OP 30 APRIL IN TAL VAN
KERKEN UNCTAD-ZONDAG
GEWIKmiS VANBARMHARA1GE SAMARBRENGEN
W OORD
VAN
BEZINNINÖT
Kerkdiensten Leiden en omgeving
ZATERDAG 15 Al
PRi; [Al
De vorige week werd Nederland in beroering gebracht door
de mededeling van het bestuur van het AKZO-concern, dat er
enkele fabrieken gesloten zullen worden, omdat men te veel
produceert. Daardoor zullen in ons land ruim 2300 mensen op
straat komen te staan. Werkloos zijn is erg. Werk is veel meer
dan dat je er wat mee verdient. Werk vult je leven en daardoor
worden er allerlei contacten gelegd. Wie de tijd in de jaren
dertig heeft meegemaakt toen in de winter een hoog percen
tage van de bevolking werkloos was, waaronder een groot deel
jongeren, weet wat dit betekent.
Werkelijkheid, feiten
en mensen
Werkelijkheid, feiten
Werkeloosheid schept een geprik
kelde sfeer, ook al zijn er financiële
voorzieningen. Uit de mond van een
jonge arbeider hoorden we toen de
verzuchting: je wordt er zo beroerd
van, dat je nog te beroerd bent om
voor je vrouw een kit kolen te gaan
halen. Tegenwoordig is het aan de or
de van de dag dat fabrieken en werk
plaatsen gaan sluiten. Dit alles schept
een onzekerheid waaraan we niet
meer gewend zijn. De vakorganisa
ties komen in het geweer. De Twee
de Kamer gaat er over debatteren.
Gemeentebesturen gaan „stuurgroe
pen" instellen om de vraagstukken
te „inventariseren", „acties te coör
dineren" en om op de kortst mogelij
ke termijn maatregelen aan te geven
die in de ernstige situatie tot doel
treffende en aanvaardbare oplossin
gen kunnen leiden. Dit alles hebben
we de vorige week in onze dagbladen
kunnen lezen. Werkeloos zijn is erg!
We hebben zo juist gelezen de bro
chure die is uitgegeven met het oog
op de Unctad-zondag op 30 april
a.s.: iemand die recht doet
vraagteken is hier
Door
ds S. J. M. Hulsbergen
lang zal me
problemen 1
bespreken.
De arme landen
De afgevaardigden van de rijke
en van de arme landen zullen zich
buigen over een groot aantal vraag
stukken die betrekking hebben op de
internationale handel en ontwikke
ling. „Voor de arme landen staat hier
veel op het spel. Zij willen graag ko
men tot regelingen, die hun betere
en vaste prijzen garanderen voor
hun grondstoffen". Zij wensen dal
„tariefmuren" worden afgebroken,
waarmee de rijke landen hun eigen
belangen beschermen.
Unctad (United Nations Conferen
ce of Trade and Development
Verenigde Naties conferentie voor
handel en ontwikkeling) is een or-
betekenis. Wie gaan van de Verenigde Naties
Unctad-conferentie die
Chili
het boekje gelezen heeft, komt tot de
slotsom dat de titel beter had kun- wordt gehouden is de derde, na Ge
nen luiden niemand die recht doet! "eie m 1964 en New Delhi in 1968.
Aad van den Heuvel, bekend uit hel Die eerste twee hebben praktisch n.et
televisie programma ..Brandpunt" één j vae en voor Santiag0
van de samenstellers van deze bro- 11
'achtingen ook niet hoog
gespannen maar men heeft toch wel
meer algemeen het gevoel dat de pro
blemen nijpender worden. Het is
slechts een conferentie die er gehou
den wordt. De afvaardigingen van de
rijke en van de arme landen kun
nen met elkaar spreken, maar beslis
singen die bindend zijn voor alle lan
den, kunnen er niet genomen worden.
