Vele kerken worstelen met
v er schillende standpunten
Tè)«)ro shirts
Machtsmiddelen en de mondigheid van het kerkvolk
«JJUIJHIlllUj»
I Paus Paulus heeft irn het
museum in Vaticaanstad een ten-
i toonstelling van antieke en zeld-
I zame bijbels geopend. Er zijn 148
kostbare banden uit de 3-de tot
16-de eeuw tentoongesteld, alle
uit de bibliotheek van het Vati-
caan. Ze zijn nog nooit eerder
aan het publiek getoond. Onder
de geëxposeerde werken bevinden
zich het oudste gedrukte boek, de
Gutenbergbijbel. en de onschat-
j bare ,J3odtne'r-papyrus" uit de
derde eeuw na chr.. het oudste
handschrift van het Nieuwe Tes-
I tament dat het Vaticaan bezit.
De tentoonstelling blijft dit
gehele jaar te bezichtigen, om-
i dat zij wordt gehouden in het ka-
ZATERDAG 1 APRIL 1972
ADVERTENTIE
der van ..het Internationale jaar
van het boek" van de Unesco. Op
de foto: prof. Luigi Michelini-
Tocci. Vaticaans deskundige, wijst
Paus Paulus op de bijzonderhe
den van een der zeldzame bijbels.
(Door ds. S. J. M. Hulsbergen)
Een paar weken geleden stond er in de Volkskrant een car
toon van Opland, „Roermond vandaag". Een wandelend echt
paar passeert het bisschoppelijk paleis juist op het ogenblik
dat er een paar figuren vanaf het balkon tuimelen, terwijl
scherven hun na vliegen. Op de grond liggen al twee andere
slachtoffers. ..De nieuwe bisschop is weer bezig", constateert
het echtpaar. De tekenaar brengt ons hier in aanraking met de
figuren die het veld moeten ruimen omdat ze geestelijk niet
passen in het beleid dat de nieuwe bisschop denkt te voeren.
Ze zijn van een andere mentaliteit en hun gedachten wereld
over de kerk, hun kerk, is een andere dan die van de bisschop
en deze wenst blijkbaar een diocees waar allen gelijk denken,
tenminste zij die leiding hebben te geven. Hij zal echter wel
zo nuchter zijn, naar is te hopen er van uit te gaan. dat zulk
een ideaal nooit voor honderd procent is te verwezenlijken, ook
niet meer met het gewicht van de oude bisschoppelijke macht
en zeker niet wanneer er hoofden vallen. Slachtoffers hebben
altijd meer sympathie bij het volk gevonden dan degenen die
hen tot slachtoffer hebben gemaakt.
Conflicten
We komen hier in aanraking met
een variant van wat door de eeuwen
heen een probleem voor de kerk ie
geweest. Ook toen met de Reforma
tie de kerken uit elkaar gingen, bleef
in elk van de delen dit vraagstuk
bestaan. In hoeverre kan men an
ders denken dan de leiding van dp
kerk? In het bijzonder hebben hier
mee te maken zij die een bepaalde
positie binnen hun kerk innemen,
priesters, predikanten en in de pro
testantse kerken ook de ouderlingen
Van hen mag worden verwacht, dat
zij zich voegen naar de leidingge-
gevende instanties en wanneer dal
niet het geval is. kunnen er moei
lijkheden komen. Nu moet men niet
denken dat dit in de protestantse
kerken wat gemakkelijker heeft gele-
ingen dan in de kerk van Rome. Wie
de vaderlandse kerkgeschiedenis na
gaat komt herhaaldelijk conflicten
tegen die niet te best afliepen wan
neer iemand het hoofd niet wilde
buigen. Na de synode van 1618/19 is
de rust in de hervormde-gerefor
meerde kerk teruggekeerd. Er was 'n
theologie vastgesteld en daaraan had
men zich te conformeren en wee de
gene die dit niet wenste te doen.
