benamingen), die erg belang
rijk voor een goed "functioneren
de" tuin kunnen zijn, dient men
minder bang te zijn.
"Als u van madeliefjes in uw
gazon echt niet kan slapen", zegt
Marijke Brunt, "steek ze er dan
gewoon uit".
Tenslotte het water. Ook dat ia
een grondstof waarmee best zui
nig zal kunnen worden omge
sprongen. De waterbeschaving
neemt toe, heet het. En het bete
kent gewoon dat de auto wordt ge
wassen met water dat ten kosta
van veel geld en moeite drinkwa
ter is geworden. Een emmertje in
plaats van een tuinslang ls daar
om aan te bevelen.
In droge zomers ls het beter de
dorstige tuin om de zoveel dagen
goed te sproeien dan elke dag op
nieuw. De wortels gaan die
per groeien en kunnen meer
grondwater betrekken, zodat u bo
ven de grond al gauw weer met
spul ten kan stoppen
Waarmee u verbaasd conclu
deert dat de milieubewuster het
ook wel eens gemakkelijk kunnen
hebben.
L. J. BAKKER