Deze conferentie kan alleen aanbeve
lingen geven aan de Verenigde Naties.1
Deze kan ze overnemen en doorgeven
aan de lidstaten. Het blijven slechts I
aanbevelingen en de regeringen van
de landen kunnen er mee doen wat
zij willen. Zoals reeds gezegd zijn de
verwachtingen niet groot, dat die
conferentie in Santiago werkelijk veel
zal uithalen „want de rijke landen
j zijn niet alleen rijk. maai ook mach-
tig". Wie doet er vrijwillig afstand j
van zijn rijkdom of ook slechts van
een gedeelte daarvan? De rijke jon
geling uit het evangelie kan ook voor
de naties een voorbeeld zijn.
chure ter voorlichting van de kerk die
zich op de laatste dag van deze
maand met Unctad-zaken zal gaan
bemoeien schrijft: ,,Ik ben net terug
uit Tanzanië en heb daar de hon
derden verwoeste sisalplantages ge
zien. Onze eigen chemische industrie
zocht en vond een goedkopere kunst
vezel en de sisalmarkt kelderde". Ge
volg is geweest een enorme werke
loosheid in Tanzanië en dat is daar
nog iets anders dan hier. „Tanzanië
met zijn opgedrongen mono-cultuur,
eens de grootste producent van sisal,
kwam in moeilijkheden." In een in
terview dat v. d. Heuvel met de pre
sident van Tanzanië had. informeer
de deze ook naar het sisal-debacle.
Nyerere zei toen: „en toch komt he
moment dat Jullie die uit sisal
vaardigde touwen weer zult moeten
gaan gebruiken. Anders ben ik bang
dat jullie aan je eigen kunstvezels,
zullen worden opgehangen. Jullie zul
len eindelijk eens rekening moeten
gaan houden met het feit dat wij er
allemaal zijn allemaal op dezelf
de planeet". Wat hebben de kerken hier
Deze twee zaken, de sluiting van maken en waarom moet. er een aparte
enkele Akzo-vestigingen en die ver-j zondag zijn waarop in hei bijzon-
woeste sisalplantages in Tanza- der op 't belang van die Unctad-con-
nië. brengen ons in het hart van het- f ren tie wordt, gewezen? Op de As-
geen waarom het gaat op de Unc- j semblée van de „Wereldraad van
tad-conferentie die donderdag j l j Kerken, in 1968 te Uppsala gehou-
in Santiago, de hoofdstad van Chili. den. is een resolutie aangenomen,
werd geopend. Ongeveer een maand waarin o.a. staat dat 't wereldvraag-
Kerken en Unctad
stuk van de arme en rijke landen op
de agenda van iedere meerdere ver
gadering van de kerk thuis
hoort. Het doet er niet toe welke de
tl een kerk is. de ge-
de gemeenteleden moe
ten weten wat er hier aan de hand
is En wat de rooms-katholie-
ken betreft, ligt er nog altijd de uit
schieter onder de encyclieken van
Paus Paulus VI. „Populorum Pro-
j gressio" die zich eveneens bezig
J houdt met de armoede, soms heel bit-
tere armoede van sommige landen en
j de rijkdom, soms zeer overvloedige
I rijkdom van andere landen.
In Uppsala hebben de kerken uit
de arme landen de christenen uit
de rijke en maehtige landen er aan
herinnerd, dat zij de gelijkenis van
de barmhartige Samaritaan wel ken
nen. maar niet in praktijk brengen.
De Assemblée te Uppsala heeft ge
vraagd om twee procent van
het budget van alle kerken voor ont
wikkelingssamenwerking. die wij zou
den moeten geven van onze rijkdom.
Het is gebleken dat dit voor velen
een moeilijke zaak is en dan doen
wij wat de priester en de leviet uit
de gelijkenis van de barmhartige Sa-
maritana deden.
Bolivia. Chili, Peru, Bangla-
desj. Ceylon enz. liggen niet
naast onze deur. maar ze komen toch
wel op ons pad. zoals dat het geval
was met de door overstromingen ge
troffen in Tunis en rond de golf van
Bengalen en zoals dat nu weer het
geval ls met de aardbevingsramp in
Perzië. In de voorlichtingsbrochuure
die ons is toegezonden door de Her
vormde Raad voor de zaken van over
heid en samenleving, wordt ook de
vraag gesteld waarom men in gebie
den waar telkens weer natuur
rampen plaatsvinden geen maatrege-
len neemt om deze rampen zoveel
mogelijk op te vangen, zoals in ons
land. toen het in 1953 getroffen werd
door de stormramp die honderden
I slachtoffers eiste, een Deltaplan is
I ontworpen, opdat de bevolking van
I de gevaarlijke gebieden veiliger zou
kunnen wonen.