Nu is het in de protestantse ker
ken zó geweest, dat het laatste be
roep altijd was een beroep op de
H. Schrift en daarmee kon de zaak
toch altijd wat anders te liggen dan
bij Rome het geval is, waar een bis
schop en uiteindelijk de paus de
dienst uitmaakt. Daarmee willen we
echter niet zeggen dat in de protes
tantse kerken altijd het Juiste over
leg heeft plaats gevonden en dat er
hier geen persoonlijke elementen
een rol hebben gespeeld
laatste synodale vergadering
ontwerp-verklaring "Leven en ster
ven met verwachting" behandeld en
aangenomen. Tweemaal heeft het
moderamen van de synode ingegre
pen toen de discussie ging in de
richting van uitspraken van ds. M.
A. Krop. studentenpredikant te Gro
ningen. welke hij heeft afgelegd voor
de televisie en die nog al wat beroe
ring hebben verwekt. Men heeft wil
len vermijden alles vast te nagelen
aan één persoon. "Het gaat niet om
één man. maar om een gezindheid.
Ais iemand het zegt. is het immers
allang als een aanvechting aanwe
zig". Het ging om de gedachte dat
dood dood is. Om pastorale redenen
meende hij. dat dit bij een discussie
een uitgangspunt moest zijn. En zo
als het meer gaat is deze éne zin blij
ven haken, zonder wat hij er verder
bij gezegd heeft. In elk geval heeft
de synode deze zin afgewezen toen
ze het rapport aanvaardde.
In de synode van de Geref. Ker
ken heeft men het voor de zoveelste
maal gehad over de bezwaarschrif
ten tegen de Amsterdamse hoogle
raar dr. H. M Kuitert. Er is een
I stroming in deze kerken die tucht-
hier g^riipaalde^randgrêijerzijn j
toegepast om iemand te dwingen
hij, huns inziens, een leer verkon-
hpnaaid na" i di€ indruist tegen de leer
troon. Wat dat betreft vinden we
overal hetzelfde menselijke beeld.
want een kerk is geen samenleving 'L
van engelen, maar van
wie niets menselijks vreemd
node. zowel van de hervormde als
van de geref kerken? Men heeft
geen knopen resoluut doorgehakt.
Men heeft, door ervaring geleerd,
met. elkaar in gesprek willen blij
ven. In beide synoden moet men er
wel van uitgaan, dat er verschillen
de meningen en gedachten naast el
kaar kunnen bestaan. Men tracht zo
veel mogelijk espect voor andermans
mening op te brengen. We hebben
het eens meegemaakt dat er, zij het
niet in kerkelijk verband, maar wel
waar in groepsverband moest wor
den gewerkt, een heel vreemde eend
in de bijt zou bijkomen. De vraag
was: kunnen we hem aanvaarden,
of durven we het eigenlijk niet aan?
Men heeft het aangedurfd met de
gedachte: als hij zich hier niet kan
inpassen, verdwijnt hij wel uit zich
zelf. Dat laatste is niet gebeurd,
maar wel hebben de besprekingen
een veel levendiger karakter gekre
gen en waarschijnlijk ook wel meer
diepgang Wanner de verschillen te
groot worden, kan de beruchte pola
risatie optreden Wanneer iedereen
gelijk denkt, kan het de dood in de
pot zijn. Beide zijn een even groot
We keren terug naar de kerk van
Rome. Een van de laatste berich
ten uit de eeuwige stad is de verkla
ring van het Vaticaanse departement
de geloofsleer over Christus
de Geref. Kerken. Moet het gesprek
hem worden voortgezet? Het i de Drieëenheid. Naar
de histori- mentaar lazen zou deze verklaring
citeit van de zondeval zoals wij die j vooral gericht zijn "tegen heden-
vinden in Genesis 3 De moeilijk- daagse theologische stromingen in
heid is natuurlijk dat niemand de j Nederland. Duitsland en Frankrijk".
Is het mogelijk dat er in een kerk goede wereld van vóór de zondeval "De verklaring bedoelt opnieuw het
verschillende visies vertegenwoor- j heeft meegemaakt. Allen in Gene- j monopolie van de waarheid op ge-
digd zijn? Dat is een vraag voor het i sis 2 is er iets van gezegd. Hoe moe- j loofsgebied toe te kennen aan de Ro-
bisdom Roermond en de nieuwe bis- 'ten we dit lezen? Wij kunnen slechts j melnse theologische school, die zich
schop meent kennelijk dat dit niet1 denken vanuit een wereld die niet nooit op enigerlei wijze heeft ver-
mogelijk is. Hij heeft door zijn be- meer zo goed is. Voorts heeft dezejnleuwd Dat departement voor de
sliseringen het kapittel en de dio- i synode gesproken over bezwaar- eeloofsleer is in de plaats gekomen
oesane raad tegenover zich gekregen schriften tegen dr. H Wiersinga. van het vroegere Heilig Officie. De-
ij. j- j i i-i a j ze verklaring moet verbindend zijn, Tweede Vaticaans concilie, maar ook
Vla uitzendingen voor radio en te- studen*npredikant te Amsterdam j hee] DU gpldt natuuJr_ aan de ]eer mag er niets yerande.