j Het antwoord luidt, dat dip landen
J te arm zijn om zelfs de meest nodi-
l ge maatregelen te nemen. De
welvaart in de wereld is ongelijk ver-
j deeld. In landen als Peru en Perzië
heeft men de middelen niet om hui
zen te bouwen die tegen een stootje
kunnen, zoals men dat in Japan
wel kan. En in Bangladesj is men
1 misschien nog wel in staat een soort
I Deltpalan op te stellen, maar men is
niet in staat het uit te voeren, zo
dat ook in de toekomst overstromings
rampen die duizenden slachtoffers
eisen, te verwachten zijn. „We weten
wel dat de techniek voor niets staat.
maar we weten ook dat Oost Paki-
i stan daar nu eenmaal niet van pro-
1 fiteren kan". De dekens en tenten het
bloedplasma en de melkpoeder die
ons land stuurt (en dit is nodig»
verandert in wezen niets aan het i
voorkomen van dergelijke rampen.
Op 30 april zal het dan een Unc- I
tad-zondag zijn in de kerken die
daaraan meedoen. Het belangrijkste, i
van zo'n zondag is. dat vanuit het
evangelie kan worden aangezegd dat
Een plaatje uit het ontwik-
kelingsland Chili, dat thans gast-
I vrijheid biedt aan de Unctad. In
1970 installeerde zich in dit
kamp, waaraan de naam Lenin
werd gegeven600 dakloze fami-
i lies. Een schrijnend voorbeeld
i van ellende in het land waar mo-
menteel deze belangrijke conje-
rentie wordt gehouden.
wij direct te maken hebben met wat
er in de komende weken in Santiago
wordt behandeld. Handel is niet
direct het terrein van de kerk, maar
ontwikkelingssamenwerking is in de
I kerken in ieder geval een bekende
I klank geworden. Maar als het in
Chili om de wereldhandel gaat; als
het er om gaat dat de arme landen 1
I gedwongen zijn hun produkten voor
(een minimumprijs te verkopen; als
de verhouding van rijk tot arm ter
1 sprake komt, dat hebben de kerken
vanuit de H. Schrift wel degelijk iets
te zeggen op zo'n zondag. Onze va-
1 deren ruilden Jenever en kralen voor
produkten uit landen beneden de
I evenaar waarmee zij te maken had-
den. Tegenwoordig levert men wa
pens en die zijn blijkbaar altijd te i
krijgen voor wie ze maar hebben wil.
Dat is een even kwalijke handel en
i we zien in de paktijk dat dit een af-
hankelijkheid schept die ongewenst
is. In ruil moet men produkten leve- j
ren voor een zeer zacht prijsje. De
keren zullen de misstanden die er j
zijn niet kunnen veranderen. Ze heb-
ben daartoe niet de macht en al kun- i
nen ze met collecten wel iets doen, j
het is een kleinigheid vergeleken b» j
hetgeen er nodig is. Bij de Unc- i
Er zijn zo van die begrippen,
die iedereen gebruikt, maar
waarvan Je je afvraagt: wat is
dat nou eigenlijk? Wat is nou
ide» werkelijkheid? Is dat een
verzameling van keiharde fei
ten? Is dat zo iets als een brok
beton, waartegen wij onze kop
kapot lopen? Of is het soms zo
iets als een "bandje", waar
op alles, lang vöör onze tijd
vastgelegd ls en dat nu afge
draaid of uitgewerkt wordt?
Is de werkelijkheid zo dat
men kan zeggen, dat er maar
één werkelijkheid is?
Wat verstaan we eigenlijk
onder het begrip: feit of de fei
ten? Is en zijn die bikkelhard
en onvermurwbaar, zó, dat Je,
wanneer je eenmaal geconsta
teerd hebt, dat iets een feit is,
er niets meer te veranderen
valt0
Nu zijn feiten meestal niet
zo keihard en absoluut als we
geneigd zijn te denken. Feiten
komen meestal voort uit theo
rieën en ideeën, die wij, men
sen hebben uitgedacht en aan
hangen. De feiten veranderen
meestal, wanneer wij op ande
re theorieën en ideeën over
gaan.
De werkelijkheid wordt door
ons gemaakt. Omdat wij uit de
vele mogelijkheden, die voor
handen zijn, er een of som
mige tot werkelijkheid ma
ken, zo u-wilt: verwerkelijken.
Nu kan het schijnen, dat de
feiten keihard zijn; dat de
werkelijkheid dolgedraaid is
en muurvast zit. Ik herhaal:
nu kan het schijnen.
Maar het leven en de sa
menleving draaien niet dol en
lopen niet muurvast door fei
ten en werkelijkheden, maar
door.mensen. Mensen, die
iets vergeten:
doordrijven:
de vuist-weg leven.
De werkelijkheid en de feiten
hangen van ons mensen af.
Dat is de waarheid. Het ligt
aan ons hoe die werkelijkheid
eruit ziet en wat er met de fei
ten gedaan wordt.
De werkelijkheid bestaat uit
het feit, dat wij mensen, le
vend in een samenleving, iets
verwerkelijken. Feiten liggen
ingebed in en worden gedragen
door ideeën. En zo staat alles
met elkaar in verband. Zo wor
den idealen tot werkelijkheid
en theorie tot praktijk.
Ik wil het bovenstaande met
enige voorbeelden illustreren.
Ce zogenaamde werkelijkheid
is, dat de kerk zó verscheurd is,
dat ze zo weinig laat zien van
de eenheid, waartoe ze geroe
pen is. dat ze daardoor door
buitenstaanders afgeschre-
wordt en dat haar booj U
schap ongeloofwaardig klim
De werkelijkheid
geen kerk. En al het
schrijf en gepraat, oubollig, B
leerd of vroom maakt "o
kerk tot een dwaasheid. De
deeldheid is de meest onwert.
lijke mogelijkheid, het mej
tegenstrijdige feit.
In de economie schijnt
soort ketting van oorzaak
gevolgen te bestaan, waar»
wij niet kunnen tornen. Ms
laten we niet vergeten
menselijke zas. [JS
het gaat
aanbod, produktie en verkot
lonen en prijzen, waarden
inflatie. Al die "loodzware" c
feitelijkheden vormen dgl
de praktische uitwerking
theorieën en ideeën, die me:
uitdenken, uitproberen j c!j
de situatie opleggen. Nu m«
niet zeggen dat de
nomische werkelijkheid alle
bestaat uit keihai
pél
feiten, want. wanneer we I1
andere theorie vormen kom ]c
er andere feiten uit en ver
dert de werkelijkheid. Ook
spookachtige feiten van ov^en.
produktie,
inflatie komen voort uit t len
uitwerken van menselij sie-
theorieën.
En op het terrein
zijn vele mogelijk! den
den, waarvan we er et
werkelijkheid maken.
Het gezin en het huwelijk
werkelijkheid, die wij i
ken. En de feiten die wij daJze
binnen constateren, vloei dat
gedrag tegeno, lede
elkaar Binnen dat huwelijk
dat gezin kunnen
verkelyken. „vJhaa
huweli fkrei
tv gezin en ik zal i
bent".
door kunnen gaaiee
oorlog, geweld, macht hongi
gebrek, rijke en arme landt jmg
welvaart, vrede en welzijn, h n, 1
zijn allemaal feiten, die do lag
verkelijkheid gemaa ir
(kunnen) worden.
De werkelijkheid bestaat t
die "feiten" maken,
ieder zal begrijpen, hoe belaidekt
rijk het is. wat we met die f( g
doen. In welke werkeli;
ïeid wij leven.
'.d. Zwas it".
Geref. predikai
Leidt
tad-besprekingen gaat het om
een verandering in de structuur van
de wereldsamenleving. Vroeger wer
den armen bedeeld. Dat vond men
toen gewoon. Later heeft men inge
zien dat ze moesten worden geholpen
opdat zij zich zelf weer zouden kun
nen redden. Dat is ook in wezen
het probleem dat er nu ligt tussen
de arme en de rijke landen. Heel de
wereld-economie zal op de helling
moeten. De industrie zal
worden verdec-ld en daarmee dei
gelegenheid. Gastarbeiders zijn
ongezond verschijnsel, zeker in
tallen als we nu kennen. Om v
steeds meer welvaart wordt g<
De kerken zullen moeten geit
wat geeft het, zo een mens
wereld wint en schade lijdt
ziel en die schade lijden
voorhij gaan aar
Baptistengemeente 8 (Oude Rijn 3
prof. dr.'H B. Kossen
Êvang. Luth Gem. 10.15 ds A. Stein-
'SLeger des Heils 10 uur Helligings-
lienst 7.30 uur verlossingssamenkomst
Chr. Science iSteenschuur 6) 10.30
7 u) 9.30, 11 00 en 12.15 i
1 Oud. Geref. Gem. Kerkgebouw Hooft-