levisie zijn wij er openlijk van in I en wa ij in zijn pioe sc n t over vooral voor de bisschoppen, de ren. Iets anders kunnen we moeilijk
kennis gesteld. We zullen moeten af- de verzoening geschreven heeft. Ook en de priesters. ..Door j in de verklaring lezen en we vragen
wachten hoe het hier verder loopt. hier geldt weer dat het gaat om een jcontemplatie en het onderzoek van'ons af of Rome aanstuurt op een
maar een conflict ligt er reeds. Ook j gezindheid, welke in verband moet dp theologen moeten de geloofs- openlijk conflict. De zaak rond de
voor de protestantse kerken duikt worden gebracht met zijn werkzaam- mvsteries worden uigediept. Maar bisschopsbenoemingen is nog niet
telkens weer de vraag op of het mo- heid, op de rand van kerk en we- da^ dient dan te gebeuren zonder dat afgelopen. Het ingrijpen in de kerke-
gelljk is dat verschillende kerkelijke reld. Is dr. Wiersinga de moderne |df> myst€ries uitgelegd worden in *n lijke huwelijkswetgeving zoals die
en bijbelse visies naast en soms te- mens te veel tegemoet getreden? Bo- andere zin dan waarin de kerk ze al- in ons land werd toegepast, ligt er
genover elkaar staan. Wat komt ervendien ging het om een weten- tijd heeft verstaan en bliift ver- nog. Rondom de cursus voor het
dan terecht van de eenheid der kerk? schappelijke verhandeling, wat deze st.aan" Praktisch kan er dan van godsdienstonderricht op de middelba-
In de hervormde synode heeft zaak, in kerkelijk verband behan- echt theologisch onderzoek niet veel j re scholen broeit het nog. Zal de
men het nu enkele keren gehad deld. er niet gemakkelijker op maakt. meer terecht komen. En dat des te nieuwe verklaring uit Rome als olie
over het "Getuigenis" en duidelijk Dr Wiersinga heeft er overigens j meer niet, wanneer de theologische op een smeulend vuur zijn? Dat de
is wel geworden dat er twee gedach-geen twijfel over laten bestaan dat school in Rome in een monopolie- verhoudingen zich toespitsen blijkt
tenwerelden over wat de kerk is en hij zelf in dezen achter het belijden I positie wordt gesteld. j wel uit de "Open Kerk Beweging",
wat haar taak in de wereld moet I van zijn kerk staat. i We zien hieruit dat men niet alleen die onlangs leden en sympathisanten
I zijn, tegenover elkaar staan. In de I Maar. wat is er gebeurd op de sy- wat de structuur van de kerk betreft heeft opgeroepen naar de Leeuwen
horst in Noordwijkerhout te komen, j dan ook, voelbaar moeten zijn".
Deze beweging wil "enkele vergeten Door de gang van zaken heeft de ge-
of met voeten getreden waarden van loofwaardigheid van de kerk reeds
het christendom in ere herstellen: lal te veel geleden. Andere bisschop
openheid, dialoog, eerlijk overleg en Ipen, andere vicarissen, andere
respect voor andermans mening, priesters. Het staat te bezien wat
veroordeling van manipulaties en van men nu nog met de oude machts-
machtscultuur. waarden die voor j middelen bereikt bij een kerkvolk,
iedere christen, van welken huize dat tot een zekere mondigheid is ge-
I komen.
ADVERTENTIE
Oud
gel 49) 9.45 uui
Vrije kath Kerk (Vreewijkstraat)
om 10.30 uur gezongen H.M
Chr Geref Kerk 10 uur en 5 uur ds
Carller.
Nieuwe Apotollsche Kerk Hogs Rijn- 1
